Compendium philosophiae naturalis, seu De consideratione rerum naturalium, earumque ad suum Creatorem reductione, libri 12. Auctore Francisco Titelmanno ..

발행: 1574년

분량: 222페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

bilis, quantum ad se attinet, imperfectissima ista materia, quae a Deo estilongissima, & nihilo vicini stima, sola sic eam

conseruante diurna voluntate. Tametsi enim secundum sormas tam subitantiales quam accideatarias plurimu ipsa varietur accidentaliter,in se tamen essentiali mutatione & i trinseca manet prorsus inuariata,neque corruptioni est aut generationi,ut caetera corpora naturalia inferiora,subiecta, adeo ut ab initio creationis rerum, de immesa illa mole materiae ob qua creata suerunt coetu & terra,& quae in eis sint omnia, nulla materiae illius particula ne minima quid ed perierit,actione naturalis agentis, quemadmodum neq;. minima particula adiecta est,eadem virtute.Idq; no ob aliud,

nisi quod secundum suam existentiam vel non existenti absoli subsit diuinae volutati: agetibus vero naturalibus, no nisi secundum formarum & accidentium transmutationes, est subiecta.Quantumuis enim humana potentia saeuiat, miritumuis ad perditionem omnimodam conetur,nunquam usque ad annihilationem pertinget. Poterit quide essicere ut moriatur homo,& quae materia erat hominis, iam esse incipiat materia cadaueris:deinde & hoc poterit, igne adhibito cadauer ipsum in cinere atque puluerem redigere. Verum etiam si mille sylvas in unius consumptione cadaueris adhibeat,ad hoc nequaquam pertingere valebit, ut puluere a nihilet.Dispersere quide poterit in aerem, aut in aqua, aut in terram abdere: facere aute ut aliquid materiae perdatur, in omiti virtute sua & cosilio no poterit. Atq; hinc rursum e-,latis. ratio humana coiideret, si omnis creata virtus aduersus ipsuquod est omnium vilissimum non possit praeualere,quodUest nihilo proximum ad nihilum no potest reducere, is qui ea actu, putissimus,sorma persectissima,esse infinitum atq plenillimum, quique est a nihilo in infinitu elogatus, Deus

omnipotens, quam sit prorsus creatae omni virtuti subtractus, ta quam aduersus illum omnis creata virtus, etiam simit ecuplo augumentetur,omnino nihil praeualere postit.' -Q. Consurrettio in vivi cum μι affecti mi ex pracedentium

contemplatione nurabibu=m CAP. XI.

Tl bi ergo soli, domine Deus,debetur creationis honor& gloria. Tu solus non eges quopiam, ut tibi praeparet in tuo opere materia. Nihil erat naudus,& solo eu verba sa

22쪽

LIBER I. ii

quisquam est,qui nobis possit auferre vel pitu de rapite,Vt in Loea in nihilu pereat, pretier te, qui solus es potestate habens creadiae annihiladi. Quare ergo piissime domine, timebimus vlla huius mudi potestate cu nec anima interimere, nec corpus annihilare valeat Vnu hoc tu domine reliquisti impiis per- Mahao. secutoribus, ut possint anima te sitiente ab inimica foedissimaque carnis huius molestia separare. Quo quid pc siit homini te vere agnosceti gratius euenire Caeterum neq; corpusvmi anima creata ulla potestas annihilare potest. igitur in te domine speratus,tu6q; validissimo sulti auxilio,nulla om ainino inudi huius pertimescimus,quatu uis praecellente pote .uue:illud firmissime scietes,quonia tua virtus superuincit in immensum: sed confidenter in doctrina benedicti filii tui persi mus, expectantes beatam spem, S aduentu tuum do Va riosum,o maxime deoru Deus, que ipse repromisit nobis. De forma, ut est alterum principium rerum naturalium, e Obiter de materia caelestum atque inferiorum, an eius p . sint lyeciei. P XII. - Vod ad materiam pertinet,res omnes eo natae sunt,& secundu specie aut genus penitus iudistinctet.Siqui μμα--ο de ui omnibus naturalibus,praecipue inserioribus illis una 4---- 'eneadrinq; materia.Na de materia coelestiit corporii, pro-ipter ipsorum incorruptibilitate dubitari solet, ob hoc potis-nmu ouhδ no videatur coeiailru corporu materia esse agenarum impreiuOnu lusceptiua,neq, vIdetur transire de s pia in sorma,sed perpet Ab eade sorma, eisde dispositionibus permanere:quod longe est a materia corporu horum inferiorit,elementariu at', mixtoru. Qua r tione Permori αὐ-

generabiliu& corruptibiliti.Αliis econtrario dicetibus non μ' esse ponendam distinctione ullam talem,sive generica, siue specificam:sed omne materia eiusde esse rationis :aliis dicentibus,illa coelestis ni teriae intransmutabiItatem no ex ipsa tu natura prouenire,sed ex conditione & virtute formara in pss inli stantiu ciuibus tanta Deus rissurae virtute contulit, ut nulla exoranei in Eressione pati tur materia in quaereatae sunt,suscipere,neq; de forma informa traiire:9utadmodu in rebus quoq; naturalibus videmus, quasta ex sua

aedi

23쪽

natura ad annoru centenarios perdurare secudum formam inuariatas, dum aliae breuissimo intereant spatio:quod non dubiu est ex formaru prouenire varietate. Suannua autem his modis de materia coelestium & inferioru QIuetia lententia ess, illud tamen uno ore albuut omnes, reru inseriorum

aillinctio IubitantIalsi atq; specifica,a formis est substatiali-Quid seM bus.Siquidem sol ma est, per quam res actu est,& in certa aliquam specie redigitur,quae ex materi1 prorsus indetermina est,& in potetia ad duodlibet.Orma itaq; in materia sta . O ατα laepta &producta cum est pariter rem unam Tulla G:aliter

componiti& materiar quodamuIoda se comaei inicas accis, dis Iali re compsi sit .sem ego subst uati aliter tantia- liter. Ab anima enim rationali habet homo,ut homo sit:materia vero prima,tantum hoc, ut materia humana sit. . Ex masse cera Cr impressione sigilli per analogiam deci ratur forma os cium. C A P. XII n. morai π τ Τ autem clarior fiat sormae cognitio,analogiam quin V dam & comparatione assumimus ceret & λrmae sigilli, Per quam vicul, comprehendi poterit formae officium atq, natura.Sicut enim myssa ceret ex se nullam habet imaginem aut forma, sed iuxta si illi variam sculpturam nata est suscipere diuersas surmas,nue hominis,siue leonis imagine, siue alterius cuiuslibet animalis : tu tamen sub una qualibet est, pariter nequit esse sub alia,nisi prior abiiciatur,ut cum in cera impressa est leonis imago, no potest in eam introduci hominis imago,donec abiiciatur prior leonis, successive tameindifferenter quamlibet sulcipere potest impressionem. Ita sane materia,ex sese ad omnem prorsus formam indifferens est & indeterminata iuxta auia agetis supra ipsam dominia

obtinentis natura, impressione recipit format:iuxta aut sormae varietate esse varium susta pir.Forma vero esse accidenta

b TEO li III E fuerint, auteria edm zetera fuerit no ultima. Queadmodu .rma corporeitatis,fecundu eos Qui ea distianam ab ullima sorma in omnibus corporibus phnut,simul

24쪽

est cum anima rationali, & secundu eoru sententia qui tres animas distinctas reponut in homine, simul sunt anima vegetati ,sensitiva & rationalis.Formas aut ultimas,impollibile est eidem simul inesse, cuiusmodi sunt sorma hominis, equi in asini,sornia ignis&aquae.successiue t me Poc quaslibet sormas quantuuis cotrarias aeque recipere,modo adlic ges quod forma introducat,alia quae prius inerat expulsa. Onomogo forma esse aut non esse dicendast. c A P. XIa II. R Vrsum S illud in proposita analogia aduertendu est, a sicitus glira illa aut forcia uuae .ia tarae malin per si illi impressione relino uitur,non apparet esse in inio eris Iculpturi: Ita forma cum Aet te minaturali, ipla tame no Foc elle δicitur,qδ coposito donat ut sic diri modum exeoli gratud donat homini anim alion E Vt E G iriΠ , i digomo no J:citur, neu, est. imo is a A et esse rebus,ipia tam ono tam eue per se, quam Luza

est ut magis proprie dici debere Videatucipsa inesse rei, aut rem informχre, quam simpliciter esse. Loquimur detornus pure naturalibus, & quae nulla habent perde 1πbststemrisi Rationalis etenim anima,quatenus per se subsiluo corpore separatim potest permanere, eatenus per se ens no solum inexistes ,recte nominari pote t 'xmae illae immateriales angelicae,per se entia:& quidem nobilissima entia lunt. per omnia vero forma illa purissima,dinctus perferemus ue inaestimabilis,ens primum est atque subremum, imo totius essentiae plenitudo,no per se tantum felicillime subsistens,sed omnium insuper rerum essentias in suo esse u

rissimo benignissime continens atque concludens A. . n. . f. Comparatur forma at quatenus cum Deo secondμm δε-- Itudinem GT Niciuitotem. . . . S o P X G. x A.

Vemadmodii vero supra diximus de materia, quod .LDeo quam logillime distet,& pene nihilh b lx ca α

25쪽

illo solitudinis,lta econtrario de forma videtur,eam nimiarum esse Deo adsimilem ride6q; vicinam, cum sit etiam ipse traxin qusdam persectissimi ,α actus purisiimus.Neq; diiancile fuerit ei qui recte intellexerit supraposita materiae ad Deum comparatione, quae secudum dissimilitudine fiebat, tormae quoq; ad Deum per similitudine applicare. In omni Dus enim ii, coparari forma secundum similitudine eu Deo poterit, in quibus materia dissimilis suit declarata, tametsi 1222ὶtaculaua sempeLextellar diuina P r 'in ninin ab ea deficiat fortuae similitudo. fuerit aute inutile ad loerin s ciariore habedam notitia,& potissimu ad Dei per Minorent aliquanto habenda cognitione, adinutia ista copa quidus similitudo sit atq; ecli d mmilitudo osten-

, is insitu tuu Pletllax ma Ula ΠfDcῖmpositu Iii L - --aa 'i perfectione deficit,quonia cu materia quae est potetia comunitat atq; societatem habet, in ea inhabitans, Scum ea pariter rem naturalem componens,cum Deus nulla omnino poteriam secu admittat,neque copositionem sciata a s su admodum Deus summe actiuusest omnia δεῖ

ras in omnibuS,quatenus actus purillimus &perfectis limita arq, infinitus: ita torma omnis iubilatialis. virrorem I ahet

vi non quelibet pollit effectuin indisserenter υ--, οῦ ωῖς δ i, Miatum quae rei conueniunt quam coponit, cum λα- meu, infinita & illimitata sua virtute operetur omnia in omnibus,dc nulla omnino sit actio, quae ab eius non emanat

Imme a virtute. Iterum hoc cu Deo cogenit.quonia prin- virtute. It

st a' -- jum actitii, μὰ 1 De cogenit Quonia prin atest neu, aliunde a uicqu- Etac ic enim sorma principi u tatum activum eit, non autem passivum,quomodo materia tantum passiua est,non ὀαρ, . . - Iuδ Neq; ipsa alias nouit in se formas, potissimum a susciper neq; secudum ca res naturales patitur. - tinam tamen persectione adeo deficit,ut etiam ad corru xioneni,corramante virtute perueniat,cum eam prae domi-T δxi contigerit. Aniplius,ut ii moduni Deus esse dona, re: 28μβ,α Omma omnibus elargiens,nihil ipse recipit,neq, reci

atque

26쪽

LIBER I. ir

atque ipsi etiam materiae,& omnia in eis quae eonventui operetur, que elargiatur,ipsa tamen a materia vicissim nil N. ciuit.In hoc tame deficit uonia ille omnia largitur omni-

bus:hEe autem tuo tantum copolito,atq; etia peculiariter, ruant uni ad materia,nullum mi donat me intrinsecu, cum A. eu Urebita omnibus hoc ipsuiu disfiet,quba substantialiter risunt.Et Deus quidem nec recipit aliquid ab iis quibus bene facit,neque commodum ullum accipit.Fomia vero in mateia,ut tu como necesLxia inhabitat, & ea utitur ut ollicin , ἀ Octra quam piMm nec existere pUIsit,neqI Quidquam Usse arari,iuinio cea te ampsus quam materia ipla gne torma.IK-- Tet ergo,quemadmodum tot ma Deo lit adsimilis,eique se- . cundum quileincunq; similitudinem, tametsi deficientem, vicina possit demoustrari. - u Memadmodum materia dicatur appet re formam,tam δε-

sentem praesentem. C A P. XVI.

Superest nuc,de mutuo amore atq; appetitu materiae ad y potioso M& sormae vicissim ad materia, ut aliquid dicamus. 4 arius. Neq; em nihil huius rei cognitio, Dei gloria magnificλbit. d. as . An strendit ergo est quod sicut rationalib' creaturis Deus: ati Emm Erit ratio lem, v UlantaI si ominatu Gper 'quam ea quae secundu rationem sibi cognoscunt utilia arect - - iunt,absentia desiderando,praefectia amado,ea vero quae in

nando. brutis vero animatibus appetitum sensitiuu, quota 'πι

tit,atu; id quod sibi l)cudum natura conueniens est, diligit: 'in si eo copiaceat & velut oblectetur: si vero a die,desideret,atq; ad ipsum acquii edum quantum ex se est, xEdat atq; conetur. Ouemadmodu auua, naturaliter frigus desiderιt,& locum deorsuria. Et quide ubi praesens λύρlaei-gissitas Oblectatur,&gλudet in ea,eamque quo ad valet seruare con tur.Si sortitan abfuerit,ab extrinseco nimiru agente expalla,no a quiescit donec illam rursum in sese recuperet.

Sic lapis si in naturali est loco quiescit & oblectatur in eo sine violentia.Si vero extra illum alibi detineatur,desiderahit 3 niuilo

27쪽

nihilominus eundem,& ad eum quantu ex se est conabitur - Vt d i atque perueniatimoxque ubi te impedimetum ripi una detine duerit subtractu, illuc motu finitiabit, quo Ii s tedebat desiderio. Hoc modo impors Bi1 -

n t m nilestum, materia accipere sua quanda persectionem

AH i ma, per quin inlitum eius infinitas finitur,& indiffe- timngitur atque limitatur,& a qua esse accipit acciden-- . - e num & accidentarias alias dispositiones,quibus suo qu da modo pei scitur,no est dissicile intelligere, quo modo F materia sorma appetat ac diligat, ita ut absentem desideret atq; ad eam tendat: praesente vero amet,inq; ea complaceat, E. pysmpe ut id quod imperfectu est,sua appetit persectionem. , tum QR 'admo iam forma appetat materiam. e a P. X v I x. DU AEteru',quomodo forma persectior,materia rem im persectissimam ac nihilo vicinissimam appetat, mirum sortitan cuiquam id videatur.Oritur aute haec admiratio ex

iam amorem,quo materia formam, re inuice De filii huius

seculi amant. Nimirum vilissimis rebus & infimis mat 1, crassis carnalibus vilis eiusmodi & infimus competitorium,inpraeterit 'um alius mor tonse nobi- lior,quo perfectu omne imperiecium amat atq:-r LX lopis accipiat aliquid, sed in hoc magis ut ipsi in

aegros non ob nostra diligit siquidem bonorum no-FDM.Is sirorum iptr non indiget sed ob seipsam potius diffundendam,suamque immensam bonitatem in nobis comunicandam. Quanqua ex supradietis constet, materiam etiam sormae esse necessariam,& maximo omnino usui,ut in ea habiret,& quasi in ossicina omnem suam operationem operetur atque seruet, ut hac quoque ratione ipsam merito dessiae petere, quemadciodum non solum sedimina appeJ xum, sed econuerso vir edam,licet periectior, tammam.

28쪽

riam appetat. CAP. XVIII. -

Erum,quantu ad hane rem attinet,peculiaris quaedam ἐρdubitatio de rationali anima quae sorma subitintialis a lima rasio est, homini s moueri rationabiliter potest, num etia ipsa - ' Ha canem subsatiales formae, imateria inseparabiles, mateK - , appetat naturaliter. Videtur enim & ratione & autoRoteo. ., bmostrari, quod ipsa magis odio debeat erga corpus assici,i- .. n.

quo inhabitat.Ratione quid esse.omi enim res naturali iarer in eo ri 'giust Mn- taem .ia quo sibi melius te sentit,&in nuo onerationes sibi OAu nien er magis debite cinis T imaetisque rite possit exercere. Rationalis stir m nritrua. petμαυ- core i s lautus crassitie ita obuolui mi r . Ur p rnii 3m mete nobilissimas ouas habet . nempe nr i r ' V'li'. mIrit et

enim anima rationalis corporis crassitie impeditur, quomodo oculus alioqui recte dispositus,pellicula obuolutus clarerem ipsam cernere nequit. Iuxta illud sep ne . Irm et virumpitia aggrati at a simas & deprimit terrena inhabita tio sensum multa cogitantem .Videtur ereto anima naturaliter desiderare magis ut a nube carnis suius fedaretuRuuam ut ei coniungatur INeq; praesens corpori videtur in eo potile oblenari,neque absens ipsum desiderare,quod in prestantissimarum saarii operationum exercitio sibi nouit pret bere impedimentum.R ursum. videmus forma e illas immateriales spiritus coelestes matertino maerere.Videbitur ergo Ramma rationalis, tametsi forsitan in materia oblecteturidonec in ea Selt,cutamen fuerit separata. iam illis modo quodam per silubsissendi assimilata, no vltra ad mareriam -- ' Et deciderio. Accedit EIs lanetarum scripturarum autoritas,

sanctorumque patrii testimonia. Beatus enim Paulus ditati ut cupit,&corporeae agis mau christo dci nci possit coivngi. Et idem ipse de corpore mortis huius alio loco quatia β' 'Istrieratqxemlatq; alio rursem,in hoc corpore grauatus in Fgemisci sciens quoniam si terrest ista domus corporalis huius habitationis per mortini ai luatur,domum habitu rus sit a Deo non manu lactaridis gloriar aeternar acceptu rus mansionem.Sancti quoq; patre,,corpus istud quod circunferimus, carcerem singillen 'ii Deci M , atque villis huiusmodi variis nominibus nominadu putauerus. Ne

29쪽

vero es qui no de ergastulo & loco carceris libenter vetiit liberari, neq; liberatus quisquam ad locu elusinodi quaerit redre.V idece*o nima quae in corpore est ut in Ore re,nec in eo de testilectari,neq; ipsum absens desiderare.

aute huius dubitationis sciendu est dive . quatum ad hanc rem inter sormas prorsus immateriales & quae prorsus cu materia coponi no possut, cuiusmodi sunt spiritus angelici S inter animi rationalem. zzz in ... . quae tametsi non ita si maletrialis yt caeterae corporeae, quae AF vextra materia non pollunt lubsistere, ea tamen eatenus materitas,quatenus in sua natura habet, ut cum materia qujd Merentia unum nempe rem naturalem possit costituere. Quae enimammae ratio prorsus immateriale, sunt,& sum maderia coctonino qPormilis a fον- sunt his procu ubla missus uieu ad materiam appetitus. mis aliis im Quorsum enim appetitus esset rebus a natura datus,qui numat.rialia quam p0sset impleri Anima tamen rationalis, quoniam ex huc sua natura hoc habet,ut cum materia simul rem possit componere,& quidem rem inter res omnes naturales nobilissia mammenipe hominem :idcirco dubitandum non est, quin ad materiam habeat naturalem appetitu, ita ut & absentem desideret,& praesentem amet.Tametsi ensim videatur anima sationalis separata aliquatenus essibus spiritibus simi-sor dum Per se subsistat extra corpus eo quod tuc sine materia sit . atque ita torsitan perfectior in eo statu vide onst,le par ta existens: quia tamen ab optimo conditore non separatim ipsis,neque per se,neque propter se creata est, MC. , - in corpore Propter hominem ipsum totum,ut ipsa videlicet

eum corpore hominem componeret partes enim Propter se totum sunt.& non propter parti s rortim idcirco suae codi- ronis memor,semper corpus desiderat & am i Loge vero uel sum est de sol mis illis coelestibus, quae neque in irrate-

at deri debct,eis proces re coci a coirupti carnis naispr a. quae no in ipsa co ditione primae materiae, Leq, ex ciarpmia

ς - -

30쪽

inuignati'. Ude non simpliciter corpus. sed cor et

natura,sed p aecides ex primi paretis inobedie ia, In ipsium

corpus intrauit, & per propagine in omni u poseroru co ipora derivatur. Vnde quoties corra carne vel corpus,in scri pluris aut in patrum scriptis fit exclamatio no contra ipsa ni m. ' corporis naturam,neq; aduersus corpus ipsum per sese, sedin

aduersus corruptione S pervcrsitate & multimodam mise riam in carne humana post peccatu inhabitantem, intellisti .

L aius a corpore simpliciter vult siberar ut ipsus sin qna Rom. recipiat:lea acorpore mortis huius,id est,a corpore, ut nuc e b ista miseria multimoda, quq in corpore adhuc uua bini meque Paulus dissolui cupit a corpore, ut corpus, 'minunquam velit reciperemeque sic ingemiscit in hoc corpo r. '.ς re, ut prorius velit expqliari,&corpore omnino priuati: Ed ad hoc vult corpore exui mortali&misero eoq: a ' i' mr u permanere priuatus, ut absorbeatur morra liras ficipiat aliquando ex Linei munere gloriosum, quod istidum atque sordidum olim deposuerat. Sic etia corpus istud in eo natu miseria quo murices rab itit silicrassi in cortii ptibile, tardum,recte carcer nuncupatur, insuper & erga stulum, α locus laboris atqj lis adon e in eo secundum satum in quo nuc eit anima inhabitat, magni laboris opus habui in prauis ipsius cupiditatibus refraenandis, atque expu-prrandis,propter corruptione quae ex prima inobedientia in ipso inhabitati Uertim haec omnla nihil aliud 'robat qui manima merigo carnis incorruntionE & omne quae ex COGruptione est miseria,detest ri. No autem consequitur, ludd se Fer te corpus ipsum odio habere aut detestari debeat simili ter & quod de impedimento dicebatur a corpore in anima veniente,ad corporis miseria & crassitie referri debet. Cum .I. Cor.uem rei urrexerit olim virtute diuina corpus hoc nostru in in . corruptione,in virtute,in subtilitate, in agilitate,csterisque

perfectionibus, omni crassi te atque imperfectione ex Dei dono depqsita,nulluna erit animae rationali ab ipso impedi- I.Cord entu,quin in corpore posita eiq; reunita glorificato postat beatin ea visione Deum etia facie ad facie contemplari,&amore ingstimabili eo dulcissime perstui. Et erit tune quid auimae plenia gaudiu ,eu ipsam carne, quadu viueret homo 'velut ministra via fuerat, ad hanc gloria apud Deum bonis

in actio

SEARCH

MENU NAVIGATION