장음표시 사용
231쪽
xeto Inglitu=ianos ut qui manus violenter in Clericum injiciunt,' qui in excommunicationem incurrunt Summo Pontifici reservatam . i 8 Sacrilegium autem committentes in rebus, pro criminis qualitate asperius puniuntur, aut levius, puta excommuis nicatione, infamia, carcere perpetuo , mulcta
Et qui cum personis coeunt Deo dicatis ι sacrilegorum poenis quoque plectuntur. Non minori vero contumelia Deum afficit Simonia, quae res divinas mortali pretio resti mat. Est etenim Simonia rei spiritualis , vel spiritualibus annexae mercimonium , ab illius auctore Simone Μago nuncupata . Est autem ex communi Doctorum distinctione triplex . is Μentalis, quae voluntate tantum concipiis tur, nec animum extra progreditur: ut si quis per simulationem ossicii futuro collatori aliquid offerat spe beneficii sacri ab eo impetrandi , ΣΟ quae Simonia cum interius lateat, nor . mortalem judicem , sed solum Deum habet ultorem. Alia est conventionaliS, quae conventionibus, aut pactis sive tacitis, sive expressis animum offerendi pretii patefecit, etsi effectu caruerit . Alia tandem realis est i, quando ad pacta effectus aceessit: cujus criminis rei sunt, non modo ipsi contrahentes, sed etiam interpretes, quos mediatores vocant , sponsores ,
232쪽
ripostariit ad duae hae postremae species ex teis riori etiam judicio vindicantur, poenisque assiaciuntur his; nempe degradatione in Clericis ,
in laicis excommunicatione : praeterea omni Saetus tamquam illicitus effectu tuo frustratur runde ordinatio caret exercitio, di collatio bene, ficiorum est irrita , ita ut simoniace collatum adhuc vacare censeatur . a I Ad Simoniarn etiam refertur ea, quae appellatur confidentia,
sive fidei commissum super beneficio fundatum: ut cum beneficium recipimus, quo fructus illius alteri reddamus , aut certo post tempore
titulum restituamus: aut cum usque ad certam
infantis artatem in amici alicujus fide beneficium deponimus, ut illud adulto restituat. . Item reservatio pensionis absque Superioris auctoritate, & renunciatio, servato ad idem a regressu, caeterique tractatus hujusmodi , qui fiduciarii latine dicuntur. aa . Punitur etiam , qui pro docendi licentiae Muidquam acceperit: ne avaritia sua discendi .facilitatem, & doctrinarum usum in Edclesia utilissimum imminuat . a 3 .
233쪽
sis Di puνis s Alias vero poenas consti tuere Summi pontios eis recentiores, nempe Sixtus V. Const. 9 I. Sanctum, di salo are , Pius V. Const. s. Camprimum, δι Clemens VIII. Const. 4o. Roseus. In criminibus ponitur etiam usura, quae naturae , & rationi humanae repugnat, utpote fructus pecuniae, rei nempe sterilis, ideoque furto comparatur et prohibitaque fuit Hebraeisa Μofe ,' 'us Hebraei, etsi non inter se, tamen eum caeteris gentibus foenus exercere Dierant: apud eos enim proximi nomine tantum Hr bnaicus Populus veniebat . At postquam a christiana caritate vocabulum hoc ad omnes homines fuit extensum, eadem quoque usurarum prohibitio latius processit: itaut nobis neque
Inter nos, neque cum exteris foenus exercere
a Meris Canonibus peremittatur . Est antem. usura quidquid supra sortem a nobis mutuo datam accipitur . Quamobrem qui fructus est pignore percepit, repetendo sortem, debet in eam imputare quidquid percepit a fructibus,
Qt debitor sibi retinere de peeunia mutuata a possit quantitatem parem quantillati fructuum perceptorum . aq)Ratione quoque lucri cessantis , & damni emergentis crimine carent ii , qui cum in mercimoniis pecuniam utiliter ociscupare possent, eam alteri mutuantes ahquid supra sortem stipulantur: quo nomine eXimuntur a crimine usurarum Montes Pietatis a Leo-
234쪽
Canonicae; αδ ne decimo instituti in Concilio Lateranensi .
Tres quoque casus excipiuntue , in quibus licet integram sortem recipere , quamvis fructus ex pignore percepti fuerint. Primus , fi laicus possessionem aliquam rei Eeclesiastieae ι quam injuste detinebat , eidem Clerico pignori tradat, cui eam eripuerat . a Msecundus, si res pignori data sit seudum , &pignori detur domino dires se is enim potes laudi mictibus frui, & integram sortem a de
bitore suo recinere: dummodo laudi onera non exioat a vas alis non possidente. a )Tertius est, si maritus, dote nondum exacta, possessionem frugiferam a socero in pignus ac ceperit: potest enim is tolerandorum oneruine jugalium causa gaudere fructibus , & integram postea dotem a socero repetereo 28 Quamobrem non solum ipsemer usurarius, ve- rurn & haeredes ipsius ad usuras restituendaseompelluntur iis quibus ustiras extorserint, vel haeredibus eorum; aut, si tales deficiant, pauperibus: nisi propter notam inopiam sacultate eareant restituendi. a93 Atque ad restitutionem usurarum , Sc ad cessationem exactionis cogi possunt ab Ecclesiastico Iudice peremsuras quamvis debitor juraverit, se usurag
αεJ Cap. go de usuris. sa J Cap. conquestiis de usur.
cap. a. de seudis. C. salubrifer ets. de Eae
sassi C. eum tu C. tua nos de usur.
235쪽
22Φ Institutioves a foeneratore minime repetiturum . s 3σJvariis autem , gravissimisque poenis usurarii subiiciuntur. Etenim Clerici tui penduntur, vel deponuntur ab ordine . Laici excommuianicationis fulmine cum infamia percelluntur , 31J & mortui ab Ecclesiastica Sepultura etiam arcentur. fῖ a J Ac nisi usuras reddiderint , testandi quoque facultate privantur. 33J Omnibus denique vetatur, ne finibus suis , aut tectis ulu rarios manifestos accipiant , neve domos eis locent , ni velint &1psi locatores , & receptores subire poenas a Canonibus constitutas . Furtum Sacri Canones puniunt interdictiois ne ordinis: etenim fures Ecclesia promoveri vetat ad Sacros Ordines , si publica. infamia labor i . Occultos autem non aliter ad Ordines admittit , nisi delictum consessi, a latum reddiderint , poenitentiamque egerint.
34J Ordinatos vero, si furentur, & incorrigibiles fuerint, deponit ab Ordine, ac saeculari potestati tradit. faue J Sed jam ad venerea de
3oJ Cap. praeterea de usur. can. si quibus oblitus , ct C. quoniam 14. dist. s3rJ Can. infames 3. q. 7. l. improbum Cod. qui b. ex
236쪽
Adulterium Iure Civili committitur in alienam eonjugem. 36J Iure vero Canonico a marito alieno in quamlibet etiam innuptam .s 3 J Atque in laico quidem excommunicati ne , in Clerico vero depositione , aut in utroque certae poenitentiae impositione punitur. 38JΜulieres autem in Μonasteriti ad perpetuam poenitentiam, si mariti eas recipere noluerint, con
Raptores virginum, nisi matrimonio, adsentiente puella, crimen purgetur , excommunicatione puniuntur , s 4o J aut depositione ab ordine, si Clericus raptor suerit. Raptores autem Sacrarum Virginum , sive Μonialium, quas Vocant , quia matrimonio crimen expiare nequeunt , raptorum simul, & sacrilegorum poenas a Canonibus constitutas subire coguntur. 4r Stuprum , si commissum sit cum honesta muliere , poenitentia , & pecuniaria poena pu nitur , si vero cum virgine , stuprator illam ducere , Patre consentiente compellitur sinpater recuset, vel status personarum, aut rerum conditio id non patiatur, pecuniam doti con
gruam respondere jubetur. At si pater quidem P nuptiis
s3M Can. Presbyter dist. SI., S C. cum non ab homi
ne de iudie.s37J L. inter ε. f. Iex Iulia H ad Ierem tuliam de
adult. 38J C. Cleriei de exces. Prae lat.l C. intelleximus ε, de adult. , & stupris. 3H C. gaudemus de convers.l conivg. 4oJ Can. 1. 36. q. 2.
237쪽
aa 6 Iustitutiones nuptiis assentiatur , stuprator vero ducere illam nolit, corpore dabit poenas , & ex communicatus, quoad judici placebit, detrudetur.
Adulterorum etiam poenis, aliisque majoribus , vel minoribus pro judicis prudentia , &criminis qualitate punitur tam incestus , sive concubitus cum consanguineis, utque ad gradus prohibitos ; quam crimen eorum, qui cum ea, quam de Sacro Fonte s usceperant, vel in
Chrismate tenuerant, concubuerunt.
Eodem quoque modo puniuntur ii , qui
venerem verterunt in usum naturae contra.
rium, aut libidine sua bestias appetiverunt. 3 Falsi crimen in Clericis Jus Canonicum depositione ab Ordine punit, & detrusione in Μο-nasterium pro criminis qualitate. JExacerbantur autem poenae in falsatoribus literarum Apostolicarum, quos cum fautoribus Canones anathemate damnant, Clericos omnibus beneficiis exuentes , eosque degradatos judici saeculari tradentes: illos autem , qui non falsaverint literas, sed fallatis ab alio usi fuerint , mitius tractantes; & Clericos quidem spoliantes beneficiis, laicos vero excommunicatio ne irretientes, donec congrue satisfecerint: idemque statuentes in eos, qui salsas literas impe
238쪽
Homicidium vel mandatu alieno commitistitur, quod vulgo assas tum vocatur, vel sua
sponte , vel casu: quorum pessimum est illud , quod alieno jussu patratur ; ideoque non solum tales rei , sed & receptores , & consultores , & defensores exuti bonis, ossiciis , dignitatibus , beneficiis, hostes Christiani declarantur , excommunicationis , & depositionis ipso jure sententiam incurrentes. Γ οJSimilibus poenis tenentur, qui non mandatu alieno , sed suopte ingenio per industriam hominem interemerint; exceptis iis, qui furem occiderint, quem alia ratione evadere non
Homicidarum quoque poenis obstringuntur ii , qui partum abjecerint, & mulieri a Dortus causam dederint , aut concipiendi facultatem medicamentis abstulerint; f49J nisi foetus conceptus nondum vivificatus esset , aut id casu venisset. fue o JFortuita enim homicidia, dum nihil crimin sum, aut illicitum quis peragat, nullis subjacent pinnis , I 3i J exceptis parentibus , qui dormientes pueros corpore oppresserint: illis enim certorum annorum poenitentia injungitur . Iis tandem, qui sibi ipsis mortem conici verunt, Ecclesia suas preces negat, & sepulturam.
s.;J C. fi quis de homicid. 1οJ C. scut ex literarum
239쪽
218 Lisit uiisues Spirituales poenae , quibus utitur Ecclesa ,
Centurae nuncupantur, forte a censionibus censorum, qui excludendo a censu, sive a descriptione Senatorum , aut Equitum , quos praete riissent, infamia notatos ordine movebant. Dividuntur autem Censurae in excommunicationem , suspensionem , & interdictum. Excommunicationis originem non solum ab Hebraeis , qui gravissimi criminis reos , cum infamiae nota e Synagoga , & communione Sacrorum ejiciebant; sed etiam deducere possumus ab execrationibus Gentilium, qui ob atrocitatem sceleris familiaritatem, colloquium & civile commercium adimebant. Cujus exemplum poenae vetustissimum est illud Orestis matricidae. Is enim apud Euripidem dolet se ob tale facinus amisisse colloquium, & vitae societatem Cum caeteris civibus, neque aliter Oedipus apud
Sophoclem. Utque a fabulis ad historias, &a Poetis ad Philosophos transeamus; Plato in libris de legibus reos gravissimi sceleris passim
privat communione Sacrorum , 3c commercio
civium, & Alcibiadem, quod mysteria in propria domo celebrasset, Sacerdotes Athenienses, poscente populo, Diris devoverunt, sive execrarunt, quod nos dicimus excommunicare :postea vero resecrarunt. quod nos absolVere in Vocamus. Neque admodum dissimilis est ex-COmmunicationis nostrae , quae fuerat apud
priscos Romanorum interdictio aqua, & igni.
Nihil vero tam simile, quam quod de Druidis Galliae
240쪽
Galliae Sacerdotibus reseri Caesar, f3a linquienS. Si quis privatus , aut publicus eorum decreto non stetit, Sacrificiis interdicunt : haec poena apud eos gravissima ; quibus ita est interdi
Eium, ii numero impiorum , ac sceleratorum habentur: iis omnes decedunt, aditum eorum, sermonemque defugiunt : neque .iis petentibus jus redditur , neque honos ullus communicatur . Praeceptum autem interdicendi commercii tam Sacrarum , quam Civilium rerum crimi
nosis nos ab ipsemet Christo accepimus, ue 3 & a Paulo, ue qui nobis prohibet ad men
sam eamdem accedere cum scelestis , & detractoribus, ac praecipit, dirimendum esse commercium cum eo, qui Dei Verbum non audit, ut pudore afficiatur, atque ita ad bonam frugem redeat. Quem deinde morem Ecclesia perpetuo tenuit. Est igitur apuc nos excommunicatio hominis exclusio ab Ecclesiae corpore, vela participatione Sacramentorum : 33 undet dividitur in majorem, & minorem. Major ejicit hominem extra Ecclesiam, & communionem Fidelium. 36 Μinor vero tantum arcet a Sacramentis .' 373 ideo major excommunicatio nuncupatur anathema, quasi ita excommunicatus sit sepositus , & segresatus : quo sensu verbum hoc distinguitur ab alia significatione