장음표시 사용
61쪽
nutem comparantur,ut anteponatur, quae propter se expeteda sunt ijs,q propter aliud: et ut innata et insitu u sumptu er aduenticiis: integra columinatis, iuscunda, miniis iucundis: honesta ipsis etiam utilibus,
procliuia laboriosis, necessaria non necessirijs, alienis, rara uulgarib s, desiderabilia ijs quibus facile carere is, perfecta inchoatis, tota partibus, ratione utentia rationis exprrtibus , uol taria n cfarijs,animata inanimatis,naturalia non naturaliabus,drtificio a non artificio fruis autem incompa ratione sic cernitur, esciens causa grauior, quiri non esciens:quaesti is cotenta sunt meliora, quam qμμ egent alijs: qui in nostra, quam quae in aliorum potestate sunt. Afectio autem ad res aliquas est hu
tu modi principum commoda maiora,quam reliqum rum, items quae iucundiora, qu e pluribus probata, quae ab optimo quot laudata . Atque ut haec in comparatione meliora,sic deterior quae iis sunt contra,ria. Parium uulcm comparatio nec elutioncm habet nec subnisionem: est enim aequalis . l. Haec de insitis, nunc ad extrinsecus pumpta trana scundum est:quae in testimonio uersantur. Testimo. nium autem nunc dicimus omne,quod ab aliqua re .
externa sumitur ad faciendam fidem Persona autem non qualiscunque testimo iij pondus habet: ad facien 'duminis sidem auatoritas quaeritur Sed ductoritautem,ήμinum,tat lcmrus Uert. Naturae ducto, ritu
62쪽
rita in uirtare inta maxime. In tempone auim multis lunt quae scrotauctoritate, ingenium,opes, tus,sortuna,ursu us,ne situs, concursim tria nou- . nunquam rca unifortuitarum. Porro totimonstrant gen rami Diuinum, o blimcinum. Divinum, ut, racula, li: aut ictauit vaticinationes, ta restonsi sisterdotum,ur picum, coniectorum. Ilumunm,quod Dcctatur ex auctoritate ,π ex uoltintate, σι xorcatione,aut libera, uni expressa:in quo in uni scripta, puctris promissa, iurata, qu tu praeiudicata,rmo. res: Achic lacus ad confirmanda uale anetia ad reis
fellaene aetatis stacto probati udicandu relinquo. LIBER SECUNDUS.Vo nium satis abudanter in superiori lu
bro demonstratum est, quemadmoduni inueniendi doctrina quae non temere cum illa arte confertur, quam Mnem nicam construandae memoris c/νJauctercs finxearunt, quod ut haec ccrtis locorum, qχo rcginibus ῆcscriptis , confictas rerum memoriae e iugendarum limulacris longa orationem ordine qsioda animo subhcit sic illa profecto communibus argumenuiorum uel sidibus notatis, vel gnis defixis eum quis diosissuculiatem suppeditat, cuius beneficio est uis
expeditu, certo ordine uniuersam rerum cogna-tarnm supcll ctilem comportent,unde quaestionis in stros p rtem comprobanda arasimenta insituma
63쪽
DIALE cIIc Atuo tractandast: nunc ad iudicandis Antim , in
qua argumentatio uersatur,descendimus. . Argumcntationumgenera Erasimus in copia umborum cae 62. disturtit ac diuiditi octo. Rallacia. nationem, i mem inductionem,exemplum , Soariten, dii inma,uiolationem,enumerationem. Not nulli contra tantummodo quatuor constituunt arguamentationum gencri . Ratiocinatio triplex est,aut categorica, ut bγpothetica,cut epidei ista: de quibus ordine perpauca
Categorica ratiocinatio est oratio,in qua quibi saeui positisat concesis,aliquid alia ob eam causa, quia sunt,necessario efficitur:hoc est,ratiocinatio catcgorica oratio,in qua duabus enunciationiblu/ptifime collocatis et concesis,complexio siu con clusio necessaria efficitur. categorica uero ratiocia natio bipartita est: aut enim perfecta; aut imperse Eta est. Perfecta tam euidentem ex perlicuum hobet conclusionem, ut nullius probatiotius indigeat. Imperfecta autem unius aut plurium indiget. ineatium ratiocinationis bonitas ex materis ac poma collocatione intelligitur.Ad materiam θοἰ quos Pearionius ex uerba er nomina appellat)dcenunciati nes pertinent.Ad formam gero principi ut uocant, D sia Pra nodus., Dς Terminis. . Verri eo termini ruinmiscvitisne con
64쪽
GVINELLII. sideratustr : Maius, Minus, Medium. Maius seu primum,in prima pronunciatione collocatur: Minus in ultera tantiu Medium utrinque. Ex qua partitione pronuntiationes appellationcm induunt eiusmodi,
ut maiores, ut minores,ut mediae nominentur. De numero Enunciatronum. ' .
Adratiocinationis constitutionem duo enuncisisti. complexio reuocantur, qu madmodum ex iniferioribus percomm de tota haec disciplina intelli. g ruri Canonica principia. Regularum appellatione intelliguntur praecepta in omni ratiocinatione obstruanda: qui in quatitor genera funduntur atque diuiduntur: Vnum, In omni ratiocinatione praemifarum ultera uel utraque erit allirmans: 2. Altera lici utraque erit generalis uel uniuersu: conclusionem deterior pars ingreditur: . Medium nunquam in conclusio, ne loca habet. His adiungitur quintia regula: Omnis ratiocinatio aut de omni, aut de nullo dicitur necssurib.Dici autem de omni, nihil aliud.st, quam nihil sub maioris praemisse subiecto bumere in minore, de quo attributum maioris premisse non dicatur in conclusione: Dici uero de nullo est, quando n: hil sub ma laris praemisse subiecto in minore humitur, a quo
nitributum maioris in conclusione non rc moueatur.
Figurae offrium est ordinem in conferendis uoca. Lilis ades centiprocribere : qu)d figurae appella E tione.
65쪽
tio e threbendatur legitima et medii uosi seu termini collocatio: easti est triplex. Aut enim mediu in maiore subrectum est, in minore attributu. Aut medisi in maiore ac minore attributu est: Aut me' dium utrius subiectu est. Quarsi prima propter accuratifima perfectine a Philopono, Ari totelis inter,
prete,cum animo, Acμnda cm natura, tertia eum materia comparatur.
Modus est duarum enunciationum in debita conuenientel qualitate dc quantitate collocatio. Non neatligendum est: spositionis genera π modos cohcurere,quemadmodum genera et species. Prime formae seu figurae duplex in conferendis terminis ordo attributus est directus er no directus. inlatuor modi huius formae directb concludunt: Barbar celarent primae,Darii Ferio,
Baralipton,celantes,Dabitis Fapesimo,Frisi morum.Directoeconcladere est minore subiccti loco, et maiore praedicati uice in coclusione costituere. At mero non directa,maiore subiecti loco et minore praedia cui uice collocare. secvdae,totide directo cocludetes: ce ure, cacies ires,Festino, Buroco,secunti. v Terti sex: Dirupti, Felupi Di amis,Dus,Bocurgo,Feriso.
singuli modi si formae siunt iudices constituenda ratiocinationis . Porro enunciationum asectio
66쪽
GVINELLII. modorum literis perspicitur: serit A,negat E,quae repperit omnia post si , Alberithnegat Oded particulariter ambo Hoc est, . A requirit eminciationem generalem ex ullirmante: E contra negantcm sed Is resulem affirmasionem. ncgantiam. Quod ut magis peripicuumst,excmplis commonstrandum est. Primi schematis paradigmata. Bar omnis arbor est corpus. ba Omnis pinus cst arbor. Ergo Omnis pinus est corpri. Nulla uirtus est uitium. omnis iustitia est uirtus. Ergo Nulla iustitia est uitium. Omnis Icurru emnalitiosus. insidam circumcellio est scum. Ergo midam circumcellio elimalitiosus. Nullus lapis est ursoritanidum g mina est lapis. Ergo myriam gemma non est arbor. 'Haec de directo concludetibus primaeformae, nunc de non directo dicendum erit. v Omnis castitas est uiridis. ra Omnis uirinitas est cassitu. Ergo 'lipton Aliqua uirtus est uirginitas. Ce Nullum peccatum en in lalide. . itan omnis temulentia est peccatum. Ergo
67쪽
DIALEcTIc ADt Omnis uirtus est habitus. bi Quaed fortitudo est uirtus. Ergo itu Quidam bibitus estfortitudo. Fa Omnis lapisest substantia. epe Nulla ulna est lapis. Ergo ιμο Quaed substantia non est ulna. Fri Quidam licertus estserpens. se Nulla anguilla est lacertus. Ergo filiorum Quidum serpens non est unguilla. Ηιο medium in affirmantibus modis propositioni seu maiori,ac a bumptioni seu minori semp er conue initIn negantibus a maiore semper remouetur,quana quam in non directo concludetibus aliterstat: Locus autem ex quo argumentandi genus depromptum est, .
ex inedij afectione perspicitur uis cognoscitur. Secundi Schematis paradigmata.i
ce Nulla libido est uirtus. . . sa Omnis pietas est uirtus. Ergo fe Nulla pietas ea libido. . ..
ci omnis alber est lignum. P ine Nullus lupis est liguum. . Ergo in
stres Nullus lapis est asperi iFe Nullus iustus est corruptor iuuentutis. ti Quida aedagog' est corruptor iuuetutis.Ergopo ' Quidum pie gogus non estis L
68쪽
Gv IN ELLII. Bi Ortiuis utilitas est uicistin. fra canedum hiauci ius non est uici .Ergo eo Qitriam honestas non est futilitas. In cesare 9 medium est alienum a malais rhin cumestres o Baraco a minori. Tertii Schematis paradigmata. Di omnis superbia oritur ex secundis rebus. ra Omnis buperbia bubet calamitosios exit Ergopti Midam calamitosii exit*s oriuntaer ex secura
Fe Nulla iustitia est uici imul omnis iuritia est uirtus. Ergo pton in dum uirtus non est uicium. Di Quaedam linea in ulnasa omnis linea est lovgitudo. Ergo mis inguedum longitudo est ulna.
ii inredum uirtus est fortitudo. Ergo A inaedam fortitudo ornat viros. Bo Quoddam scelus non est in bonis. ω Omne scelus est abominabile. Ergordo Aliquid abominabile non est in bonis. Fe Nulla duaritia est deo grata. 'ri Quaedam auaritia est cupiditas habendi fetosos Quaedam cupiditas habendi non est dro grata. . sis Q goniam
69쪽
Qnoma supra incilis mentio facta illud ipsum
aliquanto altius repetendum duxi ut resina euia dentior fiat, T omnium oculis subiiciatur. Od uti tur Rhetoribus argumcntum, id inum Dialccticis . medium nominatur. Est Iane utrili que,hoc est,argumenu er medii οjiciuni. quaestioni proposita facere fidem: quod medium sit uerbum illud commune , in
quo velut reguli proposivionis dubiae utrunque uerabum, subiee tum Cr attributum lcgitime conbertur. Porro haec uox digerenti adfert id,quod fabro regu la. Nam sicut faber, corporum, quae ob pondus ipsa mutuo conferri nequeunt, adhibita regula aequalita- .lcm, uel inaequalitatem deprehendit: ita studiosus etiam adobscens disserendo dubiae propositionis termis
nossubicctum'attribui in tertio metitur uocabulo: explorans qua conditione uel consentiant, uel iu-ter si pugnent. Quare tanquam regula, quCalter ut minimν corporum accommodata sit, usiurpanda est: ecdem ratione in controuertendo Aox illa, qua
tanquam fidei satiendae instrumetum de hibctu eius, modi di ligatur oportet,quae ut minimum cum probi dae quaestionis ici mino celentiat. Medij seu tertii conditiones uni tres: quarum prima est. caurndum est ne torminus medius deligitur huiu modi. qui quasi regula Lesbiae incertum uariumque praebeat dimensi nis usumscd sub codcm Ansiu in omni collocatione uasurpetur. Nam cum Diuisica uerum docendi discen
70쪽
GVINELLI Lηecesse est,' polUonis utaturins ad certara funificationem definitione irammatica translatis, ae praesertim in Hilogistica connexione ambiguitas sermonis est fugieda, ne uratiocinatio ex tribus terminis confletur iis conficiatii tantsimodo, ex cliiatuor i ur:Ex quo aplexionis nece itas amittitur . Altera lex medii est,ursit uox communis. Nullis enim ratiocinationis modus, hoc ect, forma constitex medio indiuiduo: Tertia lex exigit ejinitatem eteorationem usi mitis collectionis cum sitros teramino,negantis contra cum ulterutro probandae quaeustionis arcto. Atq; haec de ratiocinationum censo mutione, nunc ad imperfecturum regocationem stareductisnem descendimus. Reductio traducitur ad conuersionem,ud trans stibia, ad incommodum,seu ad id quod fieri nequit. Oxuersio exsuperiorisus percommode persticia turat' cognoscitur. Transpositio autemst quando praemisse locum mutat, hoc est, ex maiorist minor, ex minorisit maior.ψhuic semper conversio adiuncta est:llac ut aptistae perficiatur, peraccurate viadendu est ut consonantes modis coprehens nemoria teneatur: cui praeclarifime considetur, siusgati; smorum uersuum uis er natura non negligetur: Barbara Bar.boc.cel. cam. ces avoluere debet, Dar. Duris,Di Dat. Feris, Fel Fests, Peribon. S uult simpliciter uerti,P uerb per acci.