장음표시 사용
111쪽
nificat ostenditque fructus futuros : reliqua tempora deme tendis fructibus et percipiendis accommodata Sunt. 71. Fructus autemI Senectutis eSt, ut Saepe dixi, ante partorum bonorum memoria et Copia. omnia Vero, quae Secundum naturam fiunt, sunt habenda in bonis. Quid est autem tam Secundum naturam quam Senibus emori l quod idem contingit adolescentibus adversante et repugnante natUra. Itaque adolescentes mori sic mihi videntur, ut quum aquae multitudine vis flammae opprimitur: Senes autem Sicut sua sponte nulla adhibita vi consumptus ignis exstinguitur: et quasi poma ex arboribus, Si cruda sunt, vix avelluntur; Si matura et cocta, decidunt: sic vitam adolescentibus vis aufert, Senibus maturitas ; quae quidem mihi tam jucundaeSt ut, quo propius ad mortem accedam, quasi terram videre videar aliquandoque in portum ex longa navigatione
XX. 72. Omnium aetatum certus eSt terminUS : Senectutis autem nullus certus est terminus, recteque in ea vivitur, quoad munus ossicii exsequi et tueri possis et tamen mortem contemnere. Ex quo fit ut animosior etiam senectus sit quam adolescentia et sortior. Hoc illud est quod Pisistrato tyranno a Solone responsum eSt, quum illi quaerenti, qua tandem spe fretus sibi tam audaciter obsisteret, respondisse dicitur Senectute. Sed vivendi est finis optimuS, quum integra mente ceteriSque Sensibus opus ipsa Suum eadem quae coagmentavit natura dissolvit. Ut
Senes autem sicut J Sophocles cases the prepositionis j inod to tho Oed. Τyr. V. 961) expresses in pronominat adverbs quo' Moo.' Itanother form the geritie transition is true as a physical faci that thoro of the old mati Dom life to deuth: is no fixed limit to the period of
112쪽
havem, ut aedificium idem destruit facillime qui construxit, sic hominem eadem optime quae conglutinavit natura dissolvit. Jam omnis conglutinatio recens aegre, inveterata facile divellitur. Ita fit ut illud breve vitae reliquum nec avide appetendum Senibus nec sine causa deserendum Sit: vetatque Ρythagoras injussu imperatoris, id est, Dei, depraesidio et Statione vitae decedere. 73. Solonis quidem
sapientis elogium est, quo se negat velle suam mortem dolore amicorum et lamentis vacare. Vult, credo, Se eSSecarum suis; sed haud scio an melius Ennius :Nemo me lacrumis decoret neque funera fletu Faxit.
74. Νon censet lugendam esse mortem quam immortalitas consequatur. Jam Sensus moriendi aliquis eSSe potest, isque ad eXiguum tempus praeSertim Seni: poSt mortem quidem SenSus aut Optandus aut nullus est. Sed hoc meditatum ab adolescentia debet esse mortem ut negligamuS, sine qua meditatione tranquillo esse animo nemo poteSt. loriendum enim certe est, et id incertum an eo ipso die. Iortem igitur omnibus horis impendentem timens quidi iussu imperatoris. J This
opinion, attributed to Ρythagoras, is put in the mouit, of Socrates intho Phaedon of Ρlato; and Cicero has imitatod tho Greeli form os expression in comparing a man toa soldier on duty at his post. The Stoics allo sed sulcide in somecases, but stili not without certain rostrictions, Whicli Seneca has mentioned. Epp. 24, 53.)SolonisJ The verses of Solonare preserved by Plutarch in his
comparison Os Solon and Ρublicola. Μηδε μοι ακλαυστος θανατος μολοι, Λλλὰ φίλοιαν Καλλειποιμι θανων ἁλγεα xaὶ στοναχὰς. They are thus translatod in tho Tusculanae Disputationes, i. 49-ΜOrs mea ne careat lacrumis: linquamus amicis Maerorem ut celebrent funera cum gemitu. ΤFaxit.J The form faxo,' Whichoccurs, is eVidently a futuro sac-so,' like tho Greek λεκ-σω. Faxim sac-sim) is a form of the subjunctive, Whicli has the Same Sense as fecerim,' another and a more usual form. The second verse is gruencompleto in the Tusculanae Disputationes si . Io) :Faxit. Cur Θ volito vivu' per
113쪽
poterit animo consistere 8 75. De qua non ita longa disputatione Opus eSSe Videtur, quum recorder, non L. Brutum qui in liberanda patria est interfectus, non duo Decios qui
ad voluntariam mortem curSum equorum incitaVerunt, non
Μ. Atilium qui ad supplicium est profectus ut fidem hosti
datam conservaret, non duo Scipiones qui iter Poenis vel corporibus Suis obStruere voluerunt, non aVum tuum L. Paullum qui morte luit collegae in Cannensi ignominia temeritatem, non Μ. Μarcellum cujus interitum ne crudelissimus quidem hostis honore sepulturae carere paSSUS eSt, sed legiones nostras, quod scripsi in originibus, in eum saepe locum profectas alacri animo et erecto, unde Se nunquam redituras arbitrarentur. Quod igitur adolescentes et ii quidem non solum indocti sed etiam rustici contemnunt, id docti senes extimescenti 76. Omnino, ut mihi quidem Videtur. Studiorum omnium satietas vitae facit satietatem. Sunt pueritiae certa studia: num igitur ea desiderant adolescentes Τ Sunt ineuntis adolescentiae: num ea constans jam requirit aetas quae media dicitur Z Sunt etiam hujus aetatis: ne ea quidem quaeruntur a Senectute. Sunt eX- trema quaedam Studia senectutis: ergo ut superiorum aetatum studia occidunt, sic Occidunt etiam Senectutis. Quod quum evenit, satietas Vitae tempuS maturum mortiSassert. XXI. 77. Equidem non video cur quid ipse sentiam de morte non audeam vobis dicere, quod eo melius mihi cernere videor quo ab ea propius absum. Ego Vestros patres, P. Scipio, tuque C. Laeli, viros clarissimos mihique amicissimos vivere arbitror, et eam quidem Vitam quae eSt Non ita longosJ An olliptical froin the Origines of Cato. ΤheeXpreSSion, probably. However Same thing is sald in the Tuscu- this may be, it means no very lanae Disputationes i. 42): Quum long discussion.'' Comparo Ad legiones scribat Cato saepe alacreSQ. Fr. 11: non ita acerbum in eum locum profectas unde redi- videri debet.'' turas se non arbitrarentur. 'Originibus, J Τhis is a citation 2l. Eam quidem . . . quae e8tJ
114쪽
sola vita nominanda. Nam dum sumus in his inclusi compagibus corporis, munere quodam necessitatis et gravi opere perfungimur. Est enim animus caelestis ex altissimo domicilio depressus et quasi demersus in terram, locum divinae naturae aeternitatique contrarium. Sed credo Deos immortales sparsisse animos in corpora humana ut essent qui terraS tuerentur, quique caelestium ordinem contemplantes imitarentur eum vitae modo atque conStantia. Nec me solum ratio ac disputatio impulit ut ita crederem, sed nobilitas etiam summorum philosophorum et auctoritas.
78. Audiebam Pythagoram Pythagoreosque, incolaS paenenOStrOS, qui essent Italici p
Cicero intends a diroci assirmation, and of courso the indicativo mustbe used . The subjunctivo form is equalty admissi ble, but in that caseit would not bo a direct affrmation. The two Latin fornis of eX- pression must not be rendered precisoly in the Same Way. Essent quii terras tuerentur, J Qui terras tuerentur' is the subjeci or nominative of essentand tho subjunctive form Wouldbe used, even is the words qui tuerentur' Were not part of the dependent clauso, ut essent. The philosophers of antiquitysought for an end Or purpose inhuman existence, and in tho intellectual poWers gi ven to man. The Whole purpOSe of human eXistenceis unknown, and We may Salalyconcludo that the human mind is nos capable of comprehending it. But what is here suggested is Worthy of consideration. Ad thingsare not made ser man, butman's understanding Was given him among other purposes) that homight be able to contemplate theorder of the universe, and to maheliis own life conformabie to this
Iloliet philosophiJ Pythagorasostablished his school at Croton, in solith Italy, Whenco his followers received the nante of Italici.
115쪽
nunquam dubitasse quin ex universa mente svina delibatos animos haberemus. DemonStrabantur mihi praeterea quae Socrates supremo vitae die de immortalitate animorum disseruisset, is qui esset omnium Sapientissimus oraculo Apol
linis judicatus. Quid multat Sic mihi persuasi, sic
sentio, quum tanta celeritas animorum Sit, tanta memoria praeteritorum futurorumque prudentia, tot artes, tantae scientiae, tot inventa, non poSSe eam naturam quae TeS QRS contineat esse mortalem : quumque Semper agitetur animus
nec principium motus habeat, quia Se ipse moveat, ne finem quidem habiturum esse motus, quia nunquam Se ipSe Sit relicturus; et quum Simplex animi natura eSSet, neque
haberet in se quidquam admixtum dispar sui atque dissimile, non posse eum dividi; quod Si non posSit, non posse
interire : magnoque eSSe argumento homines Scire pleraque
ante quam nati sint, quod jam pueri, quum artes dissiciles
discant, ita celeriter res innumerabiles arripiant ut eas non tum primum accipere Videantur, Sed reminisci et recordari.
Haec Ρlatonis fere. XXII. 79. Apud Xenophontem autem moriens Cyrus
His doctrines are Obscurely knoWn, but hom sucti passages as these Wo collect that they Were purelyspiritual, and consequently musthave been Opposed to the materialnotions Whicli mine up the eXist- ence of nations generat ly. Thodoctrine that tho human animus Was a portion of the universat intelligetice, of God, WaS Very generalty received by reflecting perSOIIS in antiquity. Whatever objections might bo made to this form of eX- pression, it involved One neceSSaryconclusion, that the human animus' Was imperisti te. Socrate8 8upremo vitae die JCicero alludes to tho Dialogue os
Plato, called the Phaodon, in Whicli Socrates Ahortly besore his death disco ses on the immortality of the
Τhe argument, Whicli follows, is a Lind of Oxposition os a passage in tho Ρhaodon os Plato, and it is expoutided at stili greater longinintho Somnium Scipionis, and in the Tusculanae Quaestiones si. 23, 27) 22. Apud Xenophontem J Thopassage is in tho last book of tho
116쪽
major haec dicit: Nolite arbitrari, o mihi carissimi filii,
me quum a Vobis discessero nusquam aut nullum fore. Nec enim dum eram vobiscum animum meum Videbatis, sed eum esse in hoc corpore ex iis rebuS quas gerebam intelligebatis. Eundem igitur esse creditote, etiam Si nullum videbitis. 80. Nec vero clarorum virorum poSt mortem honores permanerent, Si nihil eorum ipsorum animi em-cerent quo diutius memoriam sui teneremus. Mihi quidem nunquam persuaderi potuit animos dum in corporibus eSSent mortalibus vivere, quum exissent ex iis emori: nec Vero tum animum esse insipientem quum ex insipienti corpore evaSisset; sed quum omni admiXtione corporis liberatus purus et integer esSe coepiSSet, tum eSSe Sapientem. Atque etiam quum hominis natura morte dissolvitur, ceterarum rerum perSpicuum est quo quaeque discedant; abeunt enim illuc omnia unde orta sunt; animuS autem Solus nec quum adest nec quum discedit apparet. Jam vero videtis nihil esse morti tam simile quam Somnum. 81.
Atqui dormientium animi maxime declarant divinitatem Suam; multa enim quum remissi et liberi sunt futura prospiciunt. Ex quo intelligitur quales futuri sint, quum Se plane corporis vinculis relaxaverint. Quare, si haec ita Sunt, Sic me colitote ut Deum. Sin una est interiturus
Dum in corporibus essen J Τhis uso of dum' With tho subjunctivo furnishes a good example of iis contrast with dum' and tho indicativo, dum eram.
queJ Τhis position of a genitive, whieli is the subject of disco se, is Worthy of note : it could not bo
117쪽
animus cum corpore, Vos tamen Deos verenteS, qui hanci omnem pulchritudinem tuentur et regunt, memoriam nOStri
i pie inviolateque servabitis. Vii XXIII. 82. Cyrus quidem haec moriens. ΝΟS, Si
placet, noStra Videamus. Νemo unquam mihi, Scipio, persuadebit aut patrem tuum Paullum, aut duos avos Ρaullum et Africanum, aut Africani patrem, aut patruum, aut mul-
esse malos quae ad posteritatis memoriam pertinerent, nisi animo cernerent posteritatem ad se pertinere. An censes, ut de me ipso aliquid more senum glorier, me tantOS labores diurnos nocturnosque domi militiaeque suscepturum fuisse, si iisdem finibus gloriam meam quibus Vitam eSSem terminaturus 8 Nonne melius multo fuisset otiosam aetatem et quietam sine ullo labore et contentione traducere t Sed neScio quomodo animuS erigens Se posteritatem ita Semper prospiciebat quasi quum excessisset e vita tum deniquel Victurus esset. Quod quidem ni ita se haberet ut animi immortales essent, haud optimi cujusque animus maximel ad immortalitatem gloriae niteretur. 83. Quid, quod Sapientissimus quisque aequissimo animo moritur, Stultissimus
iniquissimo i Nonne vobis videtur animus is qui plus cernat et longius videre se ad meliora proficisci; ille autem
l nisi cernerent' is peculiar.
Is qui plus cerna J There is a
118쪽
cujus obtusior sit acies non videre i , Equidem efferor Studio patres vestros quos colui et dilexi videndi; neque Vero EOS Solum Convenire aveo quos ipse cognovi, sed illos etiam de quibus audivi et legi et ipse conscripsi. Quo quidem me proficiscentem haud sane quis facile retraxerit, neque tamquam Ρeliam recoxerit. Quod si quis Deus mihi largiatur ut ex hac aetate repuerascam et in emiis Vagiam, Valde recuSem; nec vero velim quasi decurso Spatio ad carceres a calce revocari. 84. Quid enim habet vita commodi i quid non pMius laboris i Sed habeat sane :habet certe tamen aut satietatem aut modum. Non lubet enim mihi depIorare vitam, quod multi et ii docti saepe secerUnt: neque me vixisse poenitet, quoniam ita vixi ut non fruStra me natum existimem; et ex vita ita discedo tamquam eX hospitio, non tamquam ex domo. Commo randi enim natura deversorium nobis, non habitandi dedit. 85. O praeclarum diem quum ad illud divinum animorum concilium coetumque proficiscar, quumque ex hac turba et collisione discedam i Ρroficiscar enim non ad eos Solum viros de quibus ante dixi, verum etiam ad Catonem meum,
quo nemo vir melior natus est, nemo pietate praeStantior, cujUS a me corpus crematum est, quod contra dicuit abditional sentenco, the present formos the condition is responded to by the present form of the correspond-ing member. The Englisti idiomuses this form : is a deity were tomahe me the offer, I Would rejectit ' Com. Terence, Ρhormio,ii. 1, 19-Quod si tibi ros sit cum eo lenone,
quocum mi est, tum Sentias. VAd carceres a calce J Τho carcer, ' Or place of inclosure,' is the place Dom Whicli the horses Orchariois started in a race : Ruuntque effusi carcere CurruS.V
Virg. Aeneid. v. 145.)Tho mota, ' or limit of the course in the circus Was macted with Gallior lime creta, calx), that it might
quam nunc in circo Cretam Voca
Quod contra decuitJ This, orsome form Of expression like it, Was osten used On monumental inscriptions. Μanutius gives SeverateXamples. One is an inscriptionat Rome: Quod docuit natam patri praestare Sepulto, Hoc contra natae praestitit ipso pater.
119쪽
illo meum ; animus vero non me deSerenS, Sed respectanS, in ea profecto loca discessit quo mihi ipsi cernebat esse Veniendum. Quem ego meum casum sortiter serre visus Sum, non quo aequo animo ferrem, sed me ipse consolabar existimans non longinquum inter nos digressum et discessum fore. 86. His milii rebus, Scipio, id enim te cum Laelio admirari solere diXisti, levis est senectus, nec Solum non molesta sed etiam jucunda. Quod si in hoc erro quod animos hominum immortales esse credam, lubenter erro; nec mihi hunc errorem quo delector dum vivo eXtorqueri volo. Sin mortuus, ut quidam minuti philosophi censent, nihil sentiam, non vereor ne hunc errorem meum mortui philosophi irrideant. Quod si non sumus immortales futuri, tamen extingui homini suo tempore optabile eSt. Nam habet natura ut aliarum omnium rerum sic vivendi modum. Senectus autem aetatis est peractio tamquam fabulae, cujus defatigationem fugere debemus, praesertim
inscription in Fabretti, p. 234.
Quod si in hoc erro quo credam, This differs not at ali Domthe expression in c. 2, in hoc Sumus Sapientes quod sequimur only in the use of si and that mahes no differetice, as I belleve. Ιf tho ΜSS. may bo trusted in
unsoluod as to tho indicativo Orsubjunctivo following quod.' Butis otther passage is to be altered,
Minuti philosophiJ Such as tho
Epicureans. In the Tusculanae Disputationes i. 23), he speaks thus of this class: Licet concurrant plebeii omnes philosophi, sic enim ii qui a Ρlatono et Socrate et ab ea familia dissident appellandi viden
Tamquam fabulae J This comparison of life to a play Was a
120쪽
adjuncta satietate. Haec habui de senectute quae dicerem, ad quam utinam perveniatis, ut ea quae ex me audiStis reexperti probare possitis. M