장음표시 사용
82쪽
contibus bona indole praeditis sapientes senes delectantur, leviorque sit eorum senectus qui a juventute coluntur et diliguntur, sic adolescentes Senum praeceptis gaudent quibus ad virtutum studia ducuntur. Νec minus intelligo me vobis quam mihi vos esse jucundos. Sed videtis ut senectus non modo languida atque iners non Sit, Verum etiam Sit operosa et Semper agens aliquid et moliens, tale scilicet
quale cujusque studium in superiore vita fuit. Quid, qui otiam addiscunt aliquid i ut Solonem versibus gloriantem Videmus, qui se quotidie aliquid addiscentem dicit senem fieri : ut ego feci qui Graecas litteras senex didici, quas
quidem sic avide arripui, quasi diuturnam sitim explere cupiens, ut ea ipsa mihi nota essent quibus me nunc eXem
plis uti videtis. Quod quum fecisse Socratem in fidibus audirem, vellem equidem etiam illud, discebant enim fidi
bus antiqui, sed in litteris certe elaboravi. IX. 27. Nec nunc quidem vires desidero adolescentis, is enim erat locus alter de vitiis senectutis, non plus quam adolescens tauri aut elephanti desiderabam. Quod est eo
is one of the forms of the relative, and the dependent clauso ut sit' is tho subject of the predication videtis.
Aliquid addiscentem, &c.J Τhewords of Solon are Bero, Poetae Lyrici Graeci, p. 330)γηράσκω δ' αἰεὶ πολλὰ διδα
Vellem equidem etiam illud, JI xx isti I could havo dono thattoo.' ' This is part os a sentencein whicli the condition si,' is, ' is Suppressed. Vellem equidem' Do Sen. 10). Compare the pasSage in tho lotior Ad Q. Fr. 12 : Quamquam in his litoris longior fui quam aut vellem aut quam me putavi sore. Discebant dibusJ Learnodio play on a stringed instrument.'There is also tho expression fidi
Greek τοπος. Cum pervestigare argumentum aliquod volumus, locos nosse debemus: Sic enim
appellatae ab Aristotele sunt hae quasi sedes e quibus argumenta promuntur. V Cic. Top. 2.)Quod est, &c.J This stiori sentence is a good example Dr ShOWing the differetico belweon the indicative and the subjunctive: Whatyou have, that you fhould use; and Whatever you are doing, do it with your best est oris. V Tho 1irstpart of the sentence contains an
83쪽
i lecet uti: et quidquid agas agere pro viribus. Quae 3 enim VOX potest esse contemptior quam Μilonis Croto; aiataei qui, quum jam SeneX eSSet athletaSque Se exeri dentes in curriculo videret, adspexisse lacertos suos dicituri illacrimansque dixisse: At hi quidem mortui jam sunt. , Non vero tam isti quam tu ipse, nugator; neque enim eX i te unquam es nobilitatus sed ex lateribus et lacertis tuis. Nihil Sex. Aelius tale, nihil multis annis ante Ti. Corun- canius, nihil modo P. Crassus, a quibus jura civibus prae, Scribebantur, quorum USque ad extremum Spiritum est proii l vecta prudentia. 28. Orator metuo ne langueScat Senec tute, est enim munus ejus non ingenii solum sed laterum etiam et virium. Omnino canorum illud in voce splent descit etiam nescio quo pacto in Senectute, quod equidem adhuc non amisi, et videtis annos. Sed tamen decorus est
audientiam diserti senis compta et mitis oratio. Quam si ipse eXSequi nequeas, possis tamen Scipioni praecipere et Laelio. Quid enim jucundius senectute stipata studiis juventutis 8 29. An ne eas quidem vires senectuti relin
il qRomu' ut dolescentulos doceat, instituat, ad omne ossicii
agas' contains no direct assirmation, but is ino subject of whichis predicated agere pro viribus . decet . At hi quiademJ At' also do-
Instituat,J This is a technical
84쪽
munus instruat i Quo quidem opere quid potest esse praeclarius 8 Mihi vero Cn. et P. Scipiones et avi tui duo, L. Aemilius et P. Africanus, comitatu nobilium juvenum fortunati videbantur; nec ulli bonarum artium magistri non beati putandi, quamvis consenuerint vires atque defecerint. Etsi ista ipsa defectio virium adolescentiae vitiis emcitur saepius quam senectutis; libidinosa enim et intemperans adoleScentia effetum corpus tradit senectuti. 30. Cyrus quidem apud Xenophontem eo
Sermone quem moriens habuit, quum admodum senexeSSet, negat Se unquam SenSiSSe Senectutem suam imbecilliorem factam quam adolescentia fuisset. Ego L. Metellum memini puer, qui quum quadriennio poSt alterum consulatum Pontifex Maximus factus esset viginti et duos annos ei sacerdotio praefuit, ita bonis esse viribus extremo tempore aetatis ut adolescentiam non requireret. Nihil necesse est mihi de me ipso dicere; quamquam est id quidem senile aetatique noStrae conceditur. X. 31. Videtisne ut apud Homerum saepissime Nestor de virtutibus suis praediceti Tertiam enim jam aetatem hominum vivebat, nec erat ei verendum ne Vera praedicans de se nimis videretur aut insolens aut loquax. Etenim, ut ait Homerus, ex ejus lingua melle dulcior fluebat oratio, quam ad suavitatem nullis egebat corporis viribus: et
tamen dux ille Graeciae nusquam optat ut Ajacis similes habeat decem; at ut Nestoris, quod si acciderit, non
85쪽
CAP. X. 25 dubitat quin brevi sit Troja peritura. 32. Sed redeo ad me.
Quartum annum ago et octogesimum: Vellem equidem
idem posse gloriari quod Cyrus: Sed tamen hoc queo dicere, non me quidem iis esse viribus quibus aut milest bello Punico aut quaestor eodem bello aut consul in His-l pania fuerim, aut quadriennio post quum tribunus militarisi depugnavi apud Thermopylas Μ'. Acilio Glabrione con-Sule ; Sed tamen, ut vos Videtis, non plane me enervavit nec amixit Senectus ; non curia V1reS meas deSiderat, non TOStra, non amici, non clienteS, non hospites. Nec enim
unquam sum assensus veteri illi laudatoque proverbio quod
monet, mature fieri senem, Si diu velis esse Senex. Ego Vero me minus diu Senem esse mallem quam eSSe Senem ante quam eSSem. Itaque nemo adhuc convenire me voluit
cui fuerim occupatus. 33. At minus habeo virium quam VeStrum utervis. Ne vos quidem T. Pontii centurionis vires habetis: num idcirco est ille praestantior 8 Μode
been an Oid man for a shorter timethan I havo been, than have been an old man bolare I Was One. Compare the use of malis' whichoccurs a litile further On. Vere. Vii. c. 6) O praeclarum imperatorem, nec jam cum Μ'. A quilio, sed Vero cum Ρaulis, Scipionibus conserendum. V But the placo of at' is at the boginning of a Sentence or clauso. Forcellini gives
86쪽
ratio modo virium adsit, et tantum quantum potest quisque nitatur; nae ille non magno desiderio tenebitur virium. Olympiae per stadium ingressus esse Milo dicitur, quum humeris sustineret bovem vivum. Utrum igitur has corporis an Pythagorae tibi malis vires ingenii dari l Deniquuisto bono utare dum adsit; quum absit ne requiras; nisi sorte adolescentes pueritiam, paullum aetate progreSSi adolescentiam debent requirere. Cursus est certus aetatis et una Via naturae eaque SimpleX, Suaque cuique parti aetatis tempestivitas est data, ut et infirmitas puerorum, et serocitas juvenum, et gravitas jam constantis aetatis, et Senectutis maturitas naturale quiddam habeat quod suo tempore percipi debeat. 34. Audire te arbitror, Scipio, hospes tuus avitus Μasinissa quae faciat hodie nonaginta natuS annoS; quum ingreSSus iter pedibus Sit, in equum
omnino non adScendere; quum equo, eX equo non descendere ; nullo imbre, nullo frigore adduci ut capite operto Sit; Summam eSSe in eo corporis siccitatem ; itaque omnia exsequi regis ossicia et munera. Potest igitur
exercitatio et temperantia etiam in Senectute conSerVare
XI. Νon sunt in senectute vires. Ne postulantur qui-
II. Non sunt, &c.J This is a Supposed objection ; the answer towhicli is ne postulantur quidem,
87쪽
dem vires a senectute. Ergo et legibus et institutis vacat aetas nostra muneribus iis quae non pOSsunt Sine viribus SuStineri. Itaque non modo quod non poSSumuS, Sed ne
quantum possumus quidem cogimur. 35. At ita multii sunt imbecilli senes ut nullum ossicii aut omnino vitaei munus eX sequi possint. At id quidem non proprium senectutis vitium est, sed commune valetudinis. Quam fuit imbecillus P. Africani filius, is qui te adoptaviti quam tenui aut nulla potius valetudine i Quod ni ita fuisset, alterum illud exstitisset lumen civitatis ; ad paternam enim magnitudinem animi doctrina uberior accesserat. Quid mirum igitur in senibus, si infirmi sunt aliquando, quum id ne adolescentes quidem effugere possint i Resistendum,
tuation is Africani filius is, qui te adoptavit,' Whicli is absurd, themeaning being tho son of ADicanus, he, Ι mean, Who adopted yOu. V Alterum illud J Ernosti has tho
is a period of life marked by iis
88쪽
Laeli et Scipio, senectuti est, ej usque vitia diligentia com
pensanda Sunt: pugnandum tamquam contra morbum Sic contra senectutem. 36. Habenda ratio valetudinis ; utendum exercitationibus modicis; tantum Abi et potionis adhibendum ut reficiantur vires, non opprimantur. Nec vero corpori soli subveniendum est, Sed menti atque animo multo magis; nam haec quoque, nisi tamquam lumini oleum instilles, exstinguuntur Senectute. Et corpora quidem eXercitatione ingravescunt: animi autem seJ exercendo levantur. Nam quos ait Caecilius
hos significat credulos, obliviosos, dissolutos; quae vitia Sunt non senectutis, Sed inertis, ignavae, Somniculosae senectutis . Ut petulantia, ut libido magis est adolescentium quam Senum, nec tamen omnium adolescentium,
sed non proborum ; sic ista senilis stultitigi quae deliratio appellari solet, senum levium eSt, non omnium. 37. Quattuor robustos filios, quinque filias, tantam domum,
tantas clientelas Appius regebat et caecus et SeneX. Intentum enim animum tamquam arcum habebat, nec languescens succumbebat senectuti. Tenebat non modo auctoritatem, sed etiam imperium in SuoS : metuebant SerVi, Vere-
tivit . Animi autem, &c. J EXperience proves that mentat activity is fa-vourable to the prolongation Ofliso in old ago. He whO has naturalty a healthy body, and has notanticipaled the years of old age byeXceSS in yOuth, may enjoy an oldage of very long duration bymoderate exercise of the body, temperance in ali things, and tho
Appia tu Capua, and gave Rome agood supply of Water by the Appian
89쪽
bantur liberi, carum omnes habebant : vigebat in illa domo mos patrius et disciplina. 38. Ita enim senectus honesta ost si se ipsa defendit, si jus suum retinet, si nemini mancipata est, si usque ad ultimum spiritum dominatur in suos. Ut enim adolescentem in quo senile aliquid, sic senem in quo est aliquid adolescentis probo; quod qui
Sequitur corpore Senex eSSe poterit, animo nunquam erit.
Septimus mihi originum liber est in manibus : omnia antiquitatis monumenta colligo: causarum illustrium quaScunque defendi nunc quum maXime conficio orationes : jus augurium, pontificium, civile tracto: multum etiam Graecis litteris utor, Pythagoreorumque more exerCendRe
memoriae gratia, quid quoque die dixerim, audierim,
egerim, Commemoro VeSperi. Hae Sunt eXercitationes
ingenii, haec curricula mentis: in his desudans atque
equivalent eXpression ; for the tormis an application of the sense of ConSular Or praetorian impserium The contrast of metuebant' and verebantur' explains the meaning of tho tWO termS. Ita si Ita' has referetice fothe condition expressed by si- dolandit, ' and it should bo translatod in such a Way as to maintain iis placo : for it is oti theseconditions that old age is honOurabis, that it is iis oWn defender, that it rotains iis personat independenco, that it is subjected to no
90쪽
elaborans corporis Vires non magno opere desidero. Adsum amicis: Venio in Senatum frequens ultroque assero res multum et diu cogitatas, easque tueor animi non corporis viribus. Quae Si eXSequi nequirem, tamen me lectulus oblectaret meus ea ipSa cogitantem quae jam agere non
possem; sed ut possim facit acta vita. Semper enim in his studiis laboribusque viventi non intelligitur quando
obrepat Senectus. Ita Sen Sim Sine Sensu aetas senescit;
nec subito frangitur, sed diuturnitate eXstinguitur. XII. 39. Sequitur tertia vituperatio senectutis quod eam carere dicunt voluptatibus. O praeclarum munus aetatis, si quidem id aufert nobis quod est in adolescentia vitiosissimum i Accipite enim, optimi adolescentes, Veterem orationem Archytae Tarentini, magni in primis et praeclari viri, quae mihi tradita est quum essem adolescens Tarenti cum Q. Maximo : Nullam capitaliorem pestem quam corporis voluptatem hominibus dicebat a natura datam, cujus voluitatis avidae libidines temere et effrenate ad potiundum incitarentur. 40. Hinc patriae proditiones, hinc rerum publicarum eversiones, hinc cum hostibus clan-
positions. Follows tho third hoad of complaint against old age, this
they say, V Rc. Compare Summa laus senectutis est quod ea voluptates nullas magno opere desiderat.