장음표시 사용
391쪽
reptionem , qui Caesarem naturali morte, mou violenta extinctum induxerit , non pes Cabit qui eumdem singulos interfectores alloquentem exhibuerit, quod primum , non item. niteriam Historia notare debuerit. Qua rati 'debeat esse Verisimilis Actio Tragoediae, satis indicatum est superius cap. 3. tu materia
D. Quo sensu Insignis ei it illa Aesio pM. insignis erit non ratione tantum Perio MBrum , quae inducuntur : sed etiam , et quidi m Praecipue , ratione sui. Nimirum id x nativit propositus Tragoediae finis : Cum medius 131ulto cieantur affectus , Purgenturque , quando illustriores inducuntur personae , quae a summa felicitate ad infelicitatem maximam
deveniunt , ut in serius u) docebitur. Insiget eoi
Certe , notamque vult esse Horatius hausδ elionem ζnectius Iliacum carmen deducis in Acti . uuam si proferres ignota indictaque primu , Quamquam fit suus sit in Τragoedia , Ut in Epo:,oeja , lociis personis igno ultoribus , seu iis . qui Actoreg Episodici appet an ur. IV. Quo semia debet esse Aetio Tι agoed crei felix rM. Eo sensu , x. ut sἰt Aello illa plena luctus et terroris. u. Ut insulici plerumqM.termineyir exitu : quia misericordiam et ie Torem ebet concitare P ut animi assectus ex sine Mao purgri. ν
392쪽
a te m affer Int . ut notavit, Aristoteles a sed excellens illarum .delectabit imitatio. Nam eorum quae vel sugimus , vel deles lamur imagines, ut serarum sormas et cadaverum assa-hre actas non sine laetitia intuemur : quod insitum sit a natura hominibus imitari , ut idem observavit Philosophus. Adde quod lantae calami latis expertes nos esse . ac doceri, quae eavere opori ut non mediocriter ga
- nuruid licet aliquando flici exitu ela.
videre Trogoediam Θ- Quom is satius sit exitum Tragoediae esse terribilem , et inexpectata' felicis fortunae in luctuosam mutatione i stupendum , volu ut aliqui tamen licere ab ea lege deflectere in gra. tiamo auditorum , qui domum redire malint laeti, 1 quaml tristes ; adeoque indignius non habitum V. g. primarium Actorem expedire Se Posse e magna quom incurreret, calamitate , atque id unum inquiri contendunt, ut luctuosa sit tota Tragoediae sacies , ad illius sinem phunendum .s
., 'De Forma Tragoediae. D. Quaenam est Forma Ti agoediae pN. Est Fabula ; sive composilio Actionis Tragicae. '- , D. . Qualis debet esse illa Fabula, stra
M. Debet esse una si simpley Piustae eupasdam 'imao ludinis , a i 1 suas partes hi te distributa , et variis Fabulae ornamentis conspieua s,' 'quae doles ' explicataΘ sunt superius, Poet. ev. a.
393쪽
hrim egimus universe de Forma Dramalis.' D. Quia speetatim praecipitur circa Fabin iam Tragicam pM. Ut Fabula ili, sit simplex , id est, ut annexam habeat peripetiam , vel agnitionem, vel utramque simul ; atque etiam vult talem esse Philosophus a) ut ex peripetia et agritatione oriatur maxima assecluum perturbatio unde tres Fabulae illius partas designavit , ps iripetiam , agnitionem , et pertuRusionem. D. Qualia debens eue ornamenω Hul Tragieae pM. I. Peripetiae, et Agnitiones , u diximus , sunt adhibendae , concitandis assectibus Cum primis id unae. a. Inserenda Episodia Pauciora, et breviora, ut supra monuimus. 3.31achinae usurpandae. modo non sol illicia Fabulae, sed in nexu, ut docuimus. 4. Circa Mores praecipitur non tantum ut boni sint,
convenientes , et aequabilis tenoris, sed etiam gra Viores, Severioresque Pro rerum , qua. inducuntur , natura. Unde matronae grassi co
fertur Hagoedia apud Horalium :Essutire leves indigna Tragoedia Versus , Ut sestis matrona moveri jussa diebus , Intererit satyris paulum pudibunda protervis.
De eadem sic habet Oxtilius b) :
Omne genus scripti gravitate Τragoedia vincit. 5. Aspergendac Sententiae , quae graves Per Sonas deceant : qua cautione, superius tradidimus. 6. Dictio lam gravis esse debet, quam res ipsae , quae tractantur ; versus iambicus trimeter usurpandus, quem vocat post Aristo sa) Ari st. e. II.
394쪽
3sα Elemensa δὴ elarieae. telem soralius alternis virum se monibus quod ille numerus familiaris sit, et in om. nem facile sermonem incurrat. Demittit tamen se decenter Tragoodia , uti se attollit. Comoedia , ut idem observavit Horatiu et Interdum tamen et vocem Comoedia wllit Iratusque Cromes tumido desitigat ore; . Et Thogicus plei mnque dolei sermone pedestIi,
De Fine Τragoediae. D. Quid est sinis Tragoedι aer
lib. Finis WTrogoediae est concitare quosdam . .enimbi assectus ad reliquos omnes purgandos. Hanc assecluum eripiationem purgationemque, quam vocat, I ragoediae, ut sitem, indi- Aristotelec: cui consentiunt alii, qui ea deo scripsere , Auriores. Atque hic utiis lam aecurate , quam dilucide breviterque discu- lendus est, cum exquisitus' ab eo tum argumentorum, tum persona rum, qui solet sic Praecipi, delectus . atque adeo optima Pendeat Fabulae Tragicae constitutio. Quare disquirendum. i, Vmi asseclus in Tragoedia; ra. A quibus. 3. Quomodo debeatat concitari rI Qui assectus concitentur in Tragoedia. D. Qui Gyectus eoncitantur in Tragoedlia 3 AL Misericordia et Terror, quorum DPQ Purgantur omnes alii Assectus : unde Sccua oppellata est quaedam quasi polaestra humai NCium assectuum , ubi praeparantur illi , et Hrsciuntur. D. Quomodo purgant alios Asfeetus mire ricordia , et Terror. M. Μisericordia langimur, cum videmus fraudi aliqua culpinitate Pru .um s
395쪽
. Elementa. Rhetoriem. 3s praesertim immerentem p. timemusque i ne quid simile nobis conlitigat, quod alteri nobis quodammodo aequali accidit: et sie misericordinparit timorem , Cantumque praestat , quam aD Mit , ne gerat aliquid , unde tanta sibi mi-εeria proveniat. Idem ad objectam gravis in-- fortunii speciem terror incussus , eiusmodi viaiandi mali desiderium injicit: quo desiderio efficitur , ut affectibus i moderemur , qui sunt
vere omnium germactaeque causae nostrarum.
. II. A quibus concitentur assectus
in Tragoedia . t D. Quinam debem contilare misericordi et Temorem in Triagoedia r 'M. Multo melius Actores, qui neque iri, probi neque admodum probi sunt, . sed inter illos medii , ct vi cum amicis nem balinbant, aut consanguineis, illos assectus commovebunt D. Quare minus commOpebumi, qui sunt
improbi pM. Quia ut impxboium felicitas indignationem parit ; Sic non parit infelicitas miserim
cordiam ω, aut terrorem : Don inisericordiami,
quia dignum existimat quisque a inprobus a carlamitate, qua premitur , non terrorem , quia nemo sibi eventurum putat , quod improbi culpa factum esse videt i terreatur esto qdiscelestuin assii gi scelestus aspicit: sed vulgo non mut aut censentur inas, robi qui adsu it spectatores , adeoque non est existimandum, Improbi calamitatu illos perterrendos. D sh Non Poletu ut itar imρ/obi in scen
. M. Poterunt utique . ut iam praemonuimus, eo ua assi ubila cautio uo, ut, sj iiij uuβ Dii eri-
396쪽
Elementa Rhetoricae. cordiam terrorem saltem vel probis speci toxjbus iucutiant : quod 3ane fiet , sp non tam exiculpa , quam ex errore humano lapsi vi
D. Quare minus uti sunt mooendae commiserationi , incutiendoque terrori , qui sunt ninaeime probi Z . . .
M. Quia qui probus est in primis, cum
a it clini elix , non parit inisericordiam , eum so-dam pariat indignationem , eamque maximam, si abominando sacinore tollatur e vivis : non ieraurem quiae , 'lut tradit Aristotelis nemo sibi propter probitatem idem eventurum esse ipsius, cujus praemium est selicitas. D. Nou lieebit ergo ρrobos in Seenam ρω-
Constat 'Christianos Martyres datos es-. 6ψnli ii,ndo feliciter in theatrum , uti 'et vias Og Iulios probos , qui semel aut amore dux FP impotentius, aut ira abrepti vehementius quodam impetu mortem aliis intulerunt. usare lex illa, quae improbos' probosve ar-r et a theatro; quo prima Tragoediae serma Posita est: nec quidquam aliud voluit filogo, usi eum sic praecepit, quam, quid sit ea 4n ire praestantissimum , indicare. id D. r Quem Deis actorem medium Probum im for et improbum M. Is, juxta eundem Philosophum, qui
-Nec virtute , nec ilio admodum excellit , qualem Oedipum fuisse acceptivus e cujus neque Inngnae virtutes , neque summa itia com Lomorantur . 'quis .hii pere in contrariui assectus auditores solent.
Qui peccat imprudens , ac proinde nec iri boui nomeu meretur ; quia illius ossicium
397쪽
Elementa Raetori eae t t transgressus i nec contra improbi, quia inconsulto peccat. Sio idem Oedipus , cum
parricidium summum esse crimen non ignoriraret , Lojum lamen miser per ignorantiam peremit. Debet etiam summa ille dignitate praecellere : ut hac ratione major calamitas tei rorem simul , et commiserationem augeat. D. Quare amicos inter , et consanguitneos
res geri debet in Tragoedia pM. Quia , i. si inimicus inimicum occidat,
nulla excitabitur commiseratio : nisi qualentis factum ipsum communi humanitatis recordatione commoveat, atque etiam facile serent homines in alio , quod essent ipsi quoque secturi. x. Si nec amicus nec inimicus alteri mortem inserat , sed ignotus ignoto ; eum hoci agat sine asseclu , nec ipse movebit affectus is 3. Si nec sRnitate , aut sanguine conjunctus occidat , non adeo commovebit. Quare prae stat, ut inter amicos . et cognatos res geratur : ut si frater Dalrem , parens filium, si- lius parentem aut occidat , aut invadat. Ahamics enim ista cum fient, movebunt comin Naiserationem e a consanguineis, atrocia etiam videbuntur , ni cum Clytemnestram Orestes,
Eriphylem tollit Alcmaeon. s. III. Quomodo concitentur Asseclusia in Tragoedia. D. Quomodo concitantur asseetus in Tragoedia p
Μ. In hoc variant Tragoedi: α) apud quos
vel committit Actor iacinus , Vel non committit ; iterum vel committit ignarus rei , vel ἡ Arist. ς. I.
398쪽
, cae,ngelus : item sic commit Iit, ut factum vel Post, vel ante aguoscat. Item an e aquoscit , ut animum mutet, priusquam id conficiat , aut poenitentiam agat. Atque ex his riviis modis concitandorum os sectuum ortae . sunt ariae species I xagoediarum : quatuor celebratitur in primis. I. Pst quando agnoscitur qui occiditur , ut cum Mois' dea liberos occidit. 2. Quando agnoscitur post mortem , qui occisus est: ut sum Oedipus Lajum sua manu peremptum audit. 3. Quando agnoscitur co ta Diu in momento , quo pe-xire debet, et periculo eripit, ut cum Iphi-penia agnitum Orest cin morti subducit. 4. Quando agnoscitur, qui periturus cst, et ad
mortem quaeritur 3 nillil tamen conficitur, ut cum Oemon apud Sophoclem stricto ense pa-xentem insequitur, neque tamen quidquam 3git. o. Licetne oculis objicere atrociora sρecla
, quibus sanguis e unditur, et horror a- nimis i euritur pNun licet, ritque enim do tit inductan theatrum aut incredibilia quaedam , ut sunt metamorphoses: aut foeda Astiectu , aut vi auo trocia. juxta illud Horatii :Nec Pucros coram populo Medea trucidet, Aut humana palam coquat exta nesarius Atreus, Aut in axem in Progne mutetur , Cadmus in
Quodcumque ostendis uilii sic, incredulus odi. D. 1 Qui remera i storesunt quae oeulu non beebi subjicere
Μ. I. Praeimnethbuntur gerenda vel ab eo , qui facinus Patraturus est vel ab aligno a-,io. a. Postquam gesta suerint, narrab vlari
399쪽
. Elementa Rhetorieae..quod Nundiorum munus esse solet: Sic prati. ceperat Horatius : .
Digna geri promes in Sco Latia , mullaque lolles . Ex oculis, quae mox uasa et facundia praesens D. An non liceb t et quid ob Octilos Poneo , quod Ueciem ialiquam habeat erudelitat , pΜ. Licetiit vincula . ipsumque demortui. Principis cadavor deserro in mediumοῦ, ad comisi movendum auditorem, it m Verbera, ε liaque sevitiae instrumenta licebit coram exhibere. at non percutere, aut perimere, nisi post Sc nam id sidii simul Diur.
Praeceptorinu usus in serit;enda Tragoedia. D. inuditas, haetenι - de Tragoeὰιa ρraee pitiines 4 qnaeso te, at usum ut re Voces , et seribendae Trygoediae uiatim aliquod Paradi
N. Si velis ex arte Tragoediam scriberedam primum ac sine ullo ornamento delinea..his actionem , quae est materia Trago diae , deinde ad Fabulam quam V0ius inducere, attendes, videbisque, sitne simple , an im- Plexa si ii inlexa , ut purip tiam simul et agnitionem , et qualem utrainque ad iiiittet, et
cum superioribus an bene cohaereat; an ter- Tor cx rebus oriatur ac Commiserario, aut . quomodo possunt aliunde COInmoveri ; cum
Personas conquir , earum ipse aiabitus , as seclusque animo indues: Episodia postmodum e xcogitabis. Postquam sic fuerit constituta Fa
bula, quid iii Nexu , quid tu Solutioiae itidi
Cere neoesse sit, examinabis , nam in Nexu, non in Solutione - debent esse episOdia. , D.-
sue etiam Prolixa illa , aut otiosa , sed Iara
400쪽
via , et cum Actione primaria vite connexa. Si simplex suerit Fabula , curabis artificioso ut desinat : sin implexa , agnitionem ut ha Leat , et peripeliam elegantem , et quae tra Sicos affectus , seu perturbatione ipsa per so excitare possit. D. Profer, qνaem , exemρωm tumplicis, tum imi lexae Fabulae. Μ. Fabulae simplicis exemplum sit Troaα dum Trago dia apud Seneram , quae sic se habet. Graeci expugnata Troia , Calcha tem consultaut, quo paclo salvi domum por- venire, ac savorales sibi Deos redituri habet spossint. Calchas Polrxenam , et Astyanacta necandos esse pronuntiat, atque id conficitur. Reliqua sunt episodia , apte illi Fabulae a texta. Sic Episodium est Agamemnonim cum
Pyrrho colloquium , quod ex Calcha lis de
mactanda Polyxena consilio nascitur ; item M. Pisodium est tota illa scena , in qua ab U- sysse quaeritur Astyanax , ac tandem inveni tur et quod pariter de consilio de praecipita
Fabulae implexae 6xemplum 'esto Oedipletragoedia apud eumdem Senecam. Oedipus disqnirens quis sit Laii intersector, se et illius filium ; et interfectorem atque etiam Jo
Castae mali is suae maritum esse agnoscit Iquare effossis sibi prae pudore et ira oculis abit in exilium , et Iocasta' se gladio confodit. Haec est Actio primaria; ad quam non Spe etat neccssario indipi in Prologo de pesti leutia sermo , quamvis cum eadem apte eo haereat. Item ejusdem Oedipi cum Creonte , et Tiresia colloquium, tum prolixa illa in se ''orum descriptio , umbrarumque evocatio