De arte Rhetorica libri quinque lectissimis veterum auctorum aetatis aureae perpetuisque exemplis illustrati auctore P. Dominico Decolonia ..

발행: 1826년

분량: 448페이지

출처: archive.org

분류: 연설

381쪽

Elementa Rhetorieae. 379

varietate animus distrabalur, atque obruatur : sic in dramate, ut ad primariam actio nem non salis attendat, minusque ooncipiat, qui debent hic oriri potissimum asseclus. At ἀque eo sensu accipienda sunt Philosophi vorisba , cum Tragoediam inter et Epopoeiam id quoque assignat discriminis , ut certo quodam tempore Tragoedia, nullo definiatur Epopoeia. D. Quaenam est magnitudo Quantitatis pM. Quantitas illa posita est iu numero ver suum : ad ducentos, trecentoSVe supra mille, atque etiam apud Recentiores ad duo ni illia recensentur; haec autem lex optima suerit , ut inter ternas et senas horas exhibeatur Draisma e adeo ut nec brevius sit nec longius: non breviuq quidem , ne forte locus non detur concitandis , ut par est, assectibus ; non elian longius , ne possit usurpari illud Plautinum Lumbi sedendo , et oculi spectando dolent. Iam vero quae sint partes Fabiane dramatiis cae , aut quae illarum dispositio , patebit ex dicendis capite proxime consequenti , et ex

capite II.

De Partibus Poematis Dramatici. D. Mae 3vnt paries Poematis drinatisip

M. Cum Poema dramaticum ex materia constet , quae est Actio , quam descripsimus 3 et forma, quae est Actio composita exculin laque , de qua modo egimus: hinc factum ess , ut modo materiae , modo formae ; modo tritisque simul habita ratione , in suas partes varie soleant Auctores illud poema d Istribuere. Sex omuino Dramatis in suas partes xe

382쪽

38o Elementa anetoricae. D. A er , quaeso , .ri ex uica illas Omne disisiones pM. Prima divisio est in Diserbium et Cho ricum , quae omnium maxime generalis est ;tiam qnidquid est in Dramale , ad haec duo

genera revocatur , ut geratur , aut canatur.

Di verbium itaque mi ea pars Dramatis in qua colloquuntur , aguntve inter se, qui dicunt He Actores. Clioticum vero dicitur illa pars , in qua iidem Alores , vel alii concinunt aliquid eum Di amate connexum , de quo postea Altera divisio in Nexum , et SomlιOnem iam late patet, quam plurima: quamvis alio modo Drama partiatur. Nexus in Dramate , ut habet Aristololes o , est tollun -M , quod a principio ad ultimam usque pistinet partem , Ex qua si mutatio fortunae : hac autem mutatione selicitati infelicitas in Tragoedia , et selicitas infelicitati succedit in Comoediae S autio vero .. nimis ionis principio ad finem us , que protenditur. Sic io Oedipo Senecae quidquid antecedit illum locum , ubi se tandem et patris interseeiorem , et matris maritum agnoscit Oedipus, xinde summo oritur infelicitas; ost in Nexu, reliqua sunt in Solutio tie. Sod de Nuin et Solutione, quantum sa tis est , dictum. superius b) in Fabula epica.

aium , Exodum , et Chorum. Prologus prae cedu primum caninm; diciturque ea Pars colitii te quasi semina omnium. quae dicen. Ha sunt in eliquo dramate : adeo ut Allo. Ο p. 16. Poet. . b) Lib. 2. Cap. d. s. a. b co Lib. a. c. o. s.

383쪽

Etimenta Rhetoricas. 38 tuum nemo producat ne in Scenam qui non sit cosaltus in prologo , Vel de vultu, vel da Domine , vel alio quo is modo. Quod tamendo illis debet intelligi , quorum res hic agitur Praecipue; pol est euim e domesticis anti cisve de novo aliquis induci. Episodiurn hoc loco , iuxta Aristotelcai , continet tres Actus internaedios , adeoque tam primariam Aetionem , quam secundarias , sive adiectitias colu prehendit. Ubi notari velim , et Actionem illam primariam , si secundarias etiam esse Actoris primarii: quamvis haec quoque acti nes adjectitiae possi ut esse illorum, qui sunt Post primarium Actorem nobiliores , qui V cantur ideo Actores Epigodici. Exodus est quintus Actus , ubi Catastrophe, de qua moX sicuti et de Choro capite proxime iconse Ilienti.

D. Quare divisio fit tu Protasin , 'itatur,

' catastasin , et Catastrophem prio asis , quqe significat praestitutionem , et Praeordinationem , est Dramatis initium , iuqqa Praeponitur summa rei sine exitus declarivatione , ut animus auditoris suspensus teneam

tur; nam si praescribitur Fabulae mitra , non sic placere ut, quae postea dicerentur. Epitasis , quae rei constitutionem signiscat. vel ut alii interpetrantur , exaggerationem , eSt pars, quae Protasin proxime consequitur , et in qua turbae excitantur , totaque rei nego tiatio magis ac magis involvitur , diciturque Latinis nodus erroriS.Catastasis est ea pars , in qua eontinuatuv P rum perturbatio ; ostenditur tamen quomodo possint illae postea explicari , unde a mullis Catastasis cbnsunditur cum Epitast.

384쪽

3s, Elementa Rhetorieae. . ea pars , In qua totum negotium dissolvitur et cum Actor primarius a felicitate transit ad ita elici latein , vel contra. Ad extremum drama , si ita fieri possit, illa est rejicienda quo ma Wsis auditoris animus suspendatur ac delectetur .

Quinta divisio sit in quiuque Actus : quasic appellantur ab actione cujus sunt partes: quare tot sunt illi Actus , quot habet actio 1 versas partes et praecipuas , quinque receia

sentur. Primus .argumentum exponit, at non

rei exitum ; secundus rem proprie deducit in

actum: tertius turbas ciet; quartus Viam O

stendit qua rus implicitae dissolvantur ; quin tus impedita artificiose expedit. Quare neo Plures , nec pauciores esse jubet Horatius : Veve minor , neu sit quinto productior Actu Fabula , quae posci vula , et spectata reponi. D. Eδιne semper eadem Actuum magnitudo M. Augetur illa , vel minuitur pro ratione rerum , quae tractantur , quae possunt eSse magis minusve graves , populoque jucundae. Jari vero Aetus in varias Scenas distribuuntur. o. Quid oo as Scenum in actu 3. M. Sceva dicitur pars Aotus , in qu uua, Vel plures personae colloquuntur : designatur autem personarum vel adventu, Vel inter en. tu , vel habitu. D. Quot sunt Seenae in uno Aetu pΜ. Plures sunt pro ratione rerum , qu PQ suut esse graviores , vel jucundiores: Pauciores olim adnibebantur εἰ jam ad tredecim et

. Quot sunt Aetores in Dramate . , ribu Plures esse quam quatuordecim , vetRMArtis Magistri: qui, si prodeant simul ia Sc uom , tres tantum , aut quatuor ad sumnum.

385쪽

' Elamenta Rhetorieae. 383Ioqui permittuntur. Ita praecipit Horatius. Nee quarta loqui ρersona laboret. Sexta divisio sa) fit in Fabulam , mores ,

Sententiam, Dietionem , melodiam , eι Αρρα- ratum. Fabula , quam diximus esse eousti tu aionem rerum . et actionem compositam , ininstar animae obtinet in dramate : et continet actiones , mores , assectus , Paripetias . fgui. tiones , ac reliqua , quae vocantur Fabulae ornamenta; quare non tam pars Dramatis, quam

ipsum Di ama debet appellari. D . Quomodo itaque More1 , Sententia el Dietio eum Fiabula die untur Drama ex aequo Partiri pM. Quia inter Fabulae partes sic eminent, ut Dram a partiri cum ipsa dicatur ah Aristotele . D Quid hie intelligis yer Mores , Sentenritia et Dictionem res. Morum nomine docuimus inleligi indolem . et ingenium cujusque ; diximusque m auiri honos , convenientes , aequabilis te ris. Seutentia significat sensus , qui genuini Morum p*rtus esse solent, ac proinde deboni esse illis Imprimis accommodati. Dictio est dicandi ratio, quae Dramati convelliet: de qua in Tragoedia st Comoedia r D. Quo sensu Melodia , et apparatus d cuntur esse Partes Dramatis pΜ. Quia quamvis etrxema esse censeant , ad ejus tamen splendorem tum conserant plurimum sicut ad commotionem affectuum duae Paoque Dramatis partes vocantur a Philasopho Quare de aliis cum egerimus sum Berius , de his quoque modo agendum :est.

386쪽

Do Choro in Dramate.

D. Quid eri chorus in Dramate pM Est pars Fabulae , quae sequitur, vel ει-

tiam praecedit Aulum eum conoeniti. Dicitiae 1. Pars Fabulae eo seosu , quo dictum est iam in finis proxime superioris capiti . a. Sequi actum , aut etiam praecedere et quod Actui soleat postpost , raro praeponi. 3. Cum Conri uentu , quod , qui chorum astunt, concinere SOeleant , atque etiam aliquando loquautur.

. D. Quid eanitur a Choro p x M. Non canitur quidlibet , sed aliquid cum

Fabula conjunclum, et assine argumento , quod tractatur. Nam 'vel serebant iudicium de ita, quae agerentur in Fahula, vel favebant bonis., et lugentibus, vel monebant iram es Menandam , insanosque minus cpercendos , x et lugebant eum miseris , vel superos de precabantur. Chori officia expressit Horatius bis versibus.

Actoris partes Chorus, officiumquΗ virile Defendat et neu quid medios inserciat Actus ηQuod nori pmposito conducat, et haereat ane. Ille bonis faveatque , et concisetur amicis. xt regat iratos , et amet peccare timentes λIlle dapes laudet mensae Movis , ille salubreM ustitiam, legesque, et aperiis otia portis Ille tegat commissa, Deosque precetur et oret, ut redeat miseris , abe4t. fortuna su Perbis.

De Scenico Aeparatu D. Quid est si paratus inamatisῖ , DL In Fabulae lυrtibus reponilur a Philoso

pho App a tus iup , qui xeote dici potest udi

387쪽

Elementa Rhetorieae. 38s

natus ille ; omnis , quo et Sceriae et Personae instruuntur ad exhibendam ex arte Fabulam. D. Quatis debet esse Soenae ornatus PM. Per Soeu ian lito ilitelligit irre locus ubi

exhibentur DPamata de quo dissicile est aliquid praecipere , ob multiplicem Dra malum arietatem. Agebantur ludi scenici in illeatro, quod in modum hemisycli erat ; in ea tria

spectabantur maxime , Sisim , Orchestria, Pro-scessium. Scena est Dons theatri ab uno corianu ad alterum cum coopertura. Orchestra, locus est, tu quo spectatores Di ama intuebantur. Proscinium idem loeqs aute Scevam porrectus , in quem Aetores dicturi prodibant. Scena itaque altior erat pulpito , pulpitum

Proscento , PrOScenium Orchestra.

D. Qualis debet esse Porlaetatiιm Ornatus pM. A diverso vestium genere diversas quo que sortiebantur appellationes Dramala, sive Fabulae r palliatas vocabantur Graecorum Fabulae, quod pallio Graeci actores uterentur ;Latinorum toga ad , quod togas illi adhiberent : dicebantur item apud eosdem Laetitios praetextae Fabulae , qaae Regum , Principum, et Virorum illustrium aetiones imitabantur . quod personarum istiusmodi esse praetexta; toga lae tantum Vozabantur , quae actiones pria vatorum hominum exhibebant: quia toga erat vestis popularis, juxta illud Horatii, vel qui praetextas , vel qui docuere togatas. De vestium serma ornatuque in Dramate nihil certi jam potest asserri, quod variantur vestes Pro diversitate regionum , ac personarum , quae in Sce

Po3iquata ea protulimus , quae ad Draina

388쪽

386 Elementa Ristorieae.

Spectant universe, nunc de Tragoedia et Cois noedia , quae sunt eius partes , Videamus.

Definitio Tragoediae. Do Quid est Tragoedia pΜ. I. Secundum Vim vocis Tragoedia sest cantus ob hircum; deducitur enim a vocabulis hircus et cantus : quod D agoedia prius fieret eatitando in honorem Bacchi, cui hircus vi, nearum hostis mactabatur , sive quod hircus Praemium esset certantibus , juxta illud Horatii r Carmino qui tragico vilem certavit ob hircum. Deducitur etiam Trhgoediae vox , ' iuXta alios a nomine siex ; quia ora laecibus perii. bant Actores ante usum pergoparum ab schylo reperium iuxta 'haec Moralii carmiua. Ignotum Tragicae genus invenisse camaenas Dicitur , et plaustris vexisse Poemata Thespis. Quae canerent egerentve peruncti saecibus ora. r. Definitur a Tragoediar Imitatio Actionis unius, totius , verac , verisimilis , et insignis, quae metro, et harmoni', non narraudo , sod agendo i misericordiam ciet ac terrorem ut affectuum expiationem , seu purgationem , iuducat,

D, E liea quaeso singulas desinitioni

partes p 1. Diditur Imitatio Aetionis quia poesis, an axime Dramatica , actiones humanas imitant diximus superius. a. Dieitur Actionis unius, toti9s , verae, verisimilis , insignis , quibus verbis notatur

389쪽

Flemeηta Rhetoricae. 38 cum Epopoeja, et Comoedia, .partim ab iisdem discrepat. Nam materia Elaopo ejae est Actio; quae habet quidem omnes illas dotus , sed det,et insuper felici exitu terminari : quod

in Tragae diam non cadit, quae saestius inse- , licem , raro admodum felicem habet exitum ;comoediae vero Actio Vulgaris est e L Obscura.. 3. Dicitur metro, et harmonia perfici Tragoedia : quod sermonem Dora 'Iudi Umcumque, .sed metro adstrictuin, ut alia poeseos genera requirat ; item et harinoniam , Seu Cautura , qui ad assectuum commotionem iaciat imis primis. 4. Dicitur non narrando , sed agendo exiti-

heri Tragoedia : quia , cuni sit poema dia-maticum it tota debet esse in Actione : qtao. Pacto ab Epopoeja discrepat, quae p3rtim in ,

rerum narratioue, partim in .acti Oue sita est,iPOuta modo narrgute per se , modo alios nar- nartes agentesve inducente.

ut assectuum expiationem purgationeinque in ducat; quibus verbis Tragoediae sivis attingitur, de quo postea pluribus.

De materia Tragoediae. .

D. Quae est materia Tragoeiae p

390쪽

88 Elementa Rhetortia primaria , quae in plures vlias dividi nodi

Possit , a. ut omnia qliae. sunt illius Actionis Primariae, in nuo eodemque loco facta essct videantur, ita eodem cubiculo , v. gr. iuetulam domει , in eadem urbB , in iisdem c suis r unde Tragoediae apponi solet. Scevavit Romao, vel Corinthi , vel Athenis , vel alibi, ubi res gesta est. Sed quomodo Actio debeat esse una et tota diximus alias M.

D. Quoin'do debeo emera et Herisimilis Tragoediae λM. Eo sensu, ut vere contigedit Actici primaria , alioqui nota multum moveret Trais media, si salsa esse erederentur, si talia essetat iquiasunt Actionis insignis , quae non solet ignorati. Non ita dice um de Episodiis , quas cum sint actiones adiectitiae, per se sepae hoci adeo spactabiles , nihiI opus est tesse vera. D. Possuntne eme falsao Aotioniserimariais, ast dicuntur Adjuncta pH. Duplex genus est . huiusmodi adiunctorum. Primum est eorum, quae sunt pis gaspectatissima , atγο illa tam vera esse debent, quam ipsa Actio, cuius adjuncta suot; non ecet v. gr. 'fugere a patro filium , vel astio murem, suisse intersectam nisi fide hist xiae id constet; pro . salso . enim habetur, quod istiusmodi est, nisi consignetur Historiae monumentis, quae non ' debuit illud o. rustiere. Alterum genus est emum , quae sues minus spectabilia , adestque, non sodeat, aut corte . nutu, debent necessario in Historia notari: quaa si vero similia sint, sacile vera enseratant . Peccabit itaque Montra hanc prinia . c. 2, Ν

SEARCH

MENU NAVIGATION