Iusti Lipsii De constantia libri duo. Qui alloquium præcipuè continent in publicis malis

발행: 1615년

분량: 109페이지

출처: archive.org

분류: 범죄와 처벌

81쪽

cet vos cum deo. Caesarem illum videte,superbuim victores opinione sua 3c aliorum iam deum, in Senam, de a Senatu ii terfectum. nec simplici morte, sed viginti tribus plagis coim' fcctum, instar serae in sanguine suo volutantem. & quid amplius vultis Ζὶ in Pompei j curia, superflante Pompei j statua, magnam victimam Magni mainibus parentantem. Ita Britti sin campis Philippicis, pro patria & cum patria moriens, mihi quoque miserationi est sed consolor idem, in haut longe vi

deo victores illos exercitus,velut ad eius tumulum, gladiatorio itim M. . more inter se committas: & e ducibus alterum , M. Anto

nium, terra marique victum, inter tres muliercidas; mulierosa illa manu, aegre mortem inuenientem. Vbi mes Orienti ille paulld ante dominus ὶ lanista Romanorum exercituum 3 Pompeij &reip. sectorὶ En, in fune cruentis imanibus pendest en . vivus in monimentum tuum repist en, ne moriens quidem auelleris ab ea quae tibi morti l. Vide an vane vocem supremam:& votum illud efflauerit Brutus iam moriens:

Non minu latuit profecto, non effugit. non item ille alter dum, qui poenam iuuenilium scelerum non obscure in se luit,& clarius in omni sua stirpe . Sit felix & magnus Caesar, de vere Augustus : sed filiam tamen Iuliam habeat, sed neptem . nepotes alios per fraudem per vim amittat,alios abdicet. & horum ta ' dio,quatriduana inedia mori vcli nec possit. denique cum Lia uia sua tua ,si Ede ducta, foede retenta:& quam turpi amore i, peream pereat. Ju summa, inquit Pli- .a dis i. n isse, caelumq; nsio adeptus magis an meritus, bariae hostis fluo excedat. Haec taliaque cogitanda, Lipsi, cum querela illa:

iniquitatis erumpit: & ad duo semper vertenda mens,Tardita conclusio tam supplicij dc Varietatem . Non punitur nunc ille . . mane. punietur. Non in corpore 3 sed fortasse in animo. Non vivusῖ. sed certe monitus. Numquam antecedentem scelestum is ruit pede poena claudo. . . m Vi ilat enim semper diuinus ille oculus: &cum dormire eum censes, conni uci. Tu tantum aequus in cum sis: nec iudicem tuum inaniter accus ipse ab eo iudicandus.

Mali

82쪽

imo vulgo mori ab homine possedi cervi. Teumsolum cs se, q*in xvi clari ridea ideoque iustissime puniat.

SL o enim immeriti & innoxij aliquot populi puniun

tur, inquis. Nam haec secunda tua querela , siue lumniam potius dicam . Incaute adoles ccias, sic loquerisΘIn ouis. Puniunturiae immeriti Z Vbi ergo gentium , gcntes tibi r pertae sine noxa Z Fiducia, imo temeritas sit, in singulo aliquo homine id ponere: tu nihil ambigis populos & gentes

uimus omnes , scio: nati in tabe, vittimus in Laber de caeli iam annamentaria, ut cum Satyrico illo iocer, sine telo sint, si,ulmina semper missa in mactatas. Non cnim ut pisces in salo nati &alti, salem tanacia non resciunt: sic censencium homines in hac mundi fece , esse ipsos sine faece . Atqui si omnes in noxa, ubi populi isti immeriti Z Culpae enim comes, iustissime poena semper est. sed inaequalitas , inquies, illa displicet: quod quidam premiuitur qui minora peccarunt; ρο--cuuient de regnant qui magna Nempe noc crati cripies tu, credo, trutinam caelestis Iustitiae manibus, & tuo quodam sensu ponderibusque cam librabis. enim aliter spectat haec delictorum parium impariumve aestimatio, quam ante deum tibi su mis λ Sed duo hic, Lipsi, cogita. Primum,aestimari ab homi- Cui liomi ne noxas alienas non poste, non debere. modo cnim Z Tu ' C. homulle peccata aequiter appendas , qui nec altandis quidem Zin ea legitime discernas, qui nec cernis Z QDd enim facile qui ani- mihi das, animus est qH peccat: per corpus quidem de scia- vidcani ree- suum haec instrumenta, sed ita vi momentum & pondus omne criminis sit ab ipso. Quod adeo verum est, ut si inuitum aliquem statuis peccasse, non peccarit. M autem si est : quo- modo, secro,peccaxum ipsum perui linis, qui ncc cubilo cius aut sedem Θ Nam mentem certe adcis alienam videre non potes, ut nec tuam. Magna igitur haec vcl vanitas vel temeritas

83쪽

68 DE CC N s TANTIA tua est, censuram aestimationemque vindicantis in re nec pictae nec videt illa,nec nota nec noscenda. Secundo illud cogi ta,ut maxime ita si nec malum tamen aliquid hic eis nec in Nec caussim quiani. Non inalum: quia illoruin ipsorum bono si qui casti 'runitioni gantur statim vel in minimis noxis. Dilectio illa diuina est: hia tali: semper suspecta tarditas,cui grauior Punitio adhanet. Non iteminiouum quia poenam,ut dixi,omnes meruimus ac c Vmquam vel in optimis illa puritas, ut non macula aliquae super cladiu in velut eluendae. Quamobrem,ado Me estimo lescens,initae halic de aestimatione noxarum intricatissimam Ii- .ii ita a. tem, tu tarrcstris pcdaneusque iudex: deopermitte, qui haut paullo ae uius de ea certiusque e superiore tribunali cognoscet. ille est solus, qui merita potest expendere: ille qui sine ullo stamulationum luco aut cerusia,virtutem vitiumque videt in v i A rosio vultu. Quisci harponat,qui externa d interna pariter ri aut simul id maturὶ qui corpus videt& meiatem Z qui linguas 5 fibrasrape

iati in denique & opertaZ Quique non racta lotuin ipla,scd caussam eorum & progressus videt in clana luce. Thales olim interroga- n tus, ' in . vere re h. spondit. At iuri contra hic in nube qui non solum occulta scelera non videmus,sub tunica quod aiunt & sinu admissa ; sed vix aperta &protracta iam in lucem . Non enim culpam ipsam & vim eius cernimus, sed externa quaedam vestigia admista: de iam fugientis. Optimi sarpe nobis , qui deo 1 cssimi: & reiecti contia, tui illiclecti. Claude igitur, lis apis, de meritis aut in

meritis os 5 oculos: causia: tam obscurae non bene cognostiari tur de plano.

caussi sit. plus Maaba suis curiose subribtatu.

' IM est , de Substitutis. Poenas cnim, inquiunt,parum ius E

rcelix deus transfert: maiorum culpas male luunt nepotes. Hein itane hoc nouum aut mimi Imo miror ego mirari istos mutioncs: tertia etiam offusa a te Iustitiae nebula abstergenda

84쪽

rsones di cum cottidi ipsi id faciant in sua terra. Dic sedcs, beneficia quae ob viri item a Principe maioribus data, nonne

transeunt ad nepotes Θ sane transeunt. nec alitin in in idus aut

poenis, opinor, quae i)sdem impositae ob scelus. Ecce in perduellionis aut maiestatis crimine, manifesto alij in culpa sunt, alia in p oena. idque adeo intcndit humana sicuitia ,ut lata: l pes sint, quae innoxios liberos et cma egestate puniant, ut mors r eis otitiin, supplicium. Maligni vestri animit regi alia cui aut dynalbe licere id vultis , non viastis deo. Cui tamen, si casti a ;. examinas, haud paullo iustior severitatis huius caussa. Pecca

uimus enim rebelles magno huic regi fuimus in uno omnes: de per tot stirpium traduces, primogenia illa macu pro- α eum pa- pagata a infelices natos. Ita nexus &catena quaedam haec cri se minum coram deo est: nec peccare, exempli caussa , pater meus aut tuus iam coepit, sed patria in omnes patres. Quid e

in mirum, si punit in posteris non proprie diuersa delicta, sed

communione quadam seminis iuncta,nec umquam interinisses Sed ut innitiana haec sublimia, &agam tecum magis populari quadam rationum via: laoc scito. deum coniungere, quae De ii uenos per imbecillitatem aut imperitiam disparamus: &fami '' i lias, opida , regna, non ut varium quiddain intueri aut consi sim, sed ut corpus naturamque unam, Scipionum illa aut C sa- ά. 'rum familia, unum illi est: Romana aut Attica urbs , ab omni .lci, 'seo raro, unum: unum item Romanum imperium. Itire. vinelum enim quoddam cst & legum iurisque secictas, quae magna corpora haec ligat efficitque ut , etiam inter aeuo distitos, communio quaedam sit praenatarum dc poenarum. Itaque Scipiones ollian boni Z apud caelestem illum iudicem poneris id quoque pros Maliὶ noceat. Belgae ante annos aliquorias ciui, τε ora item auari,in hi nos luamus. quia in caeterna omni punitione deus non praelantia selum adspicit, sed praeterita etiam respicit:

duit an horum temporum momentis icta erat aequabiliter ωρ stui ...,

iustitiae seae lancem Dixi, ' externa punitione, & velim notes. Non enim culpae ipsae transferuntur, aut criminum quaedam confiisio fit: abest sed poenae dumtaxat siue castigationes quaedam circa nos istae sunt, non in nobis: & ad corpora aut opes.' 'is ibistant proprie,non ad animum hunc internum. Qiud I 3. tam

85쪽

Roma rasi,uiligo.

- D E CONsTANT IAtem hic biiuriae Θ Heredes enim certe commodorum praemi sumque, siqua maioribus debita sunt, tae volumus: curoncinaccusemus & poenas Zielicta maiorum immeritus Lu

i Romane.

canit Romanus ille vates. vere,nisi quod addit Immeritus . Me ritissimo cuim, quia meruere maiores . Sed effectum videre poeta potuit, non adsurrexit ad caussam. Vt autem in unoc demque homine, iure in senecta aetate delictum aliquod pi nimus , admissum in iuuenta: sic deus in imperijs aut regnis peccata Vetera . quia externae communionis ratione, Vnum quiddam deosunt,& coniunctum. Interualla haec temporum apud illum nos non diuidunt, qui omnem aeternitatem clat sana habet in capaci sua mente. An vero ' Martiales illi lupi olim tot urbescuerterint, tot sceptra stegerint impunὰξ tantum caedium sanguinisque hauserint, ipsi scini ci incruenti Tum denique fatear vindicem nullum dcum esse qui quae nos gerimus audit in videt.Sed non est ita. pomas vel in posteris suis pcndant aliquando necessum cst, tardas etsi non seras . Nec Temporirin solum h. aec coniunctio apud deum est: sed & Par - tium. Hoc volo dicere. sicut in homine cum ' manus, pcnis, venter peccauit, totum corpus id luit: sic in communi aliquo icoetu, paucorum delictum expetere scire in omnes. pi sertim si ij qui peccant velut digniora quaedam nacmbra sint, ut reges, principes, in gistratus. Vere Hesiodus & ex ipso Sapientiae ponetrali:

Vnius ob crimen parvas urbs tota rependis, Siquis scri re jese gerat aut iniuste. Iuppiter hinc caelo clades immisit ab alio Pestem sive Famem. Ita classus Argivorum tota persit, Unius ob noxam ρο furias iam silet

ita in Iudae septuagi in millia hominum pρstis v na iustissi Cabstulit.

86쪽

vr B TR s E c V N D v s. priusfilii ob iniustim ' libidinem regis. Et interdum contria. ubi omnes peccarunt, deus viatim pauc6sve seligit velut placii larespublicae noxae In quo si a rigido illo paritatis iure paullisper rem discedit, tamen ex iniquitate ipsa aequitas noua oritur: & clemens quaedana iustitia in multos est, quod saeuitia videtur in

paucos . Nonne etiam paedagogi ferti la, e nu mero lasciu lentis

go is, unum aliquem caedit Z imperatore fuso exercitu, os decuitiatione castigatὶ salubri tamen uterque consilio, luia paucorum capunitio terret nihilominus & emendat omnes. Vidi medicos sepe venam in pede aut brachio incidere, cum

totuna corpus doleret: quid scio an idem hic sit 3 Arcana enim uti, h. uc arcana,Lipsi: si sapimus, propius non tangemus sacrum illum ignem. cuius scintillas & stricturas quasdam videre ho Qxiaei πο-

. pra nobis,

mines fortast possumus: anon possumus ipsum. Viij qui in So- nee ea, lem acri ius defigunt oculos, eos amittunt: sic mentis omne lumen , qui cana intendunt in hoc lumen . Abilineamus igitureenseo curiosae de cum periculo quaestionis: & hoc saltem nobis stet, stimari nox. as num anitus non posse,non debere. aliam apud deum trutinam esse iud tribunal.& quomodociamq; se recondita illa iudicia habeant non culpanda ea nobis, sed serenda & verenda. Vnam hanc tibi sentcntiam ingero, tua manum huic rei & simul Curioniam omnium ori imponam ii dei muta occulta sunt: nulta inuisti.

Trausius ad Locum viti num actus , qui ab Exemplis. ostens utile interdum esse , ria medicinae admisceri quaedam iucunda Hλεc sunt Lipsi, quae pro diuina iustitia dicenda cen-Rbditi, ad sui contra hos iniustos. quae non plane ex re mea esse, fateor. nec tamen pnerer illam: quoniam non dubie aequius . libentiusque Clades has seremus, persuasi eas non iniquas . Et interuallo hic aliquo sermonis, subito iterum erupit Langius, Bene habet,inquiens. respiraui. Superaui Omnes quaestionum illos scopulos, es plenis iam velis inuehi mihi poste videor inportum . Quamina ultimumque meum agmen conspicio: Quarea hin quod producani sine libens. Et ut nautae, sumbatena pestate .g Gemi-

87쪽

L D E C o N s T A NT et AGeminos viden spem magnam & alacritatem concipiunt: sccgo,cui post: hos fluctus apparuit Legiob c Gemclla. Fas mihi cnim prisco ritu eam ita aicere: quia biceps, de duo per eam mihi vincenda, Nec grauia haec mala cile quae nunc patimur, Nec noua. Id dum facio, in pauca haec quae superant, Lipsi, olentem attentumque te mihi da. Numquam magis Langi, inquam ego. Nam me quoque iuuat euasisse illa aspera M a seria 5c seuera illa medicina, avide adspiro ad hanc lenem& popularem . Ita enim futuram eam titulus mihi indicat. Nec erras, inquit Langius. Nam ut medici postquam vil runt & secuerunti alis, non omittunt statim aegrum aut dei mnunt, sed benigna somenta quaedam & acopa adhibent, do, loribus mitigandis: scin te ego. quem quoniam ferro de igne Sapientiae purgasse satis videor, lenibus nunc quibusdam alloquiis fouebo, & tractabo manu, quod dicitur,molliore. D scendam ex illo philosophiae arduo colle, & deducam te paul-Σ ii teris Mit lisper in amoenos Philologiae tuae campos . idipsum tamen non recreando magis tibi, quam satiando. Vt Democharem medicum aiunt Considiae cuidari nullari nobili, quae om- nem asperiorem medicinam abhorrebat, lac caprarum callia

de propinasse, scd quas lentisco pascebat: sic ego historica quaedam de oblectantia tibi insundam, scd occudio quodam Sapientiae succo uiti a . Quid vescaqua via sancinus aegrum dum perfuncinus .

Non tamgrauia esse Malapublica, quam videntur. idqueprimo, sed

breuiter, Eatione ostensum. circumiecta enim rebus plerumquc mane timeri,nou i M. SE D ades iam mea Legio. oc tu ante omnes cohors primi,

qua pugnamus,Non esse grauia haec mala. Id duplici telo rate eurium: cstectum volumus,Rationis &Comparationis Rationis: quia ira, Ratio- illam si respicis, reuera nec grauia aut magna haec omnia, quM ' adsunt quaeque imminent, sed videntur tantum . Opinio cst quae attollit ea oc exaggerat, de velut cothurniis quibusdam

auget. Sed deme, si sapis, circumfusam c in nubem, de vide

88쪽

tis in clara luce. Paupertatem exempli caussa in his Cladibus publicis times,Exsilium, Mortem. Ea igitur si rectis firmisque oculis inspicis, quantula sunt i s suis ponderibus examinas,

quam uia Z iace bellum hoc aut tyrannis per tributa multate exhauriet. Quid uim Z eris igitur pauper. Natura nonne lem te dedit, talem rapiet ξ Quod si triste & infame nomen ti- bi displitat, commutae cris expeditus. Subleuauit enim te Fortiana, si nescis,& tutiore iam loco reposuit. nemo ultra exhauriet. quod damnum tu putabas, remedium est. At cxsul etiam cro. Imo, si voles, peregrinus. Adsectum tuum si mutas,mutas p atriam . Sapiens ubicumque est, pcaegriniatur: fatuus semper exsulat. Sed mors mihi a tyranno imminet. si Non ipse non cottidie a natura. Sed infamis illa, qua per gladium aut ''''pa laqueum. O stulte, non illa aut ulla mors infamis, nisi vitatu i Cita ab orbe condito optimos & illustrissimos quosque, violenta eos vis rapuit. Hoc examen, Lips,rebus omnious ρο- stum etaim tantum tibi do adhibendum, quae terribiles videntur: eo inspiciendae cae nudae, sine opinionum ulla veste aut persona. At nos miseri ad vana & externa conuertimur: nec res ipsas timemus, sed circumposita rebus. Ecce si mare nauiges,&magnum illud fiat: mens tibi abit, &contremiscis . non aliter uam,si naufragium seceris, totum illud ebibendum tibist. at sextarius unus aut alter suffecerint. Si terraemotus subi id ortus,qui clamor & metus Z censes totum opidum,si mat, in te casurum, aut certe domum. & nescis quam ad cerebritin

tuum elidendum satis sit unus aliquis lapis. Non aliter in Cladibus istis fit: in quibus strepitus praecipue nos terret, &VMnissima imago rerum. En satellitium illudi en gladios: d illi satellites,quid gladijZquid facient3 occident. Quid occiso8sm- ω.

plex mors. dc ne nomen ipsum te terreat, animae a corpore abscessus. Omnia illa agmina militum, omnes illi minaces mi' μ-

adij, facientidem quod una febris, quod unus .acinus, quod

unus vermis. Sed enim durius . Imo non paullo lenius : siquidem febris illa quam praeoptas, toto anno hominem saepe torqueat; ictu hic& momento transigitur. Bene igitur Socrates, foemis l- qui haec omnia non aliter appellare solitus quam μορμολυκμα siue laciis. Qim si sumis, videsiae quomodo pueri te fugiantZ

89쪽

intereisio

sermonis,nimis uberis

leuitatem eudium.

DE CONs TANTIA sed pone easdem &ve a ficie te ostende, accedent itersim Scamplectentur. Idem in istis: quae si detractis personis & sine pompa videas imuisse te fatearis timorem puerilcm. Vt grando tectis magno strepitu illisa ipsa tamen dissilit: sic ista in f

mum animum si accidant,franguntur non frangunt. CAPUT XX Adcomparationem ventum se rius exaggerara Selarum aeui massa. eaque opinio communiter Qutata : in sensum, ing nium humanum pronum ad uendos suos Liu.

NON ex spe aut opinione mea tam serius Langij sermo

Itaque a rumpens, abis 3 inquam. hocne pollici tus Z Mella & mulsa nil oriarum exspectabam : tu acre mihi promis, &quo nihil nacracius in Sapienti. x penu. Quid censes cum Thalete aliquo rem tibi esseZ cu in Lipho est : qui homo Ainter medios homines, remedia etiam desiderat paullo magis humana. L. angius clementi voce & vultu, Agnosco , iure cubpas,inquit. Nam dum purum illum Rationis radium sequor, excessule Publica via me video, & furtim relapsum in Sapientiae callem. Sed iam emendo: & gradum seto in limite in agis noto. Displicet Falerni illius austeritas Θ melle tibi tempero cxemplorum. Ad Comparationem ecce venio: & ostendam ct re,nihil graue aut magnum esse in his,quc undique circumfusa, malis,si ea confers cum antiquis. Maiora enim multis partiabus,& magis dolenda olim. Ego iterum, quidem impatienti

gestu, Hoc ais inquam.

Numquam Lan i,quamdiu caput hoc sentit. Q d enim re tro armum, si recte examinas, tam calamitosum fuit, quam hoc nostrum estZ aut quod critὶ Quae gens, quae regio tulit Timmula Hictu gravia, perpessu inc ,s iam hodie nos Be ae t Bello ecce iactamur , nec externo statum , sed ciuili; nec noc, sed intestino. Non enim partes s luna internos sunt: sed partium o patria quae Salus te semctξὶ nouae partes . Adde Pestem,adde Famem, adde Tributa, rapunas caedes: &-Urannidem, oppressionesque non

90쪽

L I B E R. s E C V N D v s. 71 corporum solum sed animorum. Iam in Europa alia quidZ aut bellum,aut belli metus. vel si pax; cum foeda seruitute sub mi- secto i nutis dominis coniuncta,& non laetior quouili bello. Q locumque oculos mentemque conuertas, suspensa omnia & suspecta: civi in domo male stilia, signa pluria ruinae. Ad summam

Langi, ut amnium omnium connuxus in Oceanum: sic cladium videtur in hoc aeuum. Et recenseo tantum quae in manibus iam , dc adsunt. quid ea quae imminent i de quibus vae illud Euripidarum canam,

Langius ad me seuere & in modum coercentis, Iterumne te per querelas istas dehcis3 inquit . Stare firmum te iam putabam: A mis. vulnera tua coijsse: retraetas. Atqui animi quadam qui opii, te tibi opus est,si sanesces. Infelicissimum,ais,hoc aeuum. eius mihi ista cantio scio auum tuum idem dixisse, scio patrem, scio 2 id. posteros dicturos & nepotes. Insitum hoc a natura numano ingenio,ad tristia acriter flectere oculos, praeterire quae laeta. Vt muscae &eiusmodi insecta laeuibus politisque locis non diu in-sdeit cabris adli rescunt: sic querula illa mens incliorem ser- dolorem a tem leuiter transvolat, asperam non dimittit. Tractat, inspicit, α ingeniose plerumque auget. Atque ut amantes in domina sua numquam no inueniunt, cur eximia ea ante omnes: sic d lentes,inmo luctu. Fingimus imo vana,nec procntia solum d

limus, sed futura. Quo tam sagacis ingenij pretio Z Non alio, Iam ut quosdam exercitus motus procul puluis castris intc una exuit: sic nos leuciat futuri discriminis falsas Ue umbra.

' Magis deinde proprie presie id refutatum, ex comparatione cum veteribis magis. Primo de se is. ω' de clade mirabili Iudaeorum.' τ ni,Lips,plebeia haec mitte: & ad Comparationem me sequere quam deposcis. Per eam tibi clarum,non paria i=α -- lolum in omni genere cladium olim euenisse , sed maiora: S ratio pia. gratandi materiam huic aeuo esse, quam querendi. Bello, in-hes ,

quis,iactamur. Quidi ergo talia nulla apud priscos 3 Imo nata

SEARCH

MENU NAVIGATION