장음표시 사용
51쪽
3 D E C o N s T A N τ a Α po rem , euentis. Postremo, voluntati vim illi intulisse visi violentam. qui δρ Fatum ponimus, & in gratiam ta- humi p men reducimus cum arbitri j libertate. Ita enim Fortunαα Casus fallacem ventum fugimus, ut navim hanc ad Neces sitatis scopulum non allidamus. Fatum est λ sed prima, nempe caussa. quae adeo secundas mediasque non tollit, ut notan si ordinatim quidem & 6ώς α πλεις ονὶ pcr cas agat. Ar in ter secundas, etiam Voluntas tua est: quam iii credere,
' Acu:d Au, deus ille cogat aut tollat. Hic error omnis in ista re, haec nu s, bes. nemo scit aut cogitati e velle, quod vult F tum: & dico,ti-i velle. Deus at mille qui res creauit, rebus utitur, sine O iitru n ' niptione rerum. Sicut supremum illud caelum inscriores ona -- nes orbes ita secum ducit, ut proprium eorum moriam non ab- rumpat aut sistat: sic Deus fati impetu humana Onan trahit, sed peculiarem cuiusque vim in motionem non tollit.' A bores & fruges voluit crescere 3 crescunt sine ulla vi, per natu-
ram. Homines deliberare, eligere λ deliberant sine ulla vi& eligunt, per voluntatem. Et tamen hoc ipsum quod electuri' die οὐ se fuerunt, vidit ipse ab aeterno: scd vidit, non coegit ; sciuir, n in r , sanxit; praedixit, non praescripsit. id titubant hic nostri Curiones Z Visellii non alius mihi locus videtur in clariori imi luce. nisi quὁd petulca ista mens idemtidςm se scalpit & ex asperat, mala quadam scabie insecta litigandi de cluserendi omodo enim,inquiunt, si Deus praevidit peccaturum me, nec talli p aeuis illa potest, non necessario peccem Z Falcor, necessarib: sed non pro tua mente: libera voluntate hic inter- ueniente. Nempe hoc prouidit, ut eo modo pecces quo proii dit: prouidit autem ut linere: igitur necessario libere peccas sa tin'noc clarum)Sed urgent iterum, At enim deus in nobisai ctor omnis motus. Communiter audi'r,fateor scd nonisi b ni fautor. Ad virtutem accingeris ξ illo sciente & iuuante vitium Z sciente & sinente. Nec eius bic aliqua culpa. Equum
insideo & impello debilem & claudum: quod impello, a me est, quod debilem, ab ipso. Citharam pulso dissi,nam de ner-
uis male vinctam: c bd tamen discordat, instrumenti 'itium sic fatebere, non meum. Turra haec ipsa arbores & fruges omnes alit communi succo: sed illae salutarem fructum pro-
52쪽
L I B E R P R I M V s. 37 ferunt, aliae venenum . quid dicesὶ a ter a hoc elle, an potius ab insita arborii in vi,quae alimentum bonum decoquunt in suum virus 3 Simile hic est. 5: a deo quidem quod mouere; a te & in te, quod ad malum. Denique ut concludam de hac Libertate ritum veluti praesultor est, & funem ducit in mundi illa ch rea: sed ita, ut partes aliquae nostrae sint volendi semper aut iam tendi. nec ultra non enim e sciendi: quia arbitrium saltem reli- cium homini,quo reluctari & obniti deo libeat: non vis etiam, qua possit. ut in naui ambulare mihi fas,& per soros discurre raut transtra, sed nihil minutus hic motus valet ut impediat citis cursui sic in fatali hac naui,qua omnes vehimur,currant licet voluntates nostrae & transcurrant, non via eam ei cianta it silient. Temperabit & habenas moderabitur semper supre nis illa voluntas: A quo visum erit cumque,currum hunc diriget leni quodam fLeno.
Ausio tractationis Ae Fato. monitum periculi plenam γ' ancipitem tari esse. non curiose indagandam. denique a ortatio seria ut v jesummo imprimantur a Necessitate.
Suo quid ego istat verto proram, &remoueo me ab hac
Charybdi, quae multoruin ingenia absorpsit. Ciceronis nic naufragium video, qui Prouidenti maluit tollere, i,Mmmquam delibare aliquid de humana libertate. dum homines bberos ci ait eleganter antistes Hipponensis in fecit sacrilego. Hin multi etiam hodie natant in hoc freto, &disputatio num hic fluctibus abripiuntur Z rum periculis moniti, terram malimus legere, Lipsi, nec alte penetremus nos in hoc Euclides olim interroganti multa de dijs, percommode sub spondit: fetera quid in ne ire icta sic, qtis odere curiosos. Idem sis '. . de Fato cense: quod aspici vult,non inspici: credi,non cognosci. Non nimis Biantis opinor illud es a 'Gλ, ως clo. melias ad Fatum: '
transseram : de quo hoc satis cile moneo, ut esse scias. caera, ii . .
nihil peccas,si ignoras illud proprie ad hostram Spartam iam
milia ab implicito hoc flexu redeo in veterum &apertam viam in Ad Villi ai
53쪽
38 DE CONs TANTI Atium aliquod quaeras tui luctus. Quid ad te curiosὸ de libertate arbitrij quaerere,aut seruitute λ de coacta voluntate, aut d ictaZMiseri Syracuta tuae capiuntur, & in puluere pingis. Bellum
tibi supra caput, Tyrannis, Eardes,mors: quae mi eme certe immissa, nec quidquam ad tuum arbitratum. Timere ea potes, non cauere: fugere,& non vitare. Arma adueisu in haec indue, S arripe hoc Fatale telum. quod dolores istos omnes non pun- .
sit, sta iugulat; non minuit, sed tollit. Vt urticam si contanter attingas,adurit; si sortiter, hebescit: sic luctus ista asperitas in-i crescit, si lenioribus remedijs attractes; si duris de sortibus, ce dit. Neccilitate autem nihil sortius est, quae solo impetu mollia haec agmina obruit & auertit. Quid enim tibi vis dolor Θ non inuenis locum in eo, quod fieri non solum potest, sed debet. Quid tu querela 3 quatere hoc caeleste iugum potas, non potas
. D sine ara deum flecti perare querendo. Necessitatis non aliud effugium cst, quam velle quod ipsam, gat. Eximie eximius ille Sapientu na: i tiram ς ὐ δυαίασαι, - μ
δενα ἀγύνα it ταtain ,ον ὐκ ἔπι nu . Duictus esse poteris p in nullam certamen te aemittes,quo in te non est incere. At talis agoniste cum Necessitate est: quem quisqv is suscipit, succumbit: M . quod magis mirere,succubui priusquam suscepit.
1 naui elatissulum aliquod quaeri solere in Fato. sedi deuictum. Fatum agere per cui fas messias, eoque itas adbibendas. Auatenus auxiliari patriae, quatenus non oporteat. Finiis impositus primo i bro sermoni. T sermonis pausam hic aliquam facient Langio, acrius crupide interrupi cso: Si vcntus hic diutius spirata puppi, non procul mihi videar a portu. Audeo enim iam deum sequi, ' audeo ne stati obsequi tu videor cum Euripide poste dicςrc,
Cimen unus est turbidae cogitationis, qui me iactat: Z I angi siste. Si enim Mala pudito a Fam nςc vi ci id potest
54쪽
potest aut vitari: quid ultra de patria aut pro calaboramus3 cur Obi ea oo. non omnia rectori illi magno & indomito permittimus, S: sedemus ipsi, quod dicitur,manibus copressis Z nam cito quoque
concest v,vanum auxiliu omne & consitu, aduersantibus fatis. Langius renides,Per contumaciam aut proterviam adolescens,
inqui a recto abis & a vero. Fatis hoc cri obsequi,an oppedere dc illudere ξ Sedebo, inquis, manibus compressis. Bene habet. vellem nunc labi jς. ais enim umqua tibi dixit, ritu merum Remora solum i: agere,sine incilii & auxiliante causiaὶ Liberos tibi to tu ita intalere fatum est sed ita ut in uxoris tua: borio prici seras . A mor- bo sanescere: sed hactenus, ut medicum adhibeas & fomenta. Simile hic. & seruari hanc fluctuantem & mergentem patriae tuae nauem si Fatum est hoc quoque Fatum,propugnari eam &defendi. Si ad portum pervehi vis,manu remis admoveas opo te dc vela expandas: non ut otiosus captes & exspectes ab alto ventum. At contra, si Fatum illam ipsam patriam tuam perire: ssent fato videlicet ista quoque, quae ad exitium humana via ducant. Plebs cum proceribus, & inter se,erit discors. nemo i rere gnarus,nemo imperare strenui lingua multi,ignaui omnes opera.denique in ducibum ipsis non consilium, non fides. Vere ' Velleius Inelu abit retorum cuius fortunam mutare consi tui consilia corrumpit ita res habet utplerumque se. qui fortunam mutaturus est deus, con Au corrumpat: iatque, quod si miserrimum, ut quo acci it etiam merito accidi se videatur. Nec tameti illuc statim delabete, ut extrema lata urgere patria tuam censeas. Qui enim nosti ξ qui scis an concumo & comotiun- eluicula haec tantum sit, an ad interitum morbus ZFer opem igitur.& quamdiu, iuxta vetus verbum , anima huic aegro est, spera.
Quod si iam certis clarisque indici js fatalis mutatio apparebit: nae citi ide iudice valebit illud, Et Solonis exeplum
tuto laicingeram : qui rio Athenas Pisistratus occupasset, vi deretq. conatum omnem frustia esse pro libertate; arma & s
tum ante fores Curiae ponens, Opatria, inquit, tibi ,δίω factis opitulatio sum: ato; ita domu abiit, in posteru quieturus. Hoc facias. cede deo,ceae tepori: &,si bonus ciuis es, te ipsum mollioribus & melioribus fati resema nunc pei*t liber ias, reuiuiscere potest: & patria quae corruit, resurgere labenti
55쪽
o Dr CONs TANTIA aeuo. Cur temere abiscis animum, aut despondes 3 Ex illo pari Consulum 'ud Cannas, fortiorem ciuem Varronem haoco qui fit ii, quam Paullum qui occubuit. Nec aliter Senatus populusque Romanus iudicauit: qui publice gratias ei egerunt, conclusio. quod de rep. non Asperasset . Ceterita siue titubat illa tantum,inis', b iis siue cadit: siue perit,sive prorsus iniecit: ne nimis adfligere,sed coni ima, Cratetis excelsum illum animum indue,qui quaerenti Alexan-' Th. . dro, . ' patria uam vellit restitui opto' respondit. Oetaexander iterum eam fortasse aeruet. Haec sapientum, haec '
vi recte monitum Achilli apud Homerum . Nam alias, ut Creon ille in fabulis ardentem filiam ampi xus, nihil eam iuuit,sed ipse una perhi: sic te citius,Lipsi,exstinxeris,quam lacrimis tuis hunc publicum Belgicae ignem. Dum dicit etiam Langius, validiore sonitu strepu)re fores. & puer ecce recta ad nos intro i, qui a L. aevino Torrentio misi is, ut admoneret de hora carnae. Langius velut experrectus, Hem l inquit, ita imposuit mihi haec fabulatio 3 & dies clam clapsus i Simbique sit gens & manum inibi iiiij ciens, Eamus Lipsi, inquit, ad opta
tam mihi c. aenam. Imό sedeamus, inquam ego renitens. Ante omnes c. aenas barc mihi est: quam vere cum Graecis dixerim
S: m. In his epulis Esurio semper ego,numquam Saturio. At Langius nihilominus me traxit,& Fidem, inquit, nunc se uentus: crM si voles,Constantiae perlitabimus.
56쪽
E E N T i die,visum Langio abducere me ad suos hortos. Quos impense sane studio' ' duplices colebat . alteros in colle, e regione aedium: alteros paull0 longius stos, in depressiore loco,ad ipsum Moram, aevo peramoenam urbe seni fuit agmine gumen. Itaque cum occupasset me satis mane in cubiculo, Ambul musne Lipsi Θ inquit. an quies tibi magis cordi & sessio Z Imo Ilio nostra ambulatio Langi, inquam, si tecum . sed quo imus 3 Si placet, ' hq ad bonos meos,inquit Langius, qui ad flumen. Non longa ea
via est. corpus obiter exercueris: urbem videris: denique grata ibi in hoc a stu & fligerans aura. Place inquam ego. nec te duce via mihi ulla molcsta, non ad extremos Indos. Et cum dicto pallia poposcimus,sumpsimus; iuimus,iniuimus. Cum que in ipsi, aditu, oculos circumtulissem vago quodam & curioso ausi istia: miratus ex animo elegantiam & cultum loci, Mi senex ouae haec amoenitas est Z inquam . quis splendor)Caelum luc nabcs Langi, non hortum. nec astrorum illi ignes profecto ma is nitent in serena nocte, quam hi tui scintillan ita micantes e varie flores. Adonidis aut Alcinoi honos i suuntur Z nugae, ad istos comparati, & imagines muscarum. Et simul propius acoiciens, & flores quosdam naribus oculis- ue admouens, Quia primum voveam Z inquam. oculus cum Argo fieri an nasus cum Catullo' Ita utrumque sciasum pari- crer permulcet mihi&titillat haec voluptas. Ite ite omnes Arabuin odores, qui nautea mihi pr. x halitu hoc ingenuo & vere F caelesti.
57쪽
4α D E C o N s T A N T I A caelesti. Langius manum iricii blande premens, nec Hi enu Praefiscine Lipsi, inquit. non es o,non luc rustica mea Flora agnoscimus tam scitam,tam urbanam laudem. Ego iterum, Tamen Langi veram. Blandiri me putas 3 serio hoc dico & ex intimo meo sensu, Campi Elysij, Elysii non sunt, prae hoc tuo rure. Ecce enim, quae hic ubique nitela est Z quis Ordoiquam apte omnia in areolas suas puluillosque disposita Z ut non es gantiu te sellae aliquae in pauimemto . Iam quae storum herbarumque copia Z quae raritas & nouitas Θ ut videatur in exiguum hunc locum Natura conclusisse, quidquid eximium baba n
Aortorum ingenere Laudatu1. filium eum antiquum esse, ra. Reges ω viros magnos usurpasse. Denique desictatio eorum ob oculos posita, in non improbum meum Ῥotum.
Eτ prosecto e re tum & laudabile hoc tuum studium,
a , Langi,in re hortorum. studium ad quod,nisi fallor, optamus & modestissimus quisque trahitur a natura ipsa. Cui argumentaim, quod non facile voluptatem atham dixeris, inquam'p ab omni aeuotam cupide consenserint selecti intcr gcntes. sa' 'i ac trahi in cras litteras lustras λ videbis una cum 'ibe nato natos hortos r
hnx vi quos Dcus ipse primo homini domicilia attribuit, & clut so
dem beatae vit . Profanas Zecce Adonidiis,&Alcinoi,& Tantal ci Hesperidum hortos prouerbia & fabulae loquuntur:& in ris certisq; historijs, reperies lari regis manu plantaria institu ta, & Semiramidis aerios penulesque stores, & Masanistae ii uiam & celabre cultum, Africa mirnate. am,inter priscos Graecos Romanosque, quot illustria capita tibi proscinio, qui pol tis alijs curis soli in laac cura λ in illis quidem : uno crbo, ill rosque philosephos de sapientes. 'ut rc moti ab insanos oro re urbe,hortorum se spatijs sepibusque claus crunt. At in litis; Tarquinium regem video iamtum prisc illa Roma, in hortis molliter ambulantem,& papauerum capita resccalarem: Catonem Censorium agnosse, in re hortens dedit 14 1 1 1, 1 deditum, & de caseii , scribente: Lucullum, post Asiaticas victorias, in f lem otian
58쪽
LIBER sECUN DV s. 43tem: sullam,abiccta Dictatu a, suauiter hic senescentem: &Diocletianum Principem, olera sua & lactucas ad Salonam, piamura &omnibus sceptris praeferentem. Nec abluit ab hoc meliorum iudicio vulgus . in quo ipso, simplices omnes S s- ne mala ambitione animas, scio fuisse in hoc cultu. Est enim Voli pias inproseisto arcana quaedam & congenita nobis vis, cuius inti-m iis ii mas caussas non facile reddo, quae ad hanc innoxiam & inge ' nuam delectationem trabit non nos tantum, qui propen i mu'sed illosipsos serios & seueros, qui renituntur & irrident. Atque ut caelum & aeternos illos ignes nemini adspicere fas ,s- ne occulto horrore quodam & religione: non item Terrae s Gas opes, & hunc inferioris Mundi mundum, sine tacita quadam paudij titillatione & sensu. Animum tuum mentemque mae anima percontare: capi se hoc adspectu dicet, imo pasci. Oculos scia inque: fatebuntur non alibi libentius se acquicscere, quam in his hortorum arcis & puluillis. Circumsiste,quaeso te, paullulum lis carmina florum de augmenta. vide mihi illum e ca- ri
lyce, hunc e vagina, alium e zemma protuberantem: vide Wy nunc morientem subito, alium subnascentem; deni lue inspI- tum.
in uno aliquo genere cultum, formam, faciem, mille modis via & diuersi. Quae illa tam rigida mens, quae inter haec non cistat se molli aliqua cogitatione, de liquescat ' Iam ades curiose tu ocule: defigere paullum in nitores istos & pigmenta. HVuini inspice hanc natiuam purpuram, hunc sanguinem, hoc ebur, μhanc niuem,lianc flammam, hocaurum: &tot colorcs, quos artifici cuique penicillo aemulari ias. aemulari, sed non imitari. Denique quis exhalans ille odor Z quis penetrans spiritus 3
nescio quae pars aetherea: aura: inmsa ob altoὶ Vt non vanc po
tarum nostra geres, stores plerosque natos finxerit, e succo aut sanguine immortalium deorum. Ogaudij & liquidae voluptatis vere sons l o Venerum & Gratiar im sedest mihi in vestris Vmbraculis quies & vita sit: mihi fas remoto extra ciuicos tu- Vo umeum. multus, inter has herbas, inter hos noti ignotique orbis stores, hilari & hiante oculo oberrare: dc modo ad hun occidentem,modbad illum exorientem manum vultumque circumscrre:& cu in v a quadam allucinatione, curarum hic omnium falli & laborum. F α Capx T
59쪽
contra curiosos quosdam dissertum,quibortu a vanitatem oe ima- uiam abutuntur. Σuu vertu eorum usu. Sapienti&υ- o idoneos esse: Sapientiam ipsam adram in iis educatam. v M M issem haec acrius, & voce vultuque accensor r . misso ore ad me Langius, Amas certe Lipsi,inquit, amas noridam hanc turpureamque Nympham : sed vereor, ut ames immodeste. Hortos enim laudas . sed ita, ut vana pleraque in ijs mirere, aut externa: vera & legitima eorum gaudia innitias . Colores enim dumtaxat avide insipi is, &in pu uillis quiescis, deflores petis ab noto ignotoque orbe . Oin cro ut quid i ut ne te quoque esse sciam hi hac secta, quae o in hodie, male curiolorum holninum, male feriatorum Z qui rem optimam simplicissimam i e , instrumentum duoru vitiorum fecerunt, Vanitatis & Torporis. Hac enim fini habent hortos. Herbulμ aliquot de flores exoticos ambitioso conquirunt: dc quaesitos ita anxie ibuent de tuentur, ut nulla mater suum gnatum. Hi sunt, quorum litterae in Thraciam, Graeciam, Indiam discurrimi: idque seminis exigui aut bulbuli caussa. Hi, quibus aegrius sit florem siquem nouum mo- m ri, quam veterem amicum. 'Romanum illum riserit aliquis, qui piscem suum atratus luxit risti plantam. Iam siquis ex his Florae candidatis nouius aliquid aut rarius nactus est, ut inci tali ut alij competitores aemulantur, inuident se quibus nota nemo tristior domum discedit, quam olim in Praeturae peti tione victus Sulla aut Marcellus . Quid dicam 3 nisi hilarami hanc quamdam insaniam esse: nec absimilem illi puerorum, pallentium de rixantium circa pupas suas de sigilla3 Ateontii dem industriam in hortis etiam cognosce. Sedent, circumambulant, oscitant, dormiunt. nec aliud. prorsus ut non oth sui secessum hunc habeant,sed desidiae sepulcrum. Profanum g nus : de quos hire arceam ab orgijs veri arcanique horti quem modestae voluptati natum scio, non vanitati: quieti, non to Desseium adpori An ego tam leuiis, quem es erat aut deprimat herbula aliqua rarior, siue adepta siue amisia Z Imbaestimor suis proths: dc seposito lenocinio illo nouitatis, scio herbas esse, sciosiores:
60쪽
siores: id est breuia quaedam dc fugacia, de quibus tissime
Naprinceps Itaque noni perno eas siue delicio siue elegantias &exemplum vides:) sed hoc a mollibus Hortensijs istis muto, quod
sine cura haec talia conquiram: sine cuia habeam: sine cura amittam. Nec idem ille ego tam marcidus, o tam mortuus, ut recondam dc velut sepeliam me in his hortorum umbris. Negotium etiam in illo otio reperio, &inuenit ibi animus, quod sine actione vita agat, sine labore ullo elaboret. Numia bouesta aut pinn minia Iob usium , aiebat ille, quam cum solus: χmmquam mi ni otio , Vox egregia, & quam ausim dicere natam in nisiplis hortis. Scilicet menti parati illi, non corpori: ad eam recreandam, non ad hoc laxandum: & ad salutabrem quemdam secessuma curis aque turbis. Homines tibi molesti 3 luc apud te criso occupatio exhaust 3 hic replebere. ubi animo quietis illud pabulum, & ab aura puriore velut in-zzδp W- iratio niniae vitae. Itaque vides veteres illos Sapientes3 in hootis habitarunt. Eruditas hodie doctas i te animas 3 hortis de L ctantur. & iiiijs diuina illa pleraque scripta procusa, quae vin miramur, & quae nulla temporum series aut senectus abol bit. Viridi illi Lycaeo tot dissertiones de natura debemus: vmbrifer et Academiae, de imoribus : & ex hortorum spatiis diffusi eres illi Sapientiae riui quos bibimus, & qui secunda diluvie . .
orbem ter iniundarunt. Scilicet attollit se magis erigitque ades bis esca iste animus, ctim liber & solutus videt suum caelum .i et y quam cum aedium aut urbium carceribus tenetur inclusus.
Hic mihi vos poetae duraturum aliquod carmen pangite. hic vos litterati meditamini & scribite . hic vos Philosophi de tranquillitate, de constantia, de vita & morte disputate. En Liapsi, quae vera hortorum usio & finis . otium inquam, secessio, meditatio lectio, scriptio: & ea tamen omnia velut per remissionem & per lusum. Vt pictores, longa intentione hebetatos oculos, as specula quaedam & virores colligunt: sic nos Me. animum deaesium,aut aberrantem. Et cur celem te meum institutum , Pergulam illam topiario opere vides Z Haec Mu - sed infἡ