장음표시 사용
61쪽
DE CONs TANTIA laestra. Illic aut seria arcanaque lectione pectus impleo: aut stamente quadam obsero bonarum cogitationum. Et ut tela quae dam in armamentarium,sic ex ijs pHcepta in animum recon- do: quae prompta mihi mox contra vim varietatem tu Fortunae Intra eam quolics pedem penetraui, emancre viles omnes
seruilesque curas iubeo: & erecto quantum licet capite, studia profanae plebis despicio, & magnum hoc in rebus hominum inane. Hominem imo ipsum exuere mihi videor, & in altum rapi igneis Sapientiae quadrigis. An illic angi me censes, quid Celtae, quid Celtiberi moliantur Z quis sceptrum Belgicae t neat, aut amiti I Z Asiae tyrannus classe nobis an terra minetur3 aut deniquς qui sub Arcto
Rex gelisti meditetur orae' Nihil horum. munitus & clausiis contra extem. Mintra me maneo: a claris omnibus securus prcter unain,ut fractu subactumque hunc animum rectae Rationi ac Deo subhciam, & animo ceteras res humanas, Ut mia locumque fatalis ille & meus dies venerit, fronte composita nec maestus cum excipiam: abeamque ex hac vita non ut eiectus, sed ut emissus. Haec muginatio
mea in hortis Lipsi, hi frictus quos non permutem quamdius Da mihi inensicum omni gaza Persarum aut Indorum,
υSapientiam igitur adbortatio. per eam adconstantiam veniri. 'serio monita iuuentis,ut ferias Fbiloseptae istieras cun amoenio- , ribus il f ω liberalibus coniungat. Di v ε R A T Langius, & postremo illo tam alto & mi stanti sermone, vere fateor, dederat me in stuporem, quem tamen abrupi, O te sellccm, inquiens, otij pariter & ramini & o vix humanam in homine vitami quam utinam
l arte aliqua imitari mihi fas: M pervcstigia ista serpere, etsi ongo interuallo, Langius velut castigans, Imitari Z inquit,imo superare nec sequi tibi solum hic ius, sed praeire. Parum enim, . om, bis id Lipsi parum in hac Constantiae & Virtutis via ipsi nos promota uimus: dec sortibus bonisque pares adlvi sumus, sed proiccte
62쪽
Lrsa Ris ECUN Dus. 47 mollibus aut in alis paullo sortasse firmiores. At tu cuius vegeta& atra indoles,accingere. & me duce,Viam hanc ini, qu. e recta ad firmitudinem de Constantiam ducit. Via quam dico, Sa- Quein. sic pientia cli, cuius: aequabilem & tranquillam orbitam , quaeso rmoncoque, ne ultra fugias calcare. Litterae tibi hactenus cordi, Π
na doctrina excoli & praeparari prius animis in debere, ' non an- ius ἐie idoneo cui diuis mina committantur. sed illud non placet, sin his adhaerescis, eaque una tibi studiorum,quod dicitur, pro Or - dc puppis. Rudimenta enim hςc nostra cise debent,non ope ra rvia,non meta. In conuiuio ali quo si ast edisses,non bellaria
luna & p acentas gustares,credo: sed stomacho filicimentum aliquod dares cibi si mioris: in hoc publico doctrinarum epu-do,cur non idem fitΘ cur inquam ad illa oratorum & poetarum mella,non adiungis hanc firmiorem Philosophic dapem 3Non
cnim deseri illas volo ne tacitus me caluinniere in sed hanc ad seri: & solutas per se fluentesque Nymplias temperari hoc statuit uti. Reriore, ut ita loquar, Baccho. P oci illi apud Homerum non iniuria ridentur, qui relicta Penelope conuertere se ad ancillas: caue idem tibi sit, neu spreta illa rerum dominabardeas tantum in eius administris. Pulchra haec laudatio, o virum doctum lsid illa melior, O virum sapietatem l & ista optima, O virum bonum: Has sectemur: de pertot labores non Scire tantum ve limus,sed Sapere & Facere.
ait vetus & verus versias. Q iam multi hodie in hoc nostro Musico coetu,qui & se dedecorant,&Omne nomen litterarum aeuba quidam,quia flagitijs & scelctibus cooperti: plerique,quia va Qi ni,icu , armem& nullius sertae curae. Linguas discunt3 sed linia inepx-guas tantum. .aecos Latinosque scriptores intellegunt 3 sed intellegunt tantum . & quod Anacharsis scite olim de Athe Nummis eos uti dumtaxat adnumerandum : sic isti scientia, ad sciendum . Vitae factorumque adcὀ nulla ci ra esst: vi, me quoque iudicc, non frustra litterae in vulgus ma te audiant, inquam ad nequitiam magistrae. Atqui ad vi tutem eae sunt, si legitime utarc Sapientiam moab adiuta. i , , , si M. cui praeparare ingenia nostra litterae debent, non detinere
63쪽
48 DE CONs TANTIAe aut sibi vindicare. Vt enim arbores quaedams iactumn niserunt,nisi alijs velut maribus adsitae: non item tuae istae virguines,nisi cum virili Sapientiet robore coniunt . d Tacitui mihi corrisis: si vita tua inemendata est λ Quid Tranquillum illustias: cum tu in crrorum tenebris λ Plauto notas aut maci las madiose eluis: cum animum sordescere pateris & squalereZ Transi aliquando ad meliores curas: & doctrinam para, quae '' ' non in pompam tibi speciemque sit, sed in usum. Ad sapicntiam conuertcre. quae mores tibi corrigat, quae animum turi, dum Brdidumque tranquillet & illustret. Illa est quae vini tem imprimere, quae Constantiam fiaggerere potest: illa sola, quae templum tibi aperire Bonae mentis.
Sapientium non uenis, sedconando acquiri. T Dum in stim nemri 6mst otia, copidinem dificcndi, bonum essem adolescem
laui. &, Animo sequor te mi senex,inquam: quando fiquis erit ille dies, qui me solutum his curis in Sapientiae verae orbita sistat Z qui per eam ad Constantiam ducat 3 Lai Non votis agitis velut increpans, itane vota potius, quam ficis Z inquiti si ' prorsus & ex more vulgi. Non enim ut Caeneus ille in frubulis,e tamina in virum transj optando: sic tu votis, e fimo in sapientem,e leui in constantem. Addas istuc operam opo 'tu tet, & manum moueas,quod aiunt,una cum Minerua re ege,disce. Ego excipiens,Sci angi,inquam:scd tu quoque, sedes, adde operam, & filum illud hesterni sermonis pertex quod inuitatio male abrupit. Ad Constantiam inquam redi: cuius ii atermissum secrum sine piaculo non disters. Langius capite leuiter abnuens, Vine includar itannia in hunc ludum Zinquit. non faciam Lipsi: non certe in hoc loco, quem otio meo scire dcbes, non negotio consecratum. Denique alias de curremus illum cursum. Imo nunc, inquam ego. & quis locus
sapienti huic sermoni apties, quam illa Sapientiae tuae domusi 'ergulam banc dico. quae mihi quidem velut templum ςst ;
64쪽
LIBER sEC. v DDvs Imensula in ea , ta nquam ara: ad quam sedentes, ritὸ faciamus huic Diuq .Denique capto etiam G ea omen. Quodnam illud3 ait Langius. Istud,inquam. Vt ij qui in taberna ammatum aut unguentorum sederunt, in vestibus ipsis reserunt secum od rem loci: semihi spes,ut halitus aliquis Sapientiae animo adhaerescat, abiesessa nac eius ossicina . Langius ridens, Vereor ut in tam leui omin ndus sit, inquit: tamen, Lipsi, eamus. Non enim distimulo. me quoque excitat & cale iam facit tam
ingenuus 'hic ardor. Atque ut aquilegos, cum mane halitum . quemdam erumpentem e terra vident, indicium id haliant la-tioia boni 'tentium aquarum: sic mihi de fecunda scaturigine virtutum
spes, ubi in adolescente praeit & clucet cupiditas haec discendi. Et cum ijs verbis duxit ad pergulam me, de induxit. Ille a.
mensulam adsedit . ego prius ad pueros conuersus, Heus vos inquam, state,obseruate: ostium illud in primis obserate. AN.que auditisZVita a vobis exit, si vivus quisquam huc init. Non
virum,non canem, non fa minam admitti volo: non, si venerit, Bonam Fortunam ipsam. Et cum dicto adsedi. Sed Lan ius largiore risu, Sceptrumne tu usquam gessisti Z inquit ita basilicae prorsus M seuerae tuae edictiones. Nimirum, inquam ego, abnesterno insoriunio iure mihi caui. Tu perge,cum deo.
Pro ommisitu tertium argumentum ab illi. cludes bonas esse, originem intueare sive Finem origineri enim a deo sumere, qui aerei num si fimmutabit ter bonus: ideoque caussa nullius muli. A N Giv s non diu meditatus, sic infit. In sermone quem de Constantia here coepi,Lipsi, a constantia non abibo: ordinem eumdem exsequar, & limites fenebo quos stanael finiui. Q ottuo ut scis,velut agmina mihi ficta, quae pro Breuis rea ea in Dolorem Abiectionemque pugnarent: e quibuς priora duo quae de Prouidentia & Necestitate,iam produxi. docuique satis,superne & a deo mala Publica immitti: itemque necest:
ria ea esse, nec vitari ulla fuga. Instruam nunc igitur agmen Ratio tenta
tertium, quod Vtilitas ducit: & in quo legio, quam recte dixe- ntim Adiutricem. Agmen, si inspicis, validum & callidit: quodncscio
65쪽
nescio quo modo illabitur de insinuat se in animos , do blanda
quadam vi vincit non inuitos. Irrepit enim potius , quam is rumpit: suadet, non crait: de tam facile duci nos ab Utilitate patimur, quam a Necessitate trahi. Hanc tibi, Lipsi, de mollibus tuis cophs nunc oppono. Vtilia enim sunt baec quaer timur Publica mala. de cum interno nostro fructu commodisq; Mala PuNi- cora iuncta. Mala autemΘim6 Bona verit , si remoto hoc Opi-' nionum velo, oculos ad ortum eorum reseres de ad Finem.
rum ille,4 bono: hic in bonum. Origo enim certe harum cladium here satis mihi dictum de doctum Jadco: idcst,npia ab ipso Summo bono solum, sed bonorum in nium auctore, capite,sonte. A quo non magis est, ut malum aliquod emanet, ' quam ut malus sit ipse. Benefica tantuin de salutaris illa vis: quae laedere a lue spemit, ac laedi:& cui una summaque pOῖ tia est,prodesse. Itaque etiam prisci illi tenebrione cum su pcrum illud numen metue conciperent ,recte a Liuando dixere An tu exasperari eum censes de irasci,de haec velut noxia quaedam icti sparsere in humanum gemusὶ Erras ira, vindicta, vitio humani adicetus nomina sunt: de nata ex imbecillitate, cadunt tantum in inmbecillos. Perseuerat autem aeternumta be- lis mea; ignitate sua illa mens: de ista ipsa asi cra quae suggerit aut in-getit,velut medicamenta sunt: sensu tristia, resa abriadde ei tu . Homerus ille Philosophorum recte: G-mia,ta' αν-γαε η χοῦ im: Deusnihil bis facis, ario non ipse macta licuius caussa. Et melius impressiusque nos Sapiens caussa est ae s benefaciendi natura. Errat, quu putat Ens nocere vetali, posse nec accipere iniuriam oueunt,nec faceretri u es deoru τcul u,deos credere: deinde re aere ictu maiestate ι-n, reddere bo nitatem, sine qua nulta maiestas M. Scire ligos esse quipraesident mundo qui uniuersa πt sua temperant,qua humanigeneru tuicti erunt,
curiosi etiam singulorum. Hi nec dot maluminec habent.
66쪽
V m item cita vim semper diris' in bonum.et Uepe eae pernoxios
mines, O noxae causa administrarae. Sed siungi ιν temperari e ruin v adeo fecti omnia in nostr UMn. obiterque dictum,cur abrum opera in ' deus utatur.
Ostio is ε Qtur Clades bonae: aio etiam Fine, quia
ad bonum dilecta semper & ' salutem. Occurris milii tacitus, scio: Et quomodo Z inquies. nonne bella haec & car-des,clare scopum nocendi habent, laedendiquet Habζnt, se i iiii ἡ - ας si homines spectas: non habent, si deum. Quod ut ol, irinia ne & pleue capias, opus mihi illam quodam lumine distinctionum Duplices diuinae Clades: aliae Merae,aliae Mixtae. M a.
ras appello, AE PvRS A DEO SUNT, SINETERVENT v v o HvMANAE MENTIs AVT MANvs. Mixtas, MAE A DEO RE IDEM S E DPER HOMINES ADMINISTRO s. Illius generis opes
lint, Fames, sterilitas, Terraemotus, Terrae labes, Inundatio, Morbi, Mortes . lilius, Tyrannides, Bella, oppressionα, des. In illis pura omnia & liquida, quia haustae e purissimio fonte in istis ordium admixtum aliquid non negauerim,quia
lapis de derivatae per impurum hunc Adsectuum canalem. Homo ijs interudiit: quid miraris, si noxa & pecitum Z Illud
mirare potius,quod tam prouida dei benignitas est,ut illam 1' aliquidissem noxam in salutem nostram vertat, I peccatuminum. Vides tyrannum illum, qui minas spirat & caedem i cui i M. iubaia voluptas, nocere est Z qui perire ipse optet, tum perdat Z Sine. aberrabit a sua mente: & deus occulto quodam sitne inscium inuitumque trahet ad suum finem. Vt sagitta ad emittentis scopum peruenit, sine ullo suo sensu: sic imphilli. .Frae natue videlicet ercetque humanam omnem vim suprema illa vis:&exerontes eorum gressus dirigit ad salutaremhanc metam. Vt in exercitu varhadsci Ius militum sunt, de hunc praeda in stat, hunc gloria, illum odiu in; omnes tamen pro victoria & Principe pugnant: sic omnes istae voluntates bonae malaeque deo militant,& inter varios fines veniunt tamen ad hunc, ut sic. Gii dicam,
67쪽
1α DE CONSTANTIA.dicam, finium finein . Sed cur, inquies, inalorum opera deus utitur Z cur ipse clades eas bonas non immittit, aut saltem per bonos administros Z Curiose nimis,mi homo,quaeris: nec scio diri '' an arcana illa expediam. hoc scio, constare illi rationem suis alios' cisti 'eti, etiam cum de ea nihil nobis constat. Et tamen quid hic miri, aut noui γ
Ecce Praeses prouinciis in noxium aliquem cum lege agit: agi iubet per Brutianum, aut lictorem. Pater in magna familia, interdum filium ipse castipat, est cum seruo id munus mandat aut paeda ogo. cur deo iron idem iussit 3 cur non ipse, cum visum, sua manu nos verberet; cum aliter visu iii, aliena Θ Nihil emim hic iniuriae, aut noxae. Seruus ille ira ius tibi estZ animum adsere nocendi ξ Nihil refert. tu illo omisso ad animum respice iubentis. Pater enim certe exactor adstat: nec plagulam unam tibi superaddi sinet, ultra praescii ptum. Sed cur tamen peccatum hic admixtum, de adfixum Ea 4 is dii, diuinis his sapitiis Adfectuum venenusti Z Ad asperum&a is duum me collem vocas: in quem tamen emitar. Vt sapientiam tu hi δε potentiam ue statia deus oriendere metuis iudi auit Augui verba suntl de mal ia bona facere, quam muti nugi permittere- d enim eo sapietatius aut melius, qui e malo bonum p tesselicere, & reperta ad perniciem vertere ad salutem Z Medi eum quoque laudas, qui Theriacae suae viperam admiscet, s luberrimo et ibi: in cleo cur improbes, D pharmaco huic cladium humanas quasdam noxas intemperat, sine tua noxae Decoquit enim certe de cinasumit adiunctiam illud omne vi rus, arcano quodam Prouidentiae suae igne . Denique ad potentiam eius noc facit & gloriam, quo necessario omnia ipseMan , ii i reserc. Quid enim magis vim eius exprimat, quam quod non
vincat solum obluctantes sibi hostes, sed ita vincat ut ad se traducat sua castra Z ut pro ipso militent Z ut arma pro viactoria eius ferant Θ Quod euenit cottidie, cum in malis dei v
luntas si, cisi non a malis: cum ea quae contra voluntatori
eius improbi faciunt, ita flectit, ut non fiant tamen praeter cius ue. V0luntatem, Et quod potest insignius miraculum, ' quam τι is .iscis. malos mani bonos faciant ' Ecce, ades paullum tu C. Canu. abi,& duo saneta nomina simul conculca, Patriam, Generumque., Ambitio haec tua, te ignaro, deosciuiet: imo patriae scrutet,
68쪽
zi BER , ECUN DRS, 13 contra quam sumpta . Reparatio enim erit salusque Romani status. Tu Attila ab extremo orbe aduola, sitiens sanguinis A praedae. rape, caede,vre, vasta. Saeuitia haec deo militas tu eo
aliud quam excitatio Christianorum erit, qui viiijs & delithsimi nersi nimis aut sepulti. Quid vos duo Vel asiani3 Iudaeam Iudaeos iue perdite: capite & excidite urbem sacram. qua fini3 vos qui lem gloriae & propagandi imperh: sed erratis. reueralie res & satellites ultionis diuinae estis, in impiam gentem. Ite. &qui Romae Christianos morte fortasse adiicitis, Christi
monen i in Iudaea vindicate. Et exempla haec ab omni anio ob- uia, ubi deus per improbas aliorum cupidines, bonam suam voluntatem exercuit per aliorum iniustitiam, exseruit iudicia sua iusta. Sapientiae vim, non timemur: & sciamus clades omnes exitu bonas esse, etiamsi caeca haec mens non videat, aut tarda eo non pertingat. Latent enim nos sa4 e veri earum fines: ad quos tamen ignaris nobis peruenient. non aliter quam fluuij quidam, quier γti oculis&sub terram reconditi, seruntur nihilominus ad
ueniant. Mox pati of ius de Ex citio, quod Bonis non om do prodes firmanae orobando, mundo.
QV o b si fas mihi vela pandere, &nauim immittere al
tius in hoc rerum diuitiarum fictum : possim de finibusi romere sertassis aliquid magis diserte re exserte. Homoticum tamen illud iure praefatus,
Sunt enim ex ijs, quos satis certo comprehendere & senare Aposse videor: sunt, quos ambiguo&adspectu confuso. E cer misi. tis, hi ires: Exercericli, Castigandi, Puniendi. Pleraque enim Tres fines ista inimissio cladium, si attendis, aut Bonos exercet ; aut Lapsis castigat; aut Improbos punit eaque omnia nostro bono.
Nam ut illustrem , & pedem paullisper tu primo fine deli Ex miligam: vid usitantidie optimos quosque, aut seorsim premi G 3 cladia
69쪽
14 D E C o N s T Α N τ i Acladibus, aut hisdem inuolitipariter cum malis. Videmus, ocmiramur. quia nec caussam satis capimus o cc attendimus ad sinem. Caussa autem amor in nos dei, non odium: finiis, nonia so nostra sed si ebis. Iuuat enim Exercitium illud non uno modo: sed Firmat, Probat, Praett. Firmat, quia hoc velut gymnasium est, in quo deus suos ad robur instituit & vini tem. Athletas per multa aspera exerceri videmus, ut vincant: idem de nobis cense in hac cladium palaestra. Acer enim ille noster gymnastes & exercitor est: laboris patientiaeque ex istor, non ad sudorem tantum, sed ad cruorem. Molliter eum habere suos censes 3 delicus fouere aut luxu non facit. Matres sunt, quae plerumque specie dulcium corrumpunt, Menemant liberos: patres, qui tristium specie servant. Pater autem ille nobis est: ideoque vere nos diligit & seuere . si nautam te cile velis periem states doctare. si militem , per pericula. si vere virum; cur recusas adilictiones t non enimalia ad robur via. Videsne tinguida illa& umbratica corpora, quae rarus sol vidit, ventus non strinxit, aura tristior non libbauit3 tales mollium istorum Sc perpetim felicium animi sun quos defciet & resoluat minima aduersantis Fortunae aura. Firmant clades igitur,d ut arbores vcntis agitatae, altius r dices agunt: sic o i iii virtute magis compresendunt, impurusi aliquoties aduersitatum stabris . Md Prodant etiam. quia alia xer, quomodo constare cuiquam potest de firmitudine sua, aut progressu Z Vcla gubernatori ventus seinper a puppi impleat: artem nusquam explicabit felicia omnia homini do obsequentia inussuam virtutem. Obrussa enim eius unica & non se lax, adflictio est. Magnifice Demetrius: Nihil mihi videtur .m- felicito eo,cm nihil euenit aduersi de vere. Non cnim parcii Im e rator noster talibus,sed dissidit; nec indulget,sed ab cit & coi temnit. expungit inquam eos e legionum suarum numeris, ut ignavos quosdam & imbelles. Postremo Praeeunt. quia bono rum in cladibus robur patientia, velut lumen quoddam est tenebrose huic mundo. Vocant exemplo suo ad eadem alios,
A velut limitem signant per quem eant. Bias bona & patriani amisti sed inclamat etiam hodie mortalibusci myrteu. Resulus inter tormenta foed) p ju sed viliit pr. clarum
70쪽
LIBER sECvN Diis s. 11 Harum illud fidei exemplum. Papinianus a Tyranno caeditur: sed securis illa secutitatem nobis imprimit pro Iustitia moriendi. Denique tot selecti viri ire vim & iniuriam pulsi aut interscisti: sed e rivis illis sanguin Constantiam cottidie bibimus&vimilem: tamen omnia laterent in tenebris, sine cladium ista face. Vt enim aromata longe lateque odorem emi tuta ,si teras: sic virtutis fama diffunditur, si premas.
Deca ligatisne, secundisinu eum quoque sensium ex usu nostro .sse, dupliciter. AM Castigandi alter finis est. quo nego aliud mitius
- mclius re num ad salutem. Iuuat enim seruatque dupli-' citer: sue Fla elli loco, cum peccauimus; sive Fraeni, ne pec- ω' g ccinus. Flagelli quidem. quia paterna manus cli,qu. T lapsos recora α, bro ucsecrat canaiscis,quae tarde sed semel punit. Vt ignis aut aquar lustratio qui aedam adhibetur ad sordes: sic illa clodium, ad peccata. Et flagellam, Lipsi, merito nunc nobis. Lapsi enim pridem Bela e su nius, & deliciis diuitijsque corru- pti, pnec item viam institimus vitiorum. Sed admonet illectus,' reuocat ementer: plagas aliqvotinfligens, ut ijs a Lara niti ad nos redeamus, imo ad ipsum. Bona nobis eripit: Mia ad luxum ijsvsi. Libertatem: quia ad licentiam ea abu-D. dc miti hac c. alamitatu inserula crimina nostra velut expiat α depurgax. Vere miti. quantula enim ista satisfactio λ Pe sis aiunt, cum supplicium de illustri viro sumpturi sunt, v stem & tiaram ei detrahere, eaque su 'hensa verberare ut hominem ipsum: facit hoc noster ille pater, qui in omni castigatio.
Neaaon nos tangit,sed corpus,agros,opes,& Omnia externa. At a Framum etiam castigatio est. quod opportune inscit, clun v det peccaturos. Vt inedici sanguinem interda provide demit tunt, non quia ac rus,sed ne aegrescas: sic dcus I r has clades adbi iuri. . quaedam nobis adimit, materiam alias de semitem vitiorum. Novit enim ille naturas omnium, qui condidit: nec ex venis Ab illo qui
aut colore de agritudine iudicat, sed ὀ pectore & e fibris. Etrus alagmia via tantinis& excitarit Principe