장음표시 사용
101쪽
probabiliorem elidatur ἡ majori proinde perieulo si committit, qui sequitur probabilem relicta probabilio. ri , adeoque imprudentissimὸ procedit. Atque hae est illa famosa Propositio, ex qua tot aberraineiones, tot periculota doctrinae moralis sequelae , tot
noxiarum assertionum infra expendendarum portenta eructata sunt. Vox communis probabilistarum haec erat.
Sui probabiliter agit, prudenter alit: illud probabile est, probabilitate non caret ι igitur licet. Quod si probabilitas deesset is intrinseca δει id est , motivum aliquod . seu rati qua Opinio adornabatur, intrinsecas sulficiebat iuxta illos, probabilitas extrinseea , id est nonnullorum, imo etiam unius i ut secunda propositio satis innuere videtur junioris, & moderni authoritas , seu suffragium . Quin
imo jactabant illi cue habet Carissutius lib. 3. de Iuris Canonici Theoria. de praxi eap. r3. sibi genus humanum vinculo amplissima beneficentia adHrictum esse obis. blata peceata mundi: quia qua olim habebantur pro eriminibus , sua authoritatis pondere reddidissent licita, o honesta , viamque illam arctam, oe arduam, qua ducit in Coelum, in amplissimam aream ct planitiem eoninvertissent, qua tuto, is indiferiminatim universi absque ulla discultate in Caelum devenirent folis exceptis, qui Pantum beneficium non agnoscerent, Divinatque illaa
probabilitates non exoscularentur.
Hic profluxit eelebris haec illorum objectio. Cum iugum Chrsi sit Daυε , ct onus ejus leve, ut dicitur
Matth. II. t Opiniones illae in materia morum eligenadae sunt, quae viam coeli planiorem, & faciliorem redindunt , quales sunt opiniones probabiles etiam tenues faventes libertati. Unde Caramuel in Theologia Regulari disp. 6. ait ἔν Ecelesiam Catholιeam fetieiorem Pisi dabενε, quod exubere Doctissimis viris , qui introinduxtrunt benignas opiniones, quia damnarentur plurimis quos sententia prolabilitatis salvat. Itaque , a je-bant passim, novorum Casu istarum solertia . de industria via salutis quotidie dilatatur R. Jugum quidem Christi suave esse, & Onus ejus leve, sed ejus suavitatem de Ievitatem oriri ex charitate, & gratia Christi illud emolliente, ac mitigan
te, ut docet D. Thomas I. 2. q. 98. art. I. ad 3. non et ver
102쪽
pon vero ex usu, seu potius abusu Probabit mi, quem novi Calaistae in Ecclesiam induxerunt. Unde . absonum est dicere, illorum solertia, & industria, viam salutis quotidie dilatari. Nam ut recte discurrit Sinnichius Doctor Lovaniensis in libro de Saule Israeliticae Gentis Protomonarcha tomo I. p. 262. Profecto tam non
potest humana olertia ad semitam ea is adjicere digitum unum latitudinis, quam non potest ad staturam hominum adjicere cubitum unum longitudinis. Etenim qui vita hominis constituit terminos, qui praeteriri non peterunt, ipse quoque constituit via eali terminos, qui dilatari non poterunt ipse quoque constituit via tartari terminos, qui contrahi non poterunt: atque adeo
illa permanet areia , prout ab ipso constituta est, edi hac perseverat spatiosa , prout ab ipso constituta est. Addit noster Iulius Mercorus, qui primus serin8 adversus commentum probabilitatis calamum strinxit in libro suo de praxi opinionum limitata respondens ad praedicta verba Caranuietis. Si nova, inquit huic felicitati Ecclesia, quam supponit hic author , esset applaudendum , quod ab Opinatoribus seu probabilistis in fide. les ad lauream Empstream promoverentur facilius, effet simul condolendum infelicitati faculorum antecedentium, quibus has ianua Cali foret elaus a. Unde profecto cum percelebri Guigone Carthusianorum quondam Generali exclamandum esset: o Apostolorum tempora infelicissimal o υiros illos ignorantia tenebris inυolutos , oe omni miseratione dignisimos, qui ut ad vitam pertingerent, propter verba Labiorum Dei, tam η duras vias custodiebant, ct hae nostra compendia nesciebant Nescivit & ista compendia aliis locis Psaltes Regius , dum haec ad Deum fundit. Omnes via itia veritas Psal. II 8. non ait, omnes viae tuae Probabilitas. Veritatem tuam doce me. Psalm. 24. non ait, probabilitatem doce mer sed deduc me Domine in via tua.
Psal. 8s. ct ingrediar in veritate tua, qua certe gaudet sententia probabilior favens legi, non proba bilis favens libertati Ex dictis satis colligi videtur damnatio Propositionis secunda. Porro quantum haec ponderis Iibro unius junioris, de moderni tribuebati maximam sane
103쪽
pa pnopos 1 TIONES DAMNATAE.nuthoritatem cinquit Angelicus 22. q. ro art. Ιχ. haλ Eeeispa consuetudo, qua semper est in omnibus amulanda . Illius autem conssuetudo semper suit Antiquos longe m dernis preferre. Desinat itaque novitas salebat S. Caelestinus r.epist. t. desinat novitas laessere 'stutatem I mi illam haec non obscure lacessit Propositio. Itaque ex huius damnatione liquet, non mox aliquid li bendum esse , ut probabile, si exter apud authorem modernum. Reteribus longo taculorum usu probatis, longὸ major praehisce Iunioribus, est in Ecclesia Authoritas. Alius error, qui in hac Propositione rei thrinstitur, is est , inquit Steyaertius, quod quidem existimare viderentur, satis probabilitatis inesse alicui opinioni, si Sedes Apostolica eam nondum condemnasset, etsi jam ripa is in Episcopi, & Universitates eam reprobassent' ι quasi nimirum Sede Apostolica tacito assensu probet , 'quidquid Solemni judicio non improbat ἔν adeoque tanto tempore hoc est usque ad Alexandrum VII. le In- , nocentium XI. probasse dicenda sit omnia illa mora - llum opinionum Portenta, quae tandem per eosdem improbaVit Pontifice, A. V vPropositio tertia dicebat sententia probabili ran kminendum non esse in collatione baptismi, Oidinis Sacerdotalis, aut Episcopalis: eo quod in illis obstat Lex conventio, aut periculum gravis' damna, puta, ne pii sin vero Zs valido Baptismo moriatur, aut irritae sine
ra I i , di Consecrationes, quae fierent ab hI
iusmodi Epistopis ut & irritae Absolutiones, quae da Tentur a Presbyteris non verὸ ordinatis. 'H. a b i. ' 'R'd hujus assertionis damnati,.
eramentιs conserendis sequi opinionem probabilem de
nem probabιlem Sani sancta sanctὰ tractanda sum
nem Sacramentorum . 3. p. q. 64. are. 6.
Ex hac propositione, ea insectio isto sonte profluxit
104쪽
xit sine dubio , inter alias scandalosa it Ia asserti . . Fanitenti habenti consuetudinem peccandi contra legem Dei, aut Eeclesia , etsi emendationis Des nulla appareaρ, nec est neganda, nec disserenda absolutio , dummodo ονε proferat se dolere , ct proponere emendatιonem. Sussicie bat scilicet, juxta haee jacta sundamenta , opimo probabilis de dispositione poenitentis . De hae & sinialibus instati tuto de absolutione, ct occasione proxima.
PROPOS. DAMN. . D Robabiliter existimo Iudicem posse judieare juxta
x opinionem etιam minus probabalem. Est a. Ια-
D. ΤΗOMAS 22. q. γ I. art. s. ad 3. Iudex tenetur jumstam sententiam dare τ qui autem judicat juxta opinionem etiam minus probabilem , non dat justam sententiam. Unde ita judicare est personarum aereptio , qua ina- qualitatem quamquam habet, in quantaem attribuitur porsona aliquid prater proportionem causa , in qua consisti aqualitas iustitia. 22. q. 63. arr. q. in corpore.
s. Uando litirantes habent pro se opiniones a Ae TI probabiles, potest Iudex pecuniam accipere proferenda sententia in favorem unius pra alio . Est 2 6. Alexand. D. THOMAS loco priori citato. Iustitia non declinat in unam partem magis, quam in aliam. Dum igitur litiingantes habent pro se opiniones aeque probabiles, cur Justitiae statera non servat aequilibrium Cur obducti antὰJudicis oculi splendore statim auri perstringuntur &1latera eo metallo gravis in partem dantis inclinatur ZAt ille est , inquis , eas us pro amico . Verius last sum anima esse pro amico dixeris. Praxis habet, dc rectὸ . ut , dum est opinio aequὰ probabilis , convocentur a Iudices partes ad componendum , vel ad rem ex aequo dividendam . Unde hic exulet accestio munerum , ob quae res integra
105쪽
amico adjudicetur . Quod si ei , salva justitia , Opi turali velis r adhibere potes studium extraordina arium . aliasque diligentia indebitas , quibus nulla alteri parti insertur injuria . Hic rectus, di unicus diis ei potest ea sus pro amico.
Alium casum pro amico ignorarunt Iura, ignorarunt Theologi, ignorarunt Patres, in Ο & Gentiles , quos inter eminet Cambyses persarum Rex, eeleberrimus
τὸν ibi. justitiae custos. Is donis corrupto iudiet , filios ejus Ii, punia sanguinolento spectaculo interesse jusso , pellem vivotio donis detrahi imperavit, dc illa chorresco referens Judi
corruppi etale indui Τribunal, cumque situ, semianimis a sera- iudicis. ii tragaedia oculos avertereis age , inquit Rex, scande modo hoc tribunal cute paterna cruentatum, iudici succede patri futurus paenarum successor , si paterna
premas in acceptione munerum vestigia . Mitioremne Cambyses, si modo viverit, in judices exercentes casuria pro amico nomine tenus a praxi puniti judieis differentem pronuntiaret sententiam
A B insidelitate ex fabitur insidelis non credunr duo ctus opinione minus probabili. Est 4. Innocenti l . D. THOMAS. Quodlibeto 2. art. Io. in his, qua pertinent ad fidem, se bonos mores, nullus excusatur, sis
quatur πιnionem erroneam alieujus Magistri, Alioquin
ιmmunes a peccato fuissent, qui secuti funt opinionem Arrii, Nestorii, ct alιorum Haresiarcharum. Licetne igitur Indo, aut Iaponi , sine infidelitate pristare assensum pig- dicanii V. G. sectam Mahonaeticam, quae sibi verosi milius eri Onea videtur, Iicet aliundὸ umbratilis quaedam probabilitatis species in ea sibi appareat An talis probabilitas quidam nixa Scripturae locis perperam intellectis excusavit sectatores Arrii, vel Nestorii rJuxta hunc iure merito proscriptum errorem , Omnes infideles etiam in infidelitate pertinaces salvari poterant. Nulla est enim Religio tam erronea, quae non tenui quadam probabilitatis supet fiete induta esse videatur. Si ta Ies salvari poterant, frustra dictum est Marci 16. Rui non crediderit, condemnabitur. De
106쪽
I. T uias non peceat, etiams absqua ulla eausa non reeipiat legem a Principe promulgatam. Est 18.
D. THOMAS a. i. q. 96. art. 4. in corp. Leges postis humanitus, siquidem iusta sint, habent vim obligandi in foro conscientia. Obligat igitur lex a Principe promulgata, proindὸ peceat populin absque ulla nauia illam non recipiens. . Haec supponebat propositio leges habere vim obligandi a populo , & ab eo Principi datam esse pote salem, ita ut in beneplacito populi situm sit leges Pti cipis vel recipere, vel repudiare . Sed illud principium
prae suffocat Angelicus eodem articulo ad i. Apostolus dicit a a Rom. I 3. ,, Omnis potessas humana a Deo estis rideo qui potestati resistit, Dei ordinationi resi fit, isse.
eundum hoc escitur reus quantum ad eo cientiam . Deinde , etiamsi id verum seret et tamen Princeps a populo constitutus, hoc ipso quo Princeps a popu- Io constitutus est , jam leges serendi potestatem habet , nec non ad earum observationem populum obiugandi. Vide etiam Steraertium pag. 69.
i. π Ibri prohibiti, donee expurgentur i possunt retine ri, usque dum adhibita diligentia corrigantur Est Alex.
D. THOMAS I. v. q. 6 . art. 6. in corpore: Omnis lex ordinatur ad eommunem hominum salutem , ct in tantum obtinet vim, rationem legis. Ordinatur autem , & maxime conducit ad salutem animarum , ut non solum non retineantur libri prohibiti absolute. sed etiam , ut non retineantur prohibiti sub ista sormula donec expurgentur, vel corrigantur . Etenim non mi nus horum , quam illorum retentioni inest erroris
periculum ; quod provida , & pia Mater Ecclesia
107쪽
s6 P Ropos ITIONES DAMNATAE.communi animarum saluti consulens summo studio a Fidelibus conatur avertere.
PROPOSITIONES DAMNATAE iC ἐπ m meriam, qua tractatur in secunda seeunda. De virtutibus Theologicis in genere.
Homo nullo umquam vita tempora tenetur elicere actum Fidei, Spei , ct Charitatis ex υι Prae tam νum Divinorum ad eas virtutes pertinentium . Est prima Alexandrina. D. ΤΗOMAS 1. v. q. 44. art. 2. ad 1. Praeepta danturda actibus virtutem, non vero de habitu . ut infinitis in locis repetit. Angelicus. Sic, dum praecipit Deus, ut ablata restituamus , non restitutionis habitum, quo nemo recipit, quod suum est, sed actum praescribit, quo redditur id, quod injuste ablatum est . Dum eleemosynam fieri jubet, non de habitibus, quibus pauper non pastitur , sed de erogatione victus, quo pauper su steneatur, sermo est. Dum parentibus mandatur, ut in timore Domini filios suos educent, actualis , quae sola illis prodest , non habitualis disciplina, a qua nullus dimanat fructus, a Deo praecipitur. Itaque Deus etiam non praecipit inertem, otiosum , dc torpentem virtutum Τheologicarum habitum, sed imperat, ut ferventes illarum virtutum actus eliciamus . Jubet se diligi directione actuosa, non cessante, dilectione vigili, non sopita , dilectione erecta , non inclinata , non jacente, nota sepulta . Idem quoad elicientiam fidei, & spei Deus imperat i ita quidem , ut per se, 6c ex vi praeceptorum Divinorum ad virtutes Theologicar pertinentium , teneam mur in Fidei , Spei, dc Charuatis actus prorumpere. Obj a. Hinc ruit praecipuum damnatae Piopositionis suα-damentum , quod in hoc sit uni erat , teneri quidem hominem harum virtutum actus elicere , sed per accidens tantum , dc aliorum occasione Praeceptorum .
quae sine hujusmodi actu expleri non possent , non
108쪽
vero peν ID, dc ex vi Divinorum mandatorum viri tes illas concernentium: ruit inquam, fundamentum.
cum Praecepta dentur de actibus, & exercitiis virtutum per se eliciendis. Et sane nullae sunt virtutes, quarum praecepta peris magis obligent, de quarum magis in sacris litteris fia mentio, quam istarum trium Theologicarum Rus tim ris Deum, eredite illi Ecclesiastici 2. Sperate in eo omnis congregatio populi: essundιte eoram illo corda vestra Psalm. 6 I. Spera in Deo tuo semper. Oseae II. Diliges Dominum
Deum tuum ex toto corde tuo, ex tota anima tua, ct
ex tota fortitudine tua Deut. 6. Matthaei vero χχ. prioribus recensitis, pro fortitudine ponitur in tota mente tua ideinde hoe est Maximum , ct primum mandatum. Mar
et II. ponuntur quatuor: Scilicet ex toto corde tuo et ex tota anima tua t ex tota mente tua: ex tota virtute tua . Taliane Praecepta , praesertim ultimum tam grave, tam
Sanctum, tam justum, singulari Majestate a Moyse loco citato Deuteronomii promulgatum , populoque Israelitico impressum, toties in voca lege repetitum, Primum ,
di maximum mandatum, ad cujus accuratam observantiam cordibus hominum inserendam Deus unice quodammodo collimat, talia ne praecepta nunquam obligarent ad
elicentiam actus Accedit, quod Ecclesia petat in Oratione Dominicae II. post Pentecosten s omnipotens : Iempiterne Deus, da nobis Fidei, Dei, ct Charitatis augmentum s qui autem tale possumus nancisci augmentum, nisi per trium virtutum Theologicarum , idque frequens exercitum Postremo, quod detur per se, inter alia, praeceptum Charitatis, diserte docet Angelicus I. 2. q. I O. arr. Io. in corpore. Actus charitatis cadit sub pracepto te gis, quod de hoc is specialiter datuν ,, , scilicet diliges
109쪽
98 Psto post Tio NAS DAMNATAE.tur Fracepta in lege Diυinu. Dicitur enim Ecclesiastitia. qui timetis Deum, eredite illi. Fundamentum Propositionis suisse videtur . inqui Stoaertius, quod Fides ipsa prae requiratur, ut aliquod lDei praeceptum homini insinuetur. Pro inde fides non censetur radere sub Praeceptum speciale. Sed hane subtilitatem jam dudum ea stigat a Theo. Iogia praeoccuparat , docendo credendi Praeceptum G. mul cum . ipsa fide , quae praedicatur', innotescere . ita ut.adversus speciale fidei Praeceptum peteet is . qui hane sussicientibus moti vis propositam amplecti
detrectat . Illud constat ex L Angelleo 2 i. quaest. Io.art. I. in corpore . Infidelitas dupliciter aeripi potest : iano modo fecundum puram negationem , ut dicaturi delis ex hoe folo, quod non habeat fidem. Alio modo p. s intelliti infidelitas fecundum contrarietatem ad fisdem , qua scilicet aliquis repugnat auditui fidei, secun .dam illud Isaia s3. aeuis eredidit aditui nostro 3 Et in hoc proprie perficitur ratio infidelitatis, secundiam haei delitas est peccatum contra praeceptum scilicet desde suscipienda debite proposita; proinde fides cadit
sub praceptum speciate , is secundum se.
eredidisse . Est 6s. Innoe. D. ΤHOMAS 1. v. q. 4 . art. d. ad i. Praeepta damtur de actibus virtutum , adeoque sistendo in eodem D. THOuas prinei pio supra expenso. fides semel habita, & exere ita non potest esse desesi & omni dein reps actione carens, sed tenetur homo in illius actus I prorumpere. E contra illud feeentiorum Theologorum dogma ab exercitio virtutis s dei etiam ei rea sacratissima ri nitaris . 6. Ineastnationis Mysteria hominem exime bat, poteratque ille, dummodo semel in vita credidi GDt, puta vel in juventute , vel dum alias fidem cape L. sivito
110쪽
stvit , reliquum vita tempus tamquam a dura legae mancipatus, suique juris factus aliis actibus, & exeseeitiis devovere.
Non sic Angelicus, non sie Apostolus, qui ait ad Galatas 3. Justus ex fides vivit . Non semel Titur, sed saepius homo actus fidei eliciat . oportet et siaut cibum ad corporis sustentationem non semel tantum . sed saepius debet sumere, ne deficiat.
PROPOS. DAMN. 4. Λ Umfus fidei supernaturalis, ct utilis ad fatalem
o stae eum notitia solum probabili revelationis .imo cum formidine, qua quis formida3, ne non sie loen,
D. I HOMAS a. a. q. i. arti t. in eorp. Aciuum ad intellectum pertinentium quidam habet firmam adha--m, sicut eum aliquis considerat ea, qua frit, vel in stelligit. Ruidam vero actus intellectus habent eogitatiomem informem absque firma assensione: μὲ in neutram partem declinent, sicut aceidit diabitanti ue De in unam partem magis declinent, sed tenentur aliquo signo levi. Hue areidit suspicanti s he uni parti adhareant, tamen cum formidine alterius , quod aceidit opinanti , sed is actus, qui est credere , habet firmam adhamnem Non potuisset, Angelicus, si in haec ipsa tempora in eidisset . clarioribus , 6e solidioribus terminis errorem perimere. Ad assensum enim fidei requirit firmam adhasionem . quae hoc ipso exeludit assensum uni parti adhaerentem cum Iormidine alterius, quod accidit opinanti dAssensus autem ille est ipsis sma notitia probabilis, de qua agit propositio, eum ipsa, seu probabilitas definiatur quodsia adhasio intellectus uni parti eum formidine alterius e Non igitur assensus fidei supernaturatfs, ει utilis ad salutem stat cum notitia solum probabili revelationis, nec cum sermidine, qua quis formidat, ne non sit locutus Deus: sed requiritur certus , simus , dc ineluctabilis