장음표시 사용
31쪽
VIl. Fundi Huc accedit, quod hodiernos terrarum Dominos res illas '''' ' TEcclesiasticas iure hereditario dc titulo diuisionis acquisitas , iuste possidere constituendum sit, cum titulum pro herede, itemque pro diuiso legitimum & Canonicum esse nemo nesciat. Denique ut alia praetereamus constat inter omnes, ita comitiis Spirensibus Anno . dcc. Item quae in Conuentu Augustano Anno,&α s s. & rursus in Comitijs Anno 1 . Spirae habitis, dc tandem in communi omnium Sacri Imperij Ordinum consilio Augustano, Anno, dcc. 66. & RatisbonenK. An. 76. Imperatorem, una cum omnibus dc singulis S. Imperij Primoribus & Statibus utriusq; religionis asseclas paribus priuilegijs donasse, dc Augustante Confessioni addictis pol statem & ius peculiares constitutiones faciendi, dc res suas, ita Vt tunc possidebant, retinendi, attribuisse, dc ut in ijs Pontificia iurisdictio in poste tu quiesceret, publica lege constituisse. Neque obijcere qtiisquam possit, foedus illud Religionis ad tempus solummodo factum esse. Nam etsi initio pax Rcligionis fuit temporalis, tamen in Comitijs Augustanis Anno 66. est perpetuata, Maximiliano II. felicissimae memoriae Principe dc Sacri Imperij parente dc Custode fidelissimo iubente, atque uniuersis Imperij statibus con1entientibus ac sus-fragantibus. Intelleximus hactenus,quae in proposita qua tione alentium argumenta praecipua sint. V ideamus modo, quid Nhga,.
tiuae sententiae autores dc propugnatores in medium adserant. Semel, inquiunt, Deo dicatum non est ad usus humanos it rum transferendum. Quod ius dc ab ipso I E NOVA ortum dc lege naturae ac communi iure gentium sancitumest. Nam omnipotens Deus in prima inund8 aetate tabernaculum fieri iubens, res quoque peculiares remplo consecrari voluit, re Saluator noster aurum templo sanctificari dicit, Exod cap.3O. Matth. cap. 23. v. 17. Quibus rcbas sacratis. tantum abest, ut abuti liceat, ut etiam non nisi certis per nis, certo dc pra
scripto modo uti permissum sit. Huic diuinae legi consen-
32쪽
2stiens est, quod naturae, legem Dei inuitantis. ductu, Marcus Tullius, Νihil inquit, mortales a Dijs immortalibus etsucaper , possunt. in Oration. de reson arus c. Proinde admodum pie ac praeclare Diuus Ambrosus Ba- I. Funda silicam ad Imperatoris mandatum tradere iussus. animo for ''' ti & magno respondit: Nec mihi s est tradere, nec tibi accipe- Ambrosii. re, Imperator, e edit. Domumprauari nulla potes Iure temerare,
Domum Dei exsimas oferendam' Noli te grauare Imperator. in putes, te in ea, quae diuina sunt, imperiale aliquod ius habere. . Noti te extollire, sed si vis diutius imperare, eso Deo Abditus. scriptum eis e diva Dei Deo. quae Caesaris Caesari. Ad Imperatorem palatiapertinent,ad sacerdotem Ecclesiae blicorum illis maenium im commissum est, non sacrorum , epist 33 Canoni at a conuenies. 8. Quibus verbis grauissimis grauissimus auctor testatum Τηm --- fecit res Deo,Ecelesijs & pauperibus mancipatas contrectan- 'euν, is tem in eam Decalogi partem grauiter delinquere, quae furis L i ε tum fieri seuere vetat. Quid vero dicturum fuisse putamus Ambrosium, si in haec tempora incidisset Quid si vox illa clamantis hodiernos mores nostros inspiceret & contemplare.
tur 3 Quemadmodu Herodi in faciem dicebat: Non licet tibi Σ .i '
filiam fratris uxorem ducere. Vtique nunc quoq; exclamaret: Non licet tibi res Deo, Ecclesia se pauperibus Hearasp idere,or '' in us tuos conuertere. Sed obijt Ambrosius,& Vox claman-su situm tis obmutuit, vel certe raucedinc sic est affecta , ut sonorum alaiauuid sonum non edat. Et hoc est quod hodie dici & deplorari solet, paucos esse Ioannitas. Quod si porro Imperatorum pene omnium leges, consti-III. Funda tutiones, & decreta . atque Pontificum rescripta & Epistolas inspiciamus, negare non possumus, quin res Deo S pauperubus nuncupatas sub fulmine anathematis, cxcommunicatimnis & banni, atque sub poena sacrilegii, de restitutione triplicorum quae ablata sunt, a Laicorum iurisdictione, potestate di possessione simpliciter ac praecise eximant. c. bene quidem. 96. distinct. c.sacrilegium. c. omnes. II. q. 4. Et quae hisce rebus D sacra-
33쪽
sacratis qualitas iniecta est, res eas pervadit ae permeat, ta lemque naturam illis indit, ut eam nunquam deponere, nec adpriorem naturam repeti, reuocariqile queant; nisi, si querr calum aduersamq; fortunam audaci alicuius spiritu& mente sacrilega, experiantur , quod expectari, nequo ciuile, nequinaturale esse, sed & de facto tantum fieri, & si rerum earum naturam intueamur, impossibile esse, ictus Paulus, mo Eth
eup xii de .i, nicus respondit. l. intersipulantem. s. sacrarum. D. de verb. OM, I iis Mat. Vt vel indesolum discendum sit, quid illos, qui se Chri-ε stianos do Religiosos profitentur, iacere deceat & oporteat Sint sane res illae Deo, Ecclesiae & pauperibus, superstione ali, qua dicatae 3 sint a possessoribus antiquis spurcitie. & libidine inquinatae Sint denique vi,clam, aut precatio inuata ac pos sessae, Sed an ideo pro mere prophanis habendae , imo diri piendae&invsus plane prophanos trahendae eruint quin potius, superstitione. expiatat inivsus pios, quibus consecratM sunt, redigantur di conuertanturi Legimus Modestinum nostrum consultum, si ciuitati legatum relictum sit, Vt ex redi. tibus quotannis in ea ciuitate mc moriae conseruandae desun.
hi gratia spectaculum cesebraretur, idque illic celebrare non liceat,quus de legato fieri debeat; respondisse, memoriam testatoris alio dc licito genere celebrari oportere, L legatum D. dems frit . Quo responsis communis praeceptor Phil. Me. Min L Ianthon, piae admodum & laudatae memoriae bona Eccles fati
sis usib. consecrata an meliores Vsus conuertendos esse, apte& conuenienter arbitratus est monem. Philos nazurat. idquocum elogio bono egregius ille iuris Interprcs Iacobus Cui acius comprobat, in d. l. legatum. ad Modestinum, itemque actPapinianum in I. vlt. D. de his qui notant. infam Neque quicqquam iuuare possit bonorum Ecclesiasticorum possessores, quod res Ecelesiae 1 maioribus suis dicant diuinis usibus con, secratas. Nam inde Vitiose inserunt, res eas pro libitu repeti& occupari posse,cum tempore fundationis heredibus & successoribus quicquam reseruatum non sit, sed ius omne abdi-
34쪽
catum, dc usui saero dicatum ac mancipatum, adeoque sue --φςςqs Ce resin 'aeternum exclusi, e. praeterra a Gi Abb- niam. s. dira extra de iurepatronat. Matthaeus mesenbechasmV v num.'. Quin etiam non a sotta Prauidum maioribus, sed & 1 nobi- εIgis' trum ciuium, '& omnium hominum locupletum decessoribus res illas Ecclesijs dicatas esse,antiqua instrumenta, eo nomine conscripta, clarissime peruincunt, ut solis Terrarum Dominis etiam eo casu, quo prophanari possent, attribuere, diuisonis leoninae speciem hasiturum iit. Fateor, Principes &Status Augustina Consession n verbo Dei firmiter fundatae addictos , rem piam ac prae aram secisset quod posse res vitioλs.ε possessione vitiosa detruserint. Fateor eo nomine Terrarum Dominis ius patronatus in res a Tyrannide ac libidine possetarum in historum liberatas a vindicatas non imiuria attribui posse, Baldtinc quanto. n. 3. o 6.enr.de iuri D.
-b. inter vir. 9 vx. Sed praeter id potestatem iisdem Dominis superioribus factam esse, bona illa omnia sibi habendi & adi
propriandi,id verbsimpliciter ac praecise pernegandum cen- leo, Paris de Puteo de S)ndicatsub rubris. de primi'. excessis. num.M. Neque tueri se possint praesidio praestriptionis alicu- χει mi ius.quam in rebus Deo sacris & pauperibus consecratis neq;: μ'
inchoari neque decurrere, neque compleri, sed in facultatibus tantum Ecclesiae temporalibus & in commercio existen. ' 'tibus procedere certo certius incine mei in A. extriri reg. iur. Hr ibid. Petr. Peck. num . . Vt interea omittam in hisce nostris terminis, cum rei vitium ex occupatione & inuasione violenta iniectum , tum fidem quoque malam, ac
rei sacrae scientiam cursim praescriptionis impedire & pe
Ac quamuis resfacrae in redemptionem captiuorum,pam perum egestatem, & in alias id genus calamitates pie & recte
expendantur ac conserantur, id tamen tantum abest, ut assi
malivae opinionis asscitoribussubueniat, etiam negantium D a sem
35쪽
sententiam apertissime adiuuet & confirmet, dum hoc unice agunt & volunt, ut facultates sacrae, usibus sacris conseruentur,&vel ad captiuos redimendos, vel ad pauperes alendos, vel ad fideles & veros veri Dei ministros sustentandos, vel ad: scholas pias erigendas, vel ad Scholares & studiosos limandos erogcntur Sc impendantur. summum Ap quemadmodum miser icordiae magnae opus eximium, . id est.sic viceversa res Ecclesiae in proprios usus tantum con- bona ξας' - ferre summum impietatis crimen coniunctum nadet, om- . suo.',su,'' bros. lib.2. ossic.c. 28. Et quam hoc casu praetexunt operam & εφ'- sumptuum impensam , certe ad propha nationem & appro priationem rerum sacrarum cxcusanda&palliandam, prorsus inidoneam esse res ipsa probat, cum pro vera religion asserenda & tuenda, mandatum Dei singulos& cumprimis Principes & terrarum Dominos, velut Ecclesiae nutricioS Ob- .liget, & non facultates tantum impendere, sed α sanguinem si necesse sit, effundere iubeat, Philip. Melanth. in Evangelio,. quod Dominica Palmarum recitari solet,' 324. Quin & non so- .
Ii Principes, sed subditi quoque, & quidem maiore cum peri
culo, rem eam aggressi sunt, &ςxpediuerunt, Vt interim praeteream, si quid eo nomine impensum sit, id designati prius Aprobari, & tum quod impensum esse demonstratur, ex reditibus Ecclesiasticis compensatione ac proportione iusta praecipi, ct reliqua jn pauperes erogari oportuerit. Ad eundem modum tutelam &custodiam publicam non suo, sed publico . sumptu Domini superiores administrant,dc praestant, ac pra t ea pro tutela &custodia ca pensiones publicas rebus facris& Ecclesiasticis licite imponunt & iure exigunt, Vt sane res ipsas Deo & Ecclesiae dicatas inuadere non fuerit necessiim. imo boni pastoris & principis ossicio, qui tondere pecus non id Iubere solet, e diametro contrarium iIntell. lus Neque est, quod quisquam opinetur,prouinciarum Prae-eIV. . side&Honorij & Theodosi autoritate atque exemplo res Deo tini A sacris mancipatas. nexu eo soluere & ijsco, Cameraeq; suae
36쪽
1ure vindicare posse. . Tantum siquidem abest, ut id optimi Imperatores velint, ut etiam in fine rescripti sui nominatim Lanciant, semel secrata vero Deo, prophanari; aut in fiscum redigi nequaquam debere. Exordium autem rescripti diserte agit de falsis Dijs, ido- .lis, templis Ecdonarijs gentilium, non Deo, sed daemonio consecratis, quae perinde habentur,ac si consecrata nunquam essent, ideoque ab illis ad Ecclesias veras superstitionibus
tantum & traditionibus humanis commacuIatas, dc inquinatas arguere fas non est, Philip. Melanth. tu explicat. cap. I. DanieLart. 6. Matth. mesenb. eo . 3 : Nam & Rachel patri suo Laban idola aurea eripuit; Genescap.D ct 3 . Israelitae ter- ram promissam occupantes Sacra gentilia sui secerunt domi nij,de eius rei praeterea mandatum a Deo expressum habuci runt, imo res magnas ac pretiosas, in honorem Dei & cultus . diuinohatque Usus pios summa alacritate & consensione expenderunt, ut tali quoque praetextu terrarum Rectores adim .
uari&excusari nequeant, sed potius imitatione illorum,quos in Exemplum citant, ex occupatis rebus Ecclesiasticis, Deo, Ecclesiae d pauperibus largiter benefacere teneantur. Et sit
exemplis res haeccillustranda & decidenda sit ; quis est , qui
ignoret, Balthasarem regem Babylonicum cum vasa aurea & silibus,ti, argentea, quae pater ipsius Nabuchodonosor extemplo Hi φῖ ζη-hy
rosolymitano abstulerat; proferri, & helluationi dicari iuberet, istius sacrilegii sui; cum blasphemia coniuncti; poenas . praesentissima' & grauissimas dedisse, & vasorum sacrorum
abui, vitae ac lucis usum amisisse,& Vt Babylone capta,Chal- deorum & Assyriorum Monarchia ad Medos, & Persas transe. ferretur. impietate sua effecisse & procurasse Qui s est, qui in memoria non habeat; Vel saltem' reuoca- re sibi in mentem non statim queat; Regis Ioae exemplum .'μ' 'contrarium,qui collationibus ili donis piorum templum Dei
instaurans, id quod ex pecunijs largiter erogatis reliquum fuit, pro domo Domini & pro ministerio diuino in vasa ain.
37쪽
bisi . Exemplum rhoeensium Exemplum Cipiouis. Proverbium
lorea 3c argentea expendit, & Dei auxillum longo tempore, depraesertim,quoad Ioiadae sacerdotisconsilio uteretur, eiustiue
monita sequeretur, sensit dc expertus est, z.P ralip e.24. Quorum exemplorum alterum poenae atrocitate, alterum praemiorum expectatione Principum, aliorumque, qui pradia dc reditus Dei & pauperum possident, commouere, & ad meliorem mentem incitare, dc ad eorum . quae vel propria, vel praesectorum & ministrorum arte & opera quoquo modo ablata vel interuersa sunt, largam, spontaneam & hilarem restitutionem inflectere certe debebat. Quin & Dei zelum pro rebus sacris in sui natura conservandis tanto maiorem ex eo obseruare,licet quod ipsosquoq; Ethnicos, qui res idinlis suis, quantumuis blaspheme consecratas rapuerant, seu rissimis ac durissimis supplici js subeger it,& in tragicos ac horuribiles exitus praecipitauerit, non quod Iehoua Deus simul crorum dc Idolorum istorum curam ageret, quem Omne mmnino sculptile abominarisompertum dc literis Sacris conis testatum habemus,sed ut innotesceret, quia Idolorum eorum violatores ob numinis sui falsi contemptum punirentur, duriore plaga coercendos este qui neglecta & contempta vera religione rebus sacris manus insicerent, Docet id tragicum exitium Regis Cambysis, qui eodem ferro, quo Apim in gypto Violarat, consumptus est, & ingens praeterea illa limminum manus, quam ad templum Amonis diripiendum muserat.subita ventorum tempestate& arenarum cumulis eue sa ac deleta. Docet historia Phocensium, qui propter Delphicum templum spoliatum, partim de rupe seipsos praecipites dederunt, partim suspensi, partim fulmine icti, partim deniq; igne absumpti sunt. refert Victori n. Strige l. ib. 2.Paratip. c. 2 Docet Exemplum Q ipionis eiusque comitum,qui cum Oppidum Tholossanum diripuissent,multumque auri ex oppidi eius templis eripuissent, quisquis ex ea direptione aurum attigit, miserrimo cruciabilique exitu periit, ita ut res postea in
prouerbium abierit: Aurum habet T Josianum, dictum iri
38쪽
3Ieos qui exitiosis& satalibus assiciuntur malis velut noua,. insperata, ac miraculosa calamitate praegrauantur. Erasmus in chiliadib. Et ne longius oratio abeat, consideremus quae
sis horrendi illius & cunctis mortalibus inuisi monstri Iulia,
ni, qui ex Christiano prophanus apostata factus est, exitum ad- 'modum tragicum & exitialem. Nam is postquam edicta sua contra Dei templaimpie publicasset,& pecunias sacras ad donaria animo Macto sacrilego rapuisset, Ecclesitarum ann nam Sacerdotibus ademptam daemoniorum ministris AEdo adscripsisset,& tandem aduersarium se immani, sed inani conatu in Saluatorcm nostrum intenderet,ielo mortifero ictus scelerata manu sanguinis sui nefarij partem compressit, dei vocem blasphemam ac diabolica in Redemptoris nostri co temptum: Vicisti tandem 5 Galilaeae: suribunda mente emit tens, ex terra hac, cuius inutile pondus fuerat, in orcum de trusus atque delapsus est. Neque est, quod quisquam sibi ad Blandiatur &.Iuliani facinus ob nimiam ei atrocitatem cum hisce nostris moribus conferri non poste arbitretur, &printerea pacificationis publicae titulum possessioni suaepro velamine praetexat. Etsi enim non nego, esse gradus iacinorum,, quibus poenae iusta proportione commensurandae sint,tamen
Sol ille iustitiae talibus effugijs non deluditur, sed sibi contraria siue delinquentes superlativi, siue positivi, siue summi, si ue imi gradus sint, vindicibus flammis delet. Non ignoro. possessores hodiernos, vae titulum pro herede vebtitulum pro diuiso, siue ex diuisione, possessioni suae pr*texere, sed col rem eum potius, quam titulum esse, res ipsa ostendit, cum titulus pro herede, ol pro diuiso, ita demum iustus sit & legitimus, si non ei titulus pro possessore, iniustus haereat,& quasi
iniunctus sit. nec urim. I. D. de IIt. Rered. Quocirca cum in negotio, quod tractamus, titulo herevitatis vel diuisionis, qui praetenditur titulus pro posse re, pi. ex occupatione rebus Ecclesiasticis iniectus est,cohaerear, nemo negare possit quin bonorum Ecclesiasticorum desen-
39쪽
res titulis istiςsrustra initiantur. Sed nec color ex titilli pacificationis publicae quaesitus, detentatoribus istis subuenire,
Tenor p*ςi & opem serre possit. Nam praeterquam quod pacificationem Relisionis. eam ad illa bona, quae isto tempore occupata erant, tolummodo pertinere, & ad res, quae postea & hodie quaqua occa-Nee .igaei. sione prophanatae sunt, ikinuaduntur, minime extendi posse Tu .. , certum est, scimus quoque pacem religionis factam esse non
lieet res Ee- Vt Ecclesiae & pauperes rebus suis spoliarentur ac staudaren- ν' ,ffiitio. tur,sed,ut pax publica in Imperio conserti aretur,& ut Ponti fi- usus coa- cijs res Ecclesiae olim dicatas repetendi & in abusu antiquo do' ' tinendi, facultas ac potestas omnis eriperetur & abscinderetur. Tantum vero abest, ut pacificationis eius titulo superiores Domini, res Deo & pauperibus destinatas, sibi vindicare possint, ut etiam ob victoriam contra Pontificios solvis Dei gratuito beneficio obtentam,& hactenus mirando ipsius consilio conseruatam, non solum ex praeda capta, sed & ex proprijs facultatibus veram religionem restaurare, Ecclesiam ac rempublicam sanctis ac salutaribus legibus & sacerdotibus ac ministris instructam constituere & ordinare, &in eo Regum plorumcxempla sequi, Danie e. 6. acres e seruitute & c, lamitate papistica liberatas, Deo dc Vssibus p ijs consecrare,atq; isto modo,a Iehoua, secundum ipsius promissionem,qua glorificantes se,glorificatum iri affirmat, renumeratione & compensationem operae & industriae praestitae expectare debuerint. Quinam ve- Verum habuerunt nonnulli absit enim ut de Principibus ' Φμ μ & Prouinciarum Rectoribus pijs, qui conscientiam rectu factorum habent haec accipi velim manus Oculatas, quae quod videbant&praehendebant,dd facilius credere poterant, rem magnam sibi ac posteris suis utilem fecisse se opinati. Quid . . Pq.: Vero accidit . Quemadmodum quod ex bonis priuatorum . ., db: non capit Christus, id rapit Fiscus, sic ex bonis illis sacris ine. II hi' patrimonium publicum conuersis quod non capit Christus, boni Eccle- id rapit luxus. Longe diuinior Imperatori Tiberio II. mens μ' ' & voluntas fuit, qui cum reprehenderetur. Quod aerarium publi-
40쪽
33 publicum nimia liberalitate in pauperes & egenos exhauriret, hanc vocem emisit: Nunquam diutura en regio Asico pecunia, quamdiu pauperes Eleemosyn, accipient. Neque defuit euentus cum paulo post thesauri ingentes, terra defossi, ei sint patefacti. Phil Melanth. in Explicate i ita. Sic de Theodosio Am Memplumbrosius inquit: Dilexi virum,qui etiam cum corpore soluere tur, magis de statu Ecclesiae,quim de rebus suis angebatur. Denique Iustinianus noster scribit, in Ecclesijs sanctissimis optimam mensuram'esse , donatarum eis rerum immensitatem. Noue 7. cap.2. de non alienanaereb. Eccles Quare non immerito Hieronymus Schurmus vir, ut D. Philippus eam appellat, tio2hiamj. sapiens, grauissimus de grauissime iudicans, pro rebus sacris & pauperum contra terrarum Dominos semper & perpetuo de iure respcnd r, atque Ribaidos nostri temporis,qui a Prin- , cipibus res Ecclesiarum sibi attribui & appropriari petunt, in Deum,naturam & omne ius peccare arbitratus est. Sed&e- 'legantissimus Vldricus Zasius, Non sunt, inquit, tuti, qui E dicta etini. clesiastica aedificia&bona occuparunt, neq; in soro contentioso& musto minime in foro conscientiae,denique Dn.Matthaeus mesen cius Sacra dicit prophana fieri non possunt neque debent. Quaecum sint in nullius bonis di diuini Iuris, quo, malum, Sacrilegio Deo auseruntur &Ecclesiae. Ex his i- ta in utramque partem disputatis liquere potest,etsi bona,quae copuin . Pontificij per Simoniam vel quam similem artem in stram potestatem redegerant, quaeq; politicam administrationem re- 'quirunt, superiores terrarum Domini non iniuria ad se transtulerint, dummodo inde Ecclesijs & Scholis liberali ter pro. fpiciant. Phil. Melanth. cap. 3. Daniel. tamen res Deo, Ecclesiae& pauperibus directo &.praecise consecratas 1 laicis Possessoribus male utiq; possideri, & optandum csse, ut restituerentur. Sed non est, quo iudi ce repetantur. Dies ergo Domi- ni id uti&alia, iudicabit. Libet enim cum D. Augustino ad hunc modum propositam quaestionem finire & claudere, cquid dicam. I . quaest. . E. C.