장음표시 사용
241쪽
Arguitur tertio, o proprium non sit pridicabile Nullum singulare est praedicabile, sed proprium est singulare, ergo proprium non est prε- dicabile. Maior probatur in A cistotele in antepraedicamentis, ubi inquit, st simpliciter, quae lunt individua, di unum numero de nullo subiecto dicuntur,& etiam in cap. de substantia in secunda proprietate, quod a prima substantia nulla est praedicatio. Minor probat ut hoc modo, sicut se Iobet uniuersale ad singulare, ita se habet comune ad proprium,quia utrobique est oppositio relativa, ergo a commutata proportione , sicut se habet uniuersale ad commune, ita singulare se habet ad proprium, sed aliquod commune est sint. uersale, ergo de aliquod proprium est singulate. Ad hoc respondetur,u, proprium dupliciter potest considerati,uno modo in ordine ad subicctu in quo,& sic est singulare, quia accidens indiuiduatur pet subiectum in quo est. Alio modo in
ordine ad subiectum de quo. Lin ordine ad sua in seriora, puta, hoc,& illud proprium de quo probatur & pdicatur proprium communiter sumptum, S noc modo proprium est uniuersale, seuptae dicabile: de ad illud de commutata proportione respondetur,u, valet in numeris S proportionibus, ut inquit Paulus Venetus in hoc capit. leproprio, unde non Valet sic arguere, sicut se habet
homo ad equum,ita se habet risibile ad rudibile, quia sicut homo & equus sunt disparata de ptaedica in ento substantiae , ita risibile & tu disside in pret dicamento qualitatis, ergo i commutata proportione, scut se habet homo ad risibile,itaequ ad rudibile, quia tune equus esset rudibilis, sicut
homo est risibilis sed bene sequitur,qualis est P. portio Λ,ad B, talis est proportio C, ad D, ergo
a commutata proportione, qualis est proportio Λ, ad C,talis eii proportio B,ad D. v. g. qualis est Proportio 8.ad quatuo talis est proportio duorum ad unum, ergo a commutata proportione,
qualis est proportio 8.ad duo, talis est proportio quatuor ad unum, ubi quilibet ista tumuli proportio quadrupla. Secunda cones usio. Proprium Ur L Itinctum
Sed contra eam arguo sic. Proprium uel est substantia, uel est accidens, sed non est substantia, ergo est accidens. Maior probatur, quia quinto Metaphrsces, commento I de sexto Meta-PhIlices,commento quarto. Ens prima sui diuisione diuiditur in ens per se, & ens per accidens. Ens uero per se, adhue in substantiam, de accidens . Minor probatur, quia omnis substantia, vel est eadem essentialiter alteri, uel essentialiter diuersa, sed proprium non est substantia ellen. tialiter diuerta a specie cui ut est proprium, quia tunc non prsdicaretur de illa , nec essentialiter eadem, quia tunc poneretur in desinitione species, quod falsum, quia tunc non demonsitate, tur de ea, per eius desinitionem, ut de facto demonstratur; ergo proprium erit accidens. Pro istius argumenti solutione, ex prosunda scotidoctrina est notandum,quod accidentium,qua
dam eueniunt ab intrinseco,quidam uero ab e trinseco, quae sunt ab intrinseco, vel eueniunt ratione sormae specis ea, ita quod sorma speciei,
est necessaria,piscisa, & immediata eius causa, qua posita ponitur tale proprium, de amota reis mouetur,ut sunt propriae passones, ut hinni bili
tas a forma substantiali ipsi us equi, de iis bilitas a forma substantiali ipsius hominis: uel non ratione sormi specis cs hoc dupliciter,uel uidelicet, rata ne materis, ut quantitas, sic Auercide
substantia orbis dicit, quod quantitas egreditura materia, quς non est degenere activorum, scutnec mater eius,scilicet materia prima, matrem enim sequitur sua proles, quia partus sequitur x trem, uel ratione qualitatum activarum primarum ipsorum elementorum, quae sunt caliditas, frigiditas, humidotas,& siccitas, de talia accidentia sunt qualitates secundae, ut Odorcs, colores, 'di sapor si de quibus septimo Physico tuni, comis mento undecimo dicebat Auetc quod sunt exprimis. Si vero sunt accidentia, qus ueniunt ab extrinseco,adhue dupliciter: quia uel manent amoto illo extrinseco cffectivo, ut nigredo ab Ostu causata, permanet recedente eitu, seu solis
calore,uel non manent remoto effectiuo,seu remota causa, ut calor causatus a motu, qui recedente motu non permanet, uel gi ratio aquet ex proiectione lapidis, quam gi ratio iteria,uci circu. larem motionem secundo de anima, textu So.
sphetam uocauit Atilio tales: hic est illa famosa accidentis diuiso, a Scoto in qu si Ga .posca,ab
Λntonio Andrea, Ioanne Anglico, dc Mauritio Hibernico Seotistis bene declarata. pro cuius in Notandum telligentia coli sequenter est notandum, diseria mea est inter proprium, ut hic sumitur, ec accividens, ut est quintum uniuersale; quod diserim Econsistit in hoc : quod proprium est intentio applicabilis tantum accidentibus, quae sunt ab
intrinseco ratione formarum quibus formis positis, ponunt ut talia accidentias de quibus ablatis
auferunt uir accidens uero, ut est quintum uni . x
uersale applicatur tantum accidentibus, quae dicuntur accidentia communia, quae nullo modo
conuertibilia sunt eum subiecto, siue dicantur accidentia communia, eo quod sicuti possunt iatae uni subiecto,ita de alijs; liue quia indiffereniet se habent ad itiesse, de non inelle subie cro eui
insunt: sue snt communia communitate causalitatis. uidelicet inquantiam causantur a plurib
cautis, sicuti sonus dicitur accidens commune, quia causatur a pluribus causis partialibus, ut auel betante, uerberato, di aere intercepto resiliente, secundo de antina tex. Ociua gelivio quin to Sive communitate pridicationis, sicuti color dicitur accidens commune, quia de uis pluribus speciebus pridicatur, ut sunt albedo,& nigredo, sive coinnitate in iis sionis, quia uidelicet toti subiecto,& cuilibet citis parti potest inesse, ut
clim dicimus,u calor est accidetisciae, quia corpori,& cuilibet eius parti inest, cum accidentia
ad extensionem subiecit sint extensa:de sic quemadmodum quinque modis accidens dici put cori
242쪽
Resperuita etiam totidcin modis, accidens dici pol pro .ptium. Hac distinctione se stante. Ad arg. respo. ιν maior est intelligenda, ut proprium dupliciter
sumitur pro prima intentione, videlicet, de sp 2. intentione.proprium pro prima intentione sumptum, non est substantia ,sed accidens, non accidens reale, sed accidens intentionale, non accides
Responsas propri)λqustrinseco ratione sormi specificae: proprium vero pro prima intentione,est accides reale, & de hoe non loquimur in prssenti, de se propriu est uni. uersale ab accidente distinctum: Contra, accides diuiditur in accidens intentionale, de accides reale, sed accidens intentionale prsdicatur de Omnibus quinque pridicabilibus per se: ergo pro . prium est accidens intentionale, quod est quintupraedicabile. Ad hoc tespondetur,4 ista propo. sitio. Proprium est accidens, est falsa sumendo accidens, ut est quintum uniuersale, de sic nutiqerit vera, siue sumatur accidens pro prima inten. tione,siue pro secunda intentione. Est tamen vera sumendo accidens, pro accidente intentionati,scilicet pro accidente,quod idem est,ac praedi.
catum non praedicans essentiam , sed sumendo accidens,ut est quintum uniuersale, hic est falsa, proprium est accidens.Et sic proprium est squi-uocum ad proprium pro prima intentione, ec ad proprium pro secunda intentione: similiter diis cendum est de accidente communi et qui uoco ad accidens reale pro prima intentione,ec accidens intentionale pro secunda intentione: unde litas conclusiones colligo. Prima concl. proprium pro prima intentioneno est substantia, bene tamen est accidens reale P prima intentione. Secunda conclusio. proprium pro secunda intentione, non est accidens intentionale,quod est quintum praedicabile. Tertia conclusio. Proprium pro secunda intentione,ut est quartum p rs dicabile,est accidens intentionale. i. prs dicatu in conuertibile non plaedicans essentiam, di sic eli species uniuersalis, de ut sed sinitur ab Arist. l.TOP.c. q. Sed contra dicet Nouacius, probando'pro prium fit accidens quocunque modo, lic.O nn ς quod est in eo inpolito pister materia de sorma, di resultans ex eo in postione Diri per materiam di sotinam, est accidens. sed proprium est limoi, ergo proprium est accidens. Ad hoc resolute cuAnt,And.Resp. arg procedere de accidente ut est res primae intentionis.& se proptium no est substantia,nec accide s. At sumendo accidens pro accidente intelligibili, seu intentionali,se vinacisci dente in qualitu est ydicatum non indicatis es.sentiam subiecti, sic bene dici pol, de nihil mali sequitur ui propriu si accidens. Et cu hoc tema 1 et distinctio.inter propriis quariu pdici de accidens quintum p dic. ex duplici capite. Prim A, ut Eprium inientionale est applicabile accidetibus
sca . accidens vero intentionale, tina ccIdentibus realibus coibus, q fluunt originaliter a materia.
secundo, quia proprium dis nitur γ pdicari co-
uertibiliter: accidens vero minime . Sed quςtet Dubita.
us, quomodo fit proprium intentionale, si re de accidens intentionaleὶ Ad hoc unico verbo resp. Resp. ad quietandum Noui cudesideriti, q, hoc modo:
intellectus motus occationaliter ex iuprietatibus repetiis in talibus accidentibus propriis realib vi sunt risibile, di hinnibile, comparat eas ad sua subiecta. i.ad risibile.& hinni bile: de tunc ex parte obiectorum, ad illam coparationem passivam,r modum pullulamis, de resultantii cc sequitur quidam respectus tonis, in eis subiective de teli,ctus,cui attribuit ut transumptiue hoc non ε ἡ -prium,acceptum de sumptu a suo sutidio. qit estv .prisbile, vel hinni bile, pro prima intent. acceptum, 'ε est vere proprium, de se quia isti intentioni conuenit plicari de subiecto. dicendo risibile est proprium tunc hie modus pdicandi, de nomina ndi. de essendi talis intentionis, redueendus est ad sp tietates reales tantamento tu, vide.
licet tisibilitatis, de hinni bilitatis, radicaliter ultima telae qua re vide scot.in q. . ad 3. arg. de ibi de
Anglicum de Mauriti u. Scoli discipulos, de quare,et nos fuse diximus in nostro discursu,de causalitate entis tonis, de idem diei pol de accidete ;vn ens ronis, vel secunda intentio est quidam respectus derelictus ab actu ronis comparatis unuobiectum cognitu ad alterum obiectum cognitum .inquit D. Anta iam bella. Seeundo principaliter contra eandem concl. Arguitur Marguo, de probo,Vaccidens non distinguat ut a proprio sic. Omne accidetis des nitur per subi ctum I. Met. 7 .de T. Met. I7. de I9. ergo per se P- dicatur de subiecti per quod dii itur I. Poster. 3 I. ergo est proprium respectu illius subiecti. Et
si e accidens non distinguitur a proprio. Ad hoc Rhs
communitet respondetur,u duplex est accidens, videlicet copulatum, de non copulatum: accidcscopulatum est illud quod sibi determinat subiectum, ut simitas quae det et minat sibi nasuin, de crispitudo,qui deierminat sibi capillos accidens
non copulatum est,quod nullum determinat s.
bi subiectum sed indifferenter se habet ad quodcunque subiectum, ut albedo indisserenter respicit, tam parietem,quim pannum; modo ad argumentum respondetur, et maior valet de accidente copulato quod est proptium respectu sui subiecti per quod desinitur, de de quo praedicatui in secundo modo dicendi per se, primo Poste. 33ω
modo accidens non eopulatum non desinitur .psubiectum, nec est proprium eius, quale non est accidens,quod est quintum pridicabile.
Sed contra hanc responsionem arguitur, nam Contra. 7. Me t. t.co m. clade I .habetur u accidens definiri det per substantiam; amplius res sicuti se het adesse,ita ad definiri,cum definitio explicet propri .m csse,se 4 accidens quodcunque, turaistit impossibile est, ut si sine suo subiecto t. Phrsic.
39.quarto Metap. 2 .dc 7.Metaph. commento a. ergo
243쪽
ergo nec des niti potest sine suo subiecto, de se positum no est aecidens est quἱntum uniuer- vana est illa distinctio de aecidente eopulato, & sali; sed sigitis eat quoddam accidens quod i ,
non copulato, D unum des niatur per subiectu . est ac praedicatis non essentiam. Sed contra hanc coatra. Alia reston. alterum verA non. Et ideo aliter ad hoe argume. GScoto ductam responsionem arguo sic: Aceis ori, tum respondent Scottis q. 3 a. & Anto. Andreas dens diuiditur per separabile N inseparabile, ex in prs senti, ac capientes ab Aesidio Romano I. Porphrtio in cap. de acciden ridi quinto Me ap. Metapli. q. a. Omne accidens reale definitur P tex. co m. vltimo; de accidente inseparabili habe. subiectum a quo dependet si item implicite. qua tur 7. Metap. eom. a. qu Ad non est sine subiecto ιuis non omne accidens predicetur in se cudo mo de inseparabili veto habetur I. physeor a p. de 7.
do dicendi per se de suo subiecto, per quod des. Metaph. o. quod accidentia inseparabilia dcs-nitur; accidens vero ut est quintum uniuersale cu niuntur per subiecta; sed accides in si parabile est non sit accidens reale, non potest dis niti y sau accidens proprium,ergo accidens non distingui contra. subiectum, di se non erit proptium. Contra linc tura proprio. Scoti responsonem arguo sic. Aecidentia realia Ad hoc te spondetur exsco quὁd accidens in st h. nullam habent quidditatem per des nitione ex separabile habet rationem generalem accidentis,plicabilem, ergo nec des nitionem, di consimo scilicet desse Ee abesse, quia sine omni repugia per auctoritatem Averrois I. Metaph. com. is. tia eius subiectum. sub eius opposito potest indicentis, quod si quis dixerit accidentia habere telligi, sed subiectum proprii non potest sub eius definitiones, dicti ipsa habere magis u habent. opposito intelligi,& ideo proprium non est ac- REDEO. Ad hoc pro Scoto te spon deo.-duplex est quid. cidens inseparabiter vult dicere Scotus quod P .ditas,una videlicet simplicitet, alia uero secundu otium nec est aecidens separabile, nec insepara .
quid tunc dico v omnia accidentia possunt defi- bile,clim hoc competat accideti, ut est quintum niti des nitione explicante quidditate fmquid, uniuersale secus tamen est de proprio quod nuit seu propriam essentiam. lieet non des nitione ex- ab essentialibus principiis subiecti; accidentibus
plicante quid ditatem simpliciter, cum eam non vero communibus competit hoc, nempe, separa habeant 7.Metaphrsi. commen. I. ubi Auerto es ti a subiecto S n. , u separari. Contra x. Phyii. Iq. Contra.
inquit, quod accidentia non habent desiniti O- quatio Metaph1sees a s.&7.Metaphraces, coinnem simpliciter, sed habent seimonem, qui est mento secundo, Omne accidens, impossibile est, maioris declarationis, quam eorum prcprium ut sit sine suo subiecto, ergo omne accidens est nomen. sed quid de Scoti opinione sit dicendia, laseparabile,& se omne accidens erit proprium. supra diximus. Ad hoc respondeo, Auetro eici esse intelligen- Responso A ruitur 3. Tertio principaliter arguo se. Ace pio unum dum, qudd nullum accides separari potest a suo accidensita tunc quaero de illo.aut inest suo sub subiecto,ita quAd accidens saeta separatione,te. lecto per se,aut non.Si per se se erit proprium, si maneat per se existens non actualiter,sed aptitu- vero per accidens, quod competit per accidens dinaliter inlistens, de ratio est, quia accidentis es.
um,competat etiam alteti, di tunc adhuc quilo, se,est actu inhaerere secundum Aristotele, Auer
aut illi asteti competit per se,de se est pri prium, toem,& Simplicium; qui inquit, quod intelleci' aut semper per accidetis, de tie procosus erit in quaerens separate accidensa subiccto,quaeritim ius nitum in subieciis, di totum probatur P Aris possibile, de in schola philos. phorum ita dicitur, a Physi. s. ubi dicitur, qu 3d omne per accidens seeus autem in schola Theologorum: via de quan Resp. tale. reducitur ad per se tale. Ad hoc respondeo do insertur, ergo aecidens eli propitum .Responex Scottis ly, per se, in quo consilit uis argume deo, omne accidens est proprium, id est approti, est squi vocum ad per se, idest immediate de si priatum alicui subiecto, in quo substentatur, non e medio,& ad per se, id est e redi a principiis es. tamen est proprium .i.ssuetis ab ellentia subrecti, semialibus subiecti, quomodo sumitur ly per se, seu ipsius species, quomodo nunc loquimur deI. I ouer.tex.3I. Et sic ad argumentum formali- proprio quarto prs dicabili. ter respondetur, quod omne accidetis inest ali- Sed quaeret hie N., uicius, quod discrimen est Dubita cui subiecto per se, idest ii ne medio, de ad illud inter accidens eommune, de accidens propriu subiectum eu ita tus. v. g. se ut album , de ii inest Respondeo quAd hoc est dise timeti, quia lub- ς'i' homini per accidens, id est per aliud, iti est tamen iectum quod subiicitur accidenti communi, pu-supeis cici per se, deli immediate, sed non t,per ta albedini potest intelligi, si sit sub eius opposi-Duplex subie se,dicit caulam, aqua possit fiucte album i via de io, id est sub nigredine. uel non albedine. possu-cium acciden duplex esse potest subiectum accidentis, aut ui- mus enim intelligere Aethi Cpem non nigrum, deluci ploximum , do immediatum , de ut sic su- vel nitentem candore, inquit Porphyrius; iubie perficies dicit ut subiectum albedinis,aut eu sub- ctum vero proprii non potest intelligi uete subiectum primuin .subliliens, suppositans, ac ulti. suo Opposito, nam homo, verbi gratia, non p. maletermitians dipendentiam accidentis,& ia. test intelligi sinetis bilitate, uti cum oppolitote subiectum est tota substantia a subitando di- tili bilitam, .l proprio eius; de quod dico de iuncta Et sic accidetis non est proprium, quia non damentis proprii dico etiam de forina propi ii, incit subiecto per Pleculi do modo,oc cum hoc nam quae dicimus de proprio secundae interit ovillii obstat, quod accidetis ponatur indefinitio naliter sumpto, uerisi eat ut in proprio prinas in nc ploptii, quia tale accidens in illa des nitione tentiona latet sumpto, ut eius lucidam uiato. a
244쪽
Arguitur Idio resp. nmtanaa est omtima demente Scoti accugentis diuisui
Tertia eo nes iis . Hae proprii d mitio propria2,acciductu ometu, semper. Ei a Porphyriorem tradita. Sed antequam eontia hane eonclusionem aris guam, prius illam declarabo : Scotus enim q 3I. Arat. Andreas. Ioannes Anglicus, Petrus Tatare.
tus. Ioannes de Magistris, de Maurilius, scholae scota, fautores acerrimi, ae in ea defendenda Bellatores inuictissimi, quorum Dux, di inexpugna bile propugnaculum, aurea hae aetate, extat illustissimus,ac Reuerendisi. D. D.CON STANTI vs SARN ANvs. S. R. E. Ordinalis amplissimus, sic habent, quod definitio ista est conuenienter da ista,in qua apparet implicit ἡ . ratio praedicati. i. desinitio uniuersalis,quod est genus,& modus p te. dicandi. Ratio praedicali eli, pridieari in quale accidentale, quod importatur pet les accidit)modus veto praedicandi est, ut proprium praedic tur conuertibiliter, quae conuertibilitas importatur per ly, soli, omni, de semper. de sic tota tertiadi sitiitio explicita proprii, est ista. Proprium est uniuersale, quod praedicatur de pluribus in quale accidentale conuertibiliter, de secundum Seotu aequi pollet desinitioni ab Arist. traditi t. Top.c. q.quando inquit Aristo cPpr prium est piat dicatum non prs dicatis essetitiam,
Sed contra hane conclusionem se declaratam arguo.& primo sic. Illa desinitio non est bona, qnon constat ea genete, uel des nitione generis, sed ista proprij des nitio est huiusmodi, ergo noest bona des nitio. Maior probatur ex I.Topico. c. N a physic. 18 ubi habetur u definitio coni. potii debet ex forma uniuersali, quae est genus: unde sicuti non debet esse nugatoria, bis ponendo genus, ita neque diminuta per ablatione generis r. Meta. qa Minor vero probatur, quia in haedes uitione pio prii non apparet genus eius, UIesi uniuersali , vel des nitio aptius uniuersalis retpo proprii definitio non est bonar Ad soluendum noc argumentum , supponit auream accidentis diuisionem DScotus, a Ioanne Anglico silentio pertransitam, a Mauritio tamen bene declaraia ruiuisio autem talis en . accidens termitius squi-uoctis eli, di diuidit ut in accidens reale, de acci dens intentionaler accidens reale dicitur accides primae intentionis, significans naturam extra animam.&sic 3. Metap. cona. II. Aristoteles diuiditens reale, iii substantiam, de accidense accidensimentionale adhue est squi vocum, de sumit ut duobus nitidis, uno modo, videlicet pro praedicato non essentiali; secundo modo ueto ut est quidam secunda imentio, sum pia a proprietate in
Ie . i. sumpta a proprietate accidentis realis proptima intentione. .ab instabilitate, mutabilitate suxibilitate,& extranei tale accidentis realis,
stib quo accidenti roli, id est tandamentalit et sumpto, e. proprietate in re, de sub eius Oppos.lo, potest illud subiectum intellisi sine te pugna. ita,& hoc nihil aliud eli dicere, quam non tepuis gnate biicio cui ulcunq; accidentis comunis,
cuiusmodi sunt dulcedo,frigiditas,albedo, dcc.
intelliti sub tali accidente. & ἴt sub opposito ra.
lis ac ei dentis, a cuius accidentis proprietate sumitur accidens,quod est quintum uti. & secuda intentio, de cui accidenti reali tale accidens interionale attribuitur,vt suo sub ecto.cum logica sit de secundis intentionibus adiunctis de applicatis primis intentionibus secundum Boetium . haedistinctione stante tria pretiosa de summa subtilia Tti tale referta dici colligit Scotus. Quora primu ii est, P accidens pro prima intentione, qd distin. Pititiis di .guitur contra substantiam est per se de eoos de ., ratione Metaphysici, qui est a tetitia realis, paccidens uero est de cons deratione logici,in quantuaccidens reale. ut habet esse eognitum apud intellectum, est fundamentum accidentis it ration lis, quod est quintum p r die abile: secundum di. secundum dictum: Accidens pro pr dicato non essentiali po oum mi in desinitione proprii tanu genus eius: tertia dictum raccidens tertio modo s. mptu, quod est Teritum diis una secunda intentio sumpta a proprietate repta Mn in re .ab instabilitate, de mutabilitate accidentis realis,est quinium . e ab aliis quatuor dis in Osirhac igitur notabili doctrina de accidente se stante. Ad arg. resp. minorem negando dicens. de sie,plicite in des nitione proprii non poni iur genus,quod est uniuersale, uel ratio, seu definitio uniuersilis, que est pridicari de pluribus ; benὰ tamen implicite, de aeqvi ualenter ponitur genus proprii. vel ratio talis genetis, ut lupra in diluet datione definitionis diximus, videlicet .vloco generis p ouitur des nitio uniuersilis videlicet i, dicari de pluribus. in quale accidentare, q importatur per ly acciditJd ita vero est ly eonvertibili. tel: qui importatur per ly soli speciei, omni indiuiduo illius speciei. e semper. Sed contra hane Contra. resp. arguo sic illa definitio non est bona qui copetit alteri a des nito, quia desinitio debet conuerti eum definito 3 physe. , . sed ista definitio proprii per rationem generis tradita . competit alteri ades nito,ergo mala definitio: Maior patet. Mitior probatur, quia competit etiam dr et vltimi seu specisci .de copletius species, qui conuertitur eum specie suo delisi ito, ut patet de rationalitate , q competit soli hoi, omni homini,
de semp. di ideo conuertibiliter. Ad hoc resp.Seo. q.3 I. rei p. declaratione indigente dicens, dita non accidit, pdicat essentiam licet non P mo
dum essentit: uult dicere Seo. v licet dr.a ultima de specifica conuertatur cum definito, non in P. dicatur accidentaliter eo Q pi dicat essentia, seu pridicatur essentialiter,licet non per modum ebs euus. i. per modum petia stantis, sed per modusormae informantis de denominantis, seu alteri adiacentis,ut supra diximuir unde inquit Mauritius Hibernicus, o des nitio conuenit ipsi dris
specificae in complete, dc partialiter.i.quantu ad conuertibilitatem, non autem quoad accident litatem, seu aeei dent aliter praedicari,quod Sptio conuenit .cum praedicetur conuertibiliter accidetaliter: non autem driae specisci, quae praedicat conuertibilitet essentialiter, licet inadiqua id re
spectu totius desinitionis, de sic discrimen patet
245쪽
Inter proprium & dissetetitiam in modo praedi.
candi. A tuitur I. sed contra hane responsione replico, probando, V p roprium non conuertibiliter praedicatur. Nam ista propositio in qua praedicatur propriude suo subiecto, videlicet Socrates est risibilis, no conuertitur, ut dicamus. Risibile est socrates, er- Responso. so prorsum non praedicatur couit tibiliter. Adnoc respodeou, duplex es,subiectum plius proprii vides icet. Adaequatum . de inadaequa. u. Adae
quatum est species specialtit ma : inadaequatum veto est singulare illius speciei; ..g. subiectum adaequa tu in risibilitatis est homo, in adaequaru vero est Socrates. Plato ,&c. tunc ad argumetitum respondeo, v proprium conuertitur cuin suo subiecto adaequato, quod est species specialtissima. non autem cum subiecto inadaequato , quod est individuum species, de quo procedit argumenta
in contrarium factum. Hori dixit versorius Doctor parisiensis Vti sibile sub ratione pradicabi- .lis, praedicatur de Socrate,de Platone,& omnibus humanae naturae supposuis ; at sub ratione proprii praedicitur de homine in eommuni. Arguitur Secundo principaliter sic Nulla definitio dobet dari per Oppo itu ipsius definiti sed ista proprii des uitio est huiusmodi, ergo est mala definitio. Maior probatur,quia partes des uitionis illae debent esse, per quas constituitur res definita primo PhIsic. a 3. primo de anima eo m. s.&7 Metapby. com 4 modo nullum Oppositum componit alterum, unde primo Phrsi. si . dicebat Philosophus , v densias non facit raritatem, nec amicitia litem,& ideo ex duobus contrariis nihil potest componi,nee des niti. Minor etiam probat
vista des nitio detur per opposta; quia propria necessario sunt iti subiecto in quo sunt, cum per
illud definiantur 7. Metaph.eom. 2.13 veto,accudit,in desinitione proprii positum, potest esse, de
non esse, seu accidere,ia non accidere,vi Porph3 rius inquit in c.de accidente, CP accidens contiu
sit eidem inesti,de non inesse, erg4 proprium , de accidens sunt opposta, de sic mala definitio. Ad
RHi hoc tespondetur. Q accidit, ves accidens, triplici ter potest sumi; pitino pro accidente reali, iecundo pro praedicato non essentialia tertio pro accidente intentionali, quod est quintum praedicabile: tunc dico Uly, accidit, in definitione proprii
sumit ut secudo modo,ut dicamus, proprium, ac cidit, id est, non essentialiter praedicatur de subi cto,in quo necessatio reperitur,v.g.Risibilitas ae .cidit homini .i. no pridicatur essentialiter de homine lieet ab eius estentialibus principiis suat,de in eo, necessarid semper maneat: Ec quia argumerum processit de accidete tertio modo dicto, ideo crihi a nullum i quia assia mptum est salsum: Cotitia, accidentia magnam partem eon serunt ad cognoscendum quod quid est, primo de anima te c5men. I I. siue sint accidentia communia, vi inquit Apollinaris Cremonenss, siue propria, ut melius
inquit philoponus, ergo si proprium facit scite quid est speciei, et O male dicitur, va ocidit'
ciei. i.non ellentialiter praedicatur de specie. Ad hoc respondeo. Uaecidentia saetunt ad eo Respoti. gnitionem sutillantiae a posteriori.& cum hoc licet eonferant ad inuestigandum quod quid est,
non tamen assumuntur ad formaliter dissolendum substantiam de id eri non essentialiter praedicantur. Quod si dicat Novictu,; desiniti illa , Dubitatio.
datur per copulationem, sed 6.Topic .de 7. Vcra ph tex. co m. i 9. aggregati per accidens no est d s. iatio. Ad hoc,ex Scoto, Anti Andrea, de Mauti. tio respondeo scy dupliciter contingit per copu- laraonem dcs nite. Uno modo. Vides icet. cum idistinctae paries disinitionis copulantur; alio modo ad citcum loquendum aliquid in d linitione potiendum .ptimo modo, in conueniens est copulatiuὰ des ni re, non auton secundo modo; qua
lis est copulatio in des nitione proprii in qua per
Omnia illa copulata, videlicet,loli, omni, di semisper. intelligi debet unum circumloquutum, scilicet ly. conuertibilitet, loco dissetentiae, vi supra diximus.
Quarta concluso. Proprium necesarios per . . otior.
Sed antequim contra hanc cono. rgu a pii V3 D. 3, eius sensum aperiami de prim4 quoad terminos in ea postos, Dico ly, necessario, sumitur pro
nec eis rate simpliciter, qitia non ob aliud conciu i Notadum. sio demonstrationis est necessaria,nisi quia inbirentia pallionis ad sub Dctum est necessaria, ut in is de scientia dicatur necessitis, vel necessariorum, a Pesicr.tex .ec 18 de 7 Metaph. co m. I.& aon est entis per accidens s.Metaph. com. quia scirerem non necessitiam, sed mutabilem opinari solum est, non autem scire 9. Metaph. a r.ee o. Ethicorum cap. semper est totum in tempore aia firmativum, sicuti eius oppositum, pura nunquam est totum in tempore negativum, ut aliis supra ex in Phyti.diximus stubiecto a subiectu hoc, a. N asdum. de quo hic loquimur, est lubiectum inhaelion:s. Secundo noto cγ licet haec concluso intelligatur de proprio ptimae in ieimonaliter sumpto, potest tamen iuxta limites Logici negotii, cito qa m. .
do versamur, ad pio ptium secundo intentionali tet sumptum applicari, csim quae de secundis intentionibus dicimus in actu signato, in actu exercito veris centur in tandamentis: haec quoad terminos: quoad sensum veto spectate videi uir Di 3. Notadum cci veram esse hanc cones utionem , quia propriti, quoad senatu seu propria patito, reditur, ebullit, emauat, leupullulat ex principijs estentialibus lubiecti,de pcipue a forma, no enim post bile est, poni aliquam causam necessaria in,ptaecisam,de immediata, nisi ponatur effectus eius, de quia sempct forma est in subiecto, semper etiam erit proprium insequens illam formam. Hinc dicebat Scotus et .sen. dist.23. q. unica, CP proxima ratio constituendi specie, Ac miseremis ultima, quae est proxima ratio recipiendi propriam pallionem, non enim recipit homo risibilitate latione aminalis, sed ratione qua est rationalis sie ergo conclusione intellecta, de ex solutione argumentorum,quae in contrarium adducam, melius intelligenda.
ptimo conita tam sic alguo et risbile est proo Metuitur 1.
246쪽
prium hominis,& non semper inest homIni, cum non semper homo rideat, ergo propriuis no semRasi uaso . peti nisi necessario suo subiecto. Ad hoc respondetur u risibile in sse, vel inhaerere homini. dupliciter potest intelligi; uno modo videlicet ἁe inlissione actuali, alio modo vetὰ de inlissone aptitudinati: Modo dico risibile semper inest homini secundum aptitudinem. i. inhaerentiam aptitu
dinalem, quamuis non insit semper secudum a , ctum, id est, secundum inhaerentiam actualem rContra, Contra, posta causa necessaria, immediata, sufficienti, statim sequitur actualis eius effectus, sed
sol ma specisca hominis est huiusmodi respectu ipsus risibilis, ergo non soldm aptitudine, sed actu etiam Risibile semper inerit ipsi homini. Ad πινε es, hoeq.; . Respodit scotus Ant. Andreas,& Mauritius Scoti sequaces,st risibile semper actu inest homini, licet iidete non semper intit, nam ridere est accidens commune ipsius hominis,sub quo &eius opposito potest esse homo; tisibile vero est proprium quod semper actu inest homini, imo ridere aptitudinaliter semper inest actu homini,& sic patet ad argumentum, quomodo ex sempi. ternitate in existentiae format speciscae in ipso homine, insertur sempiternitas inhaesonis passionis Coara. ad ipsum hominem. Contra hanc scoti responsionem arguo,& probo v risibile aptitudinali ter non semper actu inest homini;hoc modo. Quod non habet rationem enti nactu, non potest per se inlittere actu, sed rili bile est hinsidi,eigo riti hi lenon iam peractu inest homini. Maior probat,
, quia actu inhqrere prssupponit actu est e, i md ex
' ipsom et Scoto primo sen. dist. 39. qui contra Sancium Thomam sic arguit; quod non est nulli potest coexiste te, sed sutura non sunt, ergo non possunt nunc diuit ae aeternitatis comittere, sia quae alternitati eo existunt, simplicitet sunt in actu, asmili ego contra ipsum arguens dico; cum non semper sit risibile, non semper actu inhaeret, ae inhaerent et coexiliu suo subiecto . Ens enim inpotentia noti reperitur nisi in ente in actu 3. cc ii cona. 29. Minor probatur,etia ex ipsemet Scoto in quodlibeto a. art. I. ubi contra S. Thomam dicit, ut aptitudo non habet rationem entis in actu, vi quia esse posset ad terminum non existentem. Illud enim quod necessario reuuirit aliquid non existens,iplum etiam est tio exiit eos in actu,
cum nulla relatio sit maioris entitatis suo tetmlno,ut in I. drsi. 8. Nin quolibetis q. I a. habet ipsemet Scotus. Ad hoc respondeo ex eodem Scotos . . η' Π' in quolibeto U. iii solutione cuiusdam argumenti piincipalis; ut relatio quae quanium cst ex par.
ii tundamenti isset actualis,di propter non entitatem termini est pol titialis uum fundamentudenominat,ac si siti peractu alit et inest ut patetoe inclinationea inmae separata ad ipsum corp': se risibile in Ordine ad fundamentum est ensactu, Δ actu inhaeret, imo dici potest ui qualum
est ex parte tunsa menti, homo sim per actu ridet, coetia. qua ira L Cn ex parte termini.Contra,respectus,t senii alius cipiti det a termino, quam a fundamen mergo principalius denominabit ut talis a
tertrino, sicuti &motus specificatur a tet Inoad quem,& non a termino a quo. Ad hoc testim Resp. detur, v iste respectus aptitudinalis principalius respicit terminum, di quia non inhaeret termino. sed tandamento, ideo dicitur respectus fundare etalis actu inhaerens. Exemplum habemus de Materia prima, in ptimo sgno naturae considerata in naturalibus; Dicimus enim v potentia maloriae actu ei inhaeret, di se respectu maletiae dici εactus, quamuis respectu sormae dicatur potentia
passua naturalis, sic etiam a simili possum ut dicere, ut risibile est aptitudo ut quid respectu termini, actus vet3, seu ens in actu ut modus te pectu fundamenti,& sic firma remanet Scoti resposio. secund3 principaliter arguo se . Subitantia Arguitur a.
praecedit omne accidens tempore, ergo tempus
est quando nullum sibi inest accidens, sed proptium est accidens, ergo substantia aliqua do est
sine proprio. Maior probatur ex Arist. 7. Met physic.text.co m. . &hoequia substantia est enssimpliciter, accidentia vero dicuntur entia secundum comparationem, seu in ordine ad substantiam I 2.Metaph.com .g. im A non solum tempore, sed etia natur definitione, di cognitione suta stantia prscedit accidens,& u, dat ut aliquod tempus quando nullum sibi in erit accidens , probat; quia omne prius in aliqua differentia teporis p test esse sine suo posteriori,&non e contra I. Metaph. co . . & s . Metapiti in cap. de priori, di in nost praedicamentis cap. eodem. Minor etia probatur, v proprium sit accides, quia risibilitas noest substantia lic minis, sed eius affectio fluens asotma eius specifica r Λd hoc respondent Scotus, A .
di Ant. An d reas quam subtilissime; & die utit o 'r' 'ista proposito subfiantra piscedit cinne acci dens, vera est per se, potest tamen esse falsa P accidens, eo si di si substantia ex patie sui in quam usu bssalia eit,l potest esse line accidecte, cum ab illo non dependeat inesse; quia tamen semper accidens est, quando substantia est; nullum in conueniens est propositionem per se veram, per accides esse salsam, se Arist. 6. Phys. tex. 1 3 dixi omni motu possibile est dari motum velociorem, respiciendo motum secudum si potest gradualiter in infinitum velocitari, sed hoc fallit per accides 8.phisi. s. ubi dicitur,u, omnis motus est determinatae velocitatis, di tat ditatis in ordine ad determinata mobilia,& determinata mouentia, no autem si secundum se motus conlideretur;quod i tum bene declarauit Auetroes: de quare etia a. , coeli co m. I. Auetro em videas: Sed contra hanc a esis
Scoti responsionem insurgo dupliciter. Et primo ii . 'quia data veritate istius respontionis, tune coclusio demonstrationis non esset per se nee esaria.
d saltu cum demonstratio sit tantum necessa Dorum; consequentia probatur, quia nec satiuest quod non contingit aliter se habere f. Met phr. cap.de necessarior Sed per te subiecium potest se sitie passone, ergo contingit aliter se habere quam ut pallio insit subiector Secundo si illa ii proposito est salsa per accidens. V tide est illa accidentalitas ut erit ex parte passionis, ut ex par te suis
247쪽
Resp. Dubita Resposio iuxta quadrupli c. opinioae 4
te sublecti, non ex parte pasoni, quia pago semper inhaeret subiecto, nec ex parte subiecti, quia ipsum est causa necessaria passionis, quomodo ergo salsa erit per accidens iit a propolitio PAd hoc respondeo. PScotus in hoc loco non assertiue est loquutus, sed aliorum probabilem opinionem enarrando, Λristotelem sic glosan tium . nam 7 Metaph. q. a. aliter hanc propositionem glosauit scotus,ci post eum Ant. Andreas, & Antonius Trom hettar sed quaeret Novicius, quae na est propria scoti opinio, circa istius propositionis glosam Respondeo crista propositio;
Substantia est prior accidente tempore: quadru-
quIa indifferenter potest esse, sub hae, te illa: alio
modo aliquid est in potentia palliua ccit radicti I nis, de non solum in potentia passiua, sed etia inpotentia activa. Tune respondetur ad argumentum, ut subicctum respectu proprii no est solam in potentia passiua, sed etiam in potetitia effecti. ua eo Q effectiuὸ proprium est a suo subiecto cunuat a principis essentiae. ut inquit Albertiis Magnus tract de proprio . Contra, & probo distin. Contra .ctionem istam de potentia passiva eum praecis ne, aut sine prseisione isse nullam, di in statia sundatur super non eoincidentiam materiae, de effetetis, hoe modo. Miletia, & esciens non coinci-
plieiter potest intelligi: prima glota est Averrois dunt a. phr sic. t ex com 7 o. sicuti, nee materia. de 7. Metaph. eom. .quae in hoc consistitas et acci- sorma cum diuertificentur genere 3. Metaph II. dens adueniens post esse completum, ut est acci- ergo subiectum non est materia. de esciens respedens separabile, tunc substantia eo est prior tem ctu proprii: hae e instantia. secundum D. Trom pore. Si vero est accidens in separabile semper su- bellam est ex parte Thumi statum tenentium, qabiectu in concomitans, tunc substantia composi subiectum est tantum causa materialis passiua, octa non praecedit tale accidens tempore, bene ra- in qua sun datur ipsa passio, ita v secundum eos men illud pi*ceditur a materia substantiae copo- subiectum respectu χccidentis pio prii non habet sitae secunda opinio est Alexandri, P substantia nisi eausalitatem materialem susceptiuam. sed en duplicitet consideratur, uno modo inquantuin sective causaturaeausante subiectum sicuti pro bate, idest, in particulari, alio modo inquantum ducens substantiam compto ducit simul accidea . substantia communiter sumpta. Primo modo no tia eius , in quo parcat mihi Anti Trom bella qui praecedit accidens tempore, bene tamen secundo r. 4etaph. q. 1. dixit S.Tho. in hoe aseoici discorin No ndum. modo. Tettia opinio est, ut propolitio vera est P dare. quod certὰ non dixisset, si vidisset eum p. p. se, falsa vero pet aecidens:&haec est quam in hac q. 7.ar. s. ad secundum, ibi, dicetesu, iubiectum q. a 3.ut praedictis aliis duabus probabiliorem, re est causa activa finalis, Ze materialis proprii acci fert,&sequitur scotus,cum hic tantum per acci- dentis.&se D. Tho. in hoe non distordat, qua-uis ille Petrus Niger q. s. teneat, P in genere caumis subiectivae solum. Et quia Seotus sustinet in sua subtili schola Osubiectum notantam est eausa materialis respictu suae passionis, sed etiam enfectiva. quoad sua principia eis entialia suffciet et producit ua ipsius passionis, quα sunt genus, dedens tractetur de rebus realibus, sicuti sunt propriae passiones,de alia accidentia realia. Quarta,&yropria Scoti sententia, quam assertiue ad ruit 7. letaph. q. 1. est ista.Omnis substantia tam in ea muni,quim in partiςulari, separari potest a quolibet accidenteacommuni, de se respectu accide-
tis separabitis tempore, di natura, respectu vero differentia lubiecti, a quihus perincipaliter ta incaecidentia inseparabilis solum natura ; unde esse a dii tentia .lluit ipsa passio, propterea subi prius tempore, non est aliud, nisi separatim poti ctum dicit ut causa e sciens passionis, ta est expresse esse sine alio.& aliud non sine ipso: & hoc sub- si sent S. Tho. p p.q 7.ar.6.ad tertium sic uicenis
stantiae non repugnat quant sim est in parte sui,& tis, emanatio propriorum accidetium a subiecto se nec in contradictionem incidit Scotus,& duet non est per aliquam transmutationem, sed per arationes contra tertiam orinionem adduciae, ei liquam naturalem resultationem sicut ex luce nasum fauentes . turaliter resultat color, de eadem .art. i. dice Tettici principaliter arguo ex porctialitate pas bat ut proprium no eli deessentia rei, sed ex ptm- sua te spectu proprii,quae vocatur potentia con- cipij scilentialibus speciei causat. Ideo ad uastan,
tradictionis hoc modo. Omnis potentia passiua
est potentia contradictionis s. Metaph. tex. co m.
17. Sed subiectum est in potentia passiua ad proprium , quia est materia eius in qua cum Ois p tentia palsua reducat ut ad materia ia. Metaphy. eom. 16. sicuti intellectus est potentia passiua i spectu specierum intelligibilium, quamuis receptio. persectio aequi uocetur in intellectu, de in
iram Respondeo. γ duplex est Materia, videlicet ex qua vi lignum respectu huius sedis, ct in qua, ut manus respectu caloris; similiter duplex e: t
sciens; unum ridelicet cum tral mutatione. aliud vero sine transmutatione, cum transnutatione,
ut ignis calefaeiens lignum, sine transmutatione ut intellectus intelligens actu recto,vel reflexo vel actu collativo dum producitens lationis, est materialibus, tertio de anima eom. q. Ergo subie ab intellectu, de non eli terminus transmutati
ctum p roprii potest esse sub proprio, de eius op. nis, vi q. . ad tertium dicebat Doctor subtilis. posito: de se non est necessarium ut propriu sem- modo ad replicam dico. γ vulgata ira Philosophipet inlit subiecto. Ad hoc respondetur ut aliquid propositio a. physi. ter. 7o. et Materia, de eis cieris potest esse in potentia passiva duobus modis; η- non coincidui, intelligeda est de materia ex qua,no modo praecisodest,tantum in potantia palli, di de essiciente per transmutationem, non autem ua,quae dicit ut absolute contradictionis, de talis de Materia in qua, de esciente line transmutatio est materia prima respectu formarum naturalia , ne, quale est subiectum reseectu propriae passio.
248쪽
Iane conc. sarienda. I. pl. nominalium.
nismam propria passio pullulat .suit, di emanat a moviuit, ita per eam etiam homo ridet. secunda a.optis. subiecto, S subiectatur in illo, & etiam sic udum opinio in S.I homae p. p.q. 7.an. I. .& 8. & Ae S.Thoaoco allegato in corpore. Contra, omne gidii quolibeto a. q. o. cppic pria passio, quam es cies est in a ictu respectu siti effecius, di omnis nomine potentiae nuncupat cum ris bilitas sit pomateria etiam in qua est in polentia, sed id e non tentia corporalis ad ridendis δ realiter distinguit
est in potentia,& actu respecitu eiusdem, ergo su- a suo subiccto v. g. Risibile ex natura tei. i. realiter biectum non est materia,& eficiens respiciusus distinguitur ab homine, seu ii potεtia animae rea passionis, cum es ciens inquantum es ciens si in liter distinguuntur ab anima tanquam tcs, i re. actu, di materia in qua inquantum materia sit in Tertia epinio est scoti a. sin .dis. 16. q.Vnica, D 3 π ii potentia, modo actus, ct potcntia sunt cottaria, propria passo, di subiectum sunt id e re aliter. 1 o di valde opposita primo de anima com .6. 3. M maliter tamen distinctar dicti enim Scotus in lotaph. I9.ti f.Metaph. co m. II. Ad huc dupliciter copraeallesato, ιν potentiae animae se habent ad respondetur . primo nullum esse in comi cmens, animam,ut passiones ad subiectum passiones v aliquid esse in potentia,& actu simul, diuersa ra- rd ebulliunt,di egrediuiurasti biecto, di ita sunttioner 'a subiictum iespectu propriae passonis, eaedem realiter ci, sol maliter tamen diltincta,risi secundum rationem escientis est in actu, at s distinctas habeat dis nitiones,ti rationes forma- cundum ratione materiae in qua, ut sc est inIo- les distinctas conceptibiles o natura rei, seclusotentia . Ad adductas auctoritates respondet, P quocunque opere intellectus:& hsc si mea Sc concludunt actum, di potentiam, non posse esse ti, licet aliter a. 4etaph q. i in prologo senss. I. simul respcctu unius, di eiusdem, quas auctorita, sentire videatur Scotus, d dixit etiam Maurit iustes,de oppositione relativa glosate videtur Auer scolisa, quicqv d dicat Peti tis Niser in suo es roes,V.g. Vnus numero homo,ut Socrates, nOpo peo ' s.qui ad pauca respiciens, nominatim Sc test esse actu pater, S potentia patet respectu sui to tribuit, propriam passionem a suo iubiectos lii: nee plato si ius potest esse simul actu silaus, realiter distinguli pro qua re videri potest Anto-α potentia filius respectu patris sui; bene iamen nius Trom bella in tractat in F i malitatum ad potest esse actu si ius rc spectu patris sui, di poten tertium argumentum principale. Et se opiniotia,vel etiam actu pater filii sui. Contra, actus, di Scoti est quam sequitur Franciscus de Marronis potentia sunt disserentia entis valde oppositae, & in quolibet is quaestiones. circa sinem, quamuis actus est mestor,& honorabilior potentia f. M abjetiam dixerint, cypas 1io, S subiectum , sunt tanti. I9. ergo idim numero erit melius, di hono- sola ratione distincta. Et hac de primo. rabilius seipso. Ad hoc respondeo, subiectum Quoad secundum veto, dico v passiones sunt Passiones perhab tudinem es cientis ad proptiam passio, in duplici differentia, quadam iunt compi cxae,ut runem, est nobilius seipso, quam per habitudinem se necisa lium, vel contingens, dicitur passio en ς' potentiae subiectivae, di hoc quia a sens est nobi- tis,N de his nemo dubitat θ non pc sunt i eat . tertius patiente, ex eodem Doctore subtilia .sen.di- distingui a subiecto r alia sunt passiones simplisin. 3. q. .es 3.sen. dist. 2. q. Io. Et do exemplum, ces, ut iis bile. 5 hinni bili.Siue latit transcendenis ut quando ego lego Theologiam, sum honorabi- tes, ut unum, erum,bOtium, aliquid, res, respecturior lector nie apta, quam quando lego Philoso- ipsus entit; sive snt limitarae, ut ris bile in homiphiam. Addit tamen Scotus, duplex est poten ne , bi notandum ui pissio simplex aliud non est
tia, quaedam est ante actum, leu abiiciens actum, nisi aptitudo, seu respectus aptitudinalis ad ali- alia vero est potentia flatis cum actu; cum subie- quid, ut risibile formalit ei aliud no importat nisicio exissente in actu, potest stare potentia conisi- aptitia di nem,seu aptitudinalem respectum ad rivicta actui, seu stans cu actu, respectu propriae pan sum,&s militet se habet omnis alia passio deme sonis; quae actus di potentia non sunt opposita, te Scoti,in quo apparet quomodo Dominicusso sed disparata respectu diuerso tum. tus Hispanus male quosdam reprchendit in q. V- Quinta concluso. Quaelibet propria pagosm- nica de proprio, dicentes de mente Sco. in sen. plex, prppri/ dictu, reestier eadem eI: ιhMIuo tibis- dist. ρR. . vel potius q. I proprias passiones escto, si maliurium En ab eo es tincta. se respectus aptitudinales ad aliquid agendu, vel Circa hane conci sic procedam. Primo opinio patiendum, inueni enim aliquos Scotitias de menes in ea inuicem dissentientes asseram .secundo te Scoti sic loquentes, qui melius quam ipse, Sco- conelusionem dilucidabo.Tenio contra eam ar- tum intellexerunt: imo secundum Scotum in a. guam. Prima opinio es Nominalium , dicentiu , sent. distin. i . q. unica passio reducitur ad id εὐ si propitum sumatur pro nomine proprii, er- praedicam cium, in quo est suum subiectum. Sed Cotilis. bi gratia, hoc nomen, risibile, hinni bile, Sc. quae tertio contra istam Scoti conci sic arguo. Umnis conuertuntur cum nominibus speciscis, seu cu causa realiter distinguit ut a suo effectu, sed subienominibus specie tum, tunc distinguuntur pro- ctum est causa suae passionis,ergo realiter uisi in-prium, di subicctum, sicuti nomina rerum adin- guttura sua passione. Maior probatur, quia cau- uicem distingu untur. Si vero sumatur proprium sa nobilior est issectu causato a. Phil . co m. q. diphysice, pro illo accidente quod consequitur es, hoc in omnibus causis qus ad quatuor genera resentiam rei, tunc propria passio ut risibile, & Ω- ducuntur a phys .ai. α 3. Metaph .co m. I. liue sit biectum ut homo, non distinguuntur ex natura causa naturalis, siue voluntaria a Phylac. 63. Mi.
sua. scd quemadmodum anima est per quam bo- nor probatur, ex praeco acetois ex Scoto q. 3 3. de
249쪽
s.Tho p. p. l.77.art. I. in Orpore. Et mi discipulis eorum; di si e passio realiter distinguit uti subi cto. Ad hoe tespondeo st duplex est causa alicui effectus; una videlicet per tratisinutationem; alia vero non; maior procedit de ea uti primo modo, subiectum vero est eausa suae passionis secundo modo, di ideo subiectum non realiter distinguita sua passione ab eo causata:& se aliqui dicunt. subiectu melleausa passionis in esse cognito, non inesse reali, quod idem est ae non per transmutationem. Contra, omne quod stitue inesse
alicui per aliquod medium, realiter distinguitur ab eo de quo scitur. sed propria passo scitur inesse suo subiecto per aliquod medium, ergo passio realiter distinguitur a suo subiecto. Maior Pbatur, quia eorum quae realitet identificant,nullum eia intercedetis medium, quia secus non es
sent eade realiter, sed per illud.tealiter distinctarminor probatur quia secundu se tum q. . pr pria patiuo cognoseitur de subiecto per medium, quod est desinitio subiecti. Ad hoe tespondetur P propria passio seitur de subiecto per desinitio
nem subiecti, quae etiam realiter est ea de eum subiecto; nec sequitur in eo nueniens, O aliquid iderealiter eum aliquo seiatur de illo, dummodo stabillo formalit et di tinctum . Sed hic quaeret Novicius. ropria passio separari possit a subiecto ab M contradictione λAd hoc respondeo,secundum illam opinionem, qui tenet V subiectu m est tantum ea usa materia iis passiua in qua ianditur propria passio, quam opinionem Ant. Ttombetia inquit esse Thom,
starum. & solus Hispanus aeceptat , & mihi supra videbatur asilee dieendum demente S. Th mae, tune dicendum esset, q, substantia seu subiectum separari potest a propria passione, quia tale subiectum esset potentia contradictionis, quae est indifferens ad Vse.& non esse: & Solus Hispanus inquit esse dicendum de mentes. Tho. quod non, & hoe via ordinaria, quia ut se bene sentit
Caietanus, Capreolus I .sen. dist. I. q. Sahcude spiritualibus erraturis a r. vita ad septimum argumentum. posset tamen Deus hoc Leere; sed qd Dub. ii Deus aufertet a platone suam iis bilitate mi Re Risse spondent aliqui Thomi's inquit solus Hispantu tali subiecto naturaliter sueret alia noua risibilitas. mod negat Sotus, di non negaret Sco i rseeundum .era Seoti opinionem. inquiunt Mauritius S Ant.Trom bella, quia subiectu non tantum est eausa materialis, sed etiam effectiva idicendum esset, op subiectum non est leparabile ab accidente proprio 7. Metaph.com 4.& I a. Meta phy.com 3 . de sic scotus dicebat 7. Metaph.'. I. Ulicet subiectum possit sepitaria passione quantum ad independentiam, eo O in nullo subiectu dependet a propria passione . tion tamen separa bile est quoad causalitatem. cum sit causa necessaria illius; eausa enim necissatia posta, neeessario
ponitur effectus eius: S sic dicebat Nicolatis de Orbellis ea p. de proprio, qudd in via Scoti qua to senten. distinctione vigesima prima, implicat contiadictionem subiectum esse s ne propria passione. Et de hac s.cocl.& toto capite de proprio, Λd laudem Oipotentis Dei haec s uisciant dicta .
ῆCcidens autem est, quod addest, di abest pler subiecti corruptionem. Diuiditur aute in duo: hoc enim ipsi' separabile est, illud vero inseparabile. dormire quidem separabile accidens est: nigrum vero esse inseparabiliter coruo,& Aethiopi accidit. Potest enim intelligi, & coruus albus, ct Aethiops abij-
ciens colorem, praeter subiecti corruptio. nem. Definiunt autem sic quoque. Acci dens est quod contingit eidem inesse, &non inesse. Et quod neque genus est, neque differentia, neque species, neq, pro prium : semper autem est in subiecto subsistens. Omnibus autem determinatis quq proposita sunt dico autem genere, specie, differentia, proprio, accidente dicedum est quae eis communia sunt,&quae propria.
monius, eaput hoc de acciden Continuatiore ad priora si e continuat: expoliis Amm.tis emnibus aliis praedicabilibus in probemio propositis,& quia ultimum in ordine erat Accidens, de illo nunc vult Porphyrius disserere, quamuis consuetam priceptionem quam in alijs obseruauit, in Aecidentis explicatione noluerit Porphyrius obseruare; alia enim praedicabilia explicate aggrediens;prius ea vi nomina multiplicia in sua
significata diuidebat: modo vero Accidentis de- sinitionem in principio capitis confestim seu sta. tim auspicatur,& hoe no ob aliud nisi quia ali rum praedicabilium, non omnia significata philosophis deseruiunt; Aecidentis vero omnia; di addit his Ammonius, accidentia non es e corpora. eo'corporibus addita augerent illa,& sequet tur corporum penetratio: λlbertus vel diraei . cap. I. Aegidius Romanus, Bulleus, Gratia deus, de alii, ex abrupto accidentis diuitionem aggrediuntur, continuatione dimissa tanquam persemini festa: solus tamen Ant. Andi eas sic continnuat; postquam Porphyri' determinauit de proprio, quod praedicatur in quale accidentale conuertibiliter, di per se. Nunc determinat de aec,
250쪽
gente, quod praedicatur in quale accidentale no eonstruamus de accidente hanc diuisonem ieci
conuertibiliter . nec per se; eo quod accidens ex- pias Nouicie.
traneum est, Raduentiti uin inquit D.Caletanus.
Dinita. Quoad diuisonem veto spectare videtur;Albe diviso Alcidentis. tus in tres partes diuisisse videtur,similiter D.Caietanus de Gratia deus. In prinia am gnat unam ae A Ccidens, si vim vocabuli inspicias, dicitur Ethuriolo icidentis desinitionem secudum modum propriu, ab accidendo, eo v alteri, ut ab eo substen- Acoaxati inqqit paulus Venetiis. In secunda unam ponit di te tu accidit, vel dicitur ab accedendo, eo ui ad aluisionem. In tertia vero duas alias ponit accide. terum,puta, ad subiectum actu exiliens, accedit. tis disinitiones: Aegidius vel O Anti And reas, de Vel dicitur accidens a cadendo, quasi ad aliod caBulleus in quatuor partes diuidunt, addentes epi dens. i. ad ens completum subii si eos vltimate, silogum; quamuis sate verba, ad caput de commu est accides perfectum, ut est caliditas,albedo, dec. pio, es, odis. nitatibus reserat Philippus Mucagata et ego vero Si vet3 est accides impersectum, ea dit ad ens un- dico, caput hoc de accidente in quinq; partes es perscctum non sublisiens, sed exilies, ut sunt prae se diuisum. In prima unam assignat accidetis de . uiae dispositiones accide ut ales, quibui agetis ita sinitionem secundum modum Peripateticorum . turale materiam prianam disponit, ut ab ea fo In secunda ponit unam accidentis diuisionem di- inam educat; hinc accidens, ens aduenturum apiscens inaccidens sic des nitum duplex est, videli- pellari solet, inquantum ad aliud ab extrinseco vecet. separabile,ut dormire, legcre, dec. dc insepa- nati Vnde adcidens in uniuersum . seu communis-rabile, ut nigredo in cotuo. Ici tertia remouet du sine sumptum. dupliciter sunti potest, uno m bitationem ea praedictis oriri possibilem. In quar- do videlicet, pro prima intentio i. e. alio vero mo in duas alias ponit accidentis desinitiones quar si do pro secunda intentione, quam distinctionem prima melior est quam secunda. In quinta epilo- receperunt, Bulleus in hoc cap. de Accidente, possum ponit, in quo finaliter omnia de quinq; uni trus Tata retus,&DCaietanus hic,&pp.q. 3.cω uel salibus dicta recapitulat, continuando se ad Men. 7. accidens pro secunda intentione eit illa aliud caput, in quo omnia praedicabilia penes eo vox, accidens; ut est unum de quinq; praedicabis
rum conuenientia si ac discrepatias comparabit. libus, ab Aristote I.TUpic. c. .positis. Accidens Nos vero singulas huiusmodi partes declarabi. pro prima intenti mi e seu accidetis reale pra dic mus, s prius more solito, terminos in hoc capite tur de nouem praedicamentas accidentium, A. dude accidente postos, in medium afferemus. plicuer sumitur; uno in do, videlicet, partacipia verba textus Dccidetis, Accidens,inquit D Caietanus. & liter , inquati tum lago ficat aliquou piamicatum Accidens. Bulleus hie,dupliciter p bieit sumi; uno modo ut con tingetis,seu palli pium verbi. ac uo, dis. A. diuiditur contra subsantia, ut in illa diuisone, lio modo nominaliter, an quantum cit nome de- qua diuidituretis, ii, substantiam, de accidens, T. Minabile, di res qi aeve te est accidetis, de qua re Metaph. de sic accidens eii nomen piimae interio D. Tbomus p. p. q.77 arti Lad quintum argumennis commune ad nouem praedicamenta acciden a tum, S de lpiritualibus creaturis ari. a. Accidenstium; alio modo sumit ut accidens, ut dis inguit pro prima intentione quod uicitur ens partici- eontra reliqua quatuor praedicabilia, di sic eli no pialiter secundum se, potest esse, tam subitantia, men secundae intentionis, de hoc modo sumit in quam accidens, di dicitur accidens pro extraneo praesenti, de dicitur accidens a cadendo, quati ad ade anima text. c m. 6 3. ut sic dicimus, cp albcdo aliud cadens, puta, ad subiectum cui inhaeret, ut est accidens parieti, quia non est de intriti icca ra- . inquit Versorius Scotista, de ratio est inquit O- tione quidditatiua parietis, N. risibilitas cu accis tetanus, quoniam de secundis intentionibus ad- dena homini, de homo est accides animali in quo iunctis primis hic sermo habet ut principaliter,de tum non est de limi ι, seca ratione quid dita: tua. non de rerum naturis, de quibus agitur in Logi animalis, quomodo omne innitus te habet te spec a per accidens, ut in anti praedicamentis qictae diu superioris, d. de hoc accidente pro extratico . . bat Scotus: pro qua re ad secundam conc. in Lap. loquens dicebat A ristoteles in praeuicamento rede proprio tecultas, ubi suffcienter de mcte Scoti lationis,cr esse bipedem, Nesse hominem, ili ac,
Vob x accidetis diuidebatur. l Hoc enim ipsius separabi ridens domino, quamuis homo secundum se sit te est. illud vero inseparabile.JAccidens duplex so substantia, di se accidens participia iter sumpta
palabile,& inseparabile s. Metaph lexa o m. vlti- secundum Franciscum de Matronas imporia tinino. In separabile desinitur per suum subiectu 7. haerentiam actualem te spectu subiecit cui prs seu metaph. qu. sine quo esse non potest η. Metapi . italiter inhaeret. atque in exivit; A sic poteti isti, 23. de p. metaph. cc m. a. Accidens separabile cit, tam substantia suam accidens. Accidens veto nox t deambulatio,dealbatio doc .inseparabile, ut ni- mi' alit et sumptum nunquam potest esse subita-sredo a coruo. Et illibilitas ab homine, cu suat tia, sed habet detio mitiale subiectum tot mali tetv ibi ita ui ab esentia eius. t semper in subrecto subsistensJ. tale, de distingimur contra substantum, α sic imΑccidens ob paruant entitatem, quia est propin- portat inhaerentiam aptitudinalem respectu sui quum non entio. Metapb t. cc m. q. semper elisu- iubiecti, cui aptitudinaliter inest, sed actualitet biecto in xistens, de in hortens, de ab altero subsic- inesse potest; e sic sumptum accidens I. Metaph. latum. His ut pras rus ordo Observetur praemis tex. I 6. desinitione additamentata per subiectumss., liteta esset conlituentia. Sed antequam eam des nitur, secundum communem Opinione. Vn de