장음표시 사용
231쪽
Aone adest des nites oti .uel intelleltia. s Neque nim quod tistiti est nati istate J Di time est inter nauigare, di natare, inquit Ammonius. nata
re enim est supra aquam serri. & hoe magis heliuis petit, de aliis rebus etiam in animatis; Nauigare vero est remorum motu naues impellere ,
quod proprium est hominis, non autem substa. tia hominis; alioquin qui nauibus non utereri tur, homines non essent; unde Albertus inquit, quod arte nautica nauigare, ae navim regere, licet sit proprium hominis, non tamen est de e sentia hominis: Sic igitur patet etiam, quod in arbore praedicamentali diuerso modo se habent genus generalissimum,genus subalternum, de species ultima: Nam genus generali it multi secundu nam opinionem, habet tantum differentias diuisiuas ,& non constitutivas a vi subitantia quq est genus generalissimum feeundum aliquos, habet has differentias diuisiuas, videlicet. Corpo reum δε incorporeum: quae non eonstitu ut subiastantiam, eum substatia abstrahat i corporeo, di incorporeo, & sit neutra positive, sed virum que per in illi uer speetes ultima, seu specialissima habet differentias tantam constitutivas, & nota diuisi uas: Homo enim. qui est speetes speciali Dsma animalis, habet differentias constitutivas, ut sunt rationale, di mortale secuti dum Porphyrium, vel unam tantum eonstitutivam, ut rati nilitatem seeunddm meliorem opinionem, non
enim homo habet dissetetitias diuisuas, per quas descendat in sua in seriora, quia participatione species, plu res holes sunt unus homo secundum spem:&-species non destendat in sua inferiora per dissetentias substantiales oppositas. lignum est, quia tota materia unius speciei, esse pol sub uno indiuiduo, ut patet de sole, & Luna, ut in
uit DTho m. primo Poster. lectione I a. tex. η Genera veto subalterna, d iliarentias habent tam diuisi uas, quam eonstitutivas. Ut sic differentiae corastitutivae animalis sunt, animatum, ec sensi titiam; Divisivae vero, Rationale, & irrationale. His ero pro notitia terminorum, de clariori textus diducidatione explieatis. Literam more soli re se construe.
Assignant).i.definiunt ergo peripatetiei s hoc
modo I . .sside tali desinitione ipsam differenti s Differentia est qua differunt a se singula J . . sin gulae species eiusdem generis, s Namque homo. α equus J a. species quae est Natura humana, ecspecies quae est natura equina L secundum genus non differunc .i.non differunt in genere, seu na tura genetic ut est animal. ssumus enim animalia nos,vi equi J.i. nos homines, ta equi, viriq; co uenimus in a Dimalitate I sed additu rationale di. si unxit nos ab illis) .i.rationaIitas iun m hominibus,separat nos holes,ab illis equissEt rationales sumus nos, & dies .i. N in rationalitate conueni mus, nos hole di Di .i. Angeli, qui sunt atalia rationalia secundu quosdam Stoicos, ut trac. I. g. inquit Albertus, vel sim Platonicos, ut inquiunt Λegia. Λnt. And.de Caieta. sed mortale appotatu nobis, ditiunxit nos ab illusi.sed mortalitas, gus
mpetit nobis hoibus, distinxit, & separauit nos a b stis Angelia. i Exactius aut pertractantes I . i.
interius, di profundius ut insit Paulus vendi perscrutantes, di subtilius per intrinseca esentialia spetulantes, ut anquit Alti. Ec Ant. And. vel profunditatem drae dee Iarante ut inquit Caiet visu tit peripatetici, inquit Alb. N Petrus Tata retus. s ea quae ad drim pertin enta . i. essentiam, di naturam
ipsius drae specificae indagare volentes Dicunt non quodlibet diuide nitum ea quae sub eode genere sunt, esse different iamJi. Dicunt isti peripatetici,interius drae naturam speculantes, non unu
quodq; eorum, quae diuidui aliqua, quae sunt in eodem genere remoto, vel propinquo, esse drini magis propriὰ dictam sed qd adesse conducitJ. i. sed dicunt, quod illa est dra magis proprie dicta,quet conducit genus ad esse specifiau, ut in ut C iet. 9c quod quid erat esse .i.quae dra non est a videntalis, sed substantialis, s de O rei pars est 1.i. tal .s dra, est pars essentialis qu id ditativa spei per ea constitutae, vel qδ ista di fieretia sit pars eius, qa est ratio. i. desinitio rei; na ex tali differetia magis propria definitione componi supra dicebat Porphy. quomodo exponit Alber. de laudat Caietanus ; νel quod sit pars substantiae, de esse rei, ut insit Aegidi i lNeq; enim V natu est nauigaret
.i. nec esse aptu c non ad natandu qd est propriuBelliis ruin, io sit Ammonitio ad nauigandu, seu
naues, di triremes te mutu motu impcllendu , ut insit Ammonius, /el arte nautica nauigandum, qd solius hois nauis est munus, ut in ut Λlber. cuius plentia, vel adsentia, salutis, de suu mersionis ipsius nauis est causa a. Phyi. tex.3o.J Est hola differetia, di si sit proprium holabi. lis aptitudo adguoernandu navim, non in differetia magis propria ipsius hois, ut pars desinitionis ipsius hola;
qua uis hoc sit proprium unus ipsius hois, deno alterius aiatu. t Dice te .n. possumus, salium haec quide apta ad nauiganda,illa vero minimὸ, diutis dentes holein ab alijsJ. i. os separantes holem,ab alijs speciebus aiam,vi ab equo, Leone, dic. diccare pollumus diuidentes, uiatilium haecci. holes, sunt apta tegere nautin P attem, haec vero, nepὰ, equus, di bos, minante.i. non sint talem aptitudiis nem ad nauigaudii. Sed aptum natum esse ad nauiganduJ. i. aptitudo ista ad navim gubet ad unis non est subitantiae eompleti. um 3 a. non con
stituit hominem simpliciter, dando et vltimatu esse, seu ultimum complementum, scuti est disententia magis propria, sNec eius pars.I id est nee
pars eius essentialis I sed aptitudo solum iptiui Jid est proprietas sequens esse speciei per differentiam magis propriam constitutae. J iccirco quia non est talis differentia 4 id est propterea aptatudo ad tegendum navim east solum proprietas accidentalis ipsus homini quia non est talis differentia iquales sunt ouae specifici dicunt dictetentiae. I 1.1icuti sunt disserentiae ille magis propriae, specificaa. specierum in esse specifico constitutis uae,inquit Alberius. aerunt ergo speciscae di fi
rent laesi. illae igitur sunt appellandae specifiet disieretis ut cum alicia iactus Ucmaa.qus utiq;
232쪽
tum tali qualitate unam speciem intrinsece costituentes, illam ab alia specie, sub eodem gen ere contenta, differre faciunt, de distinguunt. Et qcunque in eo quod quid est esse, accipiuntur J. ochς sunt ille disterentiae quae in specie tu definitio innibus assum utur, Z ut Albertus inquit, in eo q squale, de speeie per talem disti rentiam costituta prs dicantur. s Et de differentia quidem tot sum-cian ibi. si naliter c si ludendo dico .clli quae de disserentia diximus, tot suficiam .i. a nobis sint sum cienter dicta, quamuis plura potuissent dici. Si eigitur constructa litera, tres colliguntur ex ea.
Tres etinet. Prima cο'clusio et Disserentia est, qua disse muttexti ast singula. Sic unda tenesum: mortale non est dissorentia avimalis rationalis divisiva, nee conctequenter
disserentia ipsius hominis constitutiva , ut mala dixit Porpbrius. Tertia conclusio: Disserentia Dcisca est quae θpeti m constituit,West pars quidditatis seu dimitionis explicantis quiditatem Jeciei, per talem d sterentiam ι onsti Iuta. Arxuῖ r pri CLD eontra has concl. Arguo. At primo corra v v Pti P p. nam hunc in modum: quod est ratio dis
ni di . non est ratio conueniendi, sed secudum datam di sinitionem , differentia esset potius ratio di caula conueniendi, quam differendi, ergo fati, distri itio, ut patet et i a m ex Et hi mologia nominis differentiae. Consequentix probatur sic. Si esset aliqua differentia qua singulae spes, sub eodem genere contenti differrent,tunc illa d Feretitia competeret cuilibet species contenti sub illo genete, de sic per illam differentia illae singuis species non olfferrent, imo conueniretit; irgd falsaeli ista conclusio, D. serentia est qua d. st crunt ar Uponso. se singula. Ad hoc rei pondetur, liaec conclusio dupliciter potest intelli siue uno modo, vides icet insentu quem facit, alio modo in sensu in quo sit.
Primo modo est falsa, quia de virtute, Sc rigore se imonis, is a es salsa; Datur una numero differentia cunctis speciebus sub eodem genere conis tetitis, commuincabilis, seu in eis formalit et reperta; dc ratio 1 almaris est, quia rationalitas, qua homo differt ab equo,& Leone, est tantum in homine, in illis vero mini me. Sec udo vero modo est vera,puta,in sensu in quo lit. dc iunc sie intelligitis a conclusio. D. fferentia est qua differunt a se si ri gula. i. differenti a est qua una spei res,differt ab alia de singulis speciebus sub eodem genere contentis v .g. Homo per rationalitatem, differt a re - liquis speciebus A uina alis:Ned contra hanc resposionem insto, utu dreitur u in scola in quo tri illa conclusio differentia est qua d: iserunt a se lingulae species,eiusde generis, illae plures spes dies runt ne inter se per unam. an per plures differen- Responso, tia 1ὶ Ad hoc in Alberto tradi. .c. S. Rclpocco,il per unam differentiam sicut per rationale solum, principaliter homo differt ab omnibus ratione noti habentibus: scd homo ab iis quae secum c municant tu una differentia, cisteri in alia, ut co-
uen It homo Seeundum Porphyrium cu Angelo
in rationalitate, differt tamen in mortalitate. Contra,qui diffnitὰ cognoscit unum contrario rumidis nite etiam cogno scet, de reliquum, quia unum oppostorum per aliud cognoscitur I. cce .li tex. co m. Iol. 2.coeli Ao. i. de anima 83. de 3 de anima co m. M. ergo si nomo cognoscit sua differentiam . i. rationalitatem, per qua a singulis dinfert, vi etiam D diis nite cognoscat insinitas spe . eierum, de singularium differentias,quibus ab ip .so homine differunt,& sc momento nouit quas omnia. Ad hoc ex eodem Alberto respondeo, Phene illa cognosceret negati v ἡ, quatenus eum ipso homine non conueniunt in rationalitate, de quia haec esset cognitio in uniuersali. & confusa
potentialis, de non distincta secundu naturam vis niuscuiusque, nullum esset in conueniens hominnem se omnia momento cognoscere, senti Atiissio. i. Post e. tex s dixit de conclusione, antequam inductione, vel demonstratione probetur: Contra, cognitio uniuersalis omnium est solius Dei. Respondeo cognitio uniuersalis quam Deus habet de cunctis rebus, est disti licta, eognitio vetis hc minis est cons..ti. Secundo principaliter contra hane eo res. Arguit ut iri : Nihil ponitur in des natione sui ipsus, cum distimo debeat dari per pri .ra, di notiora,N nihil si prius.& notitis seipso, sed in is a destiitione, idem ponit in disti tione sui ipsius, ergo non est bona dis niti eminor probatur quia idesunt; Distentia, di d fi iunt. R. 1 hoc tesponderct aliqui ista non est cri finitio . sed descriptio, di ideo non isse in conueniens, descriptum ingrediat descriptionem Ego vel 4 hac solutione non contentus,aliter Respondeo; di dico O si destit tio, di des nitum sunt vi u .ec idem reautet 7. Metaph.co m. a i. distinguuntur tamen ex natura rei
formaliter,di se iii hac definitione non des nitur omnino idem per omnino idem: Amplius, differentiam differunt: non sunt idem, sed distinguu-tur sicuti causa, di suo si fictus, nam differentia est ratio differendi differunt vel 3. est i sicct us ti videlicet distingtii, di separati. Contra, Nulla causa definitur per suum issictum, cu Ois istedius stposterior sua causa, eigo di fletentia ut causa non potest definiri, per vi flet te, vi eius issectum. Ad hoc respondet u i,u, duplo est effet tis avnus, videlicet sol malis seu cssecius alicuius fotm , sicuti est, ly disset re, reipho u ipsus differetia, qua est sorma speciei,di sic o fletentia potest desinita petir, disset te; scuti causa sol malis per suum εὐ-ctum formale.quia di s differentia est prior, ipso differre,prioritate causalitatis; ly differre, e conuerso eritpriusquam differentia, prioritate notioritatis seu cognitionis.Λlius est i ffeci us materialis , scuti forma naturalis educta de potentia materiae di essectus materiae suo modo,quamuis etiam agentis. Et tunc causa non pol definiti per suum cssectum: non enim materia des nitur per formam tanquam per enectum e quamuis ut per suum cortelativum Cum qua simul est formali. ter,prior vero fundamentaliter. Erat
cutido principaliter. Resp. a naplacet. Propria resp.
233쪽
rrat secunda concluso. Mortuti non est dissorentia an natis rationalis ditiistia nec consequenter dissirentia ipsitis hominis constitatiua,ut malὰ Porisphyritis datebat, Plutonicos sequvius. Contra hanc conclusonem arguo. N primo
auctor itate Porphyrii: sic habentis hic, di in cap. de specie. Ad hoc est una responso Alberti Magni,tract. cap. N Aegidii Romani,quos bene
vidit Scotus dicentium v, loquitur hic porphyrius secundum opinionem Platonis. qui dicebat intelligentias esse animalia rationalia, & ab hominibus differte pet immortalitate; im 3 Ather tus postea in tract. s. c. 8. dixit, hanc opinionem esse quorundam Stoicorum, neque ab Alberto, quoad primum reeessit Caietanus . Sed contra hanc Alberti. N Aegidii responsionem, instant q. 29. Scotus. N dubio ultimo Antonius Andreas dicentes, verum esse hanc esse Platonis seni ei iam de in telligentiis, sed porphyrius in hoe non imitatus est Platonicos , seu non protulit hoc dictu de mente platonicorum, sed Porphrritis loquit famose secundum opinione vulgi sequentis imaginationem quae extra sensibilia non eletiati in asinantur enim vulgates homines, omnia ceco
porea . di consequenter P angili essent 'usdam animalia , ct isti sequuti sunt illi,s philosi phos, qui eonfundebant sensum tum iri teli ctu, primo de Anima, tex. I ut alias late diximus: unde cotitra Porphyrium popularit et loqnentem concio dit Scotus, quod animal ratiotiale non est sei nec mortale differentia diuisua eius, di coliti itutiva hi minis, m rationes supta posuimus. quirentes,virum mortale sit differentia ipsius hominis. quas rationes iam ibi vidisti. N ire tu uideas. Et lite Scoti opinio uidet ut mihi rationi, N Aristoteli consona , & ideo dicendum ui animal r tionale non est emus ad hom iriem, α intelligen tiam, sed desinitio ipsius hominis , cum homine conuertibilis, iuxta definitionis naturam 8. Met.
Sed contra hanc Scoti responso ne se arguor omne compositum ex materia, di forma intelle.ctuali et . nimal;sed angelus, uel intelligentia est huiusmodi. ergo angelus leti intilligentia est animal. Minor probatur non solum ex sententia aliquorum Philosophorum. sed etiam ex semen. tia multorum Theologorum et .sen. distinctio. 3. Ad hoc responsum est a nobis suis cienter, ut arbitror in nostro discursu de triplici itellectu parte secunda. dum ibi de angelorum incorporei tate disputauimus: sed pro nunc quantam logico negotio susicit dico, quod probabilior est Scoti,
S.Thom. Aristotesis, S Auer. sententia, P intelliis ent s. seu angeli I.Ccxli, com .eta. sunt substatiae pirituales. quam Opposita opinio.
secundo principaliter se;omnis species hab
re debet aliquam classerentiam vitiniam sccu conuertibilem,sed rationale non est ultima hominis differentia, cum eo conuertibilis,ergo Oportet
addere aliam, hic non est nisi mortale, di sic mortale erit hominis disserentia. Maior probatur. ila cum definitio conuertatur cum definito,dissiletia etiam vitimata. quς est pars des nillanti eo n- vetti debet eum definito 3 phys .com. 27. Minor
probatur, P rationale non conuertatur cum homine definito, quia inest etiam intelligentiis, euangelis, ut hic dixit porphyrius, mortale ergo erit differentia hominis. Ad hoe respondet ille Bulleus P dantur vlti, Resp. BurleL res differentiae . ne procedatur in infinitum indifferentiis, sed ex hoe non sequitur, quod ullima differentia conuerti debeat cum specie, &defacto exempliscat de mortali, quod est differentia hominis cum eo non conuertibilis. Seu conis Contra.
tra,inquit philosophus. v disterentia ultima conuertitur cum specie . Rei pondet ipse de iuditio Resp, si dE. meo responso h se, fuga est miserorum, inquit enim ui differentia ultima posita in definiticine cum alias differentiis, conuertitur cum spε sp cialissima,& se non sola una differentia, sed ag gregatum ex pluribus differentiis, cum specie est
conuertibile. Sed contra hane responsone unico vetho lan Monrra.
tum insto:s propria passo, qua fluit a d fferentia ultima consulativa speciei sola , simplisit et
sumpta, conuertitur cum specie. cuius ese ippi tu. v.g hinnihil e cum equo, cui di entia sp ta scaequi simpliciter sumpta cum equo non conue ietur Et ideo aliter respondet Scotus, Pration una scoli talitas est ultima differentia hominis . non autem spo o. mortale, di vi tationalitas aequiti Ocἡ conuenit, hominibus,di angelis,di aequi uocatio in hoc consist i quia in iligentiae intelligunt complexa s ne discutia, homines vero cum discuisti, ta ago addo aliam rationem aequi uocationis. quia i rationalitate reperta in homine.suit,& emana Pinptia passa o,qus dicitur risibilitas, a qua ho de Do
minat ut formaliter risibilis, sed a rationalitate in angelo, non fuit haec passo, quia nunquam Hluε tua est hic loquendi modus, nee apud paganos
Philosophos, nec apud Theologo v angeli sint
Sed contra Scoti responsionem arguo primo. Contra sein Dici bat enim Scotus, v rationale est differentia r ip vltima hominis. Secund3 dicebat. q, i melligere perdiscuisum, di species innatas, arguit, di ponit
squi uocationi m in rationalitate, prout reperit
in hominibus, di in intelligem ijs: Contra primu dictum arguo ser vltimi differentiae no dantur , ergo rationalitas non est ultima hominis differetia r Contra secundum sic,hoe dictum repugnat Scoto, qui et siti. disi. o. reprehendit opinionem s. Thomae dicentis v intelligere eum discutia. desne dile ut su, arguit d. stinctionem speciscam. inter animam intellectivam. de Angelum. Ad primum ut supra dicebatur respondetur, Ad I. respem P vltimi differen iis dantur, ut benediait Butic di quia nobis sunt ignoti, eas per accidentia circumloquimur 7. Metaph. co m. i.& 8. Metaph.
Λd secundum respodet pro scoto Mauritius Ad ,.respos. Hibernicus, vans li iti compara tione ad nos nodiscurrunt,secus autem eli simpliciter loquedo. Λd illud de speciebus uinatis, ex Scoto dicendum
234쪽
est. ν aliqua angelus intelligit P species innatas,
aliqua uerd per acquis tas per tuum intellectum agentem, ut ipse inquit, quoad illas differt ange. Ius ab homine, quoad disturnim vero, eo ius dixit-in elligere eum distursu, de s ne di se uisu, li. cet a posteriori, non autem a priori, distingui facit angelum ab anima intellectiva. Concludimus ergo de mente Seoti, v mortale non est homi nis differentia, euius rationes bene percipies si
ad superius dicta recurres, de qui ibi, di hie dixi
t.cthel. Erat tertia concluso. Disserentia Dei a G. cuae speciem constituit,et est pars qui destatas, seu d finitionis,explicantis qaiditatem stetiti, per talemifferentiam constituis. Afri, turem Sed contra hanc conclusonem dupliciter oete, th in currit dubitare. Primo virum detur aliqua diis conel. rentia, conuertibilis cum specia ρ Secundo virum
Dubitatur talis differentia sit pars quid ditatis λ Quoad primum est una opinio quorundam Arabum apud Avicennam cap. Io.ntillam dari differentiam speciscam eum specie conuertibilem, bene in me cualia disserentia coniunctam, ut est rationale, qd
coniunctum mortali conuertitur cum homine ised opposita sententia est Avicenos, & Alphata-bij, qtios Icquutus est Averro es, qui 2. Physi. 2 8.&7. Metaph. a. dicebat, O diis nitiones uniuer. sales eomponuntur ex forma uniuersali, quae est
genus, di sorma propria qui est distetentia , di et
Scoi us lin. dis ita. I. q. 2.vbi inquit, v definitio habet explicare duos couceptus, viciesac ei quid. dirativum ex parte generis, de qualitatiuum ex parte differetitiae, di alibi saepius, cp disterentia est realitas actualis contrahetis realitatem potentia Iem geneticam radem etiam dixit&Tho. a. Polle. Iectione I 3. de ratio esse poteti, quia una ulcuiusque rei una cum tantum est esse: amplius seu us sum Hur a matella, dili re utra vero tum itura forma, sed vitius rei unica tantum est forma, ergo in mea etiam disseientia, dipsum etiam 'cicet Bootius in libro de definitionibus. Et tandem est ien Atriander temta Alexandri Aphrouasei I.Top.cap. 3. utit in .ramblicus de quit, θ disterentia quandoque aequalis cli spei, amplici. Iamblici, de Simplicii, ut supra esccbamus, in illa regula antepridicamentali, diuersiarum geueiu, dic. ubi dicunt non Omne differentiam prauaca. ri de pluribus differentibus specie, ec ibidem id e Porphyrius.& hic in praedicabilibus in cap.de co. munitatibus, in declaratione discriminis inter proprium,de differentiam, cuius vel ba sum ilia; proptium autem & differentia clisterunt,quonia haec de pluribus speciebus aicitur 4pe, ut ratio. nate de homine, ec de Deo,proprium vel O de nasola specie cuius est proprium; bi notanda est illa partacula,saepe; quam particulam diitimulauit Aut And. Bulleus ac si ibi non citet polita: Λnton. And. vero divit, illud esse intelligendum de distetentia intermedia de communi: quamuis totus expositionis eius sit mendosus, ubi litera habet, scinῖ, dc uult dicere sipe ; de eodem modo exponit illa vero a Alderius Magnus in tractatu de cominu .
nitatibus cap.9. cuivi ucrba sunt ista, proprium
differt a differentia, ciuia aliqua differentia, quae
xltima non est,de vere differentiae nomen habet,
semper dicitur de pluribus speciebus, scut & genus: ut se rationale praedicat ut de homine, de de Deo secundum Stoicos,&Epicureos, qui Deos, di Deas multas rationales esse posuerunt, dic. Et hic etiam est sententia Scoti, quaestione 29. Hinc coniicio, textum hune irrefragabilem .iesse contra Burteum, quia nesciens glosare illam particulam, qpe, finxit se longius ire, sed sic ars deluditur arte. Aristotes es vero A. Topicorum, cap. secundo, loco et oditem hanc darimit, de omnia soluit. Secundo dubitatur contra hane conclusone. Dubitatur Et probo, dissetentia non sit pars quid ditatiser destillionem explicai g: nullum limplex ha- et partes, sed quiduitas per desti itionem expli.
cata, eli simplex, ergo d. fierentia non habet partes,ec consequenter disserentia non est pars illi': Pro res potitione, noto ut quid diras, secundu PO Notandum trum de Aquila a. sen. diu.3. q. I.idem est, quod ex Petro deessentia rei nude sumpta, vel sumitur pro essen. Aquila ec Mira, de praedicato quid dirativo, ut inquit Gabriel Τιμin I. disi. 26. q. I. vel quidditas est ratio formalis
cuid ditativa rei in se, ut inquit Franciscus in conflatu libro I. dili. ari. r. Secundo noto, quod du NA ra , - ,
plo eli quid diras, secundum Antonium Trom-betram: stima dicitur quid diras simpliciter limplex, qus non habet conceptum resolubilem in
alium ulteriorem conceptum quiddilatauum, sicuti eli conceptus entis, sua tum pacta Otium, vitia nisi um disserentiarum, de Oariarum modo ιu per quos contrahitur ipsum ens. Meunda est qui dia altas non limplicitet simple sed constituta,queteit quid diras resolubilis lia ala Os conceptus, seorsum conceptibiles, de tales sunt quiduitates rerucompolitatum: I unc ad argum tum reip .P Responso procedit de quidditate primo modo sumpta,ledo isterentia est pals qua uda tatas secundo mo sumptae
Tandem dubitabit Novicius; unius rei unica nubi
tantum debet tile iactitiicio propter unam quid. ditate in , quam habet unumquodque definitum, ergo male porphyrius plutes des uitiones de differentia allignauit. Aa hoc respondeo meliua ' Respon quia sicia corrQborando, cp disterentia quinque mi disserentiadis potest considerati, de ideo qtiitique ut finitio aut η et nes de ea tradiderunt per patetici, qui Biatidius speculantes di perscrutantes naturam ci isteret te, post quatuor definitiones no ita efficaces de quodammodoan completas, quintam uesinationem certissimam de coinpletillimam tradiderunt per quam rectis cantur, de complentur quatuor reliis quae praecedentes: unde disterentra quinque modis consideratur. Et primo tu quamum consi,
tuit speciem,de se datur prima definitio quae talis est, uiritentia est qua species abundat a gen re, qui dubia est, cum propria passio etia lit illa qua species abundat a genetrinam homo per ri-libile etiam superat animal, qu et desinitio, ut re eta si, sic est ititelligenda Diueientia est qua spocles etaenualiter abundat a geaere, xnde ec si specus.
235쪽
eies,ut homo abundat genere. puta animali per V propriam pastionemiper risibile. nbn superat genus per aliquid est em tale, ted per aliquid acciderale. Secrando tuo pol conliderari iuria inquis tu
Pr sdicatur de spe, de sic datur talis desinitio,dria est qpraedicxtur de pluti b. Litere spe in es' quod
uale: qdesinitio dubia eth, cuin acciden ciata cinc Prauicetur: dc ideo haec desinitio sie est intelli. senda, ria est illud quod ellentialiter predicat pluri isser. spe incoquod quale, ad dristin, ccidenti quod praedicatur de plurio. duler. 0ς in 'palcaῆς identaliter. Totio ni odo conlidera r Io dxia loquatitiam diuidit genus,& iic dat ut eicia desinitio talis: dria eii illud, quod est Utis
natum dus cxe ea. i sub eodem sue sunt, si desidinitio dgbi sit, quia bipes di quatrupes no sane
a Ptum. tum ellentialiter diuidet a qui sunt sub eod agite. modo bipes.quadrupe , taub te, dica1ciuiit differre accideatalit et Q 'atta in ad Pot consideratioria inquantu hee aliqua aut iam
gucrcita sic dat ut quarta de initio talis. Dria etiqua dat erunt a se lingula. ait est dubia, cu tilii ite zmni . ta ut differre holem α equum, diti no sunt drat, ει ideo ite eit intelligenda,' eria eludia qua una spuet i qualibet alia dr essentialiter differte, modo ritibile, ec Nun i u lle i Mut differre accidelitat . Quinto coasiderari pω dr, inquantum et tute distinctu a proprio Raccidete, Δ ne datu e quinta definitio talis,dita eit illud.
q. ad esse essentiale eo ducia, de est pars essentia',
lis rei, hanc si proprium, aut accidens aliquo in ad esse conducit, illud est esse accidentale, di non essentiale, taliaee definitio couercitur cum definito, de peream dria differt a quocunque alio prα dicabili, conducit enim dria genus ad esse de te minatum, ipem vero condi. it ad esse per cooli1 fguitur l. vutionem,cuius spei pars eit e Teutialis. Sed contra hanc vltimam de quintam in ordine definitionem arguitur. Et priano, dria non pol definiri, quia cum ess desinitio constet ex genere dc dria,
tunc dria hiberet ditam, de sic est et processus in Responsa infinitum in disterentiis. Ad hoc est una respon Pauli Veneti, de aliorum multorum quos supra enarrauirnus,lista non est desinitio, sed descriptio oris,oc ideo non est dria dris. Alia res p. est
Phaec est definitio vera, de nodelcriptio , ubi reest loco generis, de praedicari in quale essentiale Artuitur 1. loco dria ut supra diximus. Secundo dria non praedicatur de spe, quia species componitur ex genere dc dria, sicuti ualua componitur ex aere dc fisura, ut dicit Porph. sed figura no prsdicatur deitatua. ergo nec dria praedicatur de spe, est enim Resp. dria pars spei, ficut figura est pars statuae, modo pars non praedicatur de toto . Ad hoc rei m. P lysicut, non dicit ciniodam similitudinem, ga aeris gura, de stitua sunt tria realiter distincta,sed genus,dria de spes sunt unum de id e re litet distincta vcio ratione; imo genua de una non ita dat
partes spei, quin sint et quoddam totum: naaia leti pars ineffendo, de totum in pridicando, litidria est pars in essendo respectu spei, di eli totu mi aprs dicando quoad suas partes lubiecti uas, qiunt haec de illa dria. Tertio Probo, id est ac ' Arguitur 3.cidens, de ideo non conducit rem ad esse: sicut se
habet proprium ad spem,ita seliet dria ad genuni ed propitnm est accidens spei, ergo dira est accide generis . Maior prob. quia licut propcium Botta natura spe .ita eria siuit a natura genetis. Ad hoc te . tu, illa non est ompinio da ii militu- Re .
do, se similitudo simplY, in qua sand tui argumcntum , quia yrrepsim inuit a specie, si te esse compactum, ec non amplius Ordinabili ad .lt tib rinformam substantialem. Dria nerd fluit a genere, tinuente impersceto adhue ordinabili ad esse completum .Lut perficiatur per dria, sicut mantia priuix ordinatur ad formam Perquam perscivi side liceria est qualitas lubitantialis ip-lius generis, volo dicere VI dria est accidens generi. i. on eli de intrinseca i me generis , sed A priuest accidens spei, quia inhaeret ei accidental Her,ecnon est de uitrius eca rone te ciei. Quarto pria Arguitur 4.
batur,ut stria nonconducita a cile lic. dii uria coacu .eret ad eideo ut conduce et ad cita genus, aut
ipsi in aut i 'di id uummon Senus,quia genus est prius il arra, nec conducit au esse spem vel iudi uiduum, quia habetit esse a sua forma iubstantiali, homo .a. esse habet per anima intcileetiua, equus petiensitiuam, ecc.ursis rationale non conducie Lominem ad cne, oc ii rationale conducit ad esse equum. Ad hoc res patulleus, P driaiul aliud est quam forma iubita ali sola fi rationalitas aliud non cit, nisi amnia ii te licctiu4 In homine oci trationalitas non nisi anima leniitiua in equo, que proprie ad esse conducit, ec est pars rei, unde r nalitas eii vim rentia, rationale uero potius est differens quam dria, oc hoc est uene dicium,ac- quid dicat Paulus vetic usi ec Aegidius Romanus: unde ad 4 gumeu Lum resp. 23 .dia coia ducit genus ad esse aeterminatum, spectum veto dc in diuiduum ad esse simpliciter, lacuti serina deteris minat materiam, dc coustituit compotatum: dc
de hoe captae iusserentia ric ad laudem Dei omnipotentiri sint dicta.
236쪽
lloprium vero quadriseia differentia magis proprie sumptar si In qualeae t iam diuidunt nam&id cidental aut conuertibiliter cu m labiecto .ee siequod soli alicui spei acei si propxium, quod declarare intendita , ph
A , A, G --- Πηβ in pris urapite, aut non conuet tibi liter, . . . . . . di sic est accidens, de quo in sequenti eaph. ecliptium dicitur: ut homini disputandum Quantum νeto ad diuisionem spe medicum esse, vel geo- ctare videtur, inquatuor partes diuiditur, iuria
Et quod omni accidit species, quatuor proprii ligniscata, inquit Ammonius.
- & Albertus: vel secundum P quadrifaria, uel quadrupliciter diuiditur,ti definitur proprium, inquit Antonius Andreas: &dico os mul destit etiam proprium,propter Caietanu, qui causastile nescire fatetur, quia tantum diuisue di nodis sinitive de proprio determinat porphyrius, cilitavi patet I .a opaci cap η. eius disinitio a peripateaticis non sit Onxssa . in Ad squis dubitauerit, qualis si illa diuiso ρ Ad hoc ite respondeo, diuisio est non aequi uoci in ii a squi uocata, qualis erat genetis dimito,sed analogi in sua analogata, secundum Albertuntinam priueipaliter propriudicitur, de proptio quarto modo sumpto, minus principaliter veto dereliquis, trib propriis gnsescatis, qus ad quintum pridicabile accidentis
videntur declinare. Quo ad uero textus intentio nem, ac expositionem pertinet. Sic hieuiter viruisque prolabimus: proprium quatuor modis potsumi, quae diuisio non est viai uoci, vel squiuo ei, sed analogi in sua analogata, ut trut paulus V netus, quamuis dici posit, ut squivoca in squi uocata, ut de aliis supra diximus. Et primi dicitur proprium allud, quod competit soli alicui spei. quamuis non omni indiuiduo illius speciei.ut te Medicum, vel Geometra seu Plillosophi, Astro. non ri.& Geomet is munere fungi, ut inquit Ammonius, vel actualiter habete artem medicini, tinquit Caietanus,ta non potentia sed actu, ut inis quit Aegidius, disequaces . secundo modo die ipptoprium Illud, quod convenat omnibus indiuiduis alicuius speciei, at non soli illi speciei. xt esse bipedem. i. liabere duos pedes, conuenit eunctis hominibus, di non solum humant species, sed Ex Auibus inquit Aegidius:tertio modo dicitur J-prium, illud quod competit soli, omni,1 aliqua.
do. i. n ti semper, ut in senectute canescere, com
petit soli homini ex causa frigiditatis cerebri, uini homini, sed non semper in omni tempore, cumulti iuuenes qui sunt homines non sint cani, nec ad camciem morte priuenti,possint perueni re quarto modo dicitur pioprium. illud quod eo petat soli alicui speciei, omni indiuiduo illius speciei,S semper. i.m omni dissetentia temporis, ut si e tisibile propria: di non metaphorice sumptu, competit soli homini, seu humani speciei, omni MM 4 MY homini. L cunctis partibus subiectivis ipsi uilio- cicatur in quid ,aut pridicatur de plurib. differo . minis, quq sunt singularia humant natur &1ε-ri se petion quocunque instanti temporis, quamuis
et si non soli: quemadmodum homini esse bipedem. Et quod soliti omni,&alia
quando, ut omni homini in senectute ca nescere. Quartum autem id,in quo conuenerunt & soli,de omni,& semper: que
admodum homini esse, risibile . nam ct si non semper rideat, tam E iis billsi dicitur non quod rideat semper: sed quod se in
per aptus natus sit ut iideat. Hoc autem ei semper connaturale est, quemadmodum & equo hinni bile. Haec autem & propite propria dicuntur, quoniam etiam conuertuntur . si quid enim equus, hin
ni bile est: &si quid hinni bile cst, equus
Mmonius G teus, caput hoe de proprio, ad piscedentia ea pila,sc continuati postea quam explicauit Porphyrius pis .iicata t senis .a tialia, explieat nunc praedicata ipsam abstantia in ,& issentiam cocomitantia, inter quς primum locum obtinet proprium; quod eum substantia societate,& eommunione quadaconiungitur, a qua continuatione non recedera Alberius Magnus irrct.' de proprio, cap. I. nut: post tractatum de differentia, qui perducit spem adesse speciei, intendit porphyrius tractare de proprio, quod vi B retius, inquit, emanat de esi sentialibus speciei, iam per d. sserentiam prςconstitutae , cum quo Albet to idem dicit D. Caieta. Ali, Otii; nu 3, Aegidius vero, di Antonius Andreasse eonnuatio. tinuanta superius Porphyrius dixit,& determina.
uit de differentia,' ua pis dicatur in quale subs attale:determinat hic nunc de aliis duobus, qprae dicantur in quale ac ei deti tale, di primo deierminat de proprio praedicante, uel pulcabili in quale accidentale conuertibiliter. SecundA ueto de accidente, quod non conuertibilitet praedicaturr sic continuat Aegidius, di Antonius Andreas in Diti Ih. omnibus eius imitato t. Quoium sentena iam nos corrobora testic dicimus: Onine pridicabile, aut praedicatur inquid, aut piae dicatur in qua lecti p/Diuiso t
tibus specie,oc sic eli genus et aut ae pluribus dis ri a, ἹM M ML sereni iuus numero, ta lic est spes. Si uero Pdicat , non temper homo rideat, inquit Porphyr. Ego
237쪽
Dubit. Responso Dubita. Responso. verba textus Proprium &appropriatii quo differunt Nolanguis
temporis,& si in hoc instanti. non ridet, ut est in
Socrate lachrimante, di dolente, ridet tamen in Platone, vel alio admirativo, di gaudente. Qudds sortἐquiret Novi eius, quo modo ex his qua tuor, sumptum proprium , quartum constituit pridicabile Ad hoc ei Alberto, Aegidio . Anto nio Atidie Ammonio. &Caietano respondeo,
quarto modo : Quod si iter ii quis querat,quq igitur erit completa diis nitio proprii se sumpti Λd hoc ex Porphytio hic,& Λtist. i. Topicorum, cap. ic respondeo; proprium est quod competit soli, omni, di semper conuersim pis dicatur de re, & non indicat labitantiam rei, qui particulas conuersim pridieatur de re . i. de suo subiecto 2
ponitur ad differetitiam acciden iis communis, ut albi, vel nigri, quod cum suo subiecto non couerti iur, seu non conuertibiliter pridicatur, illa uero particula, non indicat subitantia rei ponat ad disterentiam des nitionis, qui & si conuertibiliter pridicatur de suo definito, ut animal rationale, de homine iudicat tamen substantia hominis, cu desinitio, ideo se dicat ut, quia ab uno sine ad alterum, totum esse rei complectitur, ut tradi. 3 cap.9.dicebat Albet tus,& di Enitio, cum suo definito sit unum 7. Met. com. 2 I. His igitur pro introductione huius capitis de proprio, seprimissa: ad terminorum declarationem, nunc
Et quia pluralitas vocabulorum,sacit te expedite loqui. Nouicier aliquos terminos hic nota. bo proprium JNota. hic syn Onima sunt, videlicet pro pilum, proprietas, affectio, propria passo, ut sie hinni bilitas hi, nominibus *ppellatur respectu equi, similiter mugibilitas respectu bouis;vbi scias quod proprium,& appropria tu non sunt idem: nam proprium est qd fluit ab essentia speciei,ut sic tisibile fuit ab essentia hominas, appropriatum vero est proprium , quod non fuit ab essentia, ut se pcile nauigare est proprium. . appropriatum homini, quia solus homo potest
remis triremem impellere, inquit Ammonius: non tamen lise aptitudo fuit ab Hientia hominis: similiter d. fierunt proprium,S macii me pro prium:proprium est quod pluribus. non tamen Omnibus eompetit squaliter, ut sic maxime pro prium emotis amis in se recipere contraria,inpis dicamentis cap. de substantia, proprietate s. Et si tu Nouitie vis esse philosophus, medicus rationalis.& non Empiricus, vel Chirurgus, disce 1 Stephano Bruleiat i .sen. d. a. q. I. vindiuinis proprium dicitur, quod conuenit una tantu per . sont,ut sic patet nitas,qus est relatio reali subsissens,in propria patris: filiatio filii, di processio
pauiua spiritus san cite Appropriatum vero est, quod ad aliquem errorem extirpandum alicui diu insperson sat tribuitur, licet illud sit tribus personas commune, ut sic potentia tribuitur pa. tri,sapientia filio,& bonitas spiritui sancto:& se philosoplu diuina contemplantes, non cognouerunt propria , sed appropriata diuinarum personarum,ut dixit s.Tho .p. p.*3 a .ar. I. ad primum, de alibi nos ex Francisco de matronis .notavin . Quadrifariam 3 .i. quadrupliciter inquit Anti verba textus Andreas,& quatuor modis; hine dixit Albertus, tracta. de proprio, cap. 2.proprium peripatetici quadrifariam diuidunt, quadrifariam autem diuidere est 'uatuor modis sari, quia diuiso eius
est multipliciter data; & Magi siet philappus Alberti sequax diait, v proprium peripa et aci quadrifariam diuidunt a. quatuor modis inueniunt ut de proprio sati,vel loqui. Esse Medicu ni θMedicus a medicina dicitur, Verba textus seu ab arte medendi, &hse duplex est, videlicet morbum remouens, & ad perfectam sanitale P mouens, secundum Salio m q. p. q. . attic de duplex est,videlicet speculativa, seu Theotici chi, Medicina.& p ractica, seu practichi, xt inquit idem D. Tho. in qu sff.de veritate, q. a. arti. s. unde dixit postea Capreolus in prologo seni Φ medicina, quae est practica ex obiecto, esse potest speculativa ex s-ne. Et Gabriel Biel etiam dixit η. sen. dili 6 q 3.
ar. 3 .dub. I . v triplex est medicina, nempe, curatiua,conseruatiua,& pseruatiua, ut dixit pariam Averrois in primo colliget in principior unde
nota Nouicie, quod triplex est medie us, scilicet Methodicus.Empirius, S Rationalis: Methodici, & Empirici sunt imperfecti propter paruum studium in bona philosophia, qui nihil cogitantes de philosophica.& medicinali theoria,per s lam praxini, uel per solam deambulationem uo . 'lunt esse medici, allis cante, illud philosophi dictum in a.Phys. t. i . ubi inquit,v medicatio esta mediciua,non autem ad medicitiam, quia isti practican do uolui addiscete sine habitu, ac sine virtute motiua cursu contigere me a m .il deis sin studiorum decursu saliuntur,ut merito de cir .de Anima,co m. r7. dixerit Auerto es, quod medicus est artifex Mechanicus, sicut Carpentariusti 2.Metap. com. I S. de quodam medico eiusdem sarins, inquit, quod cum ad insimum accessit,&ei medicinam propinauit, in spinit post libium, di mortuus est infirmus,& I. Physic. tex.74. dicebat Atiae quod idiscat medicus: Medicus uerdrationalis est,qui A ristotelis N Galeni documentis instructus, rectam rationalemq: medendi callet artem, & abdita naturae secreta contemplan di habet facultate; qualis est excellens D. Qui N et Ius Bo NioANNEs Tropientis, totius temper D. Inti magnae, nunc uero maxima Calabris, decus ἀθdus sit gentissimum, in publico Studio Neapoli - , 'Ma ii
iano, veluti alter Calenus,practici medicina Le piae si iuri
V et Ceomet tam J Geometra, uel Geometri Verba tot dictus est, a quadam palle Mathematica,qua di
Geometria, a γε i. terra πιατ υ a d. mensura, eo
quod docet haec scientia, seu ars liberalis, tetram mensurare, b sc facultas tempore Platonis in magno pretio fuit habita, ut 3 . Coeli comm. 6I . dixit Λuoroes, & conuenit cum philosoph a Daturali in tribus magnitudinibus, uidelicet in linea,tu p. ficie,& eorpore sed diuersa ratione;physica et tinilla consderat, ut sunt in materia se sibili, de te mini corporum naturalium, Geometria ueto,ut
abstrabunt a materia sensibili,tam particulari, si
238쪽
do physi. 3.3. phrs.6o primo Coelicom. I.&9 a. I.de Anima eom. 17. 6 Metico m.3. & 7.Met. 3 dicebat unu a&idem Averr es.sIn senectute eanescereJ Hie notandum,quod inter estera animalia solus homo ver Eeanescit in senectute,vt 3.de Ceneratione animalium c. r. dixit Aristoteles.Sicut etiam eontingit gruem in processu aetatis nietescere, & equum senescetem albissimos dentes habere,ut inquit Paulus Venetus. Cur autem homo canescat, causam affert Albet lustra a.de proprio, cap. a.dicens. Cum ho mo plurimum habeat cerebri respectu sui corporis, de humidissimum, non nis a sorti calore te minabile,necesse est, ut tale cerebrum procedente aetate, frigescente, vel decrescente calore, tale humidum resoluente . quia debebat ipsum digerere,ac terminare, & decoquere a. de Anima tex.co m. 3 o. quod de ealido naturali intelligitur, ut 6. Methe r. co m. I . dicit Auetr .qui quando est debilis sequitur frigiditas .eolligent cap. I 6. cuius ealoris illis materia est sanguis quinto colli et cap. I.) putrescere incipit,& tue canescit,&alescit homo secudum naturam, quod primo de natura animalium eap. 6.&seeundoce partib. animalium eap. 7. dicebat philosophus: sed hiestatim dubitabit Novi eius. Multi homines in eo iam iuuetute canescunt, & multi homines senes non canescunt. Ad hoc unum praesuppono & deinde respondeo, & est v contrariorum effectuueontrariae sunt eausae a. lib. de Generatione tex. e m. 36. N q. Metheo rorum tex.comm .clo.&qI.
Modo caliditas,& frigiditas contraria sunt,& p .cipue frigiditas contraria est ealori naturali, tertio colliget eom. dio editi stigiditas si quodam modo defectus caloris a. phvs eo. Is a.Ccvli I 8.
di ideo contrarios prodii est effectus, calor enim nigredinem causat, cum in locis calidis, vi in Aethiopia nascantur res nisis,& homines nigri: Ἀ- siditas verὰ est causa albedinis, est enim frigiditas mater albedinis inquit Aegidius in pnti, ut patet in Scithia secundum Ammonium, hi nascuntut homines albi,hoc igitur se stippi,ii to. Ad dubitationem respondeo,φCaniciei causa est ipsa frigiditas, sed non omnis frigiditas, quia duplex est siluiditas,una videlicet accidentalis, altera vero essentialis inquit Aegidius Romanus: similiter duplex est canicies, uti a videlicet accidentalis: alia veto essentialis, frigiditas accidentalis est,c si quis habet caput segmaticum,ti quia segma isthumidum.& frigidum,tune iste homo em frigidus , S talis frigiditas est accidentalis . & causat caniciem accidentalem in iuuenibus: frigiditas veris essentialis est in homine ob defectum calo. ris naturalis,di tunc est causa caniciei essentialis, quae non est,uis in senibus; de qna loquit Porphyrius in pnti. In quibus senibus retardat qua-doque canicies in senectute, quia in eis est pingue, ti subtile humidum facile per modicum e lutem terminabile, cuius signum sunt molles, &subtiles pila,qui significant subtile, di pirgue ii
midum aut inquit Albertust unde notat Aegidius quod in quibusdam hominibus citius descit calor naturalis, quam in aliis hominibus, de ideo hominum alii prius alii vero tardius canescunt. Sed hie dubitabit iter si Novi eius,u, canicies non est propriu hominis, ua alia etia animalia canescunt,sicut sunt lupi,inquit Aegidius. Ad hoe respondet Antonius Andreas, Aegidium sequutus, qutid alia animalia, sicuti est quus,ut s. de Gene. animalium e. I. inquit phi.losophus, non propriὰ canescunt, sed accidit illi, uaedam dealbario, quod de lupis etia dicit Aegi
ius, animaduertens,l canicies est quodda acci. dens, humano capiti appropriatum . Et Petrus Tata retus dicit, v estera animalia ab homine,n Ocanescunt sed grigescunt; talibus enim animali. bus non ex frigiditate cerebri, sed ex solo defectu caloris natu talis prouenit illa dealbatio, ouae ea-nicie, dici non potest cunde cum Ant. An crea cOcludo,quod Brutorum non est canicies, sed dealbatio. nam eanicies passio quaedam est in capillis humanis, ex stigiditate putrefacti humoris, qui est materia pilorum , causata: de qua piloru materia,inter nostri temporis peritissmos medicini
lectores, magna extat controuersa.
Esse risibile. Nota hie ex Alberio, esse risbi. le.opponi ad esse sebile. Quod si quaeras, quare
homo est eis bis, ρ Respondet Avicennas,o h mo qui est animal rationale, vel intellectuale, est de vilis,&auditis admirativus, in quo eum sat vehementis ea loris. ti spiritus ad faciem concurissus, ubi sunt sensu spei ceptiui, protensus,& propensus; protenso autem calore, & spiritu ad δε- ciem, si faciei, di membrorum in facie posito tu dilatatio,& si e di pius est ut rideat. Si vel 4 E contra,non desidenta, sed contraria peicipiat, si in corde.caloris se spiritus retractio. Δ cordis con-ctrictio.ad quam sequitur iaciei,& cordis eo strictio, qu constricto, & per panniculos celebri compresso , sequitur lachrymalis expressio distillans perpbros, cerebro continuatos, per uenas, de neruos ditia enuit per oculos, per nasum , deos quod est esses.bile: sed unum hic dicit Athe tus & est etiam Aegidii dictum in eap. dedisse. rentia. Uris bilitas non est proprium hominis, sed risibile, quia de homine risibilitas non prs di.
Catur,sicut nec rationalitas. sed rationale deho
mine praedi eaturi sed hoe nihil est, quia anima est forma hominis, non tame dicimus, homo est anima,sed est animatus, ut supra contra Aegidiu
lsi quid hinnibile est,equua est G Hinni bilitas
est passio.& propclum equi, & eonuertitur cum equo, quia quicquid est hinni bile, est equus; &quicquid est equus est hinnibile. Sed hic puerili argumento dubitat Aegidius. Probando, non quicquid est hinni bile est equus, se . Quacquid est hinni bile est equuti sed equa est hinnihil istergo equa, est equus .Respondet ad hoe idem Aegidius cum distinctione, hoc modo; ly,equus,du pliciter potest sumi, uno modo, ut est nomen de terminati sexus, di se non bene dicitur, equa est
Notadum ex Alberto. Verba textu
239쪽
mires; alio modo sumi potest equus, ut est nomen speciei licut homo, chin dicimus,hic. de hic homo, de lie bene dicitur,mequa est equ'. asina
est asinus, de c. Sic igitur terminis explicat; s, nunc literam construe.
Coristructio sproprium ver3 quadrifariam diuiduni J.i pel irierae. ripatetici quadruplicitet,seu quatuor modis santur, de loquuntur de proprio, in quatuot significata illud diuidentes,inquit Alb de Philippus Mucagata. s Nam ct id quod soli alicui speinccidi idnam illud pruno modo proprium di, quod soli conuenit specios deli non Omni, proprium dra 1. de si non omni conuenit indiuiduo illius speciei, in erit proprium, quia emanat de subliὰtialibus principiis speeiei. vi hoi Medicum esse, vel Geo. metram J . i. in actu non inest o mul hoi, bene in in potentia, de aptitudine omni inest , cui natu .rale inest sciendi deli detium, inquit Aegidius, de quod omni accidit speciei,de si non sol Ti. de lecudo modo dr proprium, quod in in omni indiuiduo alicuius species,quamuis non soli illi specieisquemadmodum hol esse bipedems. i. sicuti proprium est hol esse bipedem, licet non solis hoib , sed et auibus, inquit Aegidius de Tataretus Scotis a. Et quod soli, mni .de ali nJac.iislio,de tertio modo dr propriu,qd invii soli alicui speciei, Vir omni. i. indiuiduo illius speciei, de aliqs. i. Do temper. svi omni hol in senectute canescerea.t.in senectute dealbari,quod hoῖ bene complexionato uocopetit,nisi in senectute inquit Aegidius. Ob cruditatem, de humoris debilitatem ici eius cerebro exilientem, ut quinto de Generatione Anima.
tium, capitulo primo, dixit Aristoteso. f ina
tum autem id in quo conuenerunt, soli,ec omni, di semper J. i. quat to modo dr proprium, in quocia conuenerunt,midelicet, ut Ouini,soli, ec leti Paccidat. coemadmodum hol este risibilebi.iacuti esse riti titie, seu pol se ridete, ine it soli hoc Om ni hoi de semper. t Nam de ii non semper, rideas .i tali homo non ton peractu ridet, quoad actu et citum stamen risibilis dicitur Jidelicum toto hoc qudd non semper riueat, adhuc tili bilis
diciturbaon quod semper rideat dest, quod semper lit in exercitio ridetidi, sed quod semper aptus natus sit ut rideati ideit,inquantum semper pote it ridere quando vult. Hoc xutem ei sem per con naturale est,quem adinodu, de equo hi nibile I ideli lite inibilitas consequitur tiaturam hominis, sicuti equo conuenit elle hinnihil em, bovi esse mugibilcm,dec. s Haec autem proprie
propria dicuntur, quoniam etiam conuertuntur a id est sola hete propria quarto modo sunt
proprie, id eli uere propria, quo Diam euam cum subiecto conuertuntur, sit quid enim equus, hinni bile eli, de liquid hi uniuile eit,equus est Iideli iacula hinnibalitas conuertatur cum equoad squalia eius subiecto, ita etiam risibilitas cum ho in me, ut Aegidius inquit,od poli eum Anton. Andreas. Sic igitur coulti ucia littera huius capitis de ecoprio,ea ea quinque colligo .
prima sit ista. Proprium en uniuersaleo pra- i Couesu. rcssica b. e. dibi datio
SEd antequam contra hane eon et arguam , P prium da eius intelligentia est notandum , v prope u pliciter sdξ dupliciter, uno modo videlicet, pro prima im sumi tentione, dc dr i prope, ut inquit Mauritius Sco. tilia .de se proprium est qd in unius est. sie dicimus hae castrum esse Pprium huius principis, de tunc opponitur ad coe cu dicimus. cy Λula Resia est locus eois subditorum unde fratrum alii luntlprietar potentes dicere hoc est meum de illud eu tuu alii vero sunt tm Vsuarit,ut sunt fratres minores, si a simplici usu retu, secluso ditio sunt se dicti, in quo sequuntur legem naturi, de euangelicam pei sectionem: & hoc proprium prima intentione sumptum, adhuc duplex est, in , quit Aegidius Romanus in praesenti cap.de proprio, videlicet propriu indiuidui, ut albedo So tis Et proprium speciei, ut risibile respectu hominis .Et hoc est commune. de uniuersale, illud veto minime: alia modo sumitur proprium pro secuda intentione, applicabili proprio quarto modo dicto fundamentaliter sumpto, puta ris bili,
hinnihili, o c. hac igitur suppotitione facta conistra primam partem conclusionis se arguo, per Areuitur tilo eum ab opposito. Nullum oppositum praediis eatur de opposito, cum non pollini simul congregio 8. phrii c. co m. o. sed proprium, ct commune, quod idem en quod utituet sale, sunt Opposita, et go proprium non est uniuertate. Mitior P. batur, quia proprium est particulare .i. singui re, quod opponit ut una uersali. cum singulare sit notum secun clum sensum, de commune seu universale secundum rationem I. polier. t. II. deI.physi. comm q. de 49. imo uniuersale eii magis notum qnoad nos,quam propitum I. Phyii. II.& a.de Anima sq. proprium igitur non eit una uersale. Ad hoc argumentum respondet D. Aegi Responsadius Romanus, uno modo, quod argumentum o a procedit de proptio indiuidui, de quo verum est dicere,quod non est uniuersale,ut est lute albedo Socratis, ion autem procedit de proprio speciei. Heli titi bile: nam hoc proprium eli uniuersale, atque commune. Et ratio responsionis Aegi. dii, fundata eli tota in proprio propriima In te tiOae sumpto, quia ipse tenet, ut in aliis etiam dixit, quod pis dicabula hie considerant ut pro suo stracto,leu iunda in elato,de prima intentione per habitudinem ad secundas intentiones; quod dicit etiam nunc de proprio.Scotus vero quaeli. Resp. scuti. 3o. de Antonius Andreas, in cap. de propriia q- 2. . Aegidium uidetites se respou deni eat, ultera ussu ut progressi dicentes, hie a Porph. considerari. propriu, pro a. inten .m concrcto, seu per habitudinem ad fundamentum, seu ad propriia, Pprisma laten. sumptu,de dixerunt Penu ce tu aiacuasa pol esse nomen prianae intentionis, de iic opponitur coi, α pol aliquid dici Eprium indiuiuui,
240쪽
se ut & spee; ei. Et totum hoc est Aegidii r allomodo proprium est nomen secundi intentionisse scans secundam intentionem, uidelicet prae. dieat iam conuertabile non essentiale I. Top. c.*r ima respo. di sic est spes uniuersali Tunc ad arseresp.Scotus s u. duplici insione quaru prima est suti data in glosa minoris,cy proprium opponitur coi, ut ,ppriuest res primi intentionis, non aut ut propriu est secuda intentio, quia ut sic proprium est , di , qapit dicatur de pluribus, quod I. Top. c.q. conuers m. i. conuerribiliter de illo praedicatur,euius est,pprium, videlicet ipsius uniuersati qd est subie .etu demonstrationis r. post. e. per totu, de quo subiecto uti probatur propria palso per eius definitionem, ut q a dicebat idem Scotus,& quia tale subiectum. seu ae praedicatur de pluribus, ipsa et passio, seu proprium, quia cum suo subiecia conuertitur,de pluribus et praedicatur, di consequenter erit uniuersale. Haee est prima Scoti P eo, γ, du funda responso.sed contra hane Scoti.& Antoplieiter. ni Andreae responsionem, arguo dupliciter, dei primo sic. Proprium pro secunda intentione de nullo demonstratur per eius definitionem , quia
proprium fluit ab Hientia subiecti.& p eius desinitionem de ipso dei non stratur, solutio ergo in telligi debet de proprio primae intentionasterii sumpto Secundo proprium pro prima intemnia opponitur communi. cilin eoe sit quid intentionis secundae, de proprio m intentionis primς , si opposita debent esse eiusdem generis 3. physico. cona. 8 3e sic opponi debet reste de intentio inie esponso. tiom. Ad hςc obiecta resp. de ad primum dico, Ad optimum. licet proprium pro a .intenti in abii ratio, seu tu actu lignato, non pr dicetur demonii latiue de aliquo per eius des niti Oueienὰ in in actu exer. cito in fundamentis, nam hic considerantur intentiones secundae in actu signato, declarantur tu in actu exercito in propri, fundamen iis . tan quam in clarioribus,& ultimate coli setatis, sundamenta enim intentionum, di si per se considerantur a Metaphysco. per accidens 1 n considerari possunt a logico,vt bene dixit et scotus in ante Responso, praedicamentis. q a. ad Ad secundum respo. A iς v, i, L eommuneJ dupliciter pol sumi, uno ni Muia, videlicet, pro coi primae intentionaliter,seu communi reali; alio modo pro coi secundi intentionaliter sumpto, seu pro csii intentionali,c5e secudo modo eli ista intentio,c5e, seu intentio comunitatis , coe vero primo modo, est ut albedo
cois pluribus albediitibus,&c. Tunc ad arg. sor- matri et responcy quavido proprium, di comune ambo sunt realia, di pro prima intentione sic opponuntur, ut haec aloedo.& albedo; quae sunt opposta ea oppositione qua supeliora, & inferiora dicuntur Opponi: quando veto utrunque est in-' tentionale. ad inuicein et oppon utur, ut sunt hoc . proprium intentionale, N proprium intentiona. b. Modo in pnti dico, ut proprium opponitur
iram uni, iuxta exigentiam propris naturae, tation disparate, ut sumit argumentum. I. proprIupro prima intentioue opponitur coe pro prima
amentione, proprio veto pro secunda inteatione
opponitur coe pro a. inten. non autem opponit proprio pro prima intent.coe pro a . intent. quia ut se cum non snt in eodem genere, non oppo nuntur; quia unum est in genere entis realis,alte Iu vero in genere entis rationis , quod est undoeimum putum secundum Smium Secunda sco I. RespI
ti resp. ad principale argumentum est ista; u, pro cava prium & eommune sunt relativa, & unum tela tiuum vel Edr de alio, non in oppositum de opposito; quia di si proprium,S coe, sunt Opposita
respectu eiusdem, non tamen respectu diuerso rum, nam proprium respectu speciei, commune est respectu indiuiduorum sub specie contento tum:& sic in uniuersum loquendo. verum est, u oppositum eognoscit ut per oppositum I. Ccuuio i. a Cceli on de Anima s s. & q. de Anima,com. 2 i. quando oppositio est tespectu diu eis rum eiusdem natu tae 1 & ideo bene dixit Petrus
Niger in suo clypeo. q proprium est uniuersale ab accidente distinctum .dicitur enim P prium respectu speciei, re vero, di commune re spectu indiuiduo tum: ab accidente distinctum. eo quod proprium & accidens sunt dus in entiones ieeunda, duabus distinctis primis intentionibus applicabiles, ut sunt, v. g. rilabitatas, & albedo Arguitur & x.contra hane conclu. proprisino Areuit est iti, quia proprium competit tantum vni s li. sed , e est unum in multis.& de multis l. peri- herme. c. 3 N i. Post e. de ideo cum competat pluribus, proprium non erit uniuersale.Ad hoc res p. R. . Unihil ineon uenit aliquid simul esse pioptiu &eommune respectu diuerso . ut sic propriu c petit uni soli P copa rationem ad spem cuius est proprium,est deinde coe per eoni parationem ad indiuidua. v g. hoc proprium P prima intent. ut
hinni bile, est proprium equi, seu spe equinς , α est coe oi equo particulari sub illa spe conteio, se uti a simili h in pnto subitantiae in prima P. prietate, ut est propriu Λ coe ips substantiae non esse in subiecto, eu Pptium substantis respectu accidentis,qd est in subiecto,& coe subii antis respectu cium substantia tu qua tu nulla est in subiecto.&si vix exemptu sensatu Nouicie, uox mea est propria mea,& cois uobis qui lectione auditis.Contra si,pprium pdicaretur de una sola spe, Contra. tunc non pdicaretur de indiuiduis. Ad hoc res p. Rei p.
Q Porpbr. non dicit iuptium pdicari de sola spe, nisi collective connotando et Odiuidua, q necessario eolligunt & eontineri t sub spe, cu ires non st,tiis collectio indiuiduo tu vel dicit Porphr. Pin priu pdicat de sola spe conuertibiliter, ut de Mosquato eius subiecto. cu quo stat pdicetur ei
de indiuiduis eius no csi uertibiliter hii .n Epriuad squatu spei cu qua conuertit, inadtquacu ve id indiuiduocii quo non conuertitur. via valet
dicere est homo,ergo est risibilis, Eo e couerso est risibile. ergo est homo, non tamen sicuti dicimus p Socrates est risibilis. ita Et e conuerso dicere possumus, uris bile est Socrates, di hoc quia risibile in plus se habet quam Socrates, ut alias diaximus.