장음표시 사용
71쪽
Concoctiones erism,salutisq; securitatem indicant,sic cruda,&quae
iusta es 4 in pr*uos Verruntur abscessus,vel nullam crisiim,vel lakiuta: δ bores,vel tempus prolixum,uel mortes, vel recidiuas 'declarant. Ac iam mihi videtur uniuersa medendi methodus quae formam tantum, ac Veluti uniuersalem speciem totius negotii continet )ad finem situm peruenisse. Reliquum autem nunc fuerit, ut modii aliquem quo quis possit eos, qui a morbis sunt liberati ,reficere: prospicere autem iis qui in morbos procliues sunt, ac . cos denicis, qui inculpata fruutur corporis Valetudine conseruare, doceamus. Ergo ex symptomatibus, quae medium inter ea quae sanis insunt, di ea quae eueniunt . . aegris,seruant,deprehenditur ipsa in morbos procliui.
Vae 2 ins Affectiones vero, quae talem proeliuitate gignunt,
deprehedaia. pςr contraria sunt corrigendae si tamen haec res summatim tractanda est nam si transigenda particulatim, Omne exuberans est vacuandum:sic ut prius sit distii Exuberas om. guenda exuberandi ratio: quantitate ne, an qualitate, ne uacuanda aut utram etiam ratioe exuberet. Ac deinde, quod po- test iterum ad naturalem statum redire sic per contra esse in crassan DR Riteretur:Vt quod cramim,lentumq, est, tenue fiat:
dos, ut conco, quod tenue,crassitus reddatur: ambo vero pariter conqualm , cras coquantur: obstructones praeterea aperiantur: quae tostβ λ tς to genere existunt praeter naturam. quemadmodu VcVenena alte, nςna .nimalium,tum alterentur,tum euacuentur. Al-randa & ua. teratio autem per contraria fiat quae vel tota substan- manda esse. tia aduersantur,vel altera,vel utram qualitate. At euaci bii iiiῖ ςV-xi0,pςr ς- quae trahendi vim habet. Caeter tim haremotiendam. Qmnia quib' sint peragenda remediis, ab ipsis morbi
Vacuatio fiat petendum est. Qujn si omnes pariter humores accreue pertrincti , rint,praecipua ipse rum Vacuatio erit per sectam Vena.
ρε- Δhr Dςindς Vero per frictiones per exercitia per balneas, merari placio Per inediam. Nec alia etiam erit vacuandi ratis,quianaram. selus sanguis excesserit. Vbi autem flauae vel atrae bilis. λω venerosus humor cotineatur in priniis uenis,
72쪽
purgandi tales humores sunt, iis quae aluum commoveant. Si in aliis tenuia & aquosa excrementa fuerint, yx uxinaxmsi biliosiora per purgatoria. Possunt tametenuia etiam alui deiectione purgari . Sed quae totum corporis habitum occupauerint, quum tenuia fuerit, aut indo aut medicamentis,quae cuti applicita, Vim exiccassi habent: quum vero bigosa,primum quidem, Purgatione egent: mox euacuatioe per cutim: At quupituitosus succus exuberarit,si salsus sit, est purgadus. Si κ acidus,experiundum, an possimus eum alcerarer B longe etiam magis si dulcis fuerit. Erit enim is coi coctu facilior. Porro ad concoctionem coducit quies, alfactio modica cibi parcus usus boni tame succi, potus vini parum calfacientis moderata frictio, mediocris usus calidarum aquarum ,insuperq; cibi atm medicamenta moderate calfacientia.Obstructiones reserat quaeculam vel esculenta Ves medicamenta attenuatia. In quibus autem nulla caussa,nullusq; assectus praeter naturam est,sed cum gracilitate, sola 1becillitas viriu, ii facile in naturalem habitum reducentur,si moderatis cibis & motionibus reficiantur. At materias quibus hi alendi instauradi et, sint,in opere de sanitate tuenda explicuimus. Ne tamen deesse aliquid huic sermoni uideatur,no modo ipsius analeptices,sed uniuersi etiam saltibris negotii methodus, hoc quom loco reperenda est. Si solum hoc eueniret corpori ut in halitus difflaretur & subinde inaniretur cibus potusq, defectum illa sarcire posset. Quia vero humorum copia prauaq; excrementa giSnuntur egemus exercitationibus: Marsi Limirum est munus superflusi succum Vacuare: excrementa Vero cocoquere,& expurgare: si tamen eaussaecmnes Vitentur,a quibus solet vitiari sanitas: refrige ratio inqua, aestias lassitudo, cruditas, temulentia,ira, furor,& consimilia. Ergo Vt uniuersam medicinae ra
tionem per capita resumamus, Medicina est E numero Tomus. I. D
est cococta rucilior. Concoctioni quae conducat tiobstructionea apertinua.
73쪽
filiarum artiu uae uitiata refciunt. NIedicitia amcillat naturae.
Romanis esse Medicini arte multiplicem . medicina Gm pium a quPaxima.
losissimas urahes posse que Mit Inedica Meve,qui uel uni.
Graecia uniuersam uix potuisse paaestare meidico, quod sola Roma.
activarum artium, quae res vitiatas reficisit. Ea autem sibi exemplar nullum confingit,sed contemplatur qui dem omnia ex corporis affectione: ac dein ,si quid vitii sit, corrigere id conatur. Sed hoc dissert ab aliis artib , maxima ex parte,se operanti naturae ministra pstet
de partibus artis Medicae. Liber unus. R ,
Non absim ratione mihi quidem Iuste charissime
de partibus Artis Medicae dubitare videris: quippe quum alios alio modo eas partiri animaduertas:id is maxime Roma, ubi artem ipsam Medica in inebra
innumera resecant: ita Ut alios ocularios medicos VO-cet,alios auriculares,&eos et qui ani cristis medetur, peculiari suo nomine appellent: tot q, in summa medi cos faciat quot sint corporis humani particulae. Quaquam serre mirum non est si ars ea quae omnium maxima sit tot in se admittat semones: atm etia,si in mam ima Liuitate pro unaquam harum statim aliquis repesimar, qui inde dicatur medicus.Nem enim in oppido quodam exiguo posset quis victum sibi parare, qui tan. tum suffusiones psigeret oculorum: aut hernias incidetret. Roma vero & Alexandria, prae mortalium in eis multitudine possunt quemcunm alere,qui Vel Vnicat tantum ex artibus his profiteatur.Vnde huiuscemodi, medici urbes Graeciae saepe mutare coguntur, ut idem tota Graecia illis afferat,quod aliis qui in Italia sunt,tala Roma. Igitur ut sermonem quatenus ego sentio, instituam quemadmodum in corporis humani sectioni bus, particulas omnes ad minimam v si scrutamur Acundum speciem,quae elementa etiam sensibilia appalantur,sic artium minimas oportet etiam inuestigaret particulas quae & ipsae fuit earum sensibilia elementa Etenim instrumentum quodda est caput, exempli gra eta: cuius partes,praeter alias,sunt aures, & nasus. Ha
74쪽
mnant,arteriam. Arteria duplici tunica cὀnstat: quaru Arteriam is, altera obliquas habet fibras: altera rectas: Quas fibras qui . non amplius in aliam quamplam lpeciem partiri pollu inus: utpote iminimas , i diuiduas specie. Ex eis autem numquod B instriimentorum cotextum est. Pro illi' ham exempli silvilitudine punctoriam suffusionum ar- eni talem uniuersae artis Medicae partem existimabimus qualis ea est curporis pars quam instrumentum si Ne organum appellamus. Cuius unaquael particula. Proportione respondet sensibilibus corporis elei hen s Huiuscemodi artis partes sunt,theoremata ,sive no Theoremata .
coires . rem prima est cognitio illius instrumenti, quod est pugenduin . Secunda, illius particulae huius iti
strumenti,ubi pungere oportet. Tertia est, mensurae, suffusioni or' pro affectus ratione. Qualia couersione respicit. inta remotionem sussusiois eloco quem occupabat. Sex eaviae. a circa astrictionem versatur. Atm hae sunt notiones . s. .
vltimae, di iamtu mae, quae in alias simpliciores haud qui δem seeari sustinent. Vniuersa tamen ratio curandi suffusioes aliis quibusdani notitiis eget:& illiς quidem duplicibus secundum genus. Sunt autem hae, pr ima quidem praeparatoria. Secunda vero illa, quam apothera missia pinseuticem Graeci vocant. Siquidem siquis velit aliquem paratoria. mimis repletum, aut prauis plenum humoribus, Velaetiam dolentem Iecondum caput, ad huiusmodi opera' 'ξtionem deducere,is inflammatioes in membranis quae Piso debererunctae fuerint, facile eκcitabit, & matb Vninerssim ca nemine insuelpia afficiet.Qu he fiat arte praeparatoria erit opus: fusis,an uacua cuius institutum est totum corpus ab excrementis tui: μφηλcisque exundatibus vacuum, ait etiam caput ab omni fdolore immune reddere. Nec verb eodem modo se habet notitia inflammationis curandae,quo illam se habebe diximus,qua succurrendum est suffusionibus. Qujnktiam alia est ars curandae inflammationis secudum ge Muscaliacus,quae ex certa particyla definitur: ut ophin
75쪽
quid. Peripneum Mina quid. Pleuritis quid. edicinc Par res secundum Corporis ais e nefamedicius par stes secundum inperati des diis Partes serum iactus ratione
Medicinς par stes maerim apopria sunt, Per quas artis fine
raedicing paro trio duplin. Corpus huma
denti diei sub tectum Mediarinae philoso
thalmiae, quae inflammatio externae oculorum t0nlcat existit: aut peripneumoniae,quae pulmonis:aut pleurit dis,quae membranae costas ambientis. Porro si secundum corporis affectiones velit quis ipsam artem partitri,primae,maximaeq, eius partes erui, CuratriX, Salubris Prophylactice, Analeptice, Senum custodiendo φλratio,Educatrix infantium necnon optimi habitus coiciliatrix. Est tamen & alia partitio, quae a ratione ope-trationu,& earu driis depromi potest: quemadmodum Chirurgice Pharmaceutice, di Diaetetice, esse primavaim praecipuas Artis Medicae partes pronuciant. Quat partitio quibusdam penes materierum differentias fetri Videtur. Nam quum omnis particula corporis iuuariri & seruari possit,aut victus ratione,aut medicamenditis,aut manuum opera,inde tres illas Medicinae partevdistinxime videntur.Dicamus itam primas,& propria di qmmaxime esse artis Medicae partes eas , per qua*ipsius artis finem cosequimur: alias aut esse his superiores. Ac tot quidem secundum numerum primae proXLmaeit, sunt,quot sunt maxime propriae ratioes medela
dilicebit porro Medicam ipsam artem in suas partes diuidere duplici modo:vno quidem, si sumamus initia
ab ipsius artis prima, ac maxime propria materia: Vel constat per multimembrem illa diuisionem, quam assi gnavimus. Altero Vero,a secunda materia, nec ita probpria hoc est a corpore humano squod quidem per acchdens,eatenus q, Artis Medicinalis, necno Philosophiae materia existit quatenus sanitatem,& morbu,recipit, generationeq, di interitum subit inito diuisionis exoridio. Caeterum non modo partitio quae ex huiusce ni teriae sectione elicit ad ultimas usque deducitur & ele, mentares ipsius artis particulas , verum & illa etiam, quae a pcipua totius artis materia oriebatur. Praeterea autem & alio modo fieri haec artis partitio pol si v nu
quodi morborum propositum Senus. Per Iorim
76쪽
iusserentias ad ultimas usi particulas animus sit diuta dere: Quae partitio si recte fiat,consequenter etiam perueniet ad Elementares Vsi notitias. Nihil igitur est,cureκ multiplicitate partitionum turberis.Quin potius te Medicinae docti ppende,an nihil sit praetermissum,ex iis quae occurrere possunt . Optimum tame iudicio meo fuerit, si ini , , tarium a maxim propria sumpserimus ipsius artis mate ipsius artis mria: cui mox ex pdicta methodo addiderimus caetera. teria.
de Elementis. Liber primus. . Vandoquidem elementum est mininia rei.qua M
--costituit,portio: nec id ipsum quod Videtur, ςst ebria luit. μοῦ etiam re vera minimum manifeste sanesiquet,sensum Eo. minime eorum fore iudicem,quae vera,& eκ ipsa na- sensum n5 stura sunt rei uniuscuiusm elementa. Iccirco nos cum D fudiςς Hippocrate,neglectis iis , quae prima, sensus iudicio, seriplicissimaque habentur,illa statim quae vere sunt naturae humanae elementa, quaeq, in alia dissolui non possunt nec minus curadis morbis ex Vsu sunt, qua haec, quae sensui talia videntur, summo studio inquiramus: nempe an Unum tantum specie an plura potius & dissimilia sint. Quo si non tantum unum, sed plura sint, adi Varia elementa, quaerendum rursus, quot nimirusint illa, sicuti&quae, α qualia, qua is inter se ta demcomunionem sortiantur. Quod igitur primum id ele- mentum, ex quo tum nostrum,tum aliorum omnium acorpora constant,nec forma, nec potestate sit Vnum, hac docet ratione Hippocrates. Si homo esset Vnihneu Elementu eo Gildoleret. Qu'dsi doleret,unicum necessario medi- porum non camentu desyderaret: recte quidem ille & breuissime fς in My totam rei suminam demonstrans . Nam si homo esctet Vnum,hoc est,Vnico ex elemento conflatus, non esset
ex quo dolorem posset accipere. Qv d si al iquo dolore corriperetur,unica tantύm esset medendi ratio. Nauuum a nulla caussa externa perpeti posset, necessario
77쪽
a sua ipsius natura interne pati .deberet. Quum automunica tantum fuerit Vniuscuiust natura,Vnicus erit anfectias ratio is redeundi ad naturalem statum,unica:i q. . , - quod absurdum est,quum infinitae fere sint, ut morboei rum sic praesidiorum species, Eadem quoi ratione li-i Atonios haud cet eorum sentetitias conuellere , qui atomos, Onan Gini istata prors HS qu-litatis ait alterationis expertes,necno in leos humo compδctilia corpuscula introduxerunt, viii uersae ge-. Dolitvnim. ne nerationis primordia. QMippe nec homo doleret si tacessario dist,e- lis esset natura illius. Siquidem necelsum est,ut id quod doli quum sensus tum etiam alterationis sit capax. Lui, eis: QVOd si δb Omni penitus sit alteratione alienum eun dem omnino statum, quem ab initio sortitum est,pe ipetuo seruabit. Ianin Vero,si transmutetur quidem, sed nulla illi sit innata sentiendi vis nihil propterea magis, affectiones ipsas sentire poterit, quam ipsi lapides sen- tiunt. Qubim igitur utrires horum in alterni, illis, co pusculis ijdesyderetur,certh si ex eis, aut alia quapiam simili, ali uniformi natura,pcreti essemus, non uti nidoleremus dolemus autem,nequaquam igitur semus ex una simplici uniformisti substantia conditi. Porro instrameta m quum duo sint instrumenta, quibus omnia inuenititur us omnia im dogmata,ratio Videlicet, ait experieti/,rae utrum hintinuuntur dQ- rum 'inquam ita illis inseruiet,ut aliquid sint. repertori
Ionitone α ςX Vm y p riter impatibilia , A sine sen operieuuam. su sint quod ipsum deinde patibila sit atm sensus particeps. Iimmo vero quatumlibet illae omnes diomi insi- tum haberent sensum, essent lainen impatibi les, impe. i- netrabiles illi ita Ut eae solo mutuo earum complexu , .. . - ipsa caro generaretur nihilo magis impactam acum se sentiremus, quam quum acu ipsi digitos iunctos disi ginius .Reliquum igitur erit, Ut sentiens corpus vel eviis sit quae pariter vim habeant sentiendi di patieudi 2. , vel ex iis,quae pati quidem possint, sed nullum deinde: i
sti si h beant. Nos autem yrpendemus, utra ,
78쪽
stiorum sit verum. Si igitur elementum non potest eme Elementu noti impatibile no erit etiam specie unum. Siquidem quod pQ ς 'gς est unum temper est impatibile: quum nihil reliquum T, tau uita sit,in quod trasmutari,aut a quo pati queat. Quicquid nem fieri in al. ,enim trasmutatur,in alterum trasmutatur: & quod pa terum. litur, ab altero patitur. Quare plura esse elementa iam Palaionem se compertum quum sit, eorum numςrum inquir*mus , si la risi, Prius tamen iectas omneis eorum, qui Iuniuersum de de elemuis Uementis differunt distinguamus. Redigutur enim in divrunt . . . quatuor. Quyrum prima est, quae eX sensu vacuis, pariter & inapatibilibus altera, quae ex sensu quiden prae- .ditis, caeterum impati bilibus ,consistere quae sunt alterationi obnoxia,pronuiiciat. Quae ambae in hoc conueniunt q ex impatibilibus statuunt. Quare quum impossibilia tradat, eas missas facianuis. Superiunt itam duae. Altera,quae corpus sentiens,ex primis elementis facultatem cum patiendi tu sentiendi habentibus, consi tuit: ait era, quae ex patibilibus,sed sensu expertibus.1 nter quas item ea est comunio, ambae ex patibilib' aiunt. Quarum sectarum Vtral possibile quid profite. tur. Nam si ipsas particulas explorare , rationeq; exa-ininare Volueris, eae quae corporum sunt Vim senticdi habentiu omnes & patibiles sunt, & facultate sentiensli praeditae. Quod si prima respexeris elementa, facit rferi poterit,ut quavis ea nullum habere sensum dicaretur, modo possint in se mutuo multifarianam & age in , te,&pati,aliquod inde, multis intercedentibus parti cularibus alterationibus, sensu praeditum corp' gigna 'tur. Quotiescul enim ex pluribus quicq coimponitur si ea quae in compositioiienoeniunt, qualia sunt, talia ad extremum durauerint,nuna profecto id,noua aliquam,aduentiliansue adipiscetur formam , quae in iis non praefuerit,ex quibus constituebatur AI si ea multifariam Varientur,transmutentur, &comisceantiu
Poterit tunc in coposito aliquid suboriri, quod qb iis D iiii
79쪽
quae prius in primis illius elementis reperiebantur,
De Elemoris generis alteri . QDyre qui ex igne aqua aere & terri. - iatiotic inui m traimuratis ait alteratis,& ad tempera metris: tum quoddam reductis gigni corpus volunt sensitrice facultate praeditum,hi consentanea pronunciant. ιQus - vero ex illis ita ut sunt permanentibus, & permistis ra
tum moaO,perinde ut triticum , hordeum iis, & fabaei , sunt in aceruo,ii nimirum, ea quae fieri nequeut, sem t rur. His igitur,di quod uno plura omnino sitnt elementa,& τ pati etiam possinr,monstratum est id quod coe firmas Hippocrates ait. Qui obsecro fieri potest, ut ex uno quicquam constiritatur, quiana ne in pluribus quidem possit,nisi ea probe fuerint cotemperata Aia Veiam ex iis primis clemetis, quibus omnibus vis insit seni liendi constent sensiIia corpora:an ex i potius qua illa careant,nondum monstratum est. Porro nonnulla quidem omni carere sensu inde perspicuuita est, τ ex compositis etiam quaedam huiusmodi sint. Fatua iram est haec tam naturalium philosophorum, et Medicora opinio,qui unum vel hominis vel etiam ipsius uniuees elementum asserunt. Thales etenim, Anaximenes.. Anaximander,cum iIlis 1, etiam Heraclit', ex elementorum transmutatione mutua, T singula in vicina alia cernant degenerare, unuiarquodq; ex illis esse eIemetitum uniuersale,prorsus demonstrare conantur sic tarda talam prid ii en Vt alius aliud statuat. Quj sane mihi videntur oesmam unicam comunem illam somniasse materiam primam, Omni- .r iambus ciemcntis subiectam quam ut unicana viderui, sur/ςMm etiam unicum esse elementum putariar. Caetertim qur uniuersa pronunciant unum,tam ipsius naturalis philosophiae,quam Medicinae principia destruunt ob idq,
contra eos disputandum non est. Id autem ab omni ratione est alienum,si propterea τ nullum ex element quatuor,solum syncerumq; in corpore cernitur. Velle, quis inflatari,ea omnia simul in eo reperiri. Na cur vim
80쪽
lli in animantium corporibus reperire terram exempli gratia impermistam, di puram, quum ne in uniuerso quidem eiuscemodi a te ostendi queat 3 Q gynicunq; enim particulam eius acceperis, ea statim erit alicuius ealoris humoris , di aereae substantiae particeps: quup tamen ea terra, quam opinamur esse elementum, sit q maxime denta grauisti; ac praeterea frigida di sicca Quod si tu in mundo inihi ostenderis lapidem, terreusane corpus: ego tibi aliquid illi simile in animantiuiri corporibus, o,stana nenape hartilaginula pilorunt, testarumq; genus 6stendatii. Ne igitur amplius impernaistum quicquam exquiras in animalium corporibus, quandoquidem nec in ipso orbe id reperies, adulterio carens . Sed quotiesculam aliquam videris particulam frigidam siccaque &densam ea latis sit, ad reuocadam tibi in memoriam terram. Satis etiam sit humidum aliquid conspexisse raruq ,& fluens ad cocipienda men. te aquam. Calor quot animantis ignis tibi represen tet memoriam: necnon natura spiritus,citra quem animal constare nequaqua potest aeris inprimis,ac mox ignis, tibi memoriam retricet: Nec vero inficiari poteras: uniueribs fructus ex terra gigni, di ex aqua: quum inde luunt habere ortum Videatur. Qi d autem aeris, ignisque per tota simul temperatorum etiam participes sint hinc plane licet cognoscere, g si aqua maceraue ris terram nihil praeter lutum efficies. Fruct' autem lutum no sunt. Si igitur fructus omnes ex elementis Vitiis uersitatis luam ducunt originem non est τ de ipsis animalibus dubites quum nimirum & ab illis alantur. Audenter ital profitendum est, terram,aquam , aerem, S ignem prima esse, coinunia 3, & simplicissima reruomnium elementa & primordia: ex quibus vlics tunistirpes tum animalia omnia gignuntur, aluntur, atq; augmentum suscipiunt. In ipsis enim solis summas quastates reperies abici; vlla mistura, aut teperie . in igne
Elementa pii rum nullibi periri posse. Terea elemere taris cuiusmo di eε debea
Elemento a singulis ee uasmile in animantium cot potibus.