장음표시 사용
581쪽
Vtem non prς stare motus initium secunda tum arteius. Hepar cur na
Denam cicen dum sit, u cor' alteriatum. Cordis uentri. Iu deamum pullare: necnoMenam ilIi a iecore inscitam. Artriete no diis Ialantur ua imPlentur .sed chid implentur, quia dilatatur.
Cato hepatis. Sanguincni fieri a propria he
seris,omnes quae in secundis habentur, statilia pulsu de
stitutas videbis: cuius cotrarium cerneres, si motus initiviri ipsis praestaret uterus. In quod igitur omnes de nunt fecundaru venae inde necessario procedunt. A qui ut manifest. ex conlectionibus liquet)uniuersae in unam coeunt venam ex iecore enatam , sicuti & arteriae omnes in duas magnas degenerant, quae conscendentes vesicam, at P in decliue persentes in illas terniinantur arterias, quae a magna lumboruna arteria oris, in crura λtus serutur. Quare multo magis hepar ve onarum principium dicedum est, u cor arteriarum. Sed nem illudte oportet lateat, ir omnino pulsarent veni, si ex corde originem ducerent. Pulsat nancv totum ipsius cordis corpus,sublatum, contractumq; ex seipso: quam quidem eadem vim a se ortis elargitur arteriis . Quod ii cor operimentis nudaveris, dextri ipsius vel triculi pullum euidenter pluebere. Nec te latebit etiam ei vas insertum, quod cauae Vens est propago sitniliter arteriis pulsare: quantiis etiam pulsario minime communicetur caeteris quae per uniuersum corpus feruturvenis: vi motus arteriae magnae. At vero non quia imopletur arteriae, ob id dilatantur: sed quia dilatantur implentur. Ut igitur denuo sermonem repetam, si requiris exordium primae generationis Venaru, id iecur est: si materiae dispe sationis, qua uniuersum corpus nutritur & virtutis, aliud nullu viscus reperias, quod aptius initium censeatur. Ad haec vero, si id quod mutatur in similem speciem cum eo quod mutat peruenit, iecoris ipsius carne nihil ad languinis generationem reperiri possit accommodatius. Nam sanguis si incrassatus fuerit, tum colore, tum consistetia, exacta iecoris caroessicietur. Ac proinde si humor qui ex ventriculo in ie
cur distribuitur fieri sanguis debeat, necessum est,ut ipsius a propria hepatis substantia fiat mutatio: quandoquidem ipsae venarunitunicae, est sua ipsarum natura
582쪽
generare sanguinem nequeunt. Non enim rubrum il- Venarum nu/lum humorem,sed album & viscosum reddere idoneae t yyyψ μ' ς sunt 'nde di gener tio ipsis est,& incrementum,& nuxritio . Porro ventriculus circa cibos sui tantum ipsius tia cibos co-sratia cotractus,peculiarem sibi ex ipsis humorem su-git: quo quidem ubi fuerit expletus superfluum totum adieiunum intestinuni propellit. Inde rursus iectar trahit ipsum,ati elaborat. Sicut autem ventris reliquum V riecinori fit idoneum ita huius rursus ipsius superfluum, iis quae post iecur habentur omnibus: quum nem iecur mutati ipsurri,eorum causa alimetum permutet . Quemadmo. dum igitur iecur per venas ex ventriculo & intestinis alimentum attraxit, quod sibi ipsi hoc est suae carni ac similat, ita quae post illud pstitutae sunt partes, per alias d se venas alliciunt, deinde rursus aliae, donec in omnem animatis particulam alimentum sit distributu. Ac praeparat sema praecoquitq; unaqugi, particula ei que . . sequitur,secundum distributionis continuitatem. sit gulae autem animalis instrumentariae partes, quum ex 'aliis silia plicioribus costent, omnino peculiari quadam eiusmodi substantia sunt praeditae, quali n6 aliud totius
animantii corpus. Arteriae Vero, nerui, ait venae,in- QBrumam strumentis inseruntur, communis Usus gratia: quorum,n ii ii im actio neutiquam ex corporis loco immutaturried ubi- Mm ratione
cuni sint, semper illum usum communem praestant. su n
Qusnetiam proprium cuius p corporis,sine his ipsis exi Singulis inesse stit: ac proinde actione propriam, exi inie I, diuersam Propria actio- ab aliis, singula possident, propter proprietatem sub- ης , PIQpt stantiae. Nihil ital mirum est iecoris proprium corpus secundum ipsitus naturam esse gignendo sanguini aptis seta est ueluti simum: Vt quod ruberrimum sit, ranquam sanguis: & languis udun 'solum hoc, r coagulatum sit ab eo di Ferens.Grumi si- IJ ςru quidem coagulatio, ab ambiente fit, eκtinguente quidem calorem ipsius: denigrante autem substantia propter refrigerationem. At non ita etiam in hepate acci- Distribu Io au
583쪽
dit, sed ab insita caliditate, quae exornet id , magis et
corrumpat. Alteratur enim Vtro P modo languis, fiue . grumus euaserit, siue iecoris caro . Uerum alteratio ingruinum,uia ad corruptionem est: in iecoris aute sub- statiam,actio naturae. Cor etiam rubet coloris est par-Cor est siccius liceps: at non quantum iecur. Quippe hoc viscus, cor--x P udi 'M de est humidius eoq, rubrius,molliusq, cor autem sic ρο ' cius, calidiusq;4ecore existit. Ita enim futuria est limul durius,& duplici motu,arteriis suntliter,agirabitur: Veeiusmodi agitatione coseruetur caloris natiui symme- Sanguinis huὸ tria. Igit languinis humidi di rubet prima in iecore ge-mbri, neratio contistit. Rivi autem venae eam in totum corpus viribuunt. At sanguitiis naui, tenuis, sebtilis, spiri-itati tuosi, calidissimiq; , & qui rapide per omnia membra
viguinis flaui. fertur, ut inquit Plato, prima in sinistro cordis simu est spiritui Φ,Pri origo: ideo li irascibilis anima ibidem habitare ostendiciu si, sitis est rur Sanguinem autem hunc arterig in Universum cor-
origo: ubi ani, pus dispensant: quas vetustissimi medicorum si1militerma irascibilis appellarunt venas: & si ab aliis quod quidem vas pul-hδbixὴς sat arteria: quod autem pulsus est expers, vena comu-υὰζ inter appelletur. Porro quum motus arteriae quae cu- Artedae cubiti, bitum ac prssertim sinistrum excurrit ex generatio- citatior motus ne est citatus,& magnus validus J,, robustam in corde quid indicet, vim irascibilem innuit: calorem vero in eo vigentem, di feruidum: quem nominare furiosum iracundum is Hippociales. mos est. Eam autem arteriam appellans venam Hippocrates ait.Cui celeriter vena in cubito pullat,iis furiosus & iracundus erit: cui aute lente, torpidus. Quod autem in iecore collocarit Plato eam antimae partem , quae esculenta potulenia I, expetit illic maxime signi-Appetit m ficare videtur ubi ait. Uerum eam animi partem, quae ii hepate coti cibum potumq=,ta reliqua Omnino quibus corpus inariotae. get concupiscit, media regione inter septum transuerium,& umbilici terminum collocarunt: quodda quasi prssepe ad totius corporis alimoniam fabricati,ac ibi-
584쪽
aa illam animi vim, ceu feram agrestem illigarunt: quam sane corpus suum alere necessarium est, si mortalium genus aliquandiu sit permanserti. Et paulo post. Quod,inquitii Deus perpendens, hanc ipsius iecoris speciem constituit,&c. Nihil autem refert, venarum principium duras iecur, aut sanguinis, aut appetitoriae animae: familiarius tamen est medico, de corporis instrumentis philosopho,de animae facultatibus disciplinam instituere:id quod facit Hippocrates,dicens. Venarum radicatio iecur,arteriaru cor est. Etenim de corde Plato sic disserit.Cor,& venaru, & sanguinis, qui per omnes partes uehementer circufertur, fontem, in domicilium munitum constituerunt: ut quum iracundiae uehementia ferueret, ratione hortante, si quid inique in eis fiat extrinsecus, uel etia ab ii ternis cupiditatibus, satim per omnes angustos meatus quicquid sensus est particeps in corpore,iussa minasq, sentiens, fiat morigerum, S undequam obsequatur, praestantissimumq; in ipsis omnibus, principatum gerere sinat. At Hippocrates, dum prauo colori corporis, gracilitatiqtin habitu perfrigerato medetur, iracundiam dicit studiose excitandam esse,ium coloris recipiendigratia, tum effusionis humorum. Iracundiam porro esse definiui phi losophi, caloris effervescetiam in corde. Quod autem Dei testimonio Homeri possimus confirmare appetitoriam uim in hepate delitescere, facilb cognoscent ii qui apud illum Tityi fabulam legent: quem nimirum finxit a vulturibus hepar exedi, que Latinam compellasset stupri. Quemadmodum nunc factitare solent, qui peccantes famulos puniunt:eorum san qui fugitivi sunt, crura exurentes,scarificates atq3 ferientes: eorum qui sunt in furto deprehensi,manus:gulosorum,uentrem: garrientium,linguam. Summatim vero eas plectentes particulas,quibus illi prauas obeunt actiones. 44x
Iracundia quLhus sit excitanda. Iracundia Homerus. Particulas eas plecti solere,a. bus quis pra/uas obit actiones.
585쪽
detur bonum: quod autem apparet malum, Uitemus: habeamusq; natura impetus hos ad horum utrua; phi Philosophis lotbphia, quae vere bonum malumq; docet, a peccatis R Pςς immunes reddit. Ostendimus igitur dispensatione ani- ζί. malis in lucem aediti, a tribus administrari principiis . dispelantia aniuno in capite collocato cuius opera,per se quide,ima- mal. Sinatio, memoria intellectio, cogitatio 1,: in relatione Ronalis primour at aliud, sensunt partibus animalis sensibilibus imia ςiPM QPςx
partiri, motumque arbitrarium iis quae mouetur secundo autem in corde conisistente. cuiuS Opera per se qui- j in ... Gem, robur est animi,urmitudon; in iis, quaecunt ipsa cipii opera. Tatio itiiserit. atl etiam inuictus animus: fecundum ata isectum autem,Veluti feruor natiui caloris anima tunc
cum qui iniuriam inferre est vilus,punire desyderante: at relatione ad aliud initiu esse particularis caloris sin- gulis corporis partibus: sicuti pulsatilis motus, arteriis. tertiae Vltimsq; virtutis in hepate collocate opa sunt, Appe Itoiuquae ad animalis nutritionem spectant omnia: necnon cipuiuauium fruitio: per quam vehementius,et par sit, mo-ta,intemperantiam atm libidinem gignit. Demonstra-xo Rutem quod neruorum principium in capite delite- RQ Q scat simul etiam cognoscitur neruos ipsos non a cere- e bis abri dura meninge, quemadmodum aliquando opina- medulla illiustus est Erasistratus: sed ab eius medulla oriri:& si primo exoriuntur. quidem, tenuis membranae processu, secundo aut crassioris, sint inuoluti. Porro exciso capitis osse, Vivente adhuc animali & crassiori detecta membrana, si viro bim medio rectitudinis, qua cerebro haec plexu duplici incumbit, per hamulos eleuatam , aut solam ipsam incidςris, ut totam excideris, nem insensile, neq; immota Cyyςhy'φηςt bile ipsum euadet animat: quemadmodum nec si obteia Ium ibit,' getem ipsius partem totum posterius cerebrum, aut nec sensu pi ;iola incideris,aut excideris: .imo vero ne si cerebrum * liqum ab ipsis quomodo cum excindas,sic quoq3 animas mo
i xui .ut lcnsus exps reddetur, prius il ad aliquem venia Σ ' P '
586쪽
CerebrI uelit, culi quatuor. Animam habitare in ipso cerebri corpore; prima autem illius instrume tu eme anima leni spititum. Animalis, spiritus non est substantia animae ,
triculorum ipsius talis sectio pueniat. Maxime autem ventriculus posterior offendit animat: deinde medius: minorem Uero anterio Utercs noxam adfert. Quian igitur coniunctis ventriculis cerebri diuisio quo ab stulerat motum & sensum paulo post rursus ientiat ac moueatur animal, dicendum est in ipsius quidem cerebri corpore animam habitare: primum autem eius organum, tum ad uniuersos animantis sensus, tu ad motus Voluntarios esse animalem spiritum. Qui quidem si animae substantia esset quod aliquis posset existimare simul cu eo,dum euacuatur,periret anima: cuius contrarium cotingit.Nam euacuatus,donec recolligatur, sensu motuq, , non vita destituit a mal. Merito igitur generatur hic spiritus . iuxta ventriculos cerebri, atq; ideo illinc desinit arteriarum venaruq; non exigua copia, ex qua sunt plexus choroides formati . Nana ex arteriis conscendentibus caput, ac postea sese ad cerebri basim torquentibus, conficitur plexus reticularis, in quo elaboratur ipse animalis spiritus. Etenim arteriarum spiritus vitalis di est δέ dicitur: . sicuti & animalis, qui consistit in cerebro: non tanqua animae iii bstantia is sit sed veluti primarium ipsius organum, habitantis in cerebro qualiscunm illa substatia existat. Quem admodum aut vitalis spiritus in arteriis di corde gignitur,ex inspiratione & humor u vapore: ita at alis ex vitali accuratius elaborato ducit originem: ad quam quidem elaborationem reti formis ille plexus fuit fabrefactus. Nam si exaest semen ipsum δέ lac natura elaborare desyderans fecit ut diutius ea in coctionis instrumentis immorarentur: ac propterea semini quidem anfractum quenda ante testiculos praeparauit: lacti vero longitudinem vasorum ad mammas tendentium: merito etiani ad conficiendum animalem spiritum ex vitali ,
veluti labyrinthum uarium, praedictuna illum plexum struxit. At uero quum nerui ipsi ex cerebro di mem
587쪽
branis id ambientibus contrahantur per eam ipsorum sensus Se mo. Partem quae ex cerebro oritur sensus omnibus mem- tW ΠΤ πll ris . bris ali motus suppeditatur. Quae aut utriusq; mem- μpe branae propago est eudem neruis Usum praebet, quem cerebro illae exhibebat. Quare vel si ambas exemeris, nihil laedet particula in quam neruus inserebat: quem- Cerebro milia admodum nem si ipsi cerebro exteriores membranas to a membrais
abstuleris in praesenti quicquam offendes:& si processu temporis aliquid sequi possit incommodi. Quod au- radui 2 'μ
tem ad facultatem, quae a cerebro descendit, spectat, rebro desten isno licet nobis prompte assirmare, an quemadmodum dens per nerinex solari splendore qualitas quaedam profecta, in olai- μψβ, sitne rorem aeris ambientis parte diffeminatiar, ipse solis sub' p. . Guinis stantia in loco suo permanente: sic etia ex cerebrQ Vim ambigit. tus quaedam mebris per neruos influat: an potius substantia spiritus usi ad sensibiles mobilesq, particulas proficiscatur: aut aliqua ex parte in neruos incidens ita ipsos immutet, ut alteratio eorum in mobilia membra distribuatur : cuiusmodi quippiam fieri in sensu uisorio contingit. Siquidem per opticos neruos,qui ab anterio Opticom hei ribus uentriculis cerebri qua parte uersus medium uen RQ triculum in obliquum & angustu se contrahunt orima
tur,& manifeste cocaui sunt,spledidus spiritus Ra Qςu o .ui, uti, los fertur: id quod ipsa structura docet, praetςrea w diluta Via in
uno quidem oculo clauso , dilatescat alterius pupilla : alterius pupil. aperto autem , statim rursus in naturalem magnitudis iam. nem redeat. Caeterum inanitionis repletionis 3, celeritas, non humoris cuiusdam influentis,sed solius spiritalis substantiae sit opus, haud negotiosum est colue - .ri. Quoniam uero in idem utrim meatus perueniunt. OpticoN nere
uerissimile est communem regionem ex utrum medii ' eum e5fluxus.
bus spiritum recipientem, dum alter oculus clauditur, alteri totum ipsum transmittere. Quare si iis qui suffusione laborant dilatetur pupillae foramen, clauso alte na emet posro oculo incolumis uis uisoria seruatur: sin autem hoc
588쪽
eis non eueniat perierit omnino ac proinde licet probe suffusio curata sit, ipsi non cernent. Aliis Vero quibusdam accidit ut non videant,vel citra suffusionem , Neruis omni. ob Visoriorum obstructionem meatuum. Ueru enim-hus non inesse uero mini m. quidem arbitror neruis omnibus inesse meatus, sed iis tantum, qui corpulentiores existunt ouisae exotius quemadmodum est processus ille spinalis medullae, cui laesie potum porus ita sensilis inest, ut visoriis neruis, ad vehemen- sensibilem. tiorem virtutis distributionem. At vero quod ab oni-Dimi vir nibus vocat distributio virtutis, alterationis Quaedam με M Φ. impartitio: qualis etiamin aere a solari iplea re ac- visionem fieri cidit. Sic Vtil consentaneum est, etiam spiritum qui in extra miliedo. oculos proficiscitur, primo illapsu uniri cum aere am-
biete, di simul ipsum in suam ipsius naturam inalterare, non tamen extendi plurimum . . corpus siquidem quod videtur,aut mittens de se aliquid ad nos, cum it lo etia propriam indicat dinotionem: aut si ipsum nihil mittit expectat aliqua a nobis ad se venire facultatem visio si spm sensificam. Utrum igitur ipsorum sit neruis, hoc iudicala δ' ς bitur modo. Per pupillae foramen iit visio : qa quidem si expectaret portionem aliquam, aut facultatem, aut imaginem aut qualitatem corporum extrinsecus subiectorum ad se proficisci,nunquain eius quod videtur, ' ' magnitudinem cognosceremus: ut montis, excpli gra
tia maximi: alioqui tata imago eius, oeulis nostris incideret, aequantus est ipse mons: quod omnino ratione caret: quemadmodum & si quis dicat, eam una temporis occasione, ad singulos videntes, etiam si fuerint milAer ambida ta, le,permeare posse: quum visorius etia spiritus nequeat e nobis instru fluore suo tantum extendi, ut toto corpori quod videmqntum ii ter tur, circum fundatur. Relinquitur itam adhuc aere am- uidςndum φm bientem ale nobis instrumentum fieri, quo temporς videmus, quale in corpore neruus ppetuo existit. Eiuia eo ore. modi autem quippiam accidereuidetur ambienti nos . . aeri,ab excidente spiritu, cuiusmodi etiam ab spieiore.
589쪽
solis. Ille siquidem stipernia aeris extremum attingens, in totum virtutem communicat. Visus autem per neruos visorios exiliens, quum substantiam habeat spiritalem,Vbi in ambietem incidit, primo incursu alteratio nem cffciens, . ac se si longissim. extendes, illuminat quod illi continuum est,nempe quod ambit corpus: sicut in mometo temporis alterationem in totum ipsum transmittat. Apparet aut similis quidam affectus utrimaccidere, di neruo, di ambienti aeri. Nam quemadmodum si interponatur aliquod solidum corpus in medio' subsequentis aeris, statim Videmus eius spledorem perire, ceu qui dum immutatur euadat lucidus, non a tem q, permutatus fuerit sic enim lume perpetuo seria υaret vel si ablatum id quod illuminat esset)ita & neruo secto, quantum sectio a continuitate cerebri separa, uerit, tantum is insensibilis statim reddetur. Sed in arteriis etiam eadem natura, quae in neruis cernitur. Dissectae siquidem , interceptas ue funiculo, non pulsant , destitutae, non ut Erasistratus putat, eo quod a corde mittitur sed facultate illa qua tunicae ipsarum, corporicordis continuae, influentem ab eo semper obtinent. Commune igitur omnium est sensus facultatum, quae cerebro originem ducut, per neruos usi ad propria instrumenta deferri. Item iv neruus substantia cerebro est similis, nisi τ quantum, ne esset ad patiendum facilior, statim condensatus est, tantu a cerebri natura re-' cessit. Quantum igitur singuli nerui proprie dicti sensor rii, a cerebri natura recedunt, tantum etia ab ipsius facultate. Vocantur autem proprie sensorii uerui qui in- frumentis inimittuntur tensoriis, molliores aliis, qui particulas mouenta. idiis merito. Senius quippe non fit, ' absq; hoc φ quoquo modo assiciantur nerui maotus au tem, in agendo solum, actione obtineti ac proinde non ab re sentorius mollior: durior aute motorius neruus,
mirus do reddas in. sensilis. Arteriae quaerodo no pulsenti Arteriam turiis in influere pursificam uim a
sunt molliores iis,qui move particulas.
Scnsum ab inerui astema non fieri. Motus m actione consistit. III
590쪽
Nerul mot cipes,quoniam huius sensibile crassiorum est partium.
res omnes sen Porro visorius neruus,omnium neruorum maximus ,
ἡ-d ''' anter cerebruna di oculum totus medius consistit inte-Optiel nelui si morem quidem sui partem,molliorem habens: exterius, & cosisten nam vel 5 duriore, ut di facilὲ per ipsum multa ex ce-tia, & consim rebro spiritalis substatia in oculi regionem perueniat , ON' di etiam aegre afficiatur. Quanto autem oculi prinaum sensibile exactius est,ia tenuius, a sensorioru aliorum , tanto etiam oculus magis si illa,cerebri naturae est par mi d licςps. Quare quum sub tunicis oculorum duo conti-oystallin'hu, neantur humores orbiculares, unus qui vitrum, altermor. qui refert crystallum,Vbi primum visificus neruus exteriorem oculi tunicam permeat, spiritus quidem peri, eius porum illapsus humoribus illis miscet,ut sit bstan' ι tia eorum fiat tota lensibilis: ipsius autem nerui substan culi fabrica.-soluta , dilatata amplectitur vitreum humorem, in maximum crystalloidis circulum desines. At plexus quem efficiunt fibrae ipsius nerui optici dilatati, voca- Amphiblestroi tur tunica amphiblestroides, ac si dicas reticularis: quades tunica. si velis rursus in unu cogere, coaceruare qῆ, cerebrum tibi esse apparebit. Ac meri lci sane sic costructus is neruus fuit,instrumeto usurus aere circvfluo. Tale autem
instrumentum neruo fit aer , ad propriam sensibilium
explorationem quale e Xistit ipsi cerebro neruus. Proinde quam cerebrum rationem habet ad neruu, talem
habet ad aere oculus. At propriu uisus sensibile quod
.m b is prininum Ri te/ appellaui) colorum est genus. Illud si-' sis, Ibit . quidem primum, di per se, di solus inter alios, sentit ,
Gustus sapo . quemadmodum gusius ae sapores : Qq & coloratu corvo pers iv piis simul cu eo cognoscit, perinde ut gustus. id quod sapores edit. Caeterum ut gustus atm alii tensus fiant, opus est ut ad animantis corpus ipsum perueniat sensi visi. qui pes bilς - Visiis .utem per mediti aerem ad coloratum excipiat. tenditur,unde ipse solus una cum colore illius quod ui