장음표시 사용
171쪽
GAsPARr coNTA RENI IAlius laude gloriaque cumulandum, quia non tam liberaliter legesserit erga multos, neque tot bonis expleuerit omnem populum gentemq;. Vnum tantum sibi moleatum este, ouod,ut optabat, commodis quorundam te-mitorum hominum non prospexerit, qui sibi, postquam ad Lacrum illum honoris gradum ascenderit,sdeliter ministrarint: perare tamen si Deum optimum max.Pontiticemque, cuius dignitati toto animo inseruierit, fortunas eorum subleuaturos. Nec oblitus est suo opportunoque tempore mandare custodi ipsius, ut priuile ium
quod beneficii loco a Pontifice impetrarat, ad delicta e
nitus abstergenda traditum, sibi legeret, dum mente orationeque consisteret. Cum h. ec animo versaret, sane
constanti ac sorti, atque hoc sermone semet conselare tur;suos, qui presentes aderant i autem erant, ut quisq- maxime illi acceptus probatusque suerat,angebat,atque ita perturbabat, illacrimas vix tenere possent a quibus tamen sibi diligenter temperabant, quamuis intelligerent ne magna quidem copia ipsarum spectante illo effusarum posse ipsum commoueri, Me statu illo animi dea; ci. Eadem vero hominis prouidentia in intelligendo praedicendo ue suis viis suae sine, exitu ipso com probata est, que in ceteris rebus iudicandis significandisque sepe apparuerat crescente enim semper vi morbi, remedijsq; omnibus superatis, oppressus ille est; animamque essa-ui I. Sept meridie Quamuis autem horas circiter sex antea Voce orbatus esiset, non tamen sensi animi, intelligentiaque extremo illo tempore caruit, ut cer
tis quibusdam notis indica)sq; exspectum est; confiditq;
clementia conseruatoris nostri,ut Christianum virum decet; luna aliter non posse se spem omnem suam in eo collocatam habere nutu, admonitus diligcnter de hoc, significauit. Vt Verose constantem in hoc, maximeque pium praebui ita, qu, emoris est consitetudinisque, non selum magno, verum etiam alacri animo geri, custodirique passus est quae an Vt nuntia mortis, perterres a ciunt
172쪽
ciunt laerosque; ac Valde omnes, qui non firma raclices egerunt in persuasionem Christianam, perturbant. Reliquit vero ille discessu suo suos omnes moeroris ac luctus plenissimos ut uniuersiam quoque ciuitatem dolore magno adsectam , quae sane, quacumque ratione potuit sunus illius honestauit,&quam molesta iph optimi custodis mors sui siet, planum secit die autem, quq secuta est mortem ipsius, minus ductum est Orationem de laudibus eiusdem, loneste acta cuncta vita, habuit Romulus Amageus, disertus&nobilis orator, qui tunc mea urbe, domicilio quodam ciere omnium dis iplinarum, humaniores litteras docebat, legotia publica rei p. administrabat corpus in Diui Procul depositum est, eo consilio,vi Venetias postea comportaretur, in si pulchroque maiorum ipsius, clarissimorum Virorum, collocaretur Paulus III nuntio allato de obitu Contarcni, aegre admodum illum tulit declarauitque quanti hominem fecisset, omni genere liberalitatis usus erga domum illius nec tantum Pontifex Maximus, qui saepe opera ipsius fideli& utili usus fuerat, verum etiam Romae ceteri probi Viri morte ipsius vehementer conflictati sunt nam, quantum luctum eadem in patria excitarit,
non facile dici potest omnes denique, qui aliquando doruinam illius gustarant, singularisque probitatis hominis specimen aliquod acceperant, publicam illam cladem existimarunt. Ciuis autem collegaque ipsus in amplisii mos acerdotio Petrus Benabus quantum dolorem cepis . set ex graui morbo Conia reni, desperataque iam a medicis salute, notum omnibus esse voluit in epistola enim ad Flaminium Tomarotium, quomodo adfectus animo estet audito casse illo,&propinqua morte optimi honestis simi viri, diligenter narrauit Verbis ipsis, quum illustri loco posita sint alioque sermone edita supersedebo. Posssem etiam aliorum multorum doelorum4 excellentium virorum, testimonia citare, qui quantum damnum morte illius factum esset, scriptis suis testati sunt: in
173쪽
hementer etiam n CLIVDantae ratione vivendi, veroque cultu Christiani honaanis,&acerrimi aduersari opinionum, quas alle in Germania defendit, extiterunt magnifice tamen de eruditione, continentiaque illius in illis ipsis libris, quibus lententia ipsius oppugnabant, locuti sunt quod seres si venire non solet, ut a quibus de veritate hominos dita sentiant, non eosdem etiam conentur deformare, atque ita auctoritate omni ipsos spoliare. Et quoniam de dolore, quem illo tempore cepit Paulus III mentionem seci, libet etiam commemorare, quod ab eodem illos amiliari Contarent, omnibus ossicijs cum eo coniuncto, Ludovico Beccatello, honesto in primis S fide digno viro, accepi, ad id confirmandum Vehementer accommodatum declarat enim mansisse diu in animo Pontificis gritudinem hanc, ac leui quoque momento resticari Q- litam tantam plagam . nisi sorte aliquis putet sapientissimum illum senem cotidie magis, in magna penuria taliumvirorum, cognouisie quantum incommodum olim acceptum fuerit obitu eius viri, qui Vt quietorum temporum ornamentum ingens,ita perturbatorum prςsidium firmum erat quum enim ad se illum euocasset, opera ipsius quibusdam in rebus usurus, diligenter ex eo quaesiuit, an pr sens sorte ille adsuisset, quum fato Contar nus sunctus est rogauitque ut diceret aliquid de institutis&vita illius. cui statim, mihi affirmauit ille,se respondisse id, quod erat mirificam fuisse Contarent integr tatem fidemque in ijs omnibus rebus gerendis, qua mandate illi ab ipse forent, intelligeret e ipse sua sponte, facere ad dignitatem Romane rei p. conseruandam: Virumque illum vera probitate pr ditum suisse, non set ac simulata, quam personam plSrique,Vt eo perueniant, quo cupiunt, sibi callide imponunt: numq; omnium Contarenum veteres ac maXime rata Opiniones &animo probasse, verbis etiam semper defendisse quo sermone accepto commotum Pontilicem Maximum, qui deambulabat
174쪽
136 Alabat, stetisse, manuque iterum percussisse mensam prope positam, dixisseque non sine gemitu quodam ac suspirio, quod indicauit uulsam suisie penitus omnem ex animo ipsius suspicionem, qua quondam eo inculcata de illo vocibus malevolorum fuerat: Amisimus profecto magnum virum, ac valde utilem reip. nostrae ciuem . sed, ut alia,ita hoc magno constantique animo serendum. Quoniam autem non semel dictum est in hac vita de magna labe animi quorundam, quum ab ipso illo vitio magnopere Contarenus abhorreret, qui alienam personam induentes unde Graeco vocabulo,sumpto abactoribus sabularum, vulgo πτ pim appes lantur Meam quidem semper meliorem, vel optimam potius omnium, longe aliivideri volunt, quam vere sint atque ita magnis in rebus imponunt simplicibus hominibus, nihil inde mali suspicantibus, unde plurimum ipse expectare oportebat;non alienum esse duxi de hoc tiam diuerere: s enim numquam desuerunt, qui fallacias & dolos horum nefariorum hominum aperirent, ac maxime illos esse cauendos in vita admoneret, numquam tamen ita probi viri eruditio instructi fuerunt, ut fatis possent artes eorum intelligere, atque insidias etiam vitare. In primis autem an pietatem nostram Christianam que tota in simplicitate nunt undata est, radices egit, atque incommoda spe magna apud nos peperit sc si aus. Quo maiore odio digni sunt hi pessimi mortales, qui te, que quo magis pura integraque est , eo magis probatur, astu tis consili; utuntur, ac dolos malos exercent
mammiustitiam esse, videri uelle optimu uirum, quum tiam aliquo modo signis casta videtur doctissimus vir
una est tuuia serretan sitim magnis laudibus Amphiaraum, summum illum augurem, cundemque faniamum num unquit enim ipsum non studui e quod mul
175쪽
uod nos, malis multis doctos, reddunt etiam aliquano dubios&incertos faciuntque,ut probos honestosq;
viros ab improbissim puris distinguere nequeamus, non dici etiam potest quantopere hoc pacto obsint, cum apud Euripidem etiam sapiens antea semper habitus Theseus, eo nomine suspectam habuerit eximiam probitatem, castitatemque ni ij insimulatus enim salse Hippolytus , quod cudilei pilus violasset, quum se ille apud
eum purgaret, quod vita sita ab eo scelere valde remota esset,sidem ea de causa no secit: timuit enim pater ne tenuis Victus, cultusque, quo filius delectabatur: abstinentiaq; avescendis animantinus, simulata foret simulque ne disciplina Orphei, quam ille profitebatur fantibaritasque
demum Diane,in qua se valde iactabat, ficta est et quare in alteram partem miserabiliter peccauit. Sed eo rede mus unde digressi sumus. Idem etiam intimus consiliis Contarent: nec minus studiosius fame existimationis'; huius optimi, ac pudentissimi viri, quem sibi in vita tamquam viuum quoddam exemplar probitatis proposit in , notam, quam improbe vitae ipsius inurere prςposterus quidam amicus studuit, hoc pacto deleuit. Narrat enim sorte euenisse, ut illo ipse tempore, quo grauiter
Contarenus aegrotabat, Bernardinus Ochinus,ille nous condendae Franciscanae simili edux&auctor,Bononiam venerit, Romam ad causam dicendam euocatus insimulabatur enim in iis contionibus, quas Venetij habuerat non nulla dixisse, quae veteribus decretis Roman frei p. aduersebantur: additque habuisse illum litteras ad se scripta a Giberto episcopo exones, quibus a se petebat,ut diligenter ageret cum legato,Vt hortaretur hominem adsistendum se in iudicio coramque ad ea, quae ipsi obiiciebantur, defendenda: quum cognouisset ipsum timide ad id descendere, egereque stimulo quopiam auctoritate magni alicuius&grauis Viri neq; enim adhuc Gibertus hominis leuitatem inconstantiamque perspe-
176쪽
ut v I xerat: is autem Vesperi Venerat, quum iam cenasent omnes, legatus tanaen adhuc in lectulo vigilaret: qui, quusperaret morbum postridie leuiorem sere, ut commodius eum audire posset, loquique cum ipso familiariter , iussit ut preberentur illi, quae ad curandum corpus pertinerent: contigisse vero contra it ea nocte morbus ingrauesceret. quare mane legatum totum distentum suis
se in remedijs qu. e medici adhibenda iusserant, sumen dis, nouisque curationibus: unde factum fuerit, ut neq; de hospite illo, neque de alia ulla re agi cum eo potuerit. Bernardinus interim, cui in primis malasma mens, malusque animus cognitus erat atque umbras etiam,vi, qui sibi alicuius sceleris consci sunt, faciunt, reformidabat, coepit Vereri ne astute illic detineretur: putabat enim fingere morbum legatum . quo metu homo oppres iis nam hoc verum esse non multo post consilio , quod cepit persipectum est non cessabat Ludovicum urgere , Vtio garet legatum potestatem sbi facere abcundiuein quo ille ipsi non obtemperabat, putans breuisere ut melius eslet legato videbatur enim sibi perspexist e cupere illum magnopere cum Bernardino loqui; qui sane usque ad id tempus magnum sibi nomen ex facultate illa dicendi opinione sanctitatis conciliarat. Cum autem, magis ma Ipςxxiinoro crescente, instaret, Ludovicus im
uiolegatus iactaretur, eo irrumpere, rogareque Vi Pateretur apsum abire: in quo an eleumanissii , 'Vibo
esset haec ipsia verba protulit. Vides quo in statu sim excusatio haec apud te iusta sit di ora, bi, imae
mihi propacius sit feliciterque itistii iuri
177쪽
set acerrimumque se hostem Pontificiae potestatis praebuisset, ut se sapienter id fecisse ostenderet a perditaque causi sagiti; multis contaminata, merito defecisse: habereque se multos socios eius consili; probare vellet,non
veritus est criminari amicum, memoriarcs ac litteris prodere questum secum esse eo tempore Contarenum de moribus institutisci Romanorum antistitum: insedistione seu atq; iniusta bonorum: huiuscemodiq;ahamulta scribere prorsiis inania, inuae non solum a veritate abhorrerent, sed etiam vitae eius, cui adficta erant, nullo modo conuenirent quae cuncta Ludovicus ut est vir optimus&omnis officii, quod in amicitia coli debeat, o-Dseruatissimus asseuerabat, refellendi eius mendacia causi. d purgandς innocentis uixi illius mortui, quem uiuum magnopere dilexerat, nec tantum hoc se ita habere, testimonio suo confirmabat, sed alios etiam testes huius
rei producebat, qui praesentes illic ad saerant in quibus
etiam nominabat Iulium Contarenum, fratris legati filium qui post eius mortem & ob naturae probitatem,
ob commendationem patrui, creatus est Pont.Ciuitatis, cui praefectura regendae repositus antea suerat. Cum Ihoc tanti momenti sit ad integritatem Contarcni o 'stendendam,abstergendamque maculam illi salse aspersam, volui totam rem, ut sactam eam accepi ac pqne ijsta dem uerbis, quibus mihi exposita est, commemorare. Rebus autem gestis ab eo dum uixit enarratis, nunc quae monim diaeta ingeni reliquerit, si uetusiue otii psus indieabo prius tamen, quod adhuc ualet aliquid ad confir cliandam doctrinam hominis, testimonium de ea re gra ,
uisii mi&eruditisiimi uiri citabo quod additum superioribus testimoniis, qua prodidi de eximio ingenio ipsius, praestantique cognitione omnium dis iplinarum,uera esse declarabit simulque non sine quempiam dubitare, quomodo ille,in Vita plerumque Occupata, tot tamque praeclara opera efficere potuerit, quς multum etiam posteris prosint,pzrpctuo quotcstcntur, qualis ille, quantu
178쪽
rei oris fuerit, nobilis philosophus,&qui multos annos in Bononiens gymnasio summa cum lauded admiratio. ne omnium, qui aliquando ipsum disputantem audierunt, matrem eam omnium optimarum artium coluit, mortuo Cota reno, tuum sermo ipsi esset institutus cum
honestis quibusdam viris de damno, quod eo tempore iactum esset interitu illius, plurimisque animi dotibus vac maximis virtutibus, una cum eo extinctis, inquit doloris plenus nam virum eum valde dilexerat , in similiaritatem ove se ius ins nuarat illo tempore , quo legati nomine VrDem eam rexit. IEgo, quod mihi videor meo iure facere posse nec enim malum me omnino es e existimatorem harum rerum arbitror adfirmo hunc hominem Omnibus, quos aliquando cognoui in philosephiae studiis merito laudatos, qui fine non pauci suere, prestitissed scientia multarum rerum 4 iudici; firmitate: --psumque vere philoseph grauissimo nomine dignum fuisse iudico. Certe quum ego de aliquare, propria eius studi), cum eo disserebam, videbar mihi prae illo minutus quidam philosephus esse vel potius nouus quispiam auditor, plane rudis eius artis, quam profiterer, quare ad ipsum spe me conserebam, ubi locus aliquis obscurior mihi negotium facesseret: in qua quaestione quum paulo an tea ipse toto animo versatus essem, ahq uas cintiam horas euolutis pluribus voluminibus, praeterita die consumpsistem ille vero,ut existimari potest Gatio multorum annorum nullam cogitationem de ipsa suscepi let, ita tamen apteo exquisite nodos illos dissoluebat,ut videretur diu multumque non multo antea de ea cogitasse. quare inquit si pe ego paene stupidus euasi; mihique potius cum caelesta aliqua natura, quam cum mortali Γ-mine visus sum loqui: idque nunc, quia res ita se habet, Verumque id piorsus est, praedico, nulla alia causa impulsus qui enim non videt assientationi nunc locum non esic,quae praeterea a persisna, quam sustineo longe semper abesse
179쪽
abesse debet'II casseueranter tunc ab illo prolata quum
essent , auXerunt magnopere opinionem,quam qui aderant,de praestanti Contarent ingenio antea in animis habebant . Sed etiam scripta, quanta fuerit eruditio ipsius, id ci Unx HV f ne, Ut ordine a me tradantur, haec sunt
Edidit iuuenis adhuc xxx. enim tertium aetatis annum tunc agebat librum contra iudicium Petri Mantuani doctoris sui; nec tamen ea de causa minus pius, quamuis cotra pietatem facere videretur Mit: ille enim in omni se mone suo adfirmare litus erat, ex opinione sententiaq; Aristotelis existimari debere animos nostros esse mortales quum contra ipse, sedulo aduersus eum disputans, citatis multis locis, tamquam tabulis obsignatis,ostenderit longe aliter principem Peripateticorum de ea re sensisse viderique potius immortalitate donatos ipsos Aristotelem esse voluisse cuius opinionis antea Plato, Unde didicerat,sine ulla dubitatione fuerat Argumenta autem
illa firma adprobandum irauia fuisse, opusque totum valde elaboratum, perspicitur; quia acutissimus ille physicus in libro, quo defendit opinionem illam suam;
acriter oppugnatam ab eo, quem instruxera tradit eum:
librum doctissimum omnium iberrimum esse, qui omni tempore materiam illam persecuti sunt additque videri prorsus eum diuina opera&manu fabricatum fuisse. Scripsit etiam de Elementis libros quinque inquibus viam omnem, rationemque Aristotelis diligenter expressit mist autem illos ad Mattheum Dandalum seroris site virum cuius hic sepra mentio cum magnis veris.
que ipsus laudibus facta est. Addidit his, in altiore philosephiae parte,libros quattuor, quos dicauit Paulo Iustiniano,nobilisiim, clarissimo suo ciui. qui odio rerum
humanarum, quum pertaesim esset varietatis ipsarum. . ut sicilius diuinas contemplaretur ideoque ipsi toto ani- moderuiret;in Etrus os montes coetumque Camaldulensium se contulerat. Hi libri ei, qui attente legerit, nullo
negotio pateficient , quae fuerit vis animi ipsius, quan
180쪽
ta prudentia in rebus graua oribus tractandis sed idem tiam ut melius adhuc intelligatur factum allum natura cistudio4uisse ad persenam eam sustinendam, quam ipsi multo postea sepientisiimus Ponti sex multumque semper omni in re prouidens, imposuit iuuenis adhuc, vitamque colens liberam, ac nullis sacris astrictam soccasionem nanc eius rei nactus, quod familiaris ipsus Ponti sex Bergomas destinatus fuerat, ipsem instituere cupiens, duos libros scripsit de ossicio eorum sacerdotum finxitque ita atque informauit talem virum, quales si forent, quibus tantum hodie commissum est, non laborarem uia quis enim non fateatur pias in primis castasque suisse cogitationes ipsusci totaque mente ac studio blitum esse in illis volutari optimum virum , postquam alium in struere: ornarem ea vita ausus est quam ipse adhuc noattigerat nec umquam cogitarat, praecepta illa sibiv- tilia aliquando sutura Preterea, quum orta quaestio esset in senatu de Pontificis max potestate,diuinitus ne illa stabilita foret, an humanis consili; regeretur: quumque multum de ea re illic in utramque partem disputa
tum esset, domum reuersus, ut quid ipse de eo sentiret; ostenderet omnique errore ciues suos liberaret, spatio ivnius noctis libellum consecit, qui nunc excusius in mani ibus versatur. Sed, uti)sdem etiam in suo proprioque psorum munere prodesset effigiemque eius rei publice, i
in qua natus erat, exprimeret, quinque libros confecit
de magistratibus, eque publica Venetorum,qui itidem idiuulgati sunt. Postquam vero in alii piis simorum anti stilum collagium cooptatus est, perlectis diliget ter syno: dis omnibus, quae varijs temporibus obicimendandi iustatum Christian: reis' coactae sunt, in breue quoddam corpus grauissimas quasq; ipsarum collegit .seruato tem
porum ordine: materiaque omni, quam peisecutae sunt demonstrata. Vtile vero milusce potuit esse volumeri ita
lud e synodo, de qua tunc sumitus contentionibus poci ibatur quamque Paulus III aduertas; s , reconciliando I