장음표시 사용
161쪽
tum acceptumque esse nis quia aduersari; indulximci, ac decreta, quae pugnacisiime defendere debebat, iisdem prodidissset. Hae vero graues acerbaeque voces ab i)s, qui quo animo laudem gloriamque Contarent non sere-Dant,emanabant nec tantum illic,ubi plurimum ipsi obes se poterant, improbe mittebantur, Verum etiam per omnem Italiam sus ac difffeminat ,magnopere illius existimationem ac dignitatem qdebant. quas tamen ille, magno animo prςditus, reique ipsius nature non ignarus, primo contempsit ad eum namque malevoli hi sermones invidorum in Germaniam usque delati simi simulque sperabat exitum earum rerum innocentiam suam, sidemque patefacturum: cui sane ipse toto animo incumbebat Contigit tamen tunc, quod sepe in magnis arduisque rebus usu venit, ut negotium illud, Christians reip. magnopere Vtile atque adeo salutaxe,in medio cursus actum ac disiipatum sit id autem magna ex parte factum est malitia fraudeque illorum, qui Cesaris potentiam, multum compositis rebus, Germaniaq; pacata creuis et, suspectam habebant, suisque rebus periculosam existimabant hi namque non modo veterum discordiarum
fibras, ut oportebat, communis utilitatis cause non euel lebant,Verum etiam nouarum simultatum semina occulte iaciebant, in aures eorum, quibus commissa res erat, insusurrantes, ac salsos quosdam metus eo inserentes. Vt autem astuta hoc consilia rem remorabantur,&ne ad
exitum adduceretur impediebant, ita subito exortum est, quod animos Germanorum ad longe alias curas traduceret: finemque disputationi illi accolloquio faceret: hoc autem suit incursus Turcarum regis in Pannoniam cum maximis copijs, communisque hostis metus: necenim effecit tunc timor ille, quod plerumque consueuit, magnopere exacerbatis animis, Ut stimulum periculum tantum admoueret ad Odia extinguenda & gratiam reconciliandam sed potiu spem, quaecumque erat, malorum illorum sedandorum Orompore intercidit, ac siu-
162쪽
I2 stulit. Missis igitur sermonibus allis, quod factum est extremo mense Quinctili, ceperunt Germani arma totoΩque se ad impetum illum coercendum, sine δε suos tuendos contulerunt. Caesarvcro aliam rationem in ij eius periculi callido consilio propulsandi; quod a veteribus etiam ducibus non semel usurpatum fuit, itis tutum semper utileq; cognitum est statuit. n. cum classe, quam maximam aedificauerat, ornaueratq; , in Africam nauigare: magno namq; spatio Solimanus mde remotus, auxilium illis locis serre nullo modo Doterat, te maiorem etiam aliquam plagam in Grecia acciperet,non sine causa metuere debebat. Vrgebant praeterea Carolu, Vt hoc sacere assiduae preces Hispanorum,crebraq; damna stimulabant, quae cuncta illa maritima regio cotidie accipiebat, obfrequentem irruptionem piratarum .adeo ut maresqne omne clausum illic foret. Quare, tam grauibus malis regnum illud suum liberaret, deleretque maculam quam sibi videbatur suscipere ob tantam licentiam praedonum, statui ut dictum est,apparatu illius belli non deesse, sedemque nefariorum hominum, sepos ehomni ra tione evertere: quamuis inimici timoris ipsum argue, rent,quod ferocissimum hostem declinare ac tellurem, quam maxime tueri debebat, tanto impendente periculo, destitueret: in Italiam igitur celeriter venit. Cum vero muneri, quod sustinebat, non sine magna animi sui molestia finem factum esse vidis et Contarenus, nec se posse amplius nauare operam reipublicae,Vna cum Caesire reuersus est. Postea vero quam Tridentum ventum est, imperatorem, Ut se dimitteret, rogauit: vclle enim se, quum commode id facere post et ecclesiam suae fidei commissam, quq non longe de abest et, inuisere: ac,
postquam publice non posset, priuatim relinioni os scio
cum eo proficisci in quam urbem ille,ut veteris imperij
163쪽
CARDINALI CONTARE NI. ias iuris, non multo ante receptam volebat ut moris est)cum pompa ingredi, indeque Lucam accedere. quo in loco Pontifex ipse Caesarque statuerant simul congredi, ac decOmnivnibus rebus studiose agere. Accidit hoc in itinere res,quq vehementer animum optimi viri commoueret cum enim Brixiam ventum esset , ciuis eius loci honestus sane vir, ac vetus amicus Contarent, qui adi-psiim salutatum venerat, quaesiuit ex eo simpliciter, quae mens ipsum impulisset, ut capita, qu serrentur prolata ab aduersarijs,adeo absurda, a veraratione aliena, in Germania comprobaret cui statim respondit ille eas esse meras nugas, rumoresque prorsus inanes,&quos O mnium aures respuere deberent se namque me dum anceps quod esset, in quo scrupulus aliquis resideret, fine auctoritate Pontificis Max concessurus aduersirijs suisset, ea etiam' u rata in primis sunta firma aliter recepturum non fuisse . non destitit auctor eius sermo nis,sed addidit,rem aliter,atque ille putaret,se habere: neque n. incertam esse, ac nullo auctore prolatam famam illam Menamque litteras vidisse ab eius ordinis homine scriptas, summo viro, quem etiam nominauit, quae id
commemorarent, ac Verum esse contenderent non pol
luit tunc homo lenissimus sibi temperare, quin stomacharetur exclamaretq;. Digna vero merces hoc est meorum laborum si vera simi, que narras statimque ut in nocentiam suam, existimationemque tueretur, misit epistolam ad Pontificem Max qua valde questus est de iniuria illa, sermoneque improbisiimo, quem Roma prosectum,ac per omnem Italiam ab iniquissimis dissipatum. contra dignitatem suam comperisset rogauitque simul, ut, silpenitus eum non aspernaretur, saltem se indicta cau sale condemnaret: nec quicquam de illa re secum statue ret, ante quam ipse ad eum peruenisset sperare cnim se facile causam suam probaturum,ostensurumque, aude se ac pr mio,non reprehensione aut poena ulla, ob ea,
que in Germania gessisset, dignum Ise. Cum Medio
164쪽
lanum peruentum esset, lusciuitas omni genere laetitio magnificentiaque apparatus Caesarem excepit, uisice suo quodam facto Conta renum Carolus decorauit ac, quid sentiret de virtute lingularique probitate hominis, notum testatumque omnibus esse voluit: lateri enim suo ipsum in omni ea pompa hqrere voluit cum que hoc ille modestifcausa recusaret, sequereturque aliquanto post, mandauit humanisiimus princeps uni famulis,Vticene inuitum ipsum traheret ac prope se collocaret, omneq; id tempus, donec eo perueniret, quo paratum illi hospitium erat, consiimpsit cum eo iucundissimis sermonibus. id vero quum persen et dignitatique datum non sine causa aliquis arbitrari posset, licet tamen existimare , multum etiam ad hoc valuisse iudicium, quod fecerat de homine; quod putaret, ut qui verae gloriae non ignarus es sit , eam rem non minus sibi, quam Contareno, laudi honori suturam. Et sane litteris mandatum est, eius nominis primum Augustum Caesarem, quum primum Alexandream, quam bello ceperat, ingressus est, in magna copia honestorum ac clarorum virorum, Areum, grauissimum eruditissimum hominem, sibi adiunxisse , familiariterque cum eo solo in tanta illa laetitia fortunaeq; sitae magnitudine locutum esse quem etiarii, ut magis eum ciues sui suspicerent ac fortunatum iudicarent, manu teneret. erat enim philosophus ille Alexandrinus. Sed aliae quoque res, dum illic mansit, indicio es potuerunt, quantopere Contarenuia, diligeret id quod animaduersiim abali; sopulentis viris, qui an eo comitatu erant, secit ut omnes ipsum colerent, ac de illo celebrando quas inter se contenderent . Caesar. qui, ut supra ostendi, mare transire statuerat, quae ad cursum illum neces arta erant, studiose parabat: imperaratq; ut Genuam classis,ῖropinquosq; in portus cogeretur. quare , ut id celerius fieret, statuit sibi in eam urbem accedendum, indeque Lucam eundum, quo Pontifex Max se venturum significarat. Contarenus igitur breuiore via se Lucam
165쪽
GAsPARI coNTA RENI 2Ieontulit, atque illic, quod maxime cupiebat, post paucos dies Pontificem Max.vidit qui sane hilari vultu, nullo ue signo edito offensionis, ipsum accepit nec multo
post eodem imperator venit, qui non cessauit etiam in alijs magnis rebus, quas cum Paulo III. egit, multa praedicare de prudentia, industria, probitate legati; quibus innibus virtutibus, in munere illo obeundo, usiis suerat in Germania nec non questus est, quod Romς multa
Llso iactata forent contra fidem dignitatem ipsius
quum ille integre sincereq; personam eam siistinuisiet, ac negotia cuncta cum fide administrasiet cui stiatim sa- Iientissimus senex: quique ignarus non erat zrtiumma arum, quibus plerique Romae utuntur, aut inuidia commoti, aut, si alios depresserint, sperantes se in locum illorum inuasit ros, respondit, sibi eximie cognitam esse ac probatam Contarent uirtutem; seque eam ob causam ipsem tunc in Germaniam misisse, tantumque oneris ei imposuisse , facturumq; etiam breui, ut nemo dubitare
possit de beneuolentia sua erga illum, ac, quo denique loco eum haberet,se omnibus declaraturum. Non contentus autem hoc Pontifex,ut omnem scrupulum ex animo Contarent euellere gauderetque illessecum tam propto
erga se animo fortunatissimi hominis ac tam praeclaro testimonio suarum virtutum, notum esse voluit ipsi eum sermonem simulq; sitast illi,ut contemneret malevolas Voces improborum, nec putaret eas quicquam valere ad existimationem suam violandam . sontem etiam huius mali aperire volens, testimonium citauit veterum poetarum, qui naturam inuidiae versibus sitis expresserunt;moremque illam habere tradiderunt, Vt summa loca seriret non minus, quam venti editistima quaeque appetere, ac
violentius verberare consuerunt: omnique demum ratione, qua potuit, ostendit se eum Valde carum habere cumque etiam gratias amanter egisset pro susceptis laboribus iecit ei potestatem,ut tot itineribus defatigatus Ro mam reficiendi sui causa breuiore via accederet: ipse namque
166쪽
ctis,memor eius quod dixerat, de augenda dignitate Cotarent,legatum ipsum Bononiae declarauit quae publica
cura prouinciaque reliquas omnes superat , quas intra suos fines imperiumque status rei p. possidet. Ille igitur laoc novo onere sibi imposito, ut qui non minus rebus gerendis, quam contemplandis factus era Martio mense se in prouinciam contulit factumque est, ut Q. . Aprilis in urbem ingrederetur: qui dies apud eos maxime celebris agitur,consecratus genitrici eius, qui salutem nobis dedit. Iumma igitur letitia totius ciuitatis exceptus est: conataque est illa, quam spem conceperat animo de probitate&prudentia ipsius, externis tiam rebus, honoribusque omnibus indicare certo enim sciebat suturum sibi illum potius esse optimum parentem, quam durum aliquem S auarum dominum aut etiam sertunarum suarum expilatorem in quo certe illi falsi non sunt ut primum enim res illas attigit nullo negotio cognitum est, non minus ipsum in rebus iudicandis clementia uti quitate, quam summo illo iure, quod saepe merito reprehenditur, ac, siquis Vere existimet, quod alio nomine ap-
pestetur dignum est Totos dies ille causis audiendis, controuersjsque tollendis operam dabat nec umquam molesto sane hoci&odioso munere, praesertim homini in a-h; curis studi)sq; educato,defatigabatur. hoc autem faciebat naturamq; ille suam, consuetudinemque flectebat quia verae glorijdeditus erat, ac prodeste mortalibus' quacumque re poterat, studebat . quare quodcumq:mζnus obire di num Viribus operaque sua, in ipsum tota
incumbebat. Erant hecure cogitatic nesq; lteinpore Contarent procurabatque ille ommoda eius nobilissima ciuitatis cum repente,inopinante illo Ro-rent, in quo sane ille tuum versatus fuerat, quodq;
167쪽
GAsp Astis coNTA RENI. 29mnes numeros honestatis in se habebat. Cum enim sedari numquam potuissent ulla ullius opera irae inter Franciscum Gallorun regem,&Carolum .imperatorem,sed cotidie magis nouis iniurijs inserendis inflammarentur eorum animi, gerereturque aut pararetur ab ipsis semper bellum taeterrimum, quod in singulos dies reip.Christianae grauisiima vulnera imponeret, ad internicionem denique redigeret maxime pias nationes, offici sui
ratus est Paulus Pont. Max tanto malo, si ulla ratione posset, mederi tantum queo tam saeuum incendium extinguere. quare mittendos sibi esse censuit seorsum ad ambos potentissimos reges aegatos, prudentisii mos viros tanto omeri sustinendo pares: praeclare enim scis bat, quanta vis est et in ministris ad unam quamq; remeia sciendam; hancque curam, omnium maximam, requirere persenas in primis sapientia lauctoritate praeditas atque ornatas. non minus gratas acceptasque principibus iis, quorum animos delinire ac sectere deberent.
Elegit igitur, quem ad C sirem, in Hisipata ijs tunc degentem, mitteret, Gasparem Contarenum, ad Gallorum regem ire voluit Iacobum Sadoletum ambos viros probos, atq; omni ingentilaude sorentes; , ut collegas in
amplissimo sacerdotio, ita multis honestis artibus inter se coniunctos, ac maxime bonis omnibus probatos quae res gesta est sextili mense. Erat eo tempore Sadoletus Rome quare significauit per litteras Pontifex Contareno quid de illo statuis et mandauitque, Ut, Quae ad iter necestaria erant, expediret: secium namque ipsius in honestissimo illo munere intra paucos dies m viam sedaturum. Hoc accepto nuntio ille, qui nullum umquam utilitatis aliorum causa laborem recusarat, quamuis aetate
iam consectus es et,& satis imbecilla valctudine, aequo tamen animo tulit sibi onus illud imponi quod si animam ctiam in ea legationes profusurum si certo scis ittanta erat pietate pr*ditus,&ita dicto audiens es. sui
mo Pontifici cupiebat, Vt ipsam prorsus repudiaturus non
168쪽
Vo Tonon fuerit. Appropinquabat sane illina ors, quartamen longe alia ratione, e ibi minime expectabatur, ipsum op ressit: nec enim ut a me nunc diligenter narrabitur aut aboribus, aut defatigationibus nouis accelerata est. Agebat Contarenus talis suae annum LIX. in his curis, quas ostendi, toto animo Occupatus partem tamen
illarum iam in id munus, quod instabat, derivans. In 'cumbens igitur illis, quae multe profecto ac graues erant, molesto anni tempore, ut par esset ipsis sustincndis, aliquado reficiendi sui causa se in propinquum urbi locum conserebat: ubi manens&istum declinaret, quo conficiebatur domi, taliquantulum a perpotuis suis laboribus animum a elaxaret: nam squid maioris momenti subito eueni flet, facile illuc adibatur ubi etiam potestatem sui omnibus faciebat Locus autem valde animo ipsius, temporique illi accommodatus, ac quo plurimum variis de causis delectabatur, erat sacellum Diuar Mariae a Monte vocatae, cuius pos sisto procuratioque est sodalium Diuae Iustinae Acciderat autem, ut illis ipsis diebus, qui primi Sextilis mus suere, fratris films, illius falutandi de visendi causa,Bononiam veniret, qui superiore anno Pataui; inter sodales illos receptus fuerat, Vocabatur Vero nouo nomine, Ut consuetudo est eorum, qui se sacris aliquibus initiant, Placidus cum autem probus adolescens esset, seminaque nonnullarum Virtutum in se conmeret, a Contareno inligebatur, ille igitur primo apud sit m urbe mans in Diui Procul dicato ipsis domicilio
ienigenae desiderio flagrabant, impetrauit a suis, ut se illic est paterentur. quae causia reliquis causis addita est fre
quentandi recessum eum, diutiu
Hlcctalis ab urbe abest spatio mille assuum ies
icendum, atque omni honesta voluptate explendum ri
169쪽
lane, qui desideria optimi huius viri, gaudiaque cognita
haberet quod non magno negotio omnibus contingere potuit, qui similiariter cum eo vixissent facile iudicaret paucos illos dies, quos illic traduxit, iucundisiimos ei suisse omnium, quos in vita umquam degustasset: vivebat enim cum sui amantissimo fratris filio, cumque ali)s non nullis comitibus illius, eorundemque secrorum Q- ci)s, honestis sane viris Meruditis rem diuinam crebro faciebat; omnisque sermo illic erat de rebus, quibus maxime capiebatur. Cum igitur, ut traditum a me est,ca lores estent maximi, crebro in porticulam quandam declinandorum illorum causa veniebant: , ut illic frequetius deambulabant, ita etiam aliquando post mensa cibum capiebant vergit enim illa ad septemtriones vrbemque ipsam quasi ante pedes positam prospicit, planitiemque omnem, quae ipsam cingit quin etiam remotiores urbes illinc commode cernuntur Mutina, Fer raria, aliaque nobilia oppida quare non sine causa expetitur prospectus ille, paritque oculis incredibilem voluptatem quamuis tunc, capto iucunditate illius, Contareno nihil tale timenti, exitium comparauerit auraenim illa lenis, quς flabat frigidiusculusque aer; cum temperamentum corporis ipsius rarius es et, paruoque momento sepe commoueretur facile ad imas partes penetrauit, sanguineque inflammato abscessum in latere creauit, egenere eorum, quae ρῖ ΚΗ'ματα Greci vocant. quare statim febris consecuta est, quae septimo die ipsum consiimpsit quamuis magna diligentia summorum medicorum curatus sit: simul ac enim primum cognouit se grotare, Bononiam reuersius est. Ipse autem in primis naturam vimque eius morbi mature perspexit tribus namq; diebus, ante quam animam efflaret, Omnem rem Ludovico Beccatello, Uni e samiliaribus suis, quo plurimum in rebus maioris ponderis Vtebatur, enarrauit. Dixit igitur grauitatem eius morbi non apparere reconditasque
170쪽
i32 Ares male habere in promptuque esse addiditque genus id morbi periculum magnum in se continere quod si vires corporis cesserent, ut spatio trium quattuor ve dierum resisterent, sine dubio morbum ipsium impetum suum remissurum esse tamen magnopere Vereri, ne contra ipse desciat naturaque penitus frangatur intelligere enim se venae motum valde imbecillum est e. Cui ille, qui saluti ipsus omni studio prospiciebat, respondit, rogans ut abduceret paulisper animum ab his moles is cogitationibus, rationemque omnem sui curandi in prudentia diligentiaque medicorum positam cs. vellet affirmans praeterea Deum optimum maximum, quem semper ille pie coluisset, ipsi presidio futurum este autem accurate incumbendum valetudini recuperandae , ut cito mandatum sibi munus obiret, iterque ad imperatorem faceret. Ille vero statim hilari vultu, ad alium longe maiorem imperatorem sibi iter instare, dixit, idque ipse breui cognituros neque tamen se hoc dicere, quia mortem valde perhorrescat 4 parumo; animo aequos erat se evita dis edere intelligere enim te praeclare quo quantaq; beneficia a Deo acceperit, quorum etiam plaeraq; commemorauit, non gloriae causa ostentationisque, cui tunc locus minime erat, verum ut se gratum es erga auctorem illorum signiscaret. Inquit igitur se ortum es e ea In ciuitate, quae nulli earum cederet, quae in uniuerso terrarum orbe existunt: e familiaque, quq haud postremum locum In ea rep. teneret: consecutumque itidem illic esse honores non paruos:&,ut domi,ita etiam soris radus maximos dignitatis adeptum esses utramq; vitam secum laude aliqua coluiss)ed eam, quae in contemplatione rerum Versatur. eam, quae rebus agendis incumbit peruom G:-LIx quem terminum Vitae non multi attingere potuerunt: quare secum quoque hacaci Hebi arorum vate carmen, quod ad equum seratumque animum fgnificandum pertinet, ii en uentius