장음표시 사용
291쪽
288 EPI FTOLARUM TULLIUS TERENTIT SUH , ET PATER
SUA UISS. FILIAE, TULLIOLiu, CICERO MATRI, ET SORORI S. P. D.
XVIII. Onsiderandum vobis etiam atque et iam , animae meae, diligenter puto , quid faciatis: Romaene sitis, an mecum in aliquo tuto loeo. Id non solum meum consilium est, sesetiam vestrum. Mihi veniunt in mentem haec: Romae vos esse tuto posse per Dolabellam , eamqueram posse nobis adiumento esse, si quae vis, aut si quae rapinae fieri coeperint. Sed rursus illud me movet, quod video omnes bonos abesse Roma, & eos mulieres suas seeum habere. Haec autem I ) resio, in qua ego sum, nostrorum est eum oppido- Tum, tum etiam praediorum e ut & multum esse mecum, &, cum abieritis, commode & in a nostris esse' possitis . Mihi plane non satis constat radhue, utrum sit melius. Vos videte , quid aliae
tis , exire non liceat . Id velim diligenter etiam atque etiam vobiscum , & eum ami eis consideretis. Domus ut propugnacula & praesidium habeat, Philotimo dicetis. Et velim tabellarios instituatis
certos , ut quotidie aliquas a vobis literas acci-Piam . Maxime autem date operam ut valeatis, si vos vultis valere. IX. Kal. Formiis.
ARG. Eiusdem argumenti est , cuius erat epist. 14., quippe Hemittit suis, quid faetendum videatur , adventante ad urbem Caesare. Anno V. C. To x Regio Cimpana & maritima Ora , cui praeerat. Epist. X6.
a In nUris 3 Carolus Stephanus, aliique ediderunt , an nostis Haediis. Vox tamen ultima non miaua eleganter Omittitur.
292쪽
AD FAMILIARES LIB. XIV. M. T. C. T E RE N T I IE S. D. . XIX. TN maximis meis doloribus excruciat me I valetudo Tulliae nostrae . De qua nihil est quod ad te plura scribam: tibi enim aeque magnae curae esse, certo scio. Quod me propius vultis ineeedere, video ita esse faetendum. Etiam ante Deissem e sed me multa impedierunt , quae ne nunc quid. expedita sunt . Sed a Pomponio expecto νteras , quas ad me quam primum perserendas cures velim. Da operam ut valeas.
ARG. Dolorem ex vaIetudine MIae, quae eam patre Brundusii vost Pharsalieam cladem erat, significat: addit de propioris a cessiis impedimentia. anno V. C. I.
M. T. C. T E R E N T IT S UT S. P. D.
XL. TN Tusculanum nos venturos putamus aut
L Nonis, aut postridie: ibi r ) ut sint m
mnia parata. Plures enim fortasse nobiscum erunt,&, ut arbitror, diutius ibi eommorabimur. Labrum si in balneo non est , ut sit; item caetera , qua sunt ad victum & ad valetudinem necessaria. Vale . Kal. Octobr. de Venusino.
ARG. Reere tua literIe Caesaris, non dubitat propius ae ed re. Parari ergo omnia in Tusculano iubet- anns C. o6. r. σι sint I Man. di Lamb. Deu1fini. Etiam iuisa. Is an bal neo non es. De ut sa. Potest impune fae abeo , τei feribi.
M. T. TERENTIT SUE S. P. D. XXI. OI vales, bene est e valeo. Da operam, ut o convalescas. Quod opus erit, ut res tempusque postulat , provideas, atque administres: &ad me de omnibus rebus quam saepissime literas
293쪽
rρ , EPIN. AD FAM LIB. XIV. M. T. C. TERENTIAE SUAE S. P. D.
xxIL CI vales, bene est: valeo . Nos quotidie. o tabellarios nostros expectamus : qui si
venerint, fortasse erimus certiores quid nobis faeiendum sit: faelem usque te statim certiorem . Valetudinem tuam cura diligenter. Vale. Kal. Septembr. M. T. C. TERE. NTIAE SUAE .. P. D. CI vales, bene est e valeo. Redditae mi hi tandem sunt a Caesare literae satis Iiberales: & ipse opinione eelerius venturus esse dicitur. Cui utrum obviam procedam, an hic eum eonstituero, faciam te certiorem . Tabellarios mihi velim quam primum remittas . Valetudinem tuam cura diligenter . Vale. D. pridie Idus Sext.
M. T. C. TERENTIAE sUAE S. P. D.
IV. ς1 vales, bene est valeo . Nos nequeo de Caesaris 1 adventu . neque de a literis, quas Philotimus habere dieitur, quidquam adhuc certi habemus. Si quid erit eerti, Doeiam te statim certiorem. Ualetudinem tuam fac, ut cures. Vale. III. Idus Sextiles. ARG. De caesarIe oa R e33to R Asia adventu se nihil certina re significat. Anno V. C. το6.1 AE an Ex AEgypto. Mantin. curaris Caesari, Philotimo ad Cieeronem datis. philo. timum Cieero, mutato mittendi filii confitio, ad Caesarem mis 1at . Ep. M. ad ara. lib. x1. Idem .
294쪽
LIBER XV. M. TULLIUS M. F. CICERO PROCONsUL ,
S. P. D. COSS. PRHT. TRIBB. PL. SENATUI.1 vos valetis, bene est i ego quidem valeo . Etsi non dubie mihi nuntiabatur , Parthos transisse Euphratem eum omnibus fere suis eo- piis e tameli, quod arbitrabar a Bibulo r proconsule certiora dfhis rebus ad vos seribi posse, statuebam niihi non neeesse esse publice seribere ea, quae de alterius provincia nuntiarentur . postea vero quam certissimis auctoribus, legatis, nuntiis, literis sum certior factus , vel quod tanta res etat , vel quod nondum audieramus Bibulum in Syriam venisse t vel quia administratio huius belli mihi cum Bibulo pene est communis, quae ad me delata essent, seribenda ad vos putavi. Regis Antiochi a Commageni lega-
natum perscribit ex provincia. anno V. C. Ioa.1 Proeonfula Syrim . a Commageni ' Conimvene Syriae para ad puphr tem B Tauis mim montem sita, posterioribus temporibus Euphratensis dicta ιλ auuseuphratensis Seleucidia Romani, eum Syriam oc- eupassent, reliquisse videntur, eius Reges disti Antiochi Comma- aeni. Isti, cuius hie Cieero meminit, Lucullus caeli. Tygrano certis, uxorem captivam restituit . & Cn. Pompeius Seleuciam Mesopotamiae e stellum donavit. a trabo , ιιι. που I. Flute bellum Intulit ventidius Antonii legatus, cupiditate pius pecuniae incensus, quam possidebat. sed eum egregie se tueretur, clam Antonius sum eo de pace egit, ut honeste possiet recedere. Ad quana
295쪽
ti primi mihi nuntiarunt , Parthorum magnas eo pias Euphratem transire coepisse. Quo nuntio allato , eum essent nonnulli, qui ei regi minorem fidem habendam putarent, statui expectandum esse, si quid eertius afferretur. A. d. x m. Kal. Octobr.
cum exeret tum 3 in Ciliciam ducerem, in finibuu Lycaoniae & Cappadociae mihi literae redaditae sunt a 6 Tarcondimoto , qui fidelissimus
Deius trans Taurum, amicissimusque populi Romani existimatur: Paeorum Orodis, regis Partho - . xttin filium, cum permagno equitatu Parthico transisse Euphratem, & castra posuisse Tybae: magnum. que tumultum eisse in provincia Syria exeitatum.
Eodem die 8 ab Iamblicho, Phylarcho Arabum,
sanetendant ei tradidit Autontiis Alexandrum interficiendum ad Romanos transfugerat: Dio lib. xlxx. Eius filius Antiochus Commagenus accusatus capitis di damnatus est , quod Ieeatum fratria, cum quo exercebat inimicitias, Romam missium perfide interfecit. Dio tib. III I iberius in provinciae Drmam redegit Commagenem , cum mortuus effet Antiochus eius rex, qui mrte, filius fuit damnati. Tacie. 11. anu. e 36 Sed Caligula Seleuia, cidis restituit regnum Commagenu adiecta Ciliciae maritimis, aequidem Antiocho. Antiochi huius filio, qui videtur fuisse pro- mepos huius Antiochi. euius hic Cicero meminit. Fuit icita viata clarus & vetustis opibus ingens, di inservientium Regum dirissimas & felicissimus . Taest. II. Η0 . eap. gr. Tandem fuit sub vespafiano aceus tua, di Lacedaemonem relegatus , di Comma-aene iterum in provinciae formam redacta. Iosphus lib. vir. 17. ReII. Itid. Suet. eap. 8 Rupertua. In cilietam Erat Onim in Asia r euiua tres dieaeetia ad- . ministrabat Eoist. 67. lib. x III. De hoc itinere epist. Io. in
4 eaonia Regio Asiae inter Galatiam, Cappad iam, Pamisi phyliam. Citieiam, cuius caput Iconium. G--u .s cappadreta Cappadoeia Asiae regio magna inter Rrmeniam minorem. Ciliciam, Pamphyliam, Galatiam . A Pontum Euxinum. Idem. 6 Tarcondimoso Partis GaIIograeciae , vel Cilicae secundum Dionem tetrarcha. G- ν Paeον-. Dux effe videbatur, quia regis filius : re vera autem copias Osaees ducebat, quem postea C. cassius praelio .ictum Oeeidit. Pacorus autem hoc tempore nondum me ephebia exeem ferat. Dio lib. xl. Eum post aliquot annos cum omnibus inpilai eaesam a ventidio, qui de Parthis primus triumphauit . idem j Dio lib. xlxx. Iastinus lib. xlix. & alii Prodiderunt. --ν.
296쪽
quem homines opinantur bene sentire, amicumqui esse reipublicae nostrae, literae de eisdem rebus mihi redditae sunt. His rebus allatis , etsi intelligebam
laetos infirme animatos esse , 6 novarum rerum ex peistatione iuspensio , sperabam tamen eos, ad quos iam accesseram , quaque nostram 9 eonsuetudinem integritatemque perspexerant, amiciores populo Romano em factos: Ciliciam autem firmiorem fore ,s aequitatis nostrae particeps facta esset. Et ob eam causam, & ut opprimerentur ii, qui ex Citieum Eente in armis essent, & ut hostis is, qui esset in Syria, sciret, exercitum populi Romani non modo non eedere his nuntiis allatis , sed etiam propius accedere et exercitum ad Taurum institui dueere . Sed, si quid apud vos auctoritas mea ponderis habet , in iis praesertim rebus, quas vos audistis, ego Pene cerno e magno opere vos & hortor & moneo , ut his provinciis serius vos quidem, quam . decuit, sed aliquando tamen eonsulatis . Nos quemadmodum instructos , & quibus praes diis munitos ad tanti belli opinionem miseritis, non estis ignari. Quod
ego negotium non stultitia obeareatus , sed verecundia deterritus, non recusavi: neque enim unquam ullum perieulum tantum putavi, quod subterfugere mallem , quam ve rae auctoritati obtemperare. Hoeautem tempore res sese se habet , ut nisi exerci tum tantum, quantum ad maximum bellum mit
stans . illam vero regionem tenebant Araves , ut ibidem docet atrabo. Arabum autem stetis fuit in divisa. ipsi ιυλιας πολεant. Unde suos dynassas voearunt pΡIarebos . Si eut etiam Saastaeeni suos dueea se voeabant. Vide Strabon. d. l. 1 sph. an liqv. Iud. lib. I. eap. 13. Midam in 11. Casauboti. ad laudatum locum Strabonia. Idem .s confvemdinem cansuetudinem h bet v. tua liber manustris
plus, aliquanto c ut videtur meliore sentantia . Esn. nsanaeὲiore, sed eadem .
297쪽
summum periculum sit, ne amittendae sint omnertiae provinciae, quibus vectigalia populi Romani eontinentur. Quamobrem autem in hoc provinetali delectu spem habeatis aliquam, causa nulla est: neque multi sunt, & diffugiunt, qui sunt, metu obi to. Et, quod genus hoc militum sit, iudiea.it vir fortissimus M. Bibulus in Asia : qui, cum vos ei permisistis, delectum habere noluerit. Nam foetoaxum auxilia propter acerbitatem atque iniurias ima perii nostri, aut ita imbecilla sunt , ut non mutatum nos iuvare possint, aut ita alienata a nobis, ut neque expectandum ab iis , neque committendum iis quidquam esse videatur. Regis Deiotari &voluntatem & copias, quantaecunque sunt, nostras esse duco. Cappadocia est inanis . Reliqui reges, tyrannique, neque opibus satis firmi, nee voluntate sunt. Mihi in hae paucitate militum animus certa non deerit: spero ne consilium quidem. Quid ea-surum sit , ineertum est . Utinam saluti nostrae
sonsulere possimus; dignitati certe consulemus. M. TULLIUS M. F. CICERO MOCOS. S. P. D. COSS. PRi T. TRIBB. PL.sENATUI.JI. vos valetis, bene est r ego quidem valeo. I Cum pridie Kal. Sext. in provinciam venissem, neque maturiuς propter itinerum & navigationum dissi euitatem venire potuissem , maxime con venire officio meo reique publieae conducere putavi, Parare ea, quae ad exercitum , quaeque ad rem militarem pertinerent . Quae eum essent a me tura
magis & diligentia , quam facultate & copia, consituta, nuntiique & literae de bello a Parthis in Provineiam syriam illato, quotidie fere afferrentur ;
ARG. Eaponit. audito Parthorum adventu . quid e*erit pis uenda provincia, sociisque in fide continendis: adiungit de r. s. artopar ane ab insidiis liberato. amo V. C. 7o .
298쪽
an FAMILIARES LIB. XV. Iter mihi faciendum per Lycaoniam, S per Isa ros , & Cappadociam arbitratus sum . Erat enim magna suspieio. Parthos, si ex Syria egredi atque
irrumpere in meam provinciam conarentur, iter eos per Cappadociam , quod ea maxime paterete facturos. Itaque cum exercitu per Cappadociae partem eam, quae cum Cilicia continens est, iter fe
ci t eastraque ad I Cybistra , quod oppidum est ad montem Taurum, loeavit ut a Artuasdes,
rex Armenius, quocumque animo esset, sciret, non procul a suis finibus exercitum populi Romani esse r& Deiotarum, fidelissimum regem atque amicissi mum reipublieae nostrae, maxime eoniunctum haberem ; euius & consilio , & opibus adiuvari posset respuolica . Quo eum in loco castra haberem , equitatumque in Ciliciam misissem, ut & meus adventus iis civitatibus, quae in ea parte essent, nuntiatus firmiores animos omnium faceret, & ego mature , quid ageretur in Syria, scire possem: tempus eius tridui, quod in his eastris morabar, in magno ossieto, & neeessario mihi ponendum putavi. Cum enim vestra auctoritas intercessisset, ut ego regem
nupta erat; filia vero Deiotari regis filio paRa. Manutius. 3 Euserio ,α Phiιονδomaum id amittim Romanis . Graecis nominibus ad Latinam consuetudinem trausductis. Unde in vet. nummis r ΒΑΣΙΛΕΩΣ APIOBAPZANor ΦΙΛΟ-PΩΜΑΙΟΥ, uidam eodicea. PhiIon eum. Cl. Puteantis . Extant Rpud me duo antiqua numismata ex areento , quorum alterum Ariobaνetanis eireumferipio tituIo ΒΑΣΙΛΕ'ΩΣA PIOBA ZANOΥΣ ΦΙΛΟΠΩΜΑΙ ΟΥ. alterum Ariarathicum Iiteris. ΒΑΣΙΛΕ ΩΣ Α'PIA FAUOΥ ET I EBO ΥΣ . Ex quibus tuis P intelligimus, Ariobaνeanem quidem appellatum fultare πινιον ismaeum, Ari rat en vero Euseben. Cicero tamen utrum e. titulum soli tribuit Ariobare nil nisi forte aliquod mendum . . In tris verbis, ae nomen Ariarathis defit, cum scriptum antea mo reges iniMaibem er Ariobaνeanem Euseben Orbomaeum, &e. Incidi postea tu argenteum nummum ari Bareanis huius. quem hic describit Cicero , tu cuius una parteri imago, in altera inseriptio inelsa est, A PIO-
299쪽
tuerer, eiusque regis salutem, incolumitatem, regnumque defenderem, regi, regnoque praesidio essem ; adiunxissetisque, salutem eius regis, populo senatuique magnae curae esse; quod nullo unquam de rege decretum esset a nostro ordine: existimavi, me audietum vestrum ad regem deferre debere , eique
praesidium meum , & fidem, & diligentiam pollieeri: ut , quando salus ipsius , & incolumitas regni mihi commendata esset a vobis, diceret, si quid vellet . Quae eum essem in eonsilio meo eum rege loeutust initio ille orationis suae vobis maximas, ut debuit, deinde etiam mihi gratias egit: quod ei permagnum & perhonorificum videbatur, Senatui,
populoque Romano tantae curae esse salutem suam:
meque tantam diligentiam adhibere, ut & mea fides . & commendationis vestrae auctoritas perspiei pos sit. Atque ille primo, quod mihi maximae laetitiae fuit, ita meeum locutus est, ut nullas insidias neque vitae suae, neque regno dieetet se aut intelligere fieri, aut etiam suspicari. Cum ego ei gratui tus essem, idque me gaudere dixissem, cohortatus , ut recordaretur easum illum interitus paterni, & vi- ilanter se tueretur, atque admonitu Senatus con uteret saluti suae: tum a me discessit in oppidum Cybistra. Postero autem die cum Ariarathe, fratre suo, & eum paternis amicis, maioribus natu , ad me in eastra venit e perturbatusque & flens, eum idem & frater faeeret, & amiei, meam fidem, Vestram commendationem implorare coepit. Cum ad
mirarer, quid aeeidisset novit dixit, ad se indieia
manifestarum insidiarum esse delata , quae essent ante adventum meum occultata, quod ii, qui ea patefacere possent, propter metum reticuissent: eo autem tempore, spe mei praesdsi, complures ea quaestirent, audacter ad se detulisse: in his amantissimum suis
4 In eonsilio miso Piniantibua qui maioria apud elim dignutatia emit, M store Mescinio, legalia quatuor, Masum
300쪽
sui, summa pietate praeditum, fratrem dicere ea is me quoque audiente dicebat, se sollieitatum esse. ut regnare vellet: id vivo fratre suo aeeidere non potuisse: se tamen ante illud tempus eam rem nunquam in medium propter periculi metum prot Iisse. Quae eum esset locutus, monui regem, ut omnem diligentiam ad se conservandum adhiberet; a-mieosque patris eius avique iudicio probatos hortatus sum, regis sui vitam , docti casu acerbissimo patris eius, omni cura eustodiaque defenderent. Cum rex a me equitatum cohortesque de exercitu meo postularet, etsi intelligebam, vel iro senatus- consulto non modo posse me id faeere , sed etiam debere: t mea, cum respubliea postul aret, propter quotidianos ex Syria nuntios, ut quam primum exercitum ad Citieiae fines addueerem; eumque mihi rex, patefactis iam insidiis, non egere exercitu populi Romani , sed posse se suis opibus defendere videretur; illum cohortatus sum, ut in sua vita conservanda primum regnare disceretra quibus perspexisset sibi insidias paratas, in eos uteretur iure regio ἔ poena anteeret eos, quos neeesse esset; reliquos metu liberaret et praesidio exereitus mei ad eorum, qui in culpa essent, timorem potius, quam ad eontentionem uteretur: fore autem, ut omnes, cum senatusconsultum nossent, intelligerent, me regi, si opus esset, ex auctoritate vestra praesidio futurum . Ita confirmato illo, ex eo loco eastra movi, & iter in. Ciliciam faeere instituit eum hae opinione e Cappadocia discederem, ut eonsilio vestro, easu incrediabili ac pene divino, regem , quem vos honorificentissime appellassetis, nullo postulante, quemque meae fidei eommendassetis, & euius salutem magnae vobis eurae esse deerevissetis, meus adventus praesentiabus insidiis liberaret. Quod ad vos a me seribi non alienum putavi, ut intelligeretis ex iis, quae pene