장음표시 사용
71쪽
INsTITVTrONES MEDICAS. si s meliorem censet medicum amicum , quam ex
obferitatione, et descripti0ur, exacta remedii, et vfisseius. Vermitum satiui riibusdam familiis , et sate1 dotibus, propria fadia et gentilitia, horror sttit, et emo- I sento sed avreu es ipso etiam maxime in suo progressu impedita. 1. Quod ad primum attinet, iam satis de hoc egimus in iis toria medicinae AegVptiacae fuisse nempe in Aegypto medicos plurimos, pectiliaribus morbis intentos, certisque adstrictos legibus, quas transgredi sine
periculo non licebat. . et Quod ad alterum, magna omnino fuit antiquorum industria in obseruandis morbis, horum phaenomenis et euentibus. Sullicite adnotat, an non solum sexum, aetatem, temperiem, vires, vitam praegressam ipsius aegrotantis, sed et morbi quasque circumstantias, initium, incrementum, statum, decrementum, finem; adnotabant sollicite, quomodo multis in casibus natura se iuuaret et aegrum morbo liberaret per rises, me euacuationes sensibiles materiae morbosae. Urinam, aluum, respirationem, situm seu decubitum ae eri lingi iam oculos, cutem hypochondria exacto explorabant. Pro exemplo esse possunt non solum historiae aegrorum qui in libris Di emicorum I. et III ab M 1p- ωσR A in consignatae sunt, sed et alia eiusdem opera, maximeque Coacae praenotiones , et liber Prognostico, ri , id ipsum extra dubium ponunt. a 3 Dein
72쪽
O criptione remedii te. Diximus paullo antea, non s; luna remedia in tabulis votivis templorum ab antiquis fuisse descripta sed etiam testamento' asdam
meliores medicamentorum compositiones templis Deorum reli 'as esse. Et HippocRAΤs quidem tempore iam multa habebantur simplicia medicamenta, ab ipso in sum vocata, et quaedam etiam composita, de quibus videri potest L CL ER His de med. . III. thop. XXIV et XXV. Verum tunc statim quilimsdam an iliis et uter fi-biis propria facta et ρutilitia et Priscis enim temporibus a sacerdotibus, ut dictum est, exercebatur medicina in templis eorum. Ex istorum vero tominum re intererat, ut arcana semper et peplo religionis inuoluta maneret medicina. Hinc miris ambagibus et circumstantiis, ad rem non pertinent bus, visi sunt, tignaros deciperent; et ex ipso morbo iam satis meticulosos fallere, non adeo magnae artis erat. Sic impetrarunt ut ipsis propria et gentilitia maneret medicina, X patre in filios haereditari quus iure propagata se os ecerunt, vi sub austero religionis velo, simulatis Curiis, ipsi interim clanculum perpetua ducerent bii cchanalia, et quenaadmodulo Deorum loco oracula edebant ita et Deorum loco victimas opimas, lautissimasque dapes, diis obla fas ab aegrotantibus , in abscondito consumerent. Certe ne simpliciti imum quidem remedium suaserunt aegris , quod non religiosis cerem ni is conditum, sacrisque si ita dicere i cet sabulis inuolutum
esset aut certe supersti 'onis plenum. Huius res testimonium adhucdum perhibet tabula marmorea in templo Es CVLAPii Tiberino Romae inuenta et sub inperatore ANTONINO posita, quatuor morborum et curationum historias inscriptas continens, quarum prior laec es: HOC
73쪽
INSTITUTIONES MEDICA s. 3 I. Hoc tempore in ii cuidam coeco oraculo fuit respontan, ut ad arcam accedens adoraret numen, dein a dextra parte ad sinistrum iret, et quinque agi- istos in ara postquam collocasset, manum rursus de reciperet, et propriis imponeret oculis. Et continuo recuperauit visum, circumfusa concione populi, na cum eo laetantis et congratulantis etc. Hanc vero totam ciurationem aut fictam esse, aut certe superstitiosam nemo non videt. Altera scriptio haec est: a. ita cuiusdam lio pleuritico, cuius aluti omnes di findebant Deus oraculum edidit, v ad aram adgressius 1 ne res inde sumeret, et cum vino commix- 'tos latera imponeret. Et conualuit, et publice Diis, gratias egit. 'Opulus vero cum eo laetatus et con- gratulatus est. Haec curatio tota naturalis est cinis enim sale alcatino diues, vino dum soluitur, medicamentum constituit soluentissimum, et hoc omnis serecinis vegetabilis facit, nec erdi necessum, ut ex ara
. Tertia inscriptio taec fuit: i via Am o cuidam sesanguinem reiicienti, et ab Omnibus desperato Ags c, i oraculum consilium dedit, ut ad aram ac- secedens sumeret inde nuces pineas, et cum melle per tres dies comederet. etc. , Etiam hoc naturale est, et hodiodum demulcentes pineae nuces, amygdalae et mellit haemoptoicis commendantur. 4. Inscriptio ultima talis erat: V A LAE R P Ara'
similiti coeco suasit oraculum, ut cossvrio ex galli albi sanguine, et melle commixto, oculos per tres, d es inungeret. Et restitutus Oilis publice Deo gra-estias egit.- Et haec curatio iterum aut salsa, aut su-D per
74쪽
perstitiosa fuit. Coecitas prosecto morbus iste neut1 quam fuit. Videmus ex hisce, qua ratione callidi sacerdotes, pro lubitu suo et aegris imponere, et plebem circum-Iusam decipere nouerint. Huic etiam pertinet historia lim' in I argonautae, qui cum prolibus careret, et ea propteri Erini P vi accederet, consiliumque peteret, iusti eum vates ante omnia duos immolare tauros, horumque extis minutatim concisis aues accersivit MELAMPUs , ex quibus
augurium caperet didicitque a vulture, quodsi PMI-CLus cultrum in sacram quercum defixum cesperet, et rubiginem inde derasam sumeret cum vino per dies decem, eum tunc sanatum iri et futurum prolificum. Addit historia, hoc a i pu C LM adium esse, et conlisisse, quod vates praedixerat. Verum enim vero ferrum cum vino sumtum maximum est roborans medicamentum, et si ex laxitate fuit sterilitas L H i GL I, potuit omnino sic emendari vitium corporis, etiam si tauri immolati non fuissent, etiam non accersitis auibus, etiana ferro in sacram quercum non defixo sed alio quocunque vegetantium acido roso. Verum ictae ambages ob rationes dictas factae sunt. Quin ipse etiam HIPPOCRAΤΕ discipulos suos iureiurando obstrinxerat, ne artem suam profanis propalarent. Quae qui dem res medicinae incremento non parum obfuit.
r. Extispicia facerdot1 m: . cadatterim balsam tondien rum mos s. vulnerum tractatio: laniena ipsa, Fr0m0uerunt cognitionem fabricae corporis fani, orsa-rr que abditarum , et proximarrim tam sanitatis, m03
75쪽
INs ΤΙΤ VTIONE MEDICAS. Ir. Extispicia facerdotum. Atque ista proprie natomiae originen dederunt cum nihil nisi purum inbmolaretur ieri non pote at quin sacerdotes exta frequenter adeo inspicientes et omnia perquirentes sollicito, situm, Duram, neXum, ordinem, et alias corporis animalis sani proprietates didicorint, licet haec inanimalibus solum caperorarii eXperimenta. Haec extispicia toti antiquitati, populoque etiam Romano solemnia suisse notum est; et ipse ansdqu. - bel lum prosiicisceretur Dii immolabat victimas, ut scilicet superstitiosae genti de futuro felici successu per
suaderet. a. adauerum balsam condiendorusi mos, qui antiquissimus fuit, et de quo iam in his 6xia Aegyptiorum fuse dici una est Viumrum tractatio. Inde chirurgiae origo, quae posterioribus saeculis a medicina separata fuit lino vero ipsa medicina priorem fuisse chirurgiam contendit et . a Au Nam in di si de chir ari meae par8nt. AESCULAPIVS, APOLI 1 diis filius, specillum inuenisse et vulnera primus deliga se fertur, ut auctor est
cices sto Huius silii, o DALi Rivs et MACHAON, in bello Troiano medici, eferente HOMERO, Onadeo morbos internarum partium, quam quidem vulnera ferro et medicamentis curarunt. Post eo celebris est pi in o qui aegrotant ex Ulnere P DALI RIO, EURYΡYLV sanauit idem PoDAORiues primus omni ram venam secuisse dieitur . et AE QUAE A PM VI tertius, quisquis ille demum fuerit, primus euulsisse dentes mi pa is ile et chirurgiae peritus. fuit, et aliquas operationes iis lituisse videtur' post illesim a Cet s I UI CEL fio laudatus pariter et chirurgia inclaruit, et instrumentUm,
76쪽
ΜERV adeo pedite vulnera multa descripserit, ut vel ob id inato me gnarus fui is videatur, et sitiat, qui ex alto quoddam anatomes compendium collio i posse adfirmant. Saltem id uincitur, iam iis temporibu S, quibus o Με Rus scripsit, chirurgiam non parum Horuille Utilis vero medicinae praeprimis fuit chirurgica ullierum tractatio neque illa mediocre ex hac incrementum cepit; quidem exinde et inflananiationis, et supi Di sim orata, et ganyraenae et sciri hi curatiori A nternos morbos videtur fuisse translata. q. unisu ima. Haec quidem ad cognitionem labricae corporis humani nillil potuit conferre morborum aloen liis loriam et ausas latentes subinde illustrare p'tuit. Sic nouerunt laniones motu corporis diuturno et valido pinguedinem consumes in animalibus ceteroquin obesis etiam oleo medullari octium exhausto pernaotum nimium nouerunt iidem ex nimia quiete in animalibus nasci concretiones bilis et urinae in calculos, viscerumque infarctus solo motu et recenti gramine soluendos et id genus plura alia, quae et in hominibus locum habent. g. XII. Devique r. inci' vi puni animalium in usus philo. fophicos cada rimi spe ho attenta post morbiιm tractatum 2 enarratio in viorbis distincta causae, ortus, incrementi, vigoris decrementi, exitus, permutatisnis, ectuum 3 medicamentorum cognitio, electio, praeparatio, applicolis , vis nota , euentusque obseruati, Ui
debantur fostigium fere imposuisse operi.
I. Incilio vivorum nimalium in usus philosophicos.
Primus, quod scitur, inter Graecos anatomen exercuit ALCMAEON Crotoniensis, vae MAGORAE discipu
77쪽
tor, qui sic de illo scribit: ALCΜΑΕ o Crotonien- sis, in physicis exercitatus, quique primus exsectio- senem anatoinen aggredi ausus est, de oculi natura multa et praeclara in lucem protulit., Animalia primum incidisse scribit C, hunc ipsum C in I CIDII locum citans in quo tamen speciatim de animalium sectione nihil dicitur; imo dubitari eo magis potest , quod HY TM A G discipulus E O NIuerit, adeoque vitia certe non secuerit animalia, cum animarum netempsychosin crediderint Pyttaagoraei, et animalia laedere nefas u Xerint. Si itaque anatomen primus aggressus est, videtur eam solummodo in
cadaueribus aut hominurra, aut brutorum Xercuisse. Huic coaevus vixisse creditur Em P Em o C LAEAE
Agrigentinus, pariter e schola Y1RAGOR A diicipulus medicus insignis, qui et ipse corpora secuit: n in teste LyT ARCA auditum fieri docuit, quando aersiallabitur coctilei formi fabricae illi spm 1 interiore auris parte exacte elaboratam, ins a tintinnabuli sus pensam esse et pulsari dixit. , Ex quibus si mul apparet iam cochleam, organi auditorii intimi partem maxime reconditam, EMPEDOCLi notam suis e. De WEMOCRl ro vulgo etiam fefertur, quod ani mali secuerit et speciatim in bilis sedem et insuniae causam inquis uerit, totus cadaueribus impallescens Unde etiam Abdemiae litteras ad HIPPOCRATEM scripserint, quibus eum magno praemio conducunt, ut
Abderam veniret, et D Em o C RI , , quem insanire crediderunt, curaret. Ille vero veniens, et una helleborum secum adferens, cum vidisset DEMOCRIΥvM totum occupatum contemplatione naturae, non ipsum,
sed Abderitas elleboro indigere pronunciauit, initoque cum EΜOCRIT colloquio multum ab Eo pro-
78쪽
fecisse dicitur. Haec nituntur epistolis mutuis HIPPO
CRATIs, ΕΜ OCRITI, et Abderitarum, quae quidem cum operibus Hippocraticis editae sunt, ea
viris eruditissimis spuriae habentur. ARIsTOTELE pore dissectionibus occupatum fuisse et longo usu aliquid in hac arte consecutum ellia, A LAE testatur, qui illum optimis anatomicis adnumerauit. Nec solum libros octo anatome scripsit, teste M E R I , sed etiam magnum illud opus de natura animalium confecit voluminum quinquaginni, ad quod scribendum Ris ΤΟΤΕ ΕΕΜ immani pretio conductum fuisse ab ALEXANDRO . peruulgata fama est Pi ima, s quidem non aliud refert, quam quod aliquot millia hominum in totius Asiae Grae Ciaeque tractu ARISTOTELI parere iussa sint, omnium quo VenatuS, aucupia, piscatusque ciebant: quibusque villaria, armenta, alvearia, piscinae auia- , ,ria in cura erant; ne quid usquam gentium ignorare tur ab eo quos percontando O ferme volumina illa praeclara de animalibus condidit. , rast. Mund L.
VIII. c. XVI. ATHENAE V vero refert, ARISTO--,TELFΜ ab ALEXANDRO . octingenta talenta ad ,condendam animalium historiari, accepisse. Sed eam famam, tanquam ex rumore vulgi natana, non
debilibus argumentis infirmat Cel sc AvL et Ius His. med. p. 33S. Quidquid vero horum sit digni tamen sunt
A is ΤΟΤ ELis libri de historia et partibus animalium, qui toti legantur, etiam, A LAE iudico. Minime enim malam habet incubationis 1istoriam bonam etiam oui descriptionem ; situm fetus humani verum et persees ionis, quae sensim in partibus fetus adparet, explicationem Met4. iiii med. Tom I p. 3Sa. Dei in o m ico, primo vasorum lacteorum inventore, deque ERAsis TR Aaeo, qui ambo Alexandriae
79쪽
INSTITUTIONE MEDICAS. 9driae docuerunt, et non animalia solum, sed et litimana corpora inciderunt, alio loco dicetur. Illorum enim lii storia ad posteriora tempora pertinet, quin ipse A Ram o iam, LUP O C recentior fuit. Quanti autem emolumenti fuerit animalium uiuorum incisso, inprimis quod ad physiologiam attinet, vel ex eo patet, quod multa admodum nos liactenus laterent, quae vix nisi in vivo animale demonstrari possunt. Certe, sine ea viventium feci ione, nec HERO- Ai v s olim, nec alii post illum vasa lactea nec du
culationem sanguinis nec motum intestinbrum peri-stallicum, EUFE nec irritabilitatem ac sensibilitatem partium HALLE RV detexisset. Ingens ergo est huius prosectionis in physiologia utilitas, sed suis tamen coercenda limitibus, nec temere brutorum fabrica cum laumana permiscenda.
datur ι inspecti attenta post morbor. Et hoc quoque posteriorum HIPPOCRAΤ temporum est, et ad Aeguptio pertinet, qui primi cadauera eo sine secuerunt, ut abditas morboruni causa eruerent, nZ-
tomicis etiam regum iussu et liberalitate prouocatis. Id cnim manifeste docent, Lam ii verba, dismi, de raptaano loquensi hunc utilem deprehensu ni fuisse ait in lithisi cordis morbo, qui Aegyptios olim assii Xerat et cadauerum inquisitione detectus fuerat; se autem habet: Lib. XIX. cap. V. , Tradunt et praecordiis necessarium Mhuius raphani nempe succum : quando phil1isin cordi intus inhaerentem non alio potuis bdepelli com- pertum sit in Aegypto , regibus corpora mortuorum ad scrutandos morbos insecantibus. Hoc imprimis factum esse videtur sub paeo Lo MAEIs, AG sito, et PHILA DELPHo ipsos autem reges manum operi admouisse et cadauera secuisse , quum medicos laabuerint
80쪽
rint idoneos, minime probabile est et forte textus P L im ii Kegibus in sic usibus, melius legeretur regibus iiij in intibiιs, quod scilicet ipsi reges curiositate ducti cadauera a medicis incisa inspexerint frequentius, ad detegendas morbi mortisque causas. a. Enarriatio in morbis cui tincta causae, ortus etc. De hoc iam supra g. X. dictum fuit, et pro exemploe se pollunt libri H Dp I ut adpareat, quam sollicite veteres ad omnes morbi circumstantias attenderint. At diramentorum cognitio, electio, praeparatio etc. Haec quidem omnia vel casu fortuito , vel appetitu spontaneo, vel experimentis vagis, vel euentu haud prae uiso, vel denique imitatione instinctus naturalis, in brutis animantibus obteruati, paullatim innotuerUnt. identurque inprimis veteribus fortiora innotui eis dicamenta, qualia sunt Iurgantia et emetica, etc. Cum enim a mitioribus non adeo sensibiliter fuerint assecti etiam istorum effectus et vires non adeo cito aut perspexi se aut adnotasse videntur. Quod autem iam insignis copia medicamentorum antiquis nota fuerit, docent iterum scripta Hippo CRAΤic Α, in quibus multorum et maxini etes cacium remediorum mentio fit, quae omnia diligenter excerpsit, et uno quasi intuitu collecta videnda exhib2 DANIEL CLERICUS. Praeterea et illud notari meretur, quod in applicatione rei taediorum veteres singulari cautela si stat neque lati in morbo cuique remedium applicuerint. Itae. p. ad aeqvum diari hoe laborantem vocatus non illino remedium quo luxus ille sisteretur, praescripsit; sed prudenter indagavit prius, num seo ei illam d arrho vim orret cum levamine, num cGnis itides debilitaretur an luxus ille esset naturae opus, sese a materie morbifica per eiusmodi euacuationem li