장음표시 사용
111쪽
113쪽
On minus , qu mItalica Lingua, o riginem suam barbaricis temporibus debet Italica o fa , cujus tamen fundamenta altius sunt nobis investiganda Aristoteles in principio oetices inquirens unde ortum oesis habuerit , statuit eam ex amore imitationis prodiisse . qui hominibus infitus est, atque ex amore Harmoniae, WRbtbmi Praecipue vero ait: γα- σα se φυσιν V όντος - ἡ μιν σου tu ιμ.εi
tes Mirum , quantum ad laec verba haeserint, certarint, ingeniumque suum torserint Aristotelicae Poetices Interpretes ' praesertim ' Itali quod
tis non possent, marmoniae vocem hic aliter, aliter ille explicarent. At Germanus ihilosophi sensus est nos ex institutione naturae delectari non solum Imilatione. 4es etiam marmonia, hoc est modulatione in musca Harmonica. sive rex ex Canti aut voce animantium mascatur . sive ex Soniti instrumentorum Musicorum atque insuper inbibmo, idest ordine
collocatione verborum ita conjunctorum , aut desinentium, rudi voces etiam in 'cantu, in tantummodo pronunciatae, consonantiam a quam dam, ut ita dicam, Melodiam aed
satione auditorum aures feriant. Metri autem nomine gnificatur oratio, quarumdam legum inventione S. constitutione ita digata fabricata, ut certo pedum numero constet, in ipsis pedibus ex cle ratio habeatur syllabarum longarum brevium Metra autem Versus Poetarum ideo appellati Tunt quod NIετρον idem sit ac
Mensti ν a. In Nersibus vero in leges Poe icas constructis Quinctis ita mensura temporis servatur, ut eadem semper recurrat in ejusdem generis Versibus . sives longis sedibus illi, sive
brevibus , sive mixtis constent. Scribit autem Quinctilianus Institution. Oratoriar. lib. Cap. - Longam j labam esse duorum temporum, breυemunins etiam pueri sciunt Proinde in
114쪽
periodis Rhetorum occulta tarte elaboratis concentus quidam auditur eaque causia tuis Tullius, tum cidem Quin inlianus bνιbmum in oratione procurandum jubent, non autem etrum. Praecessita autem inristoteles, scribens Rhetori c. lib. I.
mum oporter habere orationem, non ve=δ
Metrum. Alioquin, ut ille addit, Poenia erit Ad quem locum Cicero respiciens, ubi des ipso Aristoteles loquitur, ait Is igitur Verbum in oratione etat isse ' Numerum iubet. Nertit ille χέτρον Versum Ῥυθα0ς vero me um: unde numerosa oratii dista etiam sui . Inde ergo exorta est oesis uti Philosophus recte monuit
quod primo quidam Populi sive Hebraei, sues Graeci quisquis alius, hoc enim nihil moror quanain sacrificiis, aut in nuptiis, conviviis . victoriis. aliisque tripudii laetitiae sublicae vel irivatae aemporibus, Harmonia: operam darent, tibiis aut fidibus utentes, sensim Uocem, Cantum ungeres sono tibiae
aut citharae coeperunt. Quam in rem
compositionem quamdam dictionum ω'pedum adhibebant . in quorum structura in romus. sive concentus
audiebatur, riuum in uno commate vocum ac sedum connexio alteri
subsequenti commati rus ponderet. Sed tunc nulla, aut certe exigua cura fuit brevitatis inues longitudinii Syllabarum, quum satis Oret, ita construere brevem' illam irationem, statuere aliquater Iedum numerum atque mensuram, ut ad ' aurium judicium inde exsurgeret aliquid Modulationis atque concentus Versus rappellari coepta est ejusmodi brevis orationis 'structura , quam non miaitatio, ef extempora nex vis ingenii
effundebat, ut nostris quoque temporibus ab iis Rusticis praestatur, qui
ex tempore Versus faciunt. Haec Poe-seos fuere primordia Quum ver delectatio inde in auditorum aures animumque non modica flueret, rem
imperfectam sens domis egregii
Viri perfecerunt, invectis nempe nonnullis legibus, quibus deinceps Ner- sus construerentur,m adhibita in il lis castigatiore mensura pedum , ita ut rigide etiam temporis ratio, uniformitas servaretur in usu syllabarum brevium atque longarum priores Versus bythmici appellati sunt, Metrici vero secundi. Atque hinc intelligimus, cur Sanctus Augustinus Lib. I. cap. et des Musica scripse
Exempli enim gratia in Vergilii aut
Homeri versibus Hexametris non so- thm D;bmus, seu melodicum quidquam auditur ' sed etiam Metrum hoc est accurata observatio temporis
deprehenditur, quum sive brevibus, sive longis pedibus Versum Poe a D formet, atque in singulis exametris semper viginti duo tempora vocis occurrant. Eadem est proportio in reliquis Versuum generibus apud meliores Poetas. At in Versibus Rhyth
mihi ita quidem ex copulatione ver-horura, ac pedum etiam numero saepius observato, concentus aliquis enascitur, ut audienti voluptas creetur; sed ibi aut parum aut nihil solicitus est artifex , brevibusne an longis pedibus utatur legemque respuit compedes, quos sibi praestantes Poetae an diu posuerunt. Dicis caussa, penultimus Hexametri pes Dactylum exigit, hoc est tres syllabas, quarum prima longa sit, reliquae duae
breves, uti Carmina , Turgidus Ve
115쪽
lusne ille priores abea breves, an sequentes ac propterea idem est Rhythmum conficienti, adhibere Tribrachum , tribus brevibus compositum , ut Ma-etita, animus: an Anapaestum ex duabus brevibus & longa conflatum ut Rutilaus, Erato aut Creticum X longa brevi, longa contextum ut Aobates, Fulgia is Sonum istae quoque voces reddunt similem aut proximum Dastylo qui aures tantum judices habet, nihil aut parum dii criminis deprehendit inter sonum istorum pedum, qui tamen apud Me
tricos Poetas divertu plane censetur. Qua olim arte, quave pulsatione vocis antiqui Graeciis Latini distinguerent verborum praecipue dissyllaborum brevitatem ac longitudinem, incompertum mihi fateor. Frustra e
nim intenta aure nunc quaero, Cur
vo Mala, sive res malae diversam temporis rationem habeat a mula, id est Poma, aut Gena quum utriusque vocis sonus idem mihi sit, allus autem secundum Prosodiae leges habea
Itaque duplex Poe eos genus olim exsurrexit alterum antiquius sed ignobile ac plebejum, alterum nobile, doctis tantummodo viris ex stultum . illud υ bmicum istud Me ii cci appellatum est. Sed quod potissimum est animadvertendum , quamquam Metrica oesis primas arripuerit omniumque meliorum suffragio usu probata, audibus ubique Ornaretur attamen Rhythmica oesis non propterea defecit apud Graecos atque Latinos. Quum enim vulgus indoctum ultica gens Poetam interdum agere vellet, neque legibus Metri addiscendis par essed quales poterat, Versus efformare perrexit hoc est Rhythmo contenta, Metrum
contemsit Merrum, inquam , hoc est, rigidas rosodiae leges, quas persecta oesis sequitur. Ceteroqui latiore significationem tri quoque nomine donatos interdum video Rhythmicos Versus , quod in iis aliqua
mensura pedum temporis observaretur. Primi autem Rhythmicos versus atque adeo Poesim invexere apud Latinos Rustici, quibus tamen praeiverant Graeci Mos enim eorum fuit, post messem sese exhilarare, conviciis alternis esse ferientes, Qver-fibus Rhythmicis certantes, qui Fescennini etiam appellati sunt. Rem describit Horatius Lib. primo Epistola prima, WAgricolis νVeis eorum originem tribuit, ac tandem ait: Fescennina per uno nυenta Cami lius inυecta' uidentia crem,
Versbus alternis oppobria usica stidit. Pae est Tibulli sententia Lib. 2. legi secunda. gricola a fiduo Primum lagatres aratro
Cantaυit certo russica verba pede
Livius quoque initio Lib. 7. Annal.
de ludionibus Etruscis loquens , ait: Imitari deinde eos tiUentus mul ineou-ὰ tis, inter se sucularia fundentes, e sbus coepere. Versus inconditos Livius appellat eorum Versus, quod facit Vergilius in Ecloga secunda, atque in Lib. 2. Georgicor ubi ineomtos di ci Rusicorum Verbus , quod nempe rudes forent, neque certa Prosodiae ratione incederent. Ejusmodi Versus infra ab eodem oratio appellatur or-νidus, idest rudis hom us. Neque dispar fortasse fuit Saturni&s, nam Saturni tempore illud ersuum genus in usu fuisse credebatur. . . Si boniis ἰlla
116쪽
cum exprimit Pergit scribere Horatius:
Munditiae pepulere. Sed G ungum
Hoc est, quamvis a Graecis Hicerimus diri regulas, pro rudibus Rusticorum bν:bmis castigatos nunc politosque Versus conficiamus, attamen RhyΓhmica Poes perduravit semper, adhuc apud vulgus viget. Horati Interpretes in hun locum verba Servii proserunt, qui ad Lib.
2. Georgicor. Verbus incomtos a Vergilio memoratos explicans, arm n has , ait , Saturnis tiro com ositis quae ad istbmum solum Vulgares omponere consueυerunt. Quare conjicere
hinc possumus , eosdem fuisse olim Saturnios Fescenninos versus Obstat tamen Asconius, cui commemoratur senarius Nercatalectus, qui, attiν-nius dieitur haec enim indicare DoLsunt, Versum illum non Rhythmicum, sed Metricum fuisse Attamen Livius iterum audiatur qui oesi paullatim nitorem accessisse scribens Libro eodem septimo ait: Non si Miante Fescennino Vers smilem , neomyo
bant. Quibus ille verbis describit primos Latinorum Versus; neomnositos, videlicet ex tempore Mimproviso Lsusos, atque procus os sine exacta omdinis ac temporis observatione, quam iametris ad rosodiae leges compositis sentimus, ideoque impolitos ac rudes duum vero in nimiam dicacitatem ac Satyram ejusmodi escennini seu oculares Versus ruerent, legibus Romanis eorum licentia com-
Pressa est, ita ut fas tantummodo fue-
rit, per eos mordere in Nuptiis atque Triumphis. Vide errarium Lib. 5. de Veter Acclamationi b. Capite
decimo, qui rem inlustrat, atque xempla profert Inclinante autem Romanorum Imperio, oblectatum fuisse
Populum hujusmodi quoque Rhythmis, satis prodit opiscus in Aureliano cujus verba multis illustravit Salmasius. Tum ver sub Augustis Christianis, sed potissimum sub Regibus
barbaris, multus hy fimorum usus fuit, non ad maledicentiam, aut vituperationem , sed ad honesta quaevis argumenta, ac praecipue ad laudes Dei atque Sanctorum , si, etiam viventium. Quamvis enim nullo unquam tempore Metrica oesis defecerit, suosque Poetas, in m oratione
utenteS, neque omne contemnendos,
singula Saecula ostendere potuerint: at tamen quum bonis Literis magnum vulnus inflictum fuisset, Wignorantia plerosque tunc hominum teneret, Prosodiae legibus pauci studebant, eratque iis levius negotium sese exemcere in Rhythmis quod nempe id
genus lucubratiunculae minus curae atque laboris exigeret. Proinde videas medii aevi Scriptores tum R,t mica, tum Metrica opuscula commemorare atque distinguere Sanctus Bonifacius Moguntinus Episcopus circiter Annum Christi DCCXL. Epistol. . scribit obseeνο, ut mihi Aldbelmi Episcopi aliqua opuscula, seu rosarum
seu Alearoqvm, aut btbmicorum diria gere digneris Literariae Historiae Scriptore commemorant Aldhelmi istius Librum de Metrorum eneribus , sive de A temetν ea. Ita Alvaru Hispanus Scriptor circiter Annum DCCCXLVII. in Vita Sancti Eulogii, haec
habet verba Epistolatim inυicem et mus, ct btomicis Versibus nos landibas muliebamus. EkLehardus in L
117쪽
ta Beati Notheri Balbuli, apud GaIdastum Tomo primo pag. VI. Rer. Alamann Cap. 4 haec scribit: δε-gnentias , nas idem pate Sanctus fecerat, desinaυit per baiulum Urbis Romae Popae Nicolas, O Liui ardo ' oellens Episcopo, tune tempore aroli
Magni Imperatoris idest Caroli Crassieirciter Annum DCCCLXXXIII.
sui venerandus Apossalicae Sedis Pontifex omnia, quae Beatus vi Not erus dictaverat, ansnietavit, videlicet sem- uos, Sequentias, Tropos, Letanias, omnesque Cantilenas bthmice Metrice, vel Prosaice, quas fecerat oe. Porro idem EEkehardus, seu alter Cap. . de asib. S. Galli, agens de Salomone
haec scribit Sobalas praeteriit, sitim aperuit, ct intraυit. Erat ditique ius Ilorum, seu baἀie quidem es, quoniam exleges reidem sunt, tit bospites intrantis capiant captos, usquedum se redimant, teneant. Vide , quam vetustus
sit abusus, qui in Ticinensi Gymnas perdurare adhuc dicitur. pupillare appellant. o multa Discipuli illi, medii blbmica, ceteri vero Merarice santur esuid i bi feeἰmus tale, ut 'nobis saeias male p. stellamus Regem, quia nostram δε- eimus legem . At alte versificator inquit
Non nobis pia spes fuerat, quum la
melis ius. Sic Hermannus Contractus apud Pe-Σium in raefatione ad Thesaur. necdotor Rhythmicum hunc Versum habet z
Carmen oro pange Metro se ea rore
Ebibmiso. ordericus quoque Vitalis Seculo II. Rbibm eos Versus laudat ' circiter Annum CXCV Silvester iraldus Britannus in peculo Ecclesiae Lib. . Cap. Iώ. de quodam Golia haec tradit Literatus assatim, sed ne bene
morigeratus, ne diDiplinis informatres , in Papam ct Curiam Romanam Carmiana famosa pluries se plωrima, tam M trica, quam bibmica, non minias impudenter, quam imprudenre evomnit.
Quae omnia satis indicant, quanto olim in usu fuerit Rhythmica Poesis, neque ab ea interdum abhorruisse
doctos etiam viros. Qua ratione vero a Metris hythmi differrent, Beda Seculo VIII in Lib. de Metris
ita explicuit: Videtur autem bibmus Metris esse consimilis E autem Ueνborum o lata compostis, non e ri:/ratione, sed numero Dilabartim ad iudicium aurium examinata, ni isnt Carmina vulgarium Poetarum. Et M aemRbibmus ne miro esse potes I --tνum eνὸ ne bibm esse non ot β. Quo liquidius ita defuitur Metramen ratio ει modulatione I bytbmvs modulatio ne ratione Isidorus quoque Lib. primo Cap. g. Origin Rhythmos ametris distinguit. Age verti quis Rhythmorum cursus fuerit, videamus Paucis gressibus larique ter suum conficiebant, Disthicorum , Epigrammatum , Odarum , aut Hymnorum, cursum imitati, hoc est, exigua, aut certe mediocri Versuum eri contenti. Sed neque defuere, qui ultra hasce metas progrediebantur, prout materies, aut artificis consilium exigebat Rhy hmo-poejos autem si dixero omni Uersuum genere usos olim fuisse, quibus oetica disciplina est oblectata, fortasse
118쪽
non immerit dicam . Immo veri videtur simile Lyricam Poesim e Rhyth morum artificibus tantam varietatem carminum primo didicisse, eamque paullatim Metro adjuncto perfecisse. Dithyrambica enim oesis primis temporibus instituta. ex Rhythmis varii generis , Proclo etiam teste, composita est; atque ut illinc Tragoedia. Comoedia ortum traxisse creditur, ita Lyrica credenda est. In hoc etiam consentire videtur Scholiastes Aristophanis. Sed haec missa facio. Illud tantummodo animadvertendum , Anacreontem , etsi inter Lyricos Graecos suavitate. gratia excellat . attamen magna licentia ferri in Versibus suis, usque adeo ut ad Rhythmicam libertatem accedat. Accedit quod, quae verba Horati suora mihi commemorara sunt, de Dithyrambis illius aetate efformaris dicta suere Lib. 4. de . Inquit enim:
Verba deυρIυit, Numerisque fertur Lege solutis. spartianus quosdam Versus adfert Hadriani Augusti, videlicet: Ego nolo Florus esse,
iambulare per tabernas, Latitare per popinas Culices pati rotundos.
Vix dubito, quin inter Rhythmicosi sint referendi, ut Walii , quos idem Augustus moriens effudisse dicitur. In iis certe exactam Metri rationem minime deprehendas Attamen ut verum fatear, Rhythmi ipsi ita efformabantur, ut saepe aliquam Metrorum speciem exhiberent. Nam si verum est quod Quinctilianus tradit Lib. V Cap. 4 Institution Oratoriar. M.tri: quidem pedes adeo repe- An teletae, seu Tetetnis'
νὰ utu in oratioue uitan ea freqtienter non sentientibus nobis omnium generum
excidant Versus. Et contra ibi es prosa scriptum, quod non redigi possit in
quaedam versiculorum gener . Quanto
ergo facilius idem in Rhythmis occurrat Auctor ver est Leo Allatius in Diatriba de Simeon usum hyth
morum apud Graecos a quoque recen-
tiores perdurasse Pollicos exsus ii appellabant qui, ut ipse scribit, Iambicis, O Anacreonticis ut plurimum consant ita tamen, ut nulla quantitatis SVllabarum s quod accuratffime veteres obserυabant ratio abeatuης taurum ea
rum numerus, declinatione 'Me accentuum attendantur . ΩΡae ratio fingendorum camminum non nune rimum ore ea natione,
trum , inesse in Versibus Politicis Constantini Manassis teletae in similium. uis subdites Nee dubium, quin antiquiores sint 'νfus , in quibus solum Ab tbmus est. Addi etiam : ιε
tartim aliqui solo erant isthmo contenti I ne alio a vulgari sermone discrepabant. Alii bythmum animabant sermone ιetico . Alii denique etiam Metrum superaddebant. Quod ipse didicit a Beda in Libro de Art Metrica .
Sunt ejus verba connexa cum iis , quae nuper attuli: Plerumque tamen casu quodam inυenies etiam at o clem in Rbνtbmo, non artificii moderatione servaram, sed sono is laba moάMlatione
d¢e, quem vulgares cetae necesse
es rustiee, docti Deiani docte suo modo, ad infla Jambiet Metri pulcri rime factus es Finnus ille praesarus I
119쪽
Rex aeterne Domine Rerum creator omnium, tu eras ante Saec: u
Semper cum Patre Filius. Et al; Ambrosani non pauci. Item ad formam, tri Troebale canunt vinum de Die Judisti per a babetum rapparebit repentina Dies Magna Domini, fur obseura Velut nocte improvisos occupans.
Haec Beda Nisi excidissent innumeri ex hisce Rhythmis neque enim
par eorum cura habita est atque Metrorum ingentem in iis Versibus varietatem nunc deprehenderemus. quidem e Sto Codice Ambrosianae Bibliothecae descriptum dedi Antiphonarium enchorensis Monasterii atque edidi Tomo . nec dolor Latinorum . Ejus aetas ad Seculum Christianae Aera Octavum referenda videtur. Complures ibi occurrunt Hymni , quos omnes in Rhythmicorum censum conjiciendos parum custodita Metri ratio persuadet. Praecipue vero in Rhythmis frequens usus fui Uersus Troebai: eatalectici, ut illum Terentianus Maurus appellat in Lib. de iter. Metr. Immo reliquit cille ex iis non paucos a se lucubratos. Exemplum ex
eo proferamus. Dilabas, quam ris Metro congruunt Heroico,
Captus ut meus ferebat. d putatas attuli me.
le phaseluis ille, quem videtis hospites Ejusmodi versu dicteria praesertim efferebantur, ut est decantatum illud militum in Iulium Caesarem, dum triumphum Gallicum duceret:
Gallias Caesar subegis Nicomedes
Caesarem Ecce Caesar nune triumphat, qui subegit Gallias e Ni omedes non triuinptat, qui subegis
Alterum exemplum Suetonius suppeditat, Versus nempe in eumdem Caesarem tunc depromtos: Urbani servate xores Moechum ea vum aeducimus.
Utrobique idem habes Metrum, Dactylum in fine, Qquinde es syllabas singulis in Versibus sed non
eamdem brevi uni longarum obse vationem. Quindecim inquam syllabas paritatem enim syllabarum Rhythmopoej veteres fere semper curabant, quum, ejusmodi Uersus canerentur ad Musicos modos. Immo saltatio addebatur,& quaedam digitorum per cussio , ut Cicero, uinctilianus , alii innuunt Id quoque a Iudaeis antea factum videtur. Neque enim tantummodo apud Romanos dicteria per Rhythmos jactata in usu fuere, sed etiam apud Iudaeos, longe antea, uam a Romanis usurparentur.
Vide Lib. primum, Cap. 8. vers. s. Regum duum reverteretur, per cusso Philisthaeo , David , mulieres cantantes, chorosque ducentes in occurium Saul Regis, praecinebant dicentes Pere. Saul mille, asia decem mill a Male habuit Regem aculeatus Rhythmus, cujus voces antiqui iasimus Interpres ita vertit , ut Versum Trochaicum inde confecerit, quales erant complures e veterum Rhythmis Idque ea ratione factum, quod
in Hebraico scomma illud duobus e siculis octo syllabis effertur hoc modo:
Hac in Edit Tom. XI. P. III pag. I9.
120쪽
Atque ei mature animadvertas e lim, in ejusmodi Versiculorum fine syllabas consonas, quas Rime talice appellamus Casu-ne, an arte factum, judicent alii . De his infra sermo erit. Itaque sicuti Cantilenae nostrae certis pedibus constant in singulis strophis, ut idem sit in omnibus Musicus concentus ita, veterum Rhythmi processere . Eum dem ero morem retinuere Christiani harbaricis temporibus, quum Hymnos componebant: quod etiam e Benchorensibus nuper memoratis liquebit. Exempli gratia hos ransum commemoro, unum Versum in duos versiculos dividens: In Propbetis Gisven ἰνὼ
Nili sum n quo fuit. Allatius quoque praelaudatus animadvertit in Versibus Graecorum Politicis, in quibus, ut ipse scribit S l-
labas quindecim numquam exce uot s quae ultra videntur, eas per apbaeresin , Γυ ualoephen, decurtant se absumunt. Ejusdem autem Metri sunt Planctu, Ristbmicus super morte Constantini Monachi uxoviensis a Gudino Monacbo compositus, in Adelmanni Sebolassiei bibvii Alphabeti ei de Viri Illustribus sui temporis, quOS Saeculo XI. compositos Mabillonius
U. l. inter vetera Analecta edidit. Vide pariter inter opera Sancti Ful-berti hythmos, versibus minime distinctis aeditos Floruis ille quoque Seculo XI. Similem etiam Rhythmum Landulphus senior Historicus Mediolanensis exhibuit, me evulgatum
Tomo IU. Rer Italicar Mihi de ipso
infra sermo recurret Alterum quoque vide a me publici juris factumii fine laralipomen. anonymi Salernitan . Part. II. Tomi II. Rer.
Italicarum. Sed supra ceteros hythmos , ii fortassis et aestimandi utpote antiquissimi, aeque ad Historiam perutiles, quorum primum , seronae encomta complexum 4uic Analectis
Mabillonius idem adjunxit , Alterum in ediolani laudem fabricarum edidi ego in eadem Fart. II. Tomi II.
Rer. 1 tali c. Uterque Veronensi Rhythmopoej natalem suum: debet I aut saltem debet vitam, qua iunc fruitur, quum , ex Codicibus Neronensibus ambo depromti cura tandem nostra in lucem emerserint. Et sane hoc praecipue titulo tam in abillonio, quam mihi spes futura erat nos gratiam linituros clarissimi Viri Na chionis Scipionis M. fisj Veronensis,
qui tum latriam 'maam, dum antiquam eruditionem insumma cum laude illustrare mergit. Sed quod mirere, vix alius ille in consilio nostro reperit, nisi argumentum irae atque censurae. Quid amico viro ei minime probatum fuerit, quidve ille scripseries in Missertatione , quam de Versib. Rhythmicis Anno DCCXXVII. edidit, amice referam. Moleste fert ille primo, ejusmodi Rhythmos a nobis suisse productos, quales in Stis Codicibus deprehendimus, hoc est, erroribus scaten res. Deinde nos arguit quod non Versibus distinctis, sed continuata ratio