장음표시 사용
131쪽
ILDEBRANDVS IVS a GENITA, THEODORA E ΜΑΜMA. BIS ANNOS ABUIT SENIS, ET MENSIBUS DECEM DUCTA IOHANNES VESTRA, PAVLE E IURE SUB ALMA e.
Sed prae ceteris id genus Rhythmis, dignua est quod ei a tur Epitaphium Thomae , qui Honorio I. aoae circiter Annum CXXXV suam ope ram contulit ad tollendum Schisma Aquil ejensis Ecclesiae . Exhibetur illud ab immoetalis nominis Cardinali Baronio in Appendice ad Tom. 2. Annal. inter addenda Annalibus Ecclesialli is in Annum DCXXXVIII. quae caussa, ut puto, fuit, cur nunquam satis commendandus alter Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalis Henricus orisius monumentum hoc minime animadverterit, quum in Disse sertatione de Synodo . . . egit de tempore sublati ejusdem Schismatis. Ita se habent primi versus, ad He-Xametrorum formam consechi.
VIS MIHI TRIBUAT, VT FLETUS CESSENT IMMENSI, ET LUCTUS ANIMAE ET LOCUM VERA DICENTI: LICET IN LACRYΜIS SINGULTUS VERBA ERUMPANT, DE TE CERTISSIME TUUS DISCIPULUS LO VOR TE GENEROSITAS, MINISTER CHRISTI, PARENTUM, TE MUNDA ACTIO THOMAS, MONSTRABAT HONESTUM. TECUM VIRGINITA AB INCUNABULIS VIXIT c.
Neque his vers bus incompositis ca
ruerunt ipsa Ethnicorum tempora, eo rumque vulgus. Cujus rei exemplum, nondum , ut opinor, editum profer
re nunc juvat E schedis Stis Eminentissimi S. R. E. Cardinalis Do-mInici Passionei, subsequens Carmen descripsi Iacet in Villa Salsulae Comitatus Urbini, in vetusto lapide exaratum, barbariem sane' inguae
8 characterum praeferenS. D. M
132쪽
His adjunge Epitaphium Christianum de Fabretto emendatius cap. X.
Catervii, quem uti Sanctum Tolentinates venerantur, in abillonio in Itinerar Italic evulgatum , ac dein-num. O3. Inscription Antiquar. --ditum in haec verba :eVOL PARIBUS . MERITIS IUNXIT MATRIMONIO DULCI OMNIPOTENS DOMINUS, TUMULUS MUSTODIT IN UEVUM. CATERVI , SEVERINM TIBI CONJUNCTA LRTATUR, SURGATIS PARITER CHRISTO PRAESTANTE BEATI.
Infra: GOS DEP SACERDVS PROBIANVS LAVIT AET 'NXIT . Et diu quidem ejusmodi plebejorum
Versuum usus perduravit idque indicabit Inseriptio circiter Annum Christi MXIV. Romae posita, atque edi-B ta a Cl. V. Marco Antonio Boldet-to in egregio Aere de Coemeter. Martyr Lib. 2. Cap. s.
133쪽
Sedis ab rettus Cap. 3. pag. 46. Inscription Antiquari hanc refert
versanibus Musis conceptas apud eundem Abret tum Cap. 6. Pag. 32O. - Ι 8.
I9. ω et T. Vide etiam Epitaphium Boni ontulis lucis Neapolis, qui Sestulo Ch sti Non floruit, Tomo II Rer Italicar pag. 342. A que hactenus de Rhythmis exametris
Hisce nunc subjungendi Endecasyllabi, Dodecasyllabi, Hepta syllabi c. qui in usu fuere apud veteres. Quod lubentius facio quum inde potissimum ex e mola suorum carminum derivari Italic e vulgaris Linguae ce- ss. Quod antequam ostendam, juvat
alterum Rhythmicae, immo metricae oeseos ritum vetustissimum in medium afferre. Sunt qui credant vel ipsis olim Romanis Graecis gratam fuisse consonantium Syllabarum modulationem senunc R ma 'Pellamus , conversa voce bytbmus in Rima hin fine praecipue versuum quae sitam , ita ut postrema versus aut membri Syllaba postremae subsequentis responderet. oetis ipsis hujusmodi ve borum collocatio, sive Figura placuisse fertur Certe placuit oratori-
bus, dum tamen parce adhiberetur.
134쪽
ρομοιοτελευτον Graeci Figuram hanc appellarunt. Similite eisdem idem L,
tinis fuit. Pervulgati sunt duo Tullii Versus a Quinctiliano memorati Libro Undecimo Cap. primo , quos tamen multi eo qu*que vivente irrisere: Cedant Arma Togae, Concedat aurea Linguae. 8 fortunatam natam me Consule Romam lVarro quoque in τύφη Μει μου. Neque νthopballica attuli malleνia, stιihν sonant in Graecia dicteria, sui Fabularum usi vant exordia. Hei Eiod a scribendum reor. Immoia vetustissimus Ennius hisce delectatus videtur. Hos enim illius Versus refert Cicero in Tuscul. I. Hae Omnia ta insummari, Priamo mi vitam evitari s an potius eviraνi GJovis aram sanguine turparἰ.Ηosce etiam salienos- ne an suos, ignoro idem Cicero in eidem ulculana commemorat: Caelciem nitescere , arbores frondescere, mi es laetiscae pampinis pubescere, Ram baccarum tibertate iucuνvescere.
Similes autem antiquorum Versus in eam sententiam Stilianum induxerunt, de Arte Versificandi scribentem, ut sibi persuaderet, Rhythmos nunc e Rime melior ipso Latinorum Seculo turpatos fuisse. Nam , ut is scribit, Vergilius Lib. . vers 155 Aeneidos habet:
suo caelum stellas, tot babet tua Roma puellas.
Ua Drgm menses non peperere bona
Ita Horatius de Arte cetica et Nis sui; es pulebra esse PoEmata edistii sunto,
Et rizoctamque volent, an mum σώ- diloris agunto.
Vel tr a potant; vel te fria multiplicanti.
Sed Versificatoribus antiquis vix fieri potuit, quin ejusmodi Uersus interdum exciderint, etiam nil tale gitantibus ac proinde minime me iis opponam , qui haec potius casu quam arte nata, sive confulto facta, censeant. Attamen quum oratoribus non displicuisse dixerim ομο ἰοτε λευ τον, non est praefracte negandum quinis Poetae eadem Figura delectari quandoque potuerint. Ac prae cipue rustici, vulgares, quorum auribus gratior accidere potuit vocum consonanti . Nisi tot Rhythmi Carmina plebejorum Cetarum aevi
illius periissent, ortasse plures Versus ex Latio ipso petitos, similiter
cadentes haberemus . Paria quoque apud Graecos occurrunt, ut in Anthologia , alibi visitur . Sunt etiam qui Hebraeos putant in celi sua quaesivisse paria aurium oblectamenta, siue in mediis Versibus, sive in eorum clausulis quod potissimum a Clarissimo uetio affirmatum video. Et sane id persentias in Rhythmo Hebraico, quem in Dὼ vidis laudem cecinere mulieres , δε ego supra attuli.
135쪽
tuli. Sed MClarissimus Vir . Mar GuazEius a cauda Leonis ita nunc a-tinaceus Monachus Benedictius Congregationis anm Mauri in rotegomenis ad divinam Bibliothecam ancti Hieronymi , prolatis exempli ostendit , in Cantico Deuteronomii atque in Threnis Ieremiae Rhythmos
occurrere, hoc est in ne commatum parem vocis desinentiam Veiis controversiam de Hebraeorum oesi aliis dimitto fortassis in aliqua ejusdem loca similitudo vocum casu , non arte irrepsit. Praesertim vero barbaricis Saeculis mos fuit, lenocinium hoc suis tum Rhythmis, tum Metris adjungere. Quod, uti conjicio, praestitere indocti, ut his saltem phaleris pensarent quantitatem pedum a se neglectam docti autem , ut simi liter cadentes Versus facilius a Populo me noria retinerentur. Et primo quidem levem hanc modulationis umbram statuerunt in una Versus Syllaba postrema, cui consona foret pos rem subsequentis , aut subsequentium Uersuum. Quandoque etiam alterni Versus sibi respondebant. Quod si in Dactylum desinebat Versus, nonnulli consuekere postremis duabus Syllabis pares in succedentibus Uersibus collocare. Denique eo res deducta est, ut in fine Uerlus geminae integrae Syllabae, si longae forent, literis ac sonitu responderent Versibus subsequentibus tres vero Syllabae pari modo responderent, si penultima Versus brevis esset, ut est in Dactylo.
Quem morem accepere, Madhuc retinent vulgaris Linguae nostrae Poetae. Versus autem, in quibus hoc postremum 1χοιοτελευτον, sive similitercaaens occurretia , praecedenti sane gratius in aures hominum incurrens,
Leonini olim appellabantur. Cur sic fuerint appellati, ignoravit S tigerrie ic. Lib. et Cap. 22. Stephanus Tom. VIII.
patos inepte censuit. Renatus Morea Medicus arisiensis in Commentar ad Scholam Salernitan . Du-Cangius in Glossar Latino, eos arbitrantur si fori nuncupatos, quod
in Uenti fuerint a quodam Leone ceta, qui circa tempora Ludoυ ei VII. veIPbilippi Augusti, Regum νanciae vixit. Addit idem Du-Cangius , hanc etiam fuisse sententiam Stephani Paschasii Lib. 7. Cap. 2. Disquisition. Francicar qui perelegantes quos lana hujus Leonis oe a Uersus produxit.
In eamdem quoque opinionem concessit octissimus Pape brochius in Act. Sanctor ad diem I. Iunii , in Vita Sanctorum Gratiani, elini
arbitratus duntaxat ad summam perfectionem adductos fuisse eos Versus a Leone Gallico ceta Saeculo Duodecimo. Et profecto Aegidius arisiensis apud Du Cheslatum Tomo Quinto Scriptor Franc pag. 323. inter aliCsPoe' a sui temporis, hoc est ab Anno MCXCI. ad MCXCV1II. comme
Ludentem bisoriis Idem autem ille est, qui Du-Can-gio, ac Pape brochio laudatur, ut proinde non recte veluti diversos Poetas hoste putarit olycarpus Leyserus in Histor Poetar med aevii num. 7'. s. Doctissimus quondam amicus meus D. aspar Beret-tus Benedicti nus saepius mihi hoc in opere laudatus, de Leoninis e si bus verba fecit in Prol egomen ad Tabulam Chorographicam, quam edidi Tomo X. Rerum Italicar. Ibinum 52 pag. II p. censet, Leoninos Versus in Italia vix pos Normannorum adυentum componi coepisse, hoc est Sae-
136쪽
culo Christi Undecimo. Atque adeo tum ille, tum lape brochius, Eccardus alii, Inscriptiones quasdam
antiquorum Seculorum creditaS, nonnisi post annum Christianae Gerae Millesimum confectas statuerunt, quod Leoninis Nersibus constarent . quae mea in lanc rem sententia Tt, de nique lector accipiat . irim certum flatuo, Versuum , quos eteonino anti tui nuncuparunt, nos Versi in mari appellamus, triginem, seu cinventionem nequaquam tribuendam esse leoni illi . seu leoni, sce ae Parisiensi Monacho lenedicti no Monasterii Sancti Victoris qui circiter Annum Christi CXC. floruit, uti censuerunt Oa-Cangius, Iacobus Perigonius m alii. Fraecesserant enim, qui hujusmodi ruersibus quis rant, ves Rhythmos, sive Metra
Componentes. Deinde aes istam Tal. te versificandi rationem ille perfecerit, incertum adhuc esse contendo. Sed si quidem gloriam aliquam in illum conferre velimus, opinari Haserit, aut i, ex elucubratum fuisse Poema tam concinnum elegans verborumque sibi invicem respondentium concentu sonorum, ut inus in admiratione Populi esset ' ut ita eos Versus contexuisse, ut quamquam longum opus confecerit, in clausulis tamen Versuum perpetuum ordinem, ac Similite eadem duarum γllabarum servaverit, quod fortasse nemo rante eum lienes fuerat lausus. Mam, ut praefatus sum, plerique veterum in una Syllaba, consonante cum altera, concentum suorum Rhythmorum , aut Metrorum collocarunt Plerique etiam moes is fine Reminorum Ner- suum, sed in ipso Versu secujus primum membrum subsequenti respondebat hane inurium oblectationem conquisere. Quae omni exemplis
Sub finem Seculi a Christo nato
Sexti floruit Sassius Columbanus, celeberrimus ille obiensis Coenobii institutor. Inter ejus opera legitur Rhythmus de Venitate vitae ubi plerosque Versus μοιοτελευτους cernimus. Exempli caussa. Disserentihmi vitam mors inceνta δειν- νψ τ . Omnes reperbos, vagos moeror mortis corripit . e. Fiarique perpessi sunt poenarum incendia
Voluntat H lubr eae nolentes Ἀδpendia c. Reli: quos omitto . Qui sane si Columbanum auctorem habent, antiquissimam praebent Uersuum militer cadentium formam. Sic inter opera Bedae leguntur Versus de Computtis remιlis in uel Leoninum concentum audis. Priores accipito: dυentum Domini non es 4elebrare Decembr;
te Kalendas cte. sedis Sanctus Bonifacius Oguntinus Episco ou Martyr, supra mihi laudatus, in ni stola prima, circiter Annum DCCXXX conscripta Rhythmum effudit, consonis vocibus distinctum: te rate forent bus
tuor ejusdem reseruntur, geminis e
si bus simili sono respondentibus , sed ita ut quamquam sere semper Dactylus Uersum claudat , duae tantum postremae syllabae similes sint. Specimen profero:
137쪽
Sedet qui per aes bralia, Alti lampi arcibus Obυallatus minacibus c. Ita ver me Deus amet, cuiquam dubitatio succurret, num tanta vetustas ejusmodi Carminibus sit tribuenda. Verum dubitandi sinis erit, si Antipbonarium B nchorense, a me ut supra dixi evulgatum consulet, quod certe Saeculo Septimo, aut summum octavo, in usu fuit celebris illius onasterii in Hibernia siti ac deinde in Bobiensem Bibliothecam denique in Ambrosianam translatum est . Occurrit ibi Vmum Sancti Com-eilii in Strophas sectus, quarum singulae a liter Alphabet initium sumunt, earumque singuli Versus in eamdem syllabam desinunt: Recordemur iusitiae NUν Patroni fulgidae , CO dii Sancti nomine, Refulgentis in opere c.
Secundae Strophae Versus quilibet in A. desiait:
Allati ad Angeliea :bletae Dei abdita a juventute sarida see. Eodem ordine reliqui procedunt. Sed di ibi leguntur re scuti familiae Eenebuim, ex quibus multi persectam pra ferunt eorum formam, qui serius e uini appellati sunt. Experimentum capiat Lector:
Vere regat s aula, Variis gemmis ornata,
Patre summo servata. Virgo valde oe fondes, Hae Mater intacta,
Verbo Dei subacta Haec adeo aperta sunt, ut quisque jam intelligere possit, antiquos Rhythmopoejos atque Poetas non expecta ias tempora Leonis Parisiensis Poetae, ut ab eo edocerentur efformare Versus simili concentu cadentes neque nimia facilitate censenda esse Carmina composita tantummodo post Annum Christi Millesimum, si qua occurrunt modulo hocce constructa. Refert Cardinalis Baronius in Annalibus ad Annum Christi XXXVIII. Versus incolumes adhuc Romae adservatos in Templo Cruciferorum quod elisarius Iustiniano I. imperante condidisse dicitur. Illos autem doctissimus Cardinalis eadem ipsa
tempestate confestos, ac marmore inscriptos arbitratur. Lector ego inspiciendos exhibeo.
HANC VIR PATRICIVS UILIS ARIVS URBIS AMICvS OB CULPAE VENIAΜ CONDIDIT ECCLESIAM. HANC IDCIRCO PEDEM SACRAM QUI PONIS IN AEDEM UT MISERETUR EVM, SAEPE RECARE DEUM.
Haec si quisquam rejiciat post Seculum X adversari ego nolim. Attamen sunt, quae suadeant, ipso Secu-E a Christianae erae sexto Inscriptiω ne is fuisse losi am. Vix enim post multa Saecula rogandus fuerat op
138쪽
lus, ut precibus repetitis elisario misericordiam a Deo impetraret. Sed alterum, qualecumque sit, etiam antiquius similiter cadentium vocum e-Σemplum habemus Sanctus Augustinus circiter Annum CCCXCH l. elucubravit Psalmum contra partem Donati, qui nihil aliud est, quam Rhythmus. Singuli Versus e duobus versiculis octo syllabis constant. Sunt ibi, qui plures syllabas praeferunt sed fortassis emendandi sunt. Intuere hunc salmum inter per Augustini in primis paginis Tom. IX. editionis novissimae. De eo os haec scribit Lib. primo Retractat. Cap. ΣΟ. Psalmum, qui ab impeνitis ρο
diotis cantaretur, per at nas iteras est. Tales autem A eoedarios 'pellant.
Ejus generis est Rhythmus de Medio
lano quem supra innui, uti, alter Adelm anni Scholastici antea memoratus Alyb ibet cum tuum Mihil lonius appellavit, redar o vero Augustinus. Similem quoque infra dabo , ex Veronensi Colice expressum de captura Ludoυic II. Augusti Praeterea ' est Rhythmus in Sanctum Zenonem, a supra laudato Camnaan I ad me missus, atque ex eodem antiquissimo Codice excerptus, in quo
laudes Mediolani jam supra editae legebantur. Et istud Abecedarium est. En ejus initium: Audiant Pνἰnejes, audiant Populi cte. Illi habetur: Kasta permanserat Imperἰ fit a me.
Ibi Impeνἰtim pro Imperatore. At rudi sum audi Augustinum eumdem de illo it almo loquentem Ideo autem non aliquo Carminis vi nere id fari otui na me necessitas Metrica ad aliqua e
ba, quae vulgo ἰnus funt usitata, compelleret. Quare tum ex his, tum ex supra allatis verbis intelligimus, Rhythmos olim confectos, ut ab imperitis
atque idiotis canerentur. In eum quo
que finem compositi fuere, qui mihi
nuper memorati sunt de laudibus Mediolani, de Ludου eo II. c. Erant enim iis quoque temporibus, quatis nostris, qui Carmina rudia , ac pra cipue Rhythmos aut solatii caussa domi, aut in plateis Populo congregato lucri obtentu canebant. Ejusmodi Cantilenas saltem semidocti intelligebant nondum enim quisquam au sus fuerat vulgari sermone uti ad Carmina aut ad Rhythmos aut si utebantur ex iis ne fragmentum quidem ad nos pervenit. Redeo ad salmum Augustinianum. Ibi singulorum Versuum clausulae in E desinunt: quod in aliis Rhythmis observarum vidi. Occurrunt o plurimae voces consonae in ARE QORE me. quas tamen casu potius quam certo quaerendae ejusmodi euphoniae consilio coiisse uto. Saltem constat, vel
Sedulo Christianae erae diarto Africanae lebi in Rhy. limis placuisse
aliquam verborum ut ita dicam, consonantiam , quam subsequuta aecula amplificarunt Sc diligentius Oxo arun . raecesserat etiam Commodianus mihi supra memoratus in
postremo Carmine suo, ubi singulos versus in O desinere sentias. Benchorensibus Rhythmis, aliisque
seculo Octavo compositis cum v cibus consonantibus, quos nuper retuli, addo Epitaphium Lant fridi Abbatis Burensis in B loaria, quod abillonius in Analectis publici juris fecit. Is floruit sub ipinoo Carolo Μagno Francorum Regibus , circiter Annum Christi DCCXC. e cessisse e vivis videtur.
139쪽
EN LANT FRID OMNUS. R MIS N TALIBUS ORTUS, DEBITA SOLVIT HVMO . QVAE 'BI DEBET HOMO. AETATI FLORE SPONSI CURRENS IN ODORE, PLURIBUS EXEMPLUM PRAEBUIT IPSE BONUM e.
Eodem concentu pergunt reliqui ersus qui si revera tunc fuere condi ii, uti veri videtur simile, confirmant quae dixi de ingeniis hujusmodi musca delectatis ipso Seculo Christi Octa ψo. Alterum exemplum prae bent portae aereae Basilicae Parisiens Sandionysanae, circiter ea tempora fabricatae Auctor ibi suum nomen inscriptum voluit, hoc est, ni radus Monaebus , geminis versiculis
incisis, quos ad Annum DCCLx XX. attulit idem abillonius in Annalibus Benedictinis:
HOC OPUS IRADU CFLEST MUNERE FRETUS OFFERT ECCE TIBI, DIONYSI PECTORE MITI.
Porro quantum subsequent seculo Non in deliciis foret apud quosdam Poetas conquisita ista consonantum vocum harmonia in texendis Uersibus, longe pluribus exemplis isten dere possum. Vetustissimum Musuum in Aede sacra Sanctae Mariae Novae adhuc visitur Romae , este iam pinio art. II. Cap. 28. Veter Monumentor Ibi hi duo Versus
ARBOR ACRA CRUCIS FIT MVNDO SEMITA LUCIS. QVAM QUI PORTAVIT, NOS CHRISTUS AD ASTRA LEVAVIT.
Ut Anastasus tradit, ejus emoli, simulque operis tessellati auctor fuit Leo IV. Papa Anno Christi DCCCXLVIII. aut Nicolaus I. Papa circiter Annum DCCCLX. Quae si certa sunt, jam tenemus, in ipsa
Urbe serme ante novem Secula in usu fuisse consonam vocum harmoniam in Uersibus. Si eodem Seculo, quo Ludovicus Pius Augustus e vivis excessit hoc autem contigit Anno Christi DCCCXL. compositum
fuisset Epitaphium , ejus tumulo Metensi in Urbe appositum , quod Tomo II pag. 32 O. Scriptor Franci- cor Du-Ches nil in Annalibus Cardinalis Baronii legitur, luculentum alterum haberemus homotoniae in Versibus tunc adamatae testimonium . Quatuor tantum versiculos inde excerptos offero.
IMPERI FULMEN FRANCORVΜ NOBILE CULMEN, EXCITUS E SECULO CONDITUR HOC TUMULO, REX
140쪽
261 REX LUDOVICVS PIETATIS TANTUS AMICUS, QVOD PIUS A POPVLO DICITUR ET TITVLO e.
Drogoni quoque Archiepiscop, Me 'Atensi ejusdem iudoviai lii fratri alterum Epitaphium positum fuit, ab eodem Du-Chesnio editum, cujus en primos Versus:
CONDITUR HOC BUSTO PRAESUL ROGO MARMORE SCULPTO SPIRITUS IN RE VI LAETUS OVAT ABRAHAE e.
Praeterea in Laures hamen Monasterio Sepulcrum adhuc visitur assi-lonis Bajoariae Mucis quem Carolus Magnus e solio dejecit, eum hisce Versibus:
CONDITUR HAC FOVEA QVEM PIE CHRISTE EA, TAS SILO DUX PRIMUM, POST REX MONACHUS SED AD IMVΜ. IDIBUS IN TERNIS DECESSERAT ILLE DECEMBRIS.
Sed quia dubitare licet, ne longe serius additi fuerint tumulis ejusmodi Versus, certiora apponamuS. Gas par Barthius vir spectatissimae eruditionis Lib. 32. Cap. in Adversarior. Erinfredi Monachi Carmen Rhythmi cum ex Sto Codice profert. Hic aurem vixit Anno DCCC VI. tit Vita ejus testatur. En duas tantum illius Carminis strophas Felieitatis regulam fue semper consἰtis.
Documque se pes ex tulit Insaea, dura, credula see. Sed praecipue Seculo illo, ac duobus subsequentibus , mutiis curae fuit in singulis Versibus concentum Ο- cum similium inserere divisis quodammodo in duo membra Versibus,
postremae quorum syllabae invicem Dsibi respondebant . vulgavit saepe
laudatus abillonius in Annalibus Benedictinis ad Annum DCCC xx VII. Versus in ciustissimo Codice iti- villarensi circiter ea tempora scriptos, e quibus quae nunc jebam, leviori negotio intelliges :E Remens decus. Praesul P
Doctor Eoangelistia, praecei Regis
alti . . Hei praeter commata Versus cujuscumque consona, etiam finis unius Versus consonat cum fine alterius, unica tamen syllaba . Ita in Musivo ad hoc supe isti te Basilicae Ambri sanae Mediolan nsis, quod circiter Ax-num D CCXXAU. compositum tuisse, neque immei o Puri cellius censet, Tetrastichon istud gitur: