장음표시 사용
41쪽
Rettuli quidem supra ad faemineas sellas sed repugnante, ut Vereor, poeta,qui non vult Equestria eum egressum, sed in ali qua semper eorum linea haesiste. An sellae etiam virorumi easque in gradibus ipsis collocabani P Ita prona quidem facilis ciuesententia sit,ut dicat misellum hunc irrepsisse inter Caij Luciique sellas,&paene tertium sedisse cum duobus.sed ex illis quoque latebris protractum. Et sane de sellis allatis & illatis, quidam mihi suadent. Suetonius Nerone, cap. quoque clamisarer esia delatus in Theatrum, seditionibus Pantor sti mimorum ex parte Prosian superiore signifer simul ac stectator ais: nit. Iuvenalis, in suo illo non inuidendo voto: duo fortes legrege Morserum, qui me ceruice locain Securum iubeant ctimselusistere Circo. Nam vult & optat Sella se deferri in Circum. Vitruvij
etiam ambigua verba: Gradus,Υbisubsellia componantur. Tamen' magis est ut aliter fuerit, ex iis quae supra dixi. Et Suetonij Iuuenalisque loci, euincunt non nisi desupero loco. quod fatemur ultro. An ergo in Martiali scribendum, terti, filiari capi- m musque pulsum eum a primo subsellio ad tertium Sed quam ua-ωhsententiam aut acumentum habebit, ropaene Iteium dico:pa rum mihi in hoc versu lueet aut liquet. At de P o R Ta C IB V s superioribus,e quis tenuiores spectabant, satis certum. Calpurnius tangit. --en illita porticus auro oertatim radiari. Hanc supremam partem Dio dixit in Nerone: Καὶ se,inquit,ες τω ανωτατω τὰ Elephassublatus essiu summum fornicem sue arcum Theatri. Nec male. quia porticus illae, ut videtur, arcuato opere tectae. Certe tectae. Vitruvius: Tectum porticus,inquit,quo futurum est inbummagnudatione.Ιdeoque non vane suspicer a Tertulliano, Cameras, vocatas, De L idem v Spectac. Deus etiam extra eamenas, gradu , ω apulias oculos ba- ciuitabet. Vbi de Apuliis ligitum tollo:& fateor me non posse hisc id probum de iis aue probabile verbum
42쪽
De ordine-locis infidendo. βuando discrimen i actum. De oriolantia, de Equestribus: ω Tribunos quosdam nouos fuisse iurer Equites. De Popularibus. deque loco Pullatorum in Fae.
O C v M & eius membra satis descripsi. ad cuius tamen lu- cem nonnihil etiam faciet, si ordinem ordinum in con- Populi Ro. sellu noris & discrimen. Populi enim Romani, ut scis, priscab iis. ἴ' diuisio, in Senatum, Equitem, Plebem. His discreta in Spectaculis sua loca, & Gradus. In Theatris quidem iam olim lege Roscia: at non ita diu in Circo & Amphitheatris. Promiscue enim ibi spectabant & quouis loco libere, quamdiu libe
Romae. Plutarchus indicat in Sulla: iura, inquienS, Θέαμ νομ
πης υ -; Spectaculum quidem gladiatorum errat. Locis au- tem ad*ectandum nondum tunc disiretis,sed mixtim sedentibus viris feminisque: accidit , t propter Susiam mulier quaepiam sederet, facie ω genere honesta. At id mutatum sub Principibus: & dis crimina dignitatum facta , bono iure. Nec subtiliter hic tem prei fui. pora exsequar. quid opus φ Hoc scito, Senatui in Amphithe e is 'quoquς suam sedem fuisse, suam Equiti, suam Plebi. Iuadbh. xiv. lam, Orchestram dixEre: alteram, Equestria: tertiam, Popula-o χἡa , ria. De Orchestia ubique obuium . quae vox nata in scaena de ' O pulpito, transiit communi abusu quodam ad alios etiam ludos. Sedes illi, ut Vitruvius ait, Is enim lo-''cus quia Scaenae & Arena proximus, ideoque oculis auribus que expositus: optimus habitus spectioni, siue auditioni. Ci- Inimis gra cero de Senectute .' Ut Turpione Ambivio magis delectatur, qui inositimi ρει prima cauea blectat, qμam qui in Nitimά. Horatius.
Magnitudo eius, ut coniicio, fila gradibus quattuor aut quinque. aut fortasse pluribus, ut etiam Sacerdotibus ibi locum demus, & sociarum gentium legatis, Equestria autem, Sen Z Pςst iδ--nominata v I I. De B es. Equestria omnium equitum Romaνθ'
43쪽
LIBER. 37rum fiunt. in icns tamen, locω meus 'propri*,quem occupam. Item Suetonio, in Calig. Decimas maturius dabat, ut Equestria ab infimo quoque occuparentur. Et allusit argutatrix illa apud Petronium : Ego etiamsiancita sum, nuπquam tamen nisi in Equestribus sedeo. Ea Equestria lege veteri Quattuordecim gradus tenuere. itaque passim legas sedere in Quattuordecim:&pro ipsa Eque- 'stri dignitate in Seneca: Atmelurcule multiit mattuordecim Gradus sunt clausit non omnes Curia admittit. Lege dico Veteri nam. Vt antis ἰ: idem numerus sub Principibus fuerit, aucto immaniter nu- opib*Τmero equitum, non hercle inducor ad credendum. Et impet lit me in alia omnia Calpurnius, qui ostendit totam mediam superioremque caueam occupatam ab equite, ludis illis celebribus Carini: Venimus adsedes ubiputa sordida me hister semineas *ectabat turba catherias. Nam quaecumque patent sub aperto libera caelo, aut eques, aut niuei loca complevere Tribuni. Ostendiis in porticu summa spectasse inter taminas, quoniam Gradus omnes qui sub dio, occupati ab Equite aut Tribunis . Nam hos quoque addit . nec intellegit illos notos Ple. Tribuniin-beios ccaue erres:) sed Militares inprimis: fortasse & alios,qui si i taui vario agnomine sub Principibus sunt nati. De quo copiose dicendi non hic locus. Ouidius apte ad hanc rem in Fastis lib. I IJ I. ubi quemdam militia functum in Equestribus sibi adstadentem loqui facit: Dux mihi Caesar erat, sub quo meruisse Tribunus Glorior, incis praefuit ille meo. Hanc ego militia sedem, tu pace parassi:
Inter bis quinos sus honore iuros.
Et eodem illo Tribunicio iure spectasse se in Equite Ma tialis ait:
Et sedeo qua tinuscitat Oceanus. Nam quod de qre magno huius poetet suspicere,aut censu suis. Martialisse Equite': errabis. tenue semper &exsuccum hoc genus. Ipse id renuit, loco alio, paupertatem clare praefert:
44쪽
Se non obseurus nec male notus esues.
Inter Equites igitur, quia adnexum hoc Tribuniciae illi dignitatati. Et quidem hi Tribuni in Gradibus primis spectabant, ex
Horatiano vetere interprete: qui ad locum illum Epodon, in Marinam: Sedilibus ue maguus inprimu Eques: commode notat, Otho, inquis,quattuordecim Gradus in I beatro equiti sipararat, ex Popularia. quibus primi Tribuniciis potestatibus vacarent. Popularia sunt loco tertio.&nomen ea notione reperies in Suetons Claudio, cap. xxv. Germanorum legatu in 0rchesim sedere permi', simplicitate siducia eorum motus, quod in Popularia deducti, ci- animadue tissent Farthos c γ Armenior in Senat edentes, ad eadem loca βonte deSpes transieiunt. Et in Domitiano ei bis quae rettuli supra.Vlpianus kb δε ε etiam Milites lationarios disponia Praefecto urbis vult, adiueu- dum Popularium qMietem Callistaratus;in spectaculis Iuvenes quosdam accommodare si turbulentibus adclamationibusFo utarium scripo=uli .6ibit. Et scio utrumq. intellegere hunc plebis consessum .Plebis. . briesesai populi VOCQ utuntur , quae communis tribus ordinitabus : tamen lirc pro Vna eius & uberiori parte. Vti & apud
AEquales illic babitus similemque viribu i Orchesinam in populum .pnulati, Intellegit enim, in hac ipsa Spectaculorum re, plebem. Popi laribus autem ad tribu ei reliqui omnes Gradus. id est Cauea media, & Summa: Nam Ima Senatui & Equiti vacabant. Itaque propter granditatem, discrimen aliquod in ipsis populariabus:& pro varia conditione plebis, Varij ad sessus. Gosdam, imo plerosque Suetonius expressit Augusto: Militemsecreuit a
νι-cis. Clari Memneerat, ni lex loco superiore blectare concest.Vbi de P ul latis quod ait, illustrant Calpurnij versus: o utinam nobis non rustica vestis adesti Vidisse ropius mea numina sed mihiser es P V L L A'Q V Ε paupertas, adunco bibula morsiν lobstiteruntd Ostenditi enim se rusticum & pullatum fecta sie in cauea
sum- 'pullati ad superos relagati.
45쪽
summa, procul a Podio ubi Princeps. Ideo apud Senecam De Tranquillitate, Verba adpummam caueamllectantua, sunt vilia &ad gustum minutae plebis. At quod Faeminae in summo: etiam nae. Propertius tuus ostendit,ubi praecepta aemulantis Cynthiae: Tuneque Pompeiallatiabere cultin in umbia, cum asciuumflernet arma forμm, coda caue inflectas ad s VM MVM obliqua tbeatrum. Ita legendi & iungendi ij versus. & mens est, Cum G ladiatores in foro: caue oculos adiicias. tu qui in equite spectauad loca summa, ubi mulieres.' propertis alia distia Sc. intes lectu
C A P V T X v. consese aliquando locorum series:eaque occupata .ci pro Locis. Plas tus explicatus,in Soetovius,in martiatis. Dissignatores, eorum munus. Excitare. Tribum Voluptatum.
kT hi quidem limites,hic ordo quem tamen migrabat &miscebae saepe Quiritiu turbida plebs. Avidi enim multi
um,& exclusionis metuentes, loca de multa nocte occupabant,&inhaerebant ut suis .Lampridius in Eliogabalo: Se pentes per Marsicae gentis sacerdotes coLegisse ferturi. eosque subito an te lucem, it solet populus ad ludos celebres conuenire , esturisse. Bene dixi, occupabant. eo enim verbo id vulgo notabant.
Martialis: occupam Tunc cum licebat occupare, Manneius.
Spartianus in Iuliano: Ma Circensis ectaculum itum ea: sedoccu latis indisserenter omnium subsessiis,populus geminauit conuicia in Iubanum. Tangit &Tertullianus eam confusionem. Libertiris in Equestribus,subuerbusto; in Liberalibussedere.Vbi Liberalia equidem non aliud,quam liberi populi locum ceperim, quem tur pe occupari a subuerbustis & seruis stigmatiis. Addatur Suetonius Calig. cap. X X V I. Ixquietatus fremitu gratuita in Circo loca de medi nocte occupantium, omnesFUibu abegit. Ait rota pretio autem Tranquillus, gratuita loca. Ergone aliquid alias pendendum t Apparet : & quidem prisco etiam aeuo. Certe Plautinus Prolosus, cessi non Plautio id indicat reccptum in Plauti ante
46쪽
Seruἰ ne obsideant, liberis misit locus. Vel aes pro capite dent: si id facere non qμ - ,
Graeci haec o τ' appellasse videntur: quae explicant in Callimacho Scholiis tς, -υπερ νοῦ δωδωρο munera quae blectandi causas dantur Nec inseruis hoc tantum, sed receptum etiam in aliis
e plebe opinor, qui Locariis nescio quid pro sedibus pendebant. Ita enim appellat Martialis, qui loca dissignabant. In Hermetis gladiatoris laudibus:
Hermes suppositi tui sibi ipsi:
Hermes diuitia Locariorum: Hermes cura laborque ludiorum. Nam Locari), meo animo , non aliud hic quam Dissignatores.
Quos Tertullianus in ludis agnoscit, libello De Spectaculis: A templas , aris, inter tribus tibias, duobus inquinatissimis a bitris funerum, sacrorum, Dissignatore ω Arustice. Plautinus idem ille Prologus agnoscit in scaena: Neu di gnator prater os obambulet. Quin etiam liliores illis attribuit:
neu lictor verbum aut virgae mutiant.
Qui enim hoc refert ad lictores magistratuum :errat. Nullae in hac Histrica prouincia eorum partes. Sed ut Dissignatores in in funere publico lictores comitabantur, seuerioris imperflcaussa &ordinis seruandi: sic in Theatris. De funebri Dissignatore,Horatij illud nosti, dum sicin prima calorque
Pellebant loeo non Dissignatores cum lictoribus. dignin
Di gnatorem decorat sictoribus atris. Non quia proprij Dissignatorum ulli apparitores viles enim ipsi olim de fortasse inter libertinos:) sed accipiebant a Domino funeris & Editore ludorum. Ex hoc genere, Lectius ille re Oceanus apud Epigrammatarium: nec inagistri illi aut Praefecti ludorum s nugae istaec interpretumi sed meri Dissignatores. Quorum tamen dignitas sub Principibus aucta. Vlpianus bene monet l. II i I. de his qui not. infamia: Di gnatores, inqui quos Graeci qucrum appeliant, artem ludicram non facere Celpus pro bat: quia miuiserium non arte exerceant. Etsane locus isse hodie a Principe non pro mo rico beneficio datur. Horum munus, ordinibus sua loca
47쪽
L I B E R. rloca adndiare,pellere occupatores ab alienis. Facete saepe in minit acutu s & capitalis ille Hispanus, per occasionem edicti Domitiani, quo licentiam iis equit promisiuellectandi quae con-εDEM tra leges eruperatὶ colabuit. Et id dicebant theatrali verbo,Exci
Bis excitatus terque, transtulit castra. Alibi: Etse eo qua tesuscitat Oceauus. Suetonius Augusto, cap. X IIII. Cum flectaculo ludorum gregarium milite in mattuordecim sedentem excitari per apparatorem iussisset. De qua eadem re Appianus: eri ο Καῖσαρ τοι in Caesar militem iussissiurgere. Pulchrius in eodem plane verbo Gr ce lusit Diogenes Cynicus in Diogene Laertio: ὶ τωκιΘαρο
tante omnes discedebant eumq- relinquebant , salutami, Satue galli. Illo quaereute, Quid ita Gia, inquit, cantans omnes E X C I T A S. Ipso illo verbo argutissime lusit. Sed addo etiam. labente aeuo. praeter Dissignatores, videri fuisse digniore quodam nomine Tribunos: qui electi ad moderandas & temperandas ludicras Tribuni Vopopuli voluptates. h dicti,Tribuni v0luptatum .Quorum for 'μῖμ μφ' inula & munus, apud Cassiodorum libro VII. Variar. Epist. X.
Tubi occulti in Amphitheatris ad Sparsisnes. Eas e droco diluto buisse. Appuleius emendatus. Hi eri eumrim liquorem e statuis emissum.
VID ε o R de loco omnia dixisse: certe ea quae conspicunturi' aperto. Nam quin aleant etiam nuc quaedam, non nego: quae tamen,lucis tuae caussa, protraha in claram In eo genere tubi sunt siue fistulae quae in imo & summo Am phitheati phitheatro dispositae, ea arte & fine, ut odoratum quemdam humorem eiacularentur leuiter, dc inspergerent in sedentes. Is wvh Mhumor, e croco plerumque. Seneca epist. X Ci. Vtrum tandemii aiaeue sapientiorem putarit qui inuenit quemadmodum in I M M E N s A M
Lis exprisatt sdemi libro i i . Quaest Naturai. Numquid dubi F tas quis
48쪽
α DE AMPHITHEA TROto quin SPARs Io ita, qu ex damentas M. BDIAE ARENAE crescinis in SUMMAM ALTITUDIN ZM,AMPHITHEAT RI peruenit, cum intention quae fuit Apuleius lib. X. Tu de Fummo montis cacumineter quaniam breνtem Diuum in excelsum Apulaheor prorumpit Vino crocus ita emendo ex vet.codice nostri Giselimst
diluta. arsimque desiuenipaseeutei circa capelgas orirato perpluit imbra. Bene A puleius,odorato imb . quaa e fistulis illis,per minuta quaedamsoramina stillabat is liquorin modum imbris. Et si gnate locutus est Antonius Musa apud Senecam patrem , qui Darsiones, odoratos imbres lin. Vbi maguusille Turnebus a se& a Wro abit, dum tentat sussicere adorato /imbres: & perperam ad missilia refert. Nam rorem illum ingeniosum, Sparsiones sfaisiones Vocabant apte. Glosis priscae: Sparsio, - Et Ma P V tulis Spargendi verbo in eo usus: Hoc rogo non melius, quam rubro pulpita nimbo Laeeum im SPARGERE,'em se premaduisse crocol tata 2 Et nimbum item aliquoties appellata vilibro i. rantur. Et cilices nimbis hic maduere sevis.
Lubrica Icioquamuis*tpulpita nimbo. Nec e fistulis solum hic imber, sed scito magis inuciatae sta-ystainis tuis expressus, velut humanus quidam sudor. Lucanus claro
Utque solet pariter TOT Is se effundere SIGNI scor cly PR. Sss VRA CROCI: sic omnia membra Emisere simul rutulum pro sanguine virus. Et ex Theatri Marcelli configuratione conspicuum, in media x summa Praecinctione statuas plures fuisse ; partim adornatum,p rtim ad hunc Vsum.Eas autem scire licet concauas fui s. ς-μ, 4- per immissas' fistulas ferreas siue aeneas,minutis foraminibus, Velut per poros & membra expressum hunc humoretia. zz prae senti quidem auxilio&manu administrorum,qui ines que in parte id serna stabant. Ego interrumpens .Hqc mihi mira,im ti=pueri: quam: sed dic tamen, IO te,clarius, quomodo crocus exprimi
arida potuerit in hunc imbremἶNqu enim capi0.Ille concussis. sted V capite & ridens, Crocusite mera aut arida Z inquit. Mi iuueriis err s.Vino diluta fuit,vr Aput eius ubi praeibax,si filum attente
49쪽
sublegisses eius sermonis. Mixtum videlicet tritumque floremaeum herbae fuisse cum vino: quod viniim colorem deinde adsumeret & odorem. Plinius aperit . um inquit, Nino mire congruit praecipue dulci, tritum ad eatra replendat. Itaque liquidum erocum Ouidius dixit: Nec fuerant siquido piapita rubmeraco. Et fluxisse eum per Gradus, Spartianus in Hadriano : In bon rem Traiani balsama emcumper Gradus Theatri fuere iussit. Vbi de Balsamo item notabis, etsi minus id crebrum. At de Croe eo, in omnibus spectaculis protritum:etiam Scaenicis. ideoque
selemnes crocos Propertiti S agnominauir: Pulpita solemnes non oluere crocos.
Adeo ut etiam supinorum hominum deliciis eTheatris in con- ρι ureuiuia sparsiones migrarint, & eadem illa arte unguentis perfusi conuiuae.Plutarchus de Othone narrat,disposuis se eum in tri- ά:''iis. .
clinio variis locis αργυροῦς ois 'σοῦς--ας,ἄαπερύδε' me ον- τοκ: argenteos atquο aureoi canales, instar aquae, Nnguenta sundentes. Quod item. in Neronis neporinis sumptibus Tranquillus re- Suetonitis censuit, cap. XXXI. Cornationes eius laqueatae tabulis versatili ta in DP
bus eburneis,mtμrra: ω Dulo,ut Unguenta desuper bpargerentur. Ita enim eum locum legamus: quoniam duo ibi versatilia, δοTabulae ad stores, & Fistulae ad unguenta.
olorata ea fuisse. aliquando serica, aliquavis purpurea, auro distio M. Testimonia plura. TEG ME N etiam Amphitheatri latet : quod superduci s
let,arcendo aestui ac soli.Tegmen hoc evelis. Primus inuentor rei Q. Catulus: aut certe iam inuentae, primus Romae Veliari. imitator. Valerius Maxim us: Religisnem ludorum,crescentibus vi bus,moxsteut lautitia esi. Eius instinctu aetatulus campanam im satus luxuriam,' in θεctantium confessum πρυ-νmbraculis lGxit. Ammianus de eadem re libro x IH D. Ex turbavero minima sortis gypaupertivae,in tabernis aliqui pernoctat atris,nonulli velabris Ombraculo beatralis ust.qηα Campanam imitatus Asciuia Cat F i lus in
50쪽
44 DE AMPHITHEATRO ius in suasi 'eudit omnium primus. Plinius libro x I x. de velis: Fossea in Theatris tantum mmbram fecere.quod primus omnium inuenit Catulus, cum ' Capitolium dedicaret. Ei us ritus vestigia in ipsis Amphitheatris, ubi Foramina in sum tars lapidubus ad funes velorum illigandos. ut in Nemausensi illo claror& in summo hoc Romano quaedam grandiora,per quae coniicimus traiici es in altum dirigi antennas solitas,velorum funes sustinentes. At ipsae deinde antennae siue mali per foramina ea immisi e & demissae mutulis quibusdam excipiebantur, firmitatis caussa. Ad antennas autem subrectas, funes transversim ligati &extensi;super quos,ducta vela.Testimonia etiam sparsa in veterum scriptis. Propertius: Et modo tam pleno fluitantia vela eatro. Suetonius in Cato: Gladiatorio munere,reductis interdumflagram tissimo Sole velis, emitti quemquam metabat. Martialis: Gamuis non modico caleant βectaculasole,
Vela reducuntur cum venit Hermogenes
Vitruvius praefatione lib. X. In muneribus quae a magistratibu .
Forogladiatorum Scaensque ludorum,quaedam dantur,quibus nec expectatio nec mora conceditur: Vt bunt sedes h ectaculorum, v E L ORVM QVE INDUCTIONE s. Lampridius in Commodo:
Cum illisve pugnanti ut deo popula fuisset resumse credens,pνω-
tum Romanum,ὰ militibus classiaris qui vela ducebant,in Amphitheatro interimi pnaecepit. In quo mihi nota milites e classe praepositos huic muneri: scilicet quia maritimi illi, iure periti tractandorum velorum . petunt etiam quidam, apud Plutarchum in Romulo, Velabri etymon ab hoc ritu . acute sed non vere.
Βηλον ονομα m: seidam aiunt viam iliam quae Voro ad Circumfert ab editoribus ludorum velis selere integi, initio a Velabrissam. Romani autem metum appellant,quodnos Histium. Non vere dico: quia Ve- lubri vocern diu notam & natam ante hunc ritum qui Catuli aeuo inductus satis clarum. Colorata varie vela ista fuisse, adornatum, Lucretius Ostendit versibus sane ad hanc rem luculentis: