Epistolarum Pauli Manutii libri 8 tribus nuper additis. Eiusdem quae Praefationes appellantur

311쪽

ties haec, quara accepi idibus Iunij, raptim a te, ut uideo, exarata epiuola, quam loquiturpure, da nullis illuserati Gentis . nullo, ut tuscribis i co , tamen nitet. itaque nihil umquam legi libentius. suae eram autem per litteras a sororis meae plio , Iulio Catone , ecquid parturiret ingenium tuum,

non tam, ut meae, quaesumma s quam ut eorum,.qui ad me adeunt quotidie, cupiditati sati sacrem . scito enim, admirabilem hic esse quandam de Ilud

tuis opinionem, cum esermonibus meis, eximiaμγpe tua cum laude habitis, tum uero ex illa praestanseti induriria, quam in conuertendis Aristotelis de mo. rali philosophia libris ita collocasti, non modo G rum,de quibus diu bona hominum ex matio sui errata patefeceres, sed ut ipse maximam iudici'. mihi quidem ut uidetur, qui ea cumgraecia dit gentillime contuli, eloquentiae laudem ferres. quod a temnitutum retineri, O eandem operam ad relι- qua conferri, si quis est, qui ualde cupiat , ac te et iam tacita saepe cogitatione hortetur, is ego sum. Tublica, fateor,me mouet utilitas,cui te uideo graecae, ac latinae linguae peritissmum , praet ea infructum iis artibus, a quibus perfecta inteν em , ac iudicandi ratio manat , unum inprimi posse con sulere : sed mehercule etiam gloriae tuae pro amici ria nostra uehementer faveo . vides enim , chuid enim, quod ego videam, tu non perPicis paucos omnino ex js, qui populari fama celebrau-

xur, sine exceptione polse laudari. bac tanta quo

312쪽

tidie exeuntium librorum copia impediri potius, quam adiuuari studia nostra.quare suscipe onus pro tua parte . neruos nouimus indu briae tuae : quos si contendere uolueris, nihil est, quod suctinere, ac perferre non potiss.2 am de Lucretio, suadeo equidem, ut absoluas: poeta est egregius, uel Ciceronis nostri te timonio: ct in eo maximam a multis, nec a me φso minuinam gratiam inibis e sed uoco te libentius ad illa praestantiora : nec tu meum consilium, atque ei. iamstudium, si modo tibi aut sapere aliquid, aut uelle tua caussa uideor, debes in tua laude contemnere. Si nauigatis in Galliam, quod a te scriptum consi mant multi, opto uobis facilem cursum, oe secunda omnia: teq. rogo, nisi me ineptum esse censes, O nimis impudenter petere , ut Cardinali Turnonio,principi sapientismo, optimarum artium patrono, me in gratiam ponas; quem hic honoris gratia salutare, cum maxime uellem, per inualetudinem numquam licuit .hngonius, plane, ut ais, uir doctissumus , addas licet humanissimus, cui tu in transve so litterarum tuarum uersiculo salutem adscrip si, ualde gaudet, amari se, ae laudari a te, de quo ipse bonorifice in primis loquitur, O sentit . iste resalutat amantissme, mentiq. in Galgiam, m- columitatem, ressitum precatur.

313쪽

. QI A M libenter, O quam saepe de te cogntem , Pulane doctissime , conscius ipse mihi sum: mea uero quae sit, ac fuerit semper, ubi temporis ratio tulit, de tuis uirtutibus oratio, cnm bonefas, O graues uiros, iis, quibus ipse excellis, doctrinis e cultos, habeam testes, non conabor tibi litteris e ponere. nec me raraen amori erga te meo, quem fauor impetrare a me posse omnia, tribuere qui quam in te laudando uelim existimes. tua me scri-pta, in quibus excellentem quandam eloquentiae praefantiam elucere vidi, maxime uero praeclara.

ita pro istuctri Rhodiorum Equitum societate ad Pontificem habita oratio , quam esserre laudibus. Mumquam desino, in hanc sententiam facite perduxit. Accedit humanitas, probitas , opinio de me tua, nec ea significata obscure ,sed uternis ingenuitui te lata , atque expressa monumentis: ut, si nihil ipse, contra quam adhuc laboraui, memoria diag m praestem , me 'men ex testimonio tuo pon ritas ignorare non possit; sin aliquid a me sum, tibi

tamen debeam plurimum, cuius ad eam, quaecumque de me eri, existimationem accedat auctoritas.

quod si te antea, naturali quadam animi mei propensione, Cr communi erga omnes, qui optimis in artibus cum laude uersantur, oscio , non mediocriter

314쪽

Oriter diligebam: nunc, propria cuni addantur ἰά me merita, nisi totus amore flagrem, ac studio tui, 6st , quam excelso in loco sitam uideo illustrari etiai niagis omnium praeconiis tuam lauderis exo item ,1 malam referre gratiam litteris lys, quarum κοφetudine ad humanitatem excolimur ,-ο- remno hominem ex homine uidear ex suere. quamquam, mi giane, non ita mei dissimilis esse possum, ut agnoscam ea, quae tu in illa ominium elegantissima epistola, ad eximiae tum indolis , tum etiam Nirtutis adolescentem Octavianum diragium prox me scripta , uerbis amplissimis in me contulisti. scialicet ego in eloquentia magnus, quis, o qua in amre illa'uidem, ut res indicat, omnium di cillima, ipse autem uismediocri instructus ingenio,otio ter re,sine quo ne su is quidem ingen r ualde promcitur, numquam abundans, aduersa etiam per am- nos multos modo valetudine, modo fortuna nexatus . M abfuerit nihil eorum , quae laudem in aliena lingua cupientibus requiruntur: me tamen uobis , qui Romae in ista luce, humma omnium mi , tutum ingeniorumq. praestantia uiuitis,qtu pedem quotidie ponistis in uestigia clara smorum uirorum , quas tritum ducitis e Romano illo caelo, stminibu eloquentiae referto , anteponendum esse numquam duxi ;fortasse, ut comparari aliquando Possem, his peram de i. sedhoc quidem nondum contioli, ac uereor , ut contingat umquaU. me enim in hoc stu

dio, quo mirifice delectoar adolescens , reis V a uaris

315쪽

Paris occupatio non sinit esse diligentem aetas etiam nescio quo modo gloriae cupiditatem , si qua fuit in

nobis, videtur exstinguere: qua sublata, non minimum languescit industria . contra uobis, ab omni cura expeditis, tibi praesertim , non aetate milius,

inuam ingenio, forenti, quotidianum esse cum liabris usum, O cum omni liberali doctrina, non in νο. .anti uero illud est, quo quidem nos caremus, decorum admonitu excitari ad decus e quanti etiam illud , haurire aliquidposse omnibus horis ex mutuo sermone, praecipue uero ex perennibus illis, uberri reisqd optimarum mentiarum fontibus , Octauio Tantagatho , ct Gulielmo Sirietto, familiarissimis tuisi a quibus,ut opinoriaeque diligimur; sed aeque

tamen eorum doctrina frui per interualla locorum mihi non licet . itaque tot,ac tantis, quaesuppetunt nobis, destitutus adiumentis, tantum abest, ut,oriosi palmam certaminis audeam sperare, ut hastas

etiam non inuitus abiiciam, qui praesertim facile sisturum intelligam, ut ad te, quem plane in oculis ro, O a quo mutuam mihi tribui uoluntatem libe ter credo ,primae partes in cognitione , usu M'manae linguae ommum iudicio deferantur . Quare primum illud te rogo, ne mihi tua praedicatione. quaeson utuo interpretoriab amore proficiscitur. plus oneris imponas, qua mea. sustinerepostuet firmitas ; existimesq. non minus me moleste ferre,

si quando mihi falsa laus inngitur, quam nonnululas , cum uera errabitur: deinde, si cro abs tem

316쪽

mea laudὸ dissentio, ne propterea meum In tua indi- eium improbes: quod, ne si quidem ipse prorsus a me

dissentius, immutare, cum multis iam pate1ecerim , aut uelim, aut possim. Vale , ct Sirietto nonro,ae Tantagatho meo, uelpotius utrique noro, dic salutem meis uerbis plurimam. Veneths . ..

Romam.

V τ uideo, Magiur , amores utriusque nostrum, optimas adolescens, nec litteris tantum, sed huma late etiam perpositus, exquisiitum ad conglu tinau- das amicitias tenet articium. nam ille me, primum, iam antea commotum ea fama, quae de tuis lauribus percrebuerat ,suo tesimonio vehementer in tui beneuolentiam impulit : deinde, ut integrum osci' sui studium ferreti, te quoque de meo erga te nudis litteris admonendum putauit. quod espraeter opinionem meam potius , quam contra voluntatem, factum esse confiteor i tamen eo mihi inomine abs te gratias agi, moleste ferrem, nisi enota tua, di-λncta luminibus ingeni', index amoris in me tui, quo equidem antiquius habeo nihil, omnes animi mei partes ea uoluptate persutaeret , ut molestiae lacus esse non possit. aderat, cum eam attulit Magius, legitq. me concedente, semel ct iterum Carolus Silonius; qui quantum iudicio, o eloquentia ualeat, neque tu, nec, ut opinor, iam ignoras

317쪽

quisquam Asornauit ingemum tuum diutas laus bus , me prossus assentiente: nam quid, Magis , d casta j qui te , qualem ipse antea in omni strmone praedicauera malem nobis uideri, mirabiliter ob eximiam tu te benevolentiam, fortasse elim iumcij siti caussa, laetabatur. Vimirum habet hoc notbilitas, ut , quamcumque se in partem dederit , i signe quiddam praeItet- sed , quo libentius de spatio curriculoq. maiorum plerique de lectunt , eo prae Rantiorem apud omnes homines O gloriam , gratia m , si qui cursum senent assequuntur Nod tibi gaudeo contigisse: qui cum multis tum naturae,

tum fortunae donis abundares natus in ciuitate,ο his terrarum olim domina , nunc religi is , pietaritis, iustitiae domicilio, ortus ex ea fatallia,euius no men praeclaris partum ict studiis, factis, mul. tis iam saeculis per omnes gentes fama dissemina uit: tamen, quasi baec ad te no n pertineant , id sis , ut una te nobilitet uirtus, ct , quantum hon statis a maioribus tuis accepisti, tantum ipse poste vis relinquas . quod etsi dissicillimum es, praesertim

his temporibus, cum aduersentur multa , o, ut πι--des, ad inania quaedam, neglecta solidagloria, mores incubuerint: tamen a te, freti prudentia, O genio tuo, steti etiam constantia . summa omnia ex-srectamus. Quae porro laudabilior industria, quae cura pracstantior, quam quae inanimi cultu consumtur e cum scilicet id quaerimus, ne quando impendentem fortunae vim, optimarum aurum praem

318쪽

A PI 1 T. LIllo : αρ miniti, pertimessamus i ne iactemur Me , in illuE , uri cupiditate, uel metu: std in tantis uitae, quasi teinpectatibus , tranqiusti simo , ae iucundis mo litterarum portu per amur j quae qui non ui, det , netide adipisse a. rtute , quae rationis ab tutio est; astae cogitatinae ille eo ipso ratio'ns mu'ine, quo uno ceteris prissamus animantibus , ii

dignus est . quod quidem semper sensi ; Met, quo

Tontendi, non peruenerim. te stntire idem .est

pol constqui quod uis, intelligo. quod si de prae-ms cogitas; quae proposita simi , uides , aeternum decus , O bonorum amor i quem debes omnibus rebus anteponere: equidem in eo summis felicita, tem ab adolessentia cor itui. ex quo quanti faciam amicitiam tuam, quem nemini aut probitate, avistudio liberalium doctrincirum audio .concedere, faciet lepotes intelligere: idq. vi re ipsa aliquando tu riaris, operam dabo. Vale , o Iulium Togianum, familiarem tuum, praestantem omni laude uirum , ac Hieronymnm Lippomanum, eximia spe summae Mirtutis adolestentem,salutes, rogo, meis uerbis di

ligenter . Venetise. - .

Mediolanum. i. NOLI putare, me tantum amici tuim σι tribuisse, ut adhue rem ὸucerem . nam, etsi

319쪽

98 LI. M A NUTIrHq. primum litterarum tuarum testimomo , etiam uidicio meo commotus ectamen de tuo tibi otia iussio, nihil fieri posse non modo πηditius. iac 'o meam de studiis tuis opinionem aequauit indu . Liria tua , uerum etiam elegantius e quod ab excellentibus in philosophia uiris , qualem te iam omnes praedicant, hodie non admodum exspectatur. Quid igitur obnitit, cur non aggrederers eaussam si quaeris de qua te , si res pateretur , celatum vellem et pitui a , repente. commota , satis per se molem, mox etiam . cum tussis accessisset periculosa , moram inlatine biduum iacui , medico non admisso, a

eurata uictus.ratione contentus: in qua tu quan

tum ponas , ignoro: ego utilissmam experior . nunc, quae supersuno morbi reliquiae , do operam , ut eas depellam . quod eadem, ut spero, ab tinentia consequar. Filio iam , O domesticis omnibus recte in .

De gaudio Ciceronis ex Hirri repulsa, sicripsisti di tigenter praeclare: sed me oratio ipsa , ad lati

risermoras consuetudinem reuocata, non libenter a

te dissentienem, in aham tamen sententiam deduc bat . Liber tuus,quemadmodum ea paginis, O diebus rationem duco,video fore,ut idibus Sext.autplane a diutus abnerariis frUris, aut inrbisitataque, uelim significes , quot ad te eius Gempla, O cui da ri uelis. chartam probabis: habet enim amplitudinem M elegantiam: 'ero , irem reliqua. Mitterem Io. Antonio, bibliopolae uenro; sedhomos,

quod inter nos ditaιmsit, pauci ad rem attentior i

320쪽

e nam uellem. nisi remittat aliquid de sua GHbetu

dine, uix puto inter nos posse conuenire. verumtamen quid ad nos quiamum alio, qui se praebeat a quiorem in transigendo, deinde bonum uirum in fide praenanda. quod totum prudentiae tuae commι- ro. Vale. . Venetiis.

Eoo vero nihil minus nolo, quam , nisi uocas , a te responderi. nam, etsi mirifice delector ingenio tuo, cuius imaginem in iis, quae a te scribuntur, epistolis magna saepe tum animi mei iucundit te contemplar: tamen, ne me putes in ea haeresi esese, quae ad se ipsam refert omnia, aliorum caussa minimum laborat . cogito ualetudinem tuam: co-Pto maximarum doctrinarum sudia r amicis , O propinquis horae dandae sunt: inuitat humanitas a pietas cogit dein ego te ola uelim deserere tam laudabilia, tamq. necessaria ,studium ut expleas me um crebritate litterarum, quod expleri tamen nulla modo potes s De libro, teneo iam quid uelis. 'pis, quosprobas, O charta, qua vis, utemur. iniatium fieri ante quam redierit is, qui totam vicinae curam suriinet, omnino nix poteri. erat autem in Forum Iulii, sui negotis caussa, profectus. eius porro diligentiam eum in charta , tum in to

to hoc genere utilem , O necessariam esse , saepe sum expertus , quo aequius hoc, quidquid spatijm-