Canonici Juris Institutionum libri tres

131쪽

rium, eosque sacris peragendis adhibitos fuisse docent. Et hinc omnino

dicendum est Can. decimum sextumserta SInodi in Trullo esse contra mentem Sacrae Scripturae, cum ait institutos illos fuisse tantum , ut Communibus mensis ministrarent. Nec tamen dici potest suppositus, cum Aristaenus, Mathaeus. Blastares, Zonaras , & Basso mon ad eum scripserint Notas. Quodnam sit Diaconorum officium pluribus docent author Constitutio-

mim Apostolic. lib. 1. Isidorus Hispal& alii veteres qui scripserunt de di. vinis officiis i puta ut sacrificantibus Presbyteris adsint & ministrent. Cum enim sacrati sint , altare ingredi & sti illud ministrare debent , ut baptisaro possint, Can. 77. Illiberit. Concilii, stapud Bedam lib. 2. Hist. Eccles cap. Ir Tettullianus de Baptismo cap. II. ad dit , non tamen sine Episcopi autholitate, quae tamen statim desiderata non est, ut Sacramenta dispensare & praedicare possint, ait Ivo Carnot. insem, de reb. Eccles Cum tamen olim in E Mesa legerent tantum homilias sanctorum Patrum. Can. a. secundi Vastensti Concilii, ut res Ecclesiasticas curentoc miserabiles personas. Cumque ira

132쪽

InstitHionum Liber I. xi nihil sere esset in Ecclesia, quod eorum manus & oculos fugeret, adeo superbire coeperunt , ut ipsis etiam Presbyteris praeesse vellent, sed facti Canones de sancti Patres eos ita redegerunt in ordinem , ut Presbyteris omnino subjaceant ac ministrent. Quis patiatur , ait S. Hieronymus in D. 8ue. ut mensarum & viduarum minister se supra eos efferat, ad quorum preces Christi Corpus & Sanguis conficitur.

Fuerunt etiam Draconete aut Diaconissae, non tantum in Orientali , sed etiam in Occidentali Ecclesia, ut palam est ex lib. 17. 2 23. Cod. N. de ct Clem dc ex multis Ecclesiae G llicanae synodis. Sancti Patres ea rum ordinationis quasi Clericalis meminerunt passim, quae tamen proprie tantum erat Benedictio. Vel etiam Ecclesiae nascentis exordio institutae sitiit , ut foeminarum honestati cons teretur in earum Baptismo. Sed statim in Occidentali Ecclesia sublatae sunt.

n. I. Arausi cano. Can. 26. Concilii

'aonensis : Deindε etiam in Orie tali. Balsamon in Responsis ad Ma

cum Patriarcham Alexand. cap. Ihait

eas olim habuisse ia rigradum ad altare. Et statim subjicit

133쪽

menstruorum autem inquinatio ministerium earum a divino & sancto altari expulit. Ex Diaconis creati sunt Archidi coni, seu Priores Diaconorum. cap. I. Ext. de Scrut. in Ord. fac. qui jam o currunt in Ecclesia non multo post Nicaenum Concilium apud Optatum lib. I. contra Parmen. Et apud S. Hieronymum in Epistolis , praesunt celebrandis Ordinationibus: Ordinandos examinant & praesentant Episcopo, Diaconis & inferioribus Clericis praecipiunt. Sidonius eos vocat Antistites secundi ordinis. Olim tamen nullam

habebant jurisdictionem in Presbyteros. Can. ult. dist. 9 . Cumque iis praeesse voluerunt, Episcopi duobus praecipue modis cum fastum cohibere coeperunt et de eos Ordinando Presbyteros, tunc enim se degradari censebant, apud S. Hieronymum , Leonem Mag. α Gregorium Magnum ; & plures instituendo , qui olim unus tantum erat in qualibet Dioecesi, quasi numero vilesceret eorum dignitas et quod etiam Imperatores decreverunt in Praefectis Praetorio. Sed invaluit Archidiaconos

praeesse Presbyteris jam a sexto saeculoi n. 6. Altus odor. Concilii.

134쪽

Institutionum Liber I. IryImo & quamvis ordine minores sint Archipresby teris , & in iis quae

sunt Ordinis, post eos nominentur m Salvator. II. quas . Attameniis etiam praeesse coeperunt, non quidem ordine ; sed dignitate & jutis dictione , quasi locum tenentes Episcopi Can. 7. sexta Synodi in Trullo. Eoque respectu priores recensentur passim, ac potissimum in Can. I. And gav. Concilii. In cap. I. Ext. de alae.

quai. ct Ord. Praef. Et Arnulphus Lexovien. in Epist. 17. scribit veterem illam esse consuetudinem Pictav. E clesiae. Unde Isidorus rectissime habet in Can. perloctis. dist. 11. Archipresbyter vero sciat se esse sub Archidiacono . Nec dicendum est illud esse suppositum : Primo enim vera cst casententia. Secundo alibi etiam extat ex eodem Isidoro. Ac tandem Innocentius III. in cap. 7. Ext. de Off. Amchid. cam Isidoro adscribit. Ejus rei

ratio esse potuit; quia Episcopi suis Archidiaconis jurisdictionem suam

mandare coeperunt in quibusdam Dice-ceseMn suarum partibus, nec minimam rerum Ecclesiasticarum curam de administrationem concedere : Sicqu*Presbyteris de Archipresbyteris majo-

135쪽

res fuerunt, non quidem ordine, sed dignitate , ut jam diximus. Ac tandem Archidiaconi saltem Diaconi esse debent d. cap. I. Nec tenentur esse Presbyteri. Can. c. ct 8. dist. 74. Unde Petrus Blesensis & ipse Bat niensis Archidiaconus in Anglia in mpi'. ii 3. scribit Diaconatus ordinem annexum esse Archidiaconis, nec eos cogi posse ad eminentiores Ordines ascendere : Et subjicit eorum honorem non augeri, sed minui, si promoveantur in Presbyterium officium.

TITULUS XVIII.

De Subdiaconis se adiis Minoribus

Clericis. CVbdiaconi sunt Ecclesiastici Minustri ut Diaconos in ampliori ministerio adjuvent. Eorum mentio jam e tat in Canonibus Apostolorum Mapud S. Cyprianum. Olim Subdiaconatus non erat ordo sacer , sed simplex ministerium, vel officium Eccle- uasticum. Unde per manus impositionem non conferebatur , sed per simplicem benedictionem Can. S. Con

136쪽

disti tἰοnum Liber I. 12Ieilii Carthag. IV. sub Sancto A sustinci. Nec Subdiaconi cum aliis Acratis Ministris locum habebant

in sanctuario , nec sacra Vasa tangere poterant , Can. 2I. ct 22. Laodicen a Dnodia Quando nempe in iis reconditum erat sacro - sanctum Christi Corpus, ut interpretantur ZΟ-naras & Balsamon: Ideoque cum Ordinabantur, inanem patenam, & v cuum Calinem ab Episcopo accipi bant L Can. 9 Et in Sacramentario Gregorii Magni. Nec etiam orarium ferre poterant quae vox mere Latina occurrit apud Vopiscum in Valeriano

dc fasciam, institam, seu Stolam significat, quam Ministrantes Diaconi sinistro lateri habent impositam. Sed cum invariit Subdiaconis non amplius concedi carnale Conjugium, ait Leo Magnus in Ep. 82. & Gregorius Magnus Ib. Reσ. Ep. a. facilius .etiam et eptum est Subdiacon tum esse inter sacros Ordines: ut de suo tempore testatur Ivo Carnor. iusserm 2. Sicque innocentius IlL in cap.

s. in s. Ext. de at. quaL ct ord. pras. dicere potuit ex constitutione S. Gregorii Subdiaconatum esse sacrum Or

dinem , quod ei Canibatum imposue'

137쪽

rit, perinde ac aliis Ordinibus sacris: Constat etiam eum non statuisse ut sit

ordo sacer ; quippe qui scripserit in

suo Sacramentario Subdiaconatum non habere manus impositionem r quod etiam habet Ioannes Diaconus in ejus vita, numero 3 i. Ac tandcm siciat ex Diaconis elcchus & institurus eu AGchidiaconus. ita & Archi subdiaconus in quibusdam Ecclesiis institututu legitur in Concilio Altissiodor. Can. 6. Et in Ordine Romano. Sunt adhuc minores Clerici. Apud Graecos duo tantum , puta Lectores &Cantores epistolarum Can. 23. Constia tutionum Aposto c.. lib. 6. cap. IT. Et in Nov. Justiniani sexta. Latini numquam inter eos Clericos habuerunt Cantores,sed Ostiarios, Lectores, Exo cistas , Acolytos: de quibus omnibus passim agatur in antiquis Canonibus &apud SS Patres. Nec male Petrus Α-baelardus in Ep. 7. contendit Ecclesiam a Synagoga Iudaeorum aCcepissis omnes illos Ordines, quos habet in Gradu vel in Ministerio.

138쪽

stitutionum Liber I. Jas

TITULUS XIX.

De Cunonicis. OMnes olim Clerici recte dici poterant Canonici , ut in Epistola Rafilii Magni Amphilochium Can. c. tum quia omnes erant in Canone, id est in Catalogo Ecclesiastico Can. 17. cani Concilii, ct Cin. 1. Calchedone sis, tum quia per ordinationem, Canoni, id est Ministerio Ecclesiastico addi cebantur, prout Canon accipitur a. ad Corinth. cap. Io. tum quia ex reditibus Ecclesiasticis Canonem, id est pensio

nem , aut certam aliquam mensuram

accipiebant, ut passim apud S. Cyprianum, & quia sub Canone agebant, id est sub certa quadam regula Ecclesi

Ejus regulae praecipuum caput erat de vita communi: Omnes quidem fi deles statim eam egerunt sub Apostolis A t. cap. 6. sed cum Ecclcsae au thoritas differentiam fecit inter ordinem dc plebem , statim etiam laici ab ea vita communi recessierunt, & soli Clerici eam retinuerunt. quibus omnibus

139쪽

omnia erant communia. Can. duo sunt. Can. necessaria I 2. quaest. I. Feruentestamen peste tiooes eam Vitae cQmm nionem inter eos etiam fere abjeceriant.

Semper quidem er x Claru1, erat Pres- byterium, ut docent Ignatius dc Cyprianus : Sed clandestini tantum erant Conventus in Cryptis , in Speluncis :Et ita vix est,ut Ι etici viverent in communi, cum dc seorsim sportulas, seu ex bonis Ecclesiae certas quasdam annonas acciperent singu lis diebus, aut mensibus , unde Cypriano dicuntur statres sportulantes in Ep. 26. 9 33. Sed & cum dicitur olim omne Clericos vitam communem, egisse, hoc utique

dici potest dis iis. D, Episcopis in ci

vitate aderant: Cum enim post pacem

Ecclesiae datam institui, sunt Clerici ερ in Vicis, Sc in Castellis, & in Municipiis, ut est in . 16. 9 3 3 Cod. Th. de Ep. vix est ut illi a se invicem remotiores vitam communem agere

potuerint ; nisi cum. plures in eadem Forensi Ecclesia institui coeperunt, ut voluit Ivo Carnot. in D. 2I3.

Post Constantinum igitur multi sin- mores Episcopi quosdam Clericos se. cum in seis Episcopiis aut Cathedris libus Ecclesiis habero cooperum, quia

140쪽

tistitutionum Liber I. irilms olimibus erat una domus , una mensa , omnia denique communia.

Hoc de orientali Ecclesia testantur Soetomenus lib. 6. hi'. Ereles cap. 3Iὰ- f. dc S. Basilius in D. 63. Eamdem quoque vitam comunem in Occidentali Ecclesia primus instituit S. Eusebius Vercellensis Episcopus ab oriente pro S. Athanasio reversus teste S. Ambrosio in D. 16. Ubi cum ait sanctum hunc Episcophim in sua Ecclesia conjinxisse officia Clericorum , & instituta Monachorum, quae in oriente agens di . dicerat, hoc nihil aliud est quam cum docuisse quomodo Clerici suis ossietis lungi possent , & simul visam cor munem agere: quod praecipuuiti vitae Monasticae caput , quam is capturimum repugnare videatur ab iis CIeticalibus ossiciis. Hoc ab eo didicit Ambrosus & irica Ecclesia docuit, a quo S. Augustia. nus in sum, dc antea S. Martinus in

Galliam exportaverunt, qui tamen omnes vitam hanc communem inter se

Clericos non tam prim b instituerunt, quam restaurarunt,tum primum enim ab . Apostolis instituta fuerat. Unde Petris Blesensis in Sermone de S. Augustino, ait eum non eta primum Instituto-