장음표시 사용
21쪽
6 Cap. L Art. II Argumenta opposita.
eo compertam ampla chi recuses , quae te poenae secu evanescere conspexit Christianus asserit omnia in hoc rum , ac perpetuo faelicem reddere potest, miserum Orbe silptem Dei sipientia disponi Atheus e con tranon potest sustinet res universas a bio Fato gubernari neque II. At, inquies, quo modo in rotius vitae decursu men arbitror ipsum ullo hactenus sensit Farum magis, possum esse non miserrimus , si in omni actione vin quam Deum percepisse. An non adverris ubertine, dicem supremi Numinis i nanum mihi perpetuo immi quam recondita ac ab omni sensu aliena dogmata cum nentem agnostam, a quo dum in libero rerum creara Atheo admittas,qui tamenprofitetur,se nihil agnostererum usu , aut abusu futura stipplicia perrimesto ina velle, nisi quod aperto sensiuim restimonio comprorum praesentis vitae ego mihi fabrico quovis gehennae batur. Qi tui in his figmentis tam abstrusis, nondu-
periculo deteriorem bitat captivum tradere intellectum, quid illum in ad-Pones facile hanc miseriae se idinem, quam prae mittenda Numinis existentia remoram Quam ratio sentium illecebrarum spectra injiciunt, si haud mino demonstrat, quam Doctoruin auctoritas probar,qtum tem esse hominis Christiani quam Athei,etiam in prae Gentium paene omnium consensis aperte testatur. stiui vita, faelicitarem, mecum aequa lance expendas. IV. Nunc tandem, ut te propius conveniam qua Vita honunis Athei, sive Libertini divinum cultum a ro; An hanc doctrinam pro tua agnoscas merit- spemantis , perpetuam patim cum vera ratione tu mirem virae humanae ordinem, justitiam , honestatem clam ac dissidati sum advertit se, in repudiando Nu pervertit Faylavi optimum in mundo ordinem , mminis obsequi , a communi orbis lans dissider stitiam, honestatem inducir. Haud dubito, malesa- Nullum habet in Dei providentia solatium aut asylum, num hoc doctrinae monstrum confestim metiaberis. ad cujus praesidium in adve sis confugiat nullum illi Efficiam tamen paucis ut hoc naturae immane mo intercedit cum,cras Dei cultoribus Religionis vincu strum, mentis Deum aversantis istum esse agnostas i tum aut commerciurna omnium in hac vita odium Si enim verum est hoc quod supponit Atheus, Non est opprobraum incurrit ac post mortem nullam alterius Deus, non est Providentia, non est Relisio quae ulla vitae faelicitatem expectat. His autem solaciis ac gaudiis hominum flagitia prohibeat aut puniat Iiberum erit homo Christianus in praesenti vitaiucunde pectruitur, sine stetere etiam innocentem trucidare, aliena bona iisque intra conscientiae sinum suavissime oblectatur rapere , alterius rhorum violare , per nocturna furta Liberum vero rerum creatarum usum si spectes, aut incendia quastumque domosi urbes devastare.
hic quoque usus in homine Christiano , quantumne quidquid seror, quidquid libido suggesserit, abstiue
cesse est ad bene beareque vivendum, nulla ex parte ullo crimine aut Numinis metu patrabitur. Sublato desideratur. Praesto illi abunde lunt oblectationes in , enim Deo tollitur lex divina, ablata autem lege,omne numerae divina lege concessae, quae tanto sitavius ac se flagitium legi contrarium, e constituta flagitio poena curius mentem explent, quanto magis defaecatae sunt penitus evanescit. Quinimo si Numen e mundo tola belluinis cupiditatum illecebris , a quibus ipsa natu las, iam blasphemia, periurium, impietas, virilis eritra de ratio abnorret Non arcer illum sua in Deum maxima , ac laude dignissima utpote conformispli- Religio a communibus sortunae donis, at publicis in mae Atheorum veritati, qui divinum Numen nihil ni- republica in honoribus, ab opibus legitimc acquiren si commentum aliquod vanum, ac chimaericum ais dis, a clari nominis fama ad posteritatem trans trantur. mittenda, in nulla denique parte tabcstatis humanae . Ex adve si, quidquid in rerum natura hon Christianus Atheo autLiberiino conceditun hoc sem stum, quidquid recte Ordinarum conspicimus ii Atheo perdispares, quod homo Libertinus habear plurimum credis, Fallitatis beneficio acceptum referamus opor- quod post hanc vitam timear, nihil omnino quod spe ret. Supponit enim Atheus dogma esse falsissimum rare pollit. Desu ea iseis. Et tamen ex Dei existentia ab hominibus III. Si forte dicas, Onus tibi maximum,& quavis credita profluunt actiones honestissi,nae ut fides in .Ema gravius apparere; captivum tradere intellectu ad verbis, iidelitas in pactis amorjustitiae, obedientiale- obsequiu fidei,in rebus captu dissicissinu quae omnelia gum, denique odium omnis ligitii, quod agnoscunt intelligentiae tuae lucem essugiunt ut est Deus unus di nomines a Deo justo judice severe puniendum isti
trinus; imae imorealitas, alia non minus ardua fidei medunt ab eodem amorem aequitatas, di omnis aestio-
mysteria. At quid si ego palam fecero, dum onus hoc a ius honestae aeterno praemio remunerandum. moliris, ae nihil absq; sensuum experimento credere Quid autem magis distoreum fingi aut cogitari po- prosterisassumpsisse te onus credendi mysteria multo est, quam rectissimam bene agendi normam ex errore magis abstrilla, ab omni sensui ratione remoca, falsimmo enasci nrimam omnis aequitatis regulam, quam quae tibi per Atheismum excussisse vidεris iniquissimo fiet Numinis eultu continerici denique Age imprimis 3 Homo Christianus credit existere optimum in rebus humanis ordinem , pessimo totius Deum, qui sub ejus sensim aut aspectum non cadit naturae monstro deberi An non apene vides, quo
Atheus velo, ut Dei demonstrationem enerver, admit pacto ex universo cerebri tui judicio, totius universitit seriem causarum infinitam , aut occultas atomos, ordo everratur. ex quarum fortuito concurru omnia coalestant hanc Neque dicas, seposita cognitione, aclege divina psi autem seriem infinitam , has atomos occultas, him Naturae humanae innatum esse hunc aequi , rectique concursum tam ambrὰ,4 tamen fortuito omnia sor amorem, ut sponte sua actiones cum flagitio conjummantem, nec illi visus, nec sensus , nec ratio ullaun ctas aversitur,eamque esse legem quandam non aliun-
quam spectandum exhibuit de acceptam, sed ipsi naturae perse impressam. Seeundo , Christianae fidei prosetat Animam ho Nam ego ex adferse demonstro, illam reclia agen-
ni quam nunquam spectavi unmortalem agnoseir: di legem non posse naturae inesse, nisi eam aliunde ex
Atheus animam post moriem in nihilum abire profi persectior principio inditam fuisse agnoscas. Memineretur, quam tamen nunquam suis oculis in visitum m erum te, qui Deum naturae conditorem inficiaris,
22쪽
Cap. I. Art. II. Animae immortalitas.
Animam qui1 Re homini incorpoream atque immor at qua temporis duratione superesse. si autem post
talem negare teque totam hominis machinam separationem a corpore permaneat aliquo tempore qiudquid in ea continetur cxsortuito quarundam ato superstes, nulla est causa cur unquam postea intereat; morum concursu fabricare eum ex natura sua nullum habeat contrarium a quo
VI. Quaero igitur nunc, quo pacto ex fortuira illa destruarur,neque per se sit naturae fluxae, nec aliud assi corpusculorum congeri , quibus ex natura sua nihil netur quod exigat eam in nihilia reduci. Quin e contra rationis inditum est, provenire possint illa perlectis experimur animae humanae a natura insitum esse appeti ιimae rationis principia, quae etiam quandoque relu tum quendam innatum ad quietem 'eatitudinem erante natura singulos homines docent Suum cui perlectam, adeoque perpetuam : hac autem appetiatribarendum Parentes honoraridos Alteri nonsacιendum tus frustraneusvi chimaericus foret, cum nulla beati- ώod tibi nostraseri, Se Ea enim vis insita non est cor rudo possit esse persecta nisi sit cum perpetuitate con-poribus ex se stupidi, ratione carentibus, ut in unam uncta. Hoc argumento usum suisse S. Petrum ad
molem conflata, talia conferant rationis lumina,qui versus Simonem Magum, ad evincendam animae umbus ipsa penitus destituuntur. Certillimum namque mortalitatem, astruit D. Clemens lib. I. Recognitionum. totius naturae axioma est, Nullam causam posse pro VIII. Probatur tertio,ratione naturali. Ex eo quod
ducere effectum seipsa persectiorem. Quomodo ergo Anima nostra naturam habeat spiritualem , sive i
suprema illa rationis principia, nulli errori obnoxia, corpoream,quae proinde ex se nulli est obnoxia eorri poterunt provenire a sola summetria, motuque cor ptioni Incorpoream autem esse Animae nostra substan-porum elcmentarium,quibus nihil magis propidum ac iam, convincunt I.Cogitationes humana,quae sunt ope- congenitum est, quam cases, error, ignoranti, Sic rationes animae talis naturae, ut nequeant illae per ut igitur a Magistro inanis cerebi, ac nullis arcibus se a potentia corporea exerceri Versantur enim c imbuto, nemo scientiam hauserit indubitatam,&om gitationes nostrae circa res absentes, imb nullo modonis erioris expertem , ita necessarium erit deficere ac existentes, circa rationes universales, abstractiones
vacillare prima illa rationis principia , quae pro cer mathematicas quae sub sensum non cadunt, circa restissimis habentur, nisi a suprema ac perfectissima qua mere spirituales, circa spatia imaginaria, circa mundosdam intelligentia derivcntur,qualem extra hanc quam es os possibiles circa chimaeras, circa infinitum , circaeernimus corporum congeriem inquiras necesse est Angelos proisus incorporeos, circa ipsum Deum. Atque hinc ut arbitror satis manifeste deprehendis, Atqui corpus tantum potest versari circa id quod ipsam naturae vim, in qua Tigium quaerebas , te ad existit,&ipsi praesens est uti pater invi magnetica quam liupremum ac perfeci iisimae intelligentiae Numen sua tumuis admiranda. quavis alia vi corpore , quae sponte adduceres, dum invicte demonstrat, haec ipsa non agit nisi in certa spatii determinatione. Sicut 8crationis principia, quae naturae attribuis, non posse in ingulis sensibus corporeis, manus tantum potest homini inexistere, nisi Deum, qui illa Animae cor tangete, oculus videre, gustus, odoratus, auditus poreae impressit, ut primum primae vcritatis sentem tantum percipere id quod actu existit, imo quod sic auctorem agno as est pia scns ut sensum alliciat.
Ergo Anima nostra quae est principium effectivum ANIMAE IMM ORTALITA s. talium Cogitationum Moperationum, non potest esse Ex demonstrata Dei existentia,&ratio, uaturM QIp.rςa,iςd pure raritalis. ex natura sua incor-li deducitur ruptibilis,juxta axioma commune Philosophorum,nso-
operandi sequitur modum essenae sed modus ope-VII. DRobatur primδ, ex divina auctoritate &ve tandi est incorporeus, uti probatum est, ergo l tacitate, quae salii aut fallere non potest, in diis essendi. Scripturis sacris a se dictatis animae nostrae immorta Probatur quareδ,in validissime ex hominis Liser-litatem diserte declarante. Patet Matthai o. Nolite tale quia indisserentia qua Anima se determinat mo- timere eos qui occidunt corpus, animam autem non do ad hoc, modo ad illud cogitandum, volendum,ves possunt occidere: Ubi verba illimitata, non possunt re nolendum item ex deliberatione praevia modo ad hoc, rideme,sitis etiam dechirant animain ex natura sua, non modo ad illud decernendum , concludendum, &c. ex solo Dei decreto absolute esse immortalc.Patet idem non potest esse actus corporeus , qui semper est ad Matth. s. Ibunt hi in supplicium aeternum, justi au unum determinatus, neque versatur circa consequentem in vitam aeternam. Idem denique Ecclesa uni tias,divinationes, abstractiones, multo minus circa versa, Verbi divini interpres a Deo constituta, decla ea quae sunt aeternaotur supernaturalia Hinc etiam ipserat in Concilio Lararanensi ILI. Sessu his verbis. Cum Plotinin antiquiissimum Scholae platonicae lumen En- diebus nostris nonnulli ausi sint dicet e de natura ani neade a cap. . animam esse incoipoream ac immose rationalis, quod mortalis sit , sacro approbante alcm necessario concludit. Concilio damnamus reprobamus omnes asserem Idem convincit Imperium assolutissimum quod anites, animam intellectivam esse mortalem,&c. cum illa ma,cum vult in corpus, ac potentias illius corporeas non solum vere Messentialiter humana corporis sor exercet: uti dum contra naturalem appetentiam Orma existat, verum Mimmortalis&c. poris, compescit illius oblectationes, staenatiustum, Probatur secundo, ex Justitia Dei persectissima ac domat libidinem, mortem etiam naturae corporeae ter-
sapientissima, quae proinde plectere debet improbos, tibilissimam pro Deo, ac virtute ultro appetit. Qu9d
remunarati probos Atqui id saepe non facit in hac sine vim maximam contra, Multra Omnem coipo- vita, in qua eetiumus improbos inquere delitiis, pro ream evincere, agnoscit ipse Meriau, Malii inter eth- bos vero miseriis multis affigi. Ergo id piaestare de nicos Philosophos naturae exploratores accuratissimi. bet post decursum hujus vitae mortalis Unde etiam Idque in simili manifeste elucidatur Quando contra sequitur post illam debere animam ad minimum pro decutientis aquae torrentem navis propellitur ine dubitatione
23쪽
8 Cap. l. Art. II. Animae immortalitas.
bit 'Ilione coiiclitis inuis non via quae dessiiciatis,&na instar Abyssi quae nullo limite , nullo fine termi-vigio resistentis, ill u motum m partem adversam ut natur.
tei et ni pulli, lectati .iqliadam Validiora ,sive remoriim, Nec minus eadem illimites facultas animae nostrae si e ventot vin c. Quod in actibus illis humanis con perspicitur in illius intellectu, ac Volunt.ire Haec enitutici obluctantem coit risiens imi appetentiam cla ita fertur in bona alia atq; alia non tantum sensibus Ob- rc elucescit ab alio Icilicet Principio incorpore actus secta, sed etiam insupernaturalia, ac divina, ut nunquatilos proniatine. Mincipi qui divinus dicitur Pla in bonis corporeis suum finem, aut qiuetem perscctam to in Phadone Animam hunianam primo rectori, sive obtineat; unde facile intelligitur Animam nostram o Deo, propiorem air, quia regit, rectorique primo at mnem naturam coipoream longissime transcendere: simulatur ac proinde natum illius appcti tum ac voluntatem IX. Sed ne ad demonstrandam lianc animae immor non nisi bono aeterno ac infinito tanquam suo fineralitatem hic prellius deductam, latiori stylo cogar ex ultimo expleri. Idque omni aevo ab orbe condito non ciurere, .cowsor Oratorum principem , ex ipsis na tantum Doctores, ac populi sidui lumine illustiati, ted turae lumine , priscorum faeculorum Philosophis, etiam summi Gentilium Philosophi, Plato Aristote es, multa paucis complactentem hic breviter sublicio , Socrates, aliaque, ex pia tiaturae luce. ignovciunt. libro de Senectute circa sinem, Sic,inquit, mihi perluas,
sic sentio, cum tanta celeritas fit aniniarum, tanta me ARTICULUS III.
moria praeteritorum, seruiorumque prudentia, tot a
tes, tot scientiae, O inventa, non posse eam naturam Ex admissa Dei existentia,faciti methodo demon- quae res eas continear, cste mortalem cumque semper 'atur progressus ad dietina stributa , e exagitetur animu nec princi Dium motus habeat, quia se ho ad reliqua a seriastara,ejus ue Anahsm.
ipse movet iccinem quidem habiturum esse inotus,
qui nunquam se ipse sit relicturus oecum simplexant T IT ex commonstratis scientiarum principiis, con- mi sit natura, neque habeat in se quidquam admixtum clutioncs quaedam obscuriores facile elucescunt, dispar sui, atque dissi nute non polle eum dividi; quod ira ex demonitiata supremi Numinis existentia,mirum si non postit non poste interire quanta menti humanae lux oboriatur, ut per ibi id ra-Horum singula multo evadent clariora, si latius ex tionis principia ad reliqua dei mysteria, facili compendas Inteluct-huniam Iinentisnes a lintrandas nulli pendio gradum promoveat, ac tandem selidistiniani
naturae corporeae coim uines, nullisque paene limitibus dei nostrae AI sim perveniat. circumscriptas,circa tot vocum,&idioim tum dissimi l . limorum instittitiones, tot script tirarum species,totii 'cturarum delineationes subtilissimas, tot musicae orga I. Ico igitur primo : Ex eo quod Existat Dei re-m,vocumq; inflexiones ordinatissimae , tot artium,tot I rum omnium prima caula de origo , necessarioque scientiatu sublimissimarum acquisitiones, astro sequitur illum esse. ιὰρ hoc est, a nulla causa de-IOgia, a iuranetaca, Optica, geometriaialiaque tam mul pendens, sed vi turae suae in se ab aeterno lii blittens. tiplici rerum tam hularaturum, quam divinarum noti Quia aperte implicat illum esse rerum omnium pritia: quae omnia intellectus humani capacitatem ac mam causam is simul existere aliquam caulamna guunt quodammodo illinutatam. uua priorem qua ipse dependeat, sic enim esset cau- Et quidem quod concernit solam hominis Memo sa prima, conon prima.
νι-Ae A tridatei cs e Ponti ac Bithuniae tradit Pi Dico secundo Ex eo quod Deus in existendo κι- tib. .e illum linguarum viginti duarum adeo nulla causati ducti a dependeat, sequitur esse, Ens insuisse peritum, ut cum totidem Nationibus loqui, ae sita essentia Summe perfectum. Quia limites ei fe-
negotia quavis tractare potuerit. Clionis in re quaVIs oriuntur a voluntate, aut natura-
Charmides Graecus memoriae statim aExos habebat dispositione causae , quae non potest communicare libros omnes quos legendo pervolvebat,uti tradit Gel effectiu perscctionem ampliorem, quam ipsa in se con-Bus lib. II. cap. 7. tineat. Cum ergo Deus a nulla cauta habeat quod De Seneca constat, quod duo millia nominum con existat, natui omnino est, quod ipsi perfectionis suae li-
sequenter recitavelit eo ordines lito ipsi iccitata fue mites circumscribat ac proinde ultra omnem quaerunt.Hoci ple de se ipsis testatur in Drelaniamnum M. . mentesconcipi potestentis creati Ipeciem ac periecti O-
De quodam adolesccnte Paduae se cognito vis nem sine fine protuberat. Praesenim eum ipse Deus tradit Asarcu Antonιι Muratus , adeo aditurandae manifeste revelaverat hanc sibi perfectionem inelle nisuisse memoriae, ut triginta&sex millia nommuni eo hil autem enti a se nullius egenti, prodesse potest: dem tempore uecursu recitare potuerit,quae ipsi an mendacium. tea praedicia aut praelecta literunt. Ita testatur ipse Dico tertio: Ex hac Natura divina Persemone ill
Mmetusus Bonum varιarum lib. s. mirata, ac nullis terminis definita conficitur, alia quo-O-Rc Pcriarum, cujus cxercitus constabat sex que ejus Attributa deberesesse sine fide persecta, ut i-centis millibus hominum , noverat singulos milites pientiam, potentiam, iustitiam c. Qiva hae proprie- proprio nomine ac cognomine compellare. Ita IV - tates debetu ad uari naturae a qua cas manare con-- upra tib r. cap. ι . cipimus,quae cum fine careat, non potest proprietates Latmin Scipio tantae ruit memoriae, it singulos cives ex se profluentes ullo fine coarctare. Secili O, cum Rot nos, qui prope innumeri ei unt,proprio nomi haec Dei aretabura non sint res aliqua ipsius natutiene consalutare potuerit: uti testatur idem Plinim dem superaddita, scd ipsa Dei essentia cum ordine ad varias molita ibin qua producere potest operMiones a nobis considerata X. Hinc non immerito perspexit Doctor perspica non possunt insula attributa nianus continere perfecissimus . AP-- , Memoriam homirus esse torus,quam ipsaDei essentis,cum a Muibuta illare-apsa
24쪽
Cap. I. Artat. Animae immortalitas.
ipsa inuriam , ae penitus indivisam entitatem coale dirori suo cultum idoneum persolveretur vero nove-scurit rit homo quem a se cultum conditor des Oica cum ne-II. Dieci quari , Ex attributis Dei omni ex parte queat per se divinae mentis arcana intueri,necesse erati .mitatis Sc infinitis aperte concludimus, illum esse per memum auquod sensibile Deum honumbus loqui, Omm bon ' perfectionis primaevum sontem&ocea & mentis suae consilia manifestare. Ne vero hoc com-niam, in quo bonitas univeila quam in creaturis co merciuerrori obnoxium seret, necessari insuper erat, gnoscimus rimamus, infinitis gradibus eminentius, divina locutioni signa quaedam Deo propria adjungi, atque cxcellentius continetur ex quibus secure ac prudenter colligi possit,iliam a solo Hinc iri Deo necessario agnoscimus ac veneramur Deo proVenire. --- Sapientiam, per quam in ejus mente ab aeter Hune cum hominibus loquendi modum instituitrio in aeternum immensa cum claritate relucent, non Deus ab initio per oracula Moysis, aliorumque Protantum omnes creaturae quovis tempore existentes, herarum, quae coelestibus prodigiis, ac siignis tam ad- sed etiam aliae rerum species sine fine perfectiores, quas mirandis illustravir,ut non potuerint homines pruden- solo voluntatis nutu creare potest. Nulla est veritas ter dubitare, quando rura iis oraculis expressa Deci eam recondita, nulla in mente huiliana cogitatio aut inspirata fuaerit.
machinatio ram abstrusa, quae postit Omnia perscru Secundo, Mentem suam,Legemque propalavit pervantem Dei cognitionem momento latere monumenta Scri u urarum, quas ipse Scriptoribus sa-Huic Sapientiae , ut persectissima sit , reseondet cris dictavit tanquam publica instrumenta, in quibus divina Omnipotentia, per quam in quantavis multi voluit consilia sua ac decreta hominibus consignata rudine ac perseetione producere potest quidquid e remanere. rLentis extra Deum mens humana aut angelica con Tertio, in progressi saeculorum , Fidem suam do-cipere Plear. Ex hac Dei potentia tanquam primae ctrinamque manalestavit per Christum ejusque Erei vo sente profluit omnis vigor de virtus agendi incau- - tuam non tantum ipsius Christi miraculis, sed et sis creatis Quidquid ingenitae virtutis miramur in iam deinceps omni aevo tot testimoniis, ac prodigiis astris, in terra, in mari, in metallis, piraris, animalibus, suam esse comprobavit,ut in ea Deum sibi loqueruem tenuis quαdam participatio est illius potentiae, quam totus paene orbis agnoscere non dubitaverit. Deus in te nullis limitibus terminaram complectitur. S. III. Haec est potestas illa suprema, quae in homices impios T Ico sexto, His sundamentis hactenus stabilitis in- perpetuo armata, illis gehennae poenas nunquam tei I tutitur rota Fidei divi e veritas certa&inconcus immandas infligit , haec eadem est, ad cujus praesidium . Praestat enim fidei nostraecertitudinem falli nesciam quisquis cum fiducia recurrat , nihil habet unde in revelatio divina , qua Deus hominibus mentis suae
praesenti, aut futura vita , omnes hominum , daemo sensa inanifestat.Nititurautem ipsa revelatio Dei reve- numque insidias pertimescata lantis Sapientiae infinitae,quae non potest falli, cum nul- III. Hanc omnipotentiam comitatur thmurus R. lius rei veritas eam possit lateres, ac simul Bonitati vovitatis, in omni genere entis infinitus, sicut nunquam luntatis divinae, quae neminem potest fallere, Mul in desit copia inexhausta coelestium donorum, quae pos eriorem inducere hoc enim sumniam Dei bonitaretnsitae velit in omnes, si os praesertim cultores, larga dedecere facile agnoscimus,quod ab homine probosi- manu perperim dispensare Quidquid cogitatur in ne crimine fieri non potest Ad haec igidus firmissima creaturis amabile, inanis est larva, aut deformis umbra, princitia, omnia fidei nostrae mysteria reducuntur, ex cum purissimo bonorum omnium sente in liqui his in singulis quos praedicamus articulis, ultima cr dissima ejus voluptate conferatur. Ex hoc ampum dendi ratio peti debet,quodiam in praxi demonstrabi mo divinae bonitatis thesiuiro proveniunt omnia illa tur. naturae, & gratiae acina, quibus Homo ad beatum fi g. IV.nem adjuvatur. Mac bonitate sibi innata adactus, 'Ico septimδ; Intellectus noster his fundamentis si- creavit Deusad homirus usum ingentes coelorum. I ve motivis instructus, facile pertingit ad Anast bes, eosque varia astrorum luce ad stuporem adorna fidei, qua omnium articulorum, quos credit, rationem Vita Totius terrae, oceanique commoda, ac divitias, ultiniam ac solidissi,nam reddere valeat. sustentandae hominum vitae destinavit. Quos non De quovis enim articulo fidei, ut ad solida princia tantum ad necessitatem, sed etiam iisque ad delicias pia reducatur,quaeri potest hoc modo iadaniavit, dum tanta volitcriim,piscium,fructuum,flo Cur credisfide divina v. g. Deum esse trinum inperrum,metallorum, gemmarum omniumque rerum va senisὶIdeo hoc credo,quia Deus hominibus revelavit,rietate totum hunc orbem hominis causa locupleta se in persenis trinum eue: Scio autem Deum non posse Vit Ac demim in totamoris irritamentis hoc unum falli, cum sit praeditus summa inpienti neque velle ho
Diab aeterno proposimm habuit, hominem ad sui a mines fallere,cum sit insinit bonus. Sed quomodognitionem , cultumque adducere, eumque suo incce constat Tibi Deum revelasse, se trinum esse in personis, m complexu in perpetuum beare cum nunquam Dei loquentis vocem audiveris Audivisis sane,dum Ecclesiam percepi Dei nomine arrirmantem, Deum esse trinum in personis. At unde nosti Ee, Hl ira constitutis, Dico ulterius quinto, ut iapiem clesiam non errare , dum affirmat se Dei nomine dotia Dei perfectissima hominem ad hune ultimum, ere Trinitatem personarum mon errare mihi cer-b tissimumq; finem per congrua media dirigeret, ne tum est ex eo , quod ipsae Deus Ecclesiam hoc estuc filiit Dein cum hominibus Conis, , ni habere, assim te afficiat notis ac signis soli Deo pro locutione quadam externa aliqua mentis suae consi priis , quibus testatur illam seo nomine, ε se auci
si illis communicare. Frustra enim ibret hominem re id hominibus annunciare quod aliud non est, anisi eo fine ut conis quam ipsum Deum per Ecclesiam hominibus loqui,&
25쪽
Io Cap. II. Art. I. Contra indisserentes
de re quam illa proponi mentem suam manifestare. Alierum genus est hominum politicis simulandi arti
Deus autem sive per se sive per alium loquens erra bus apprimc imbutum , quos non tam error abductis re non potest. Unde paret,sungiua fidei nostrae myste quam propria cupidiras excaecat his mollior vita, in 1ia nonniti testimonio tantum humano , sed in ipsa vestigandi labor, fallax securitas, spes honoris favoris Dei loquentis auctoritate fundari, ad eam per hanc umbra, omnem Resigionis verae, salsaeque dissereri. Haram facilemquesdeianalysim revocandam esse. tiam obliterat, non nus paratis, si russerat, aliari Se-IV. Si quaeras, quaenam sint tigna, quibus Deus Ec cstam, quam novam vestemat funere. clesiam suo nomine loqui declarat Sunt illam primis, II. Ut vero in seveam adeo latam plures praecipi- prodigia ccesestia, vaticinia rerum futui arum , Eccle tentur, post&-- s, k plures praesertim in Hollans docentis Unitas &Sanctitas omnis generis dia,&Germania, non dubitavit nuper in Anglia Ttο- miracula vim naturae penitus exsuperantia,aChristo,ab M uousim in Elementis Philosishicis,ad hunc eo Apostolis, aliisque Ecclesiae memoris omni aevo exhi rem temerario ausu habenas laxare. Contra hos,atquebit ad compronandam Ecclesiae Dei nomine loquen alios hujus temeritatis auctores. tis auctoritatem de quibus tractat pererudirc P. Cor Dico primo: Non Potest quivis, qui se nullus Hazar in Triumpho RA Flandrice edito. Si vero Ecclesia Dei nomis eloquens , mrot notis soli Deo propriis inszgnita, esset errori obnoxia, hoc ipso adimeret Deus omnem sibi auctoritatem &facultatem hominibus loquendi, sive per externa signa mentem
illi, suam sine erroris suspicione propalandi Si enim
profitetur , in qualibet horum temporumSecta sau
Probatur primo haec veritas,auctoritate Sacrarum Literarum, quas pro certillimo De verbo Sectarit --ncs admittunt. Sic autem loquitur Apostoliis ad Ephes . Unus Dominus, una Fides, linum Baptisma: liceat mihi suspicari hanc Dci locutionem, adjunctas adHebri cap. s. Doctrinis variis ieregrinis nolite
e illi nota iam multas, tamque admirandas non es abduci. Ex quibus verbis hoc orniabis argumentum. ea Deo, sed ab alia quapiam causa profectas, idem li In Ecclesia Christi sicuti inus est Dominus, ita unica est cebit pariter nulli suspicari de quavis alia ipsius locu Fides, aqua prohibemur abduci. Sed diversarum Se-tione quibussibet notis ac prodigiis insigmin. Cum crurum non una est Fides,nunquam enim agnoscet Lu- ergo ad Dei persectionem pertineat, sic posse homini ineranus se habere eandem penitus Fidem cum Calvibus loqui, ut certi sint iplum esse qui loquitur, eique nita communem. Ergo non omnes illae Sectae sunt in teneantur fidem adhibere, specta quoque ad neces Ecclesia Christi. Sed in consesso est, extra Ecclesiam sariam ipsius providentiam, ne permitat illis suo no Christi nonposse obtineri salutem. Ergo non possunt mine proponi doctrinam talibus notis insgnitam, ni omnes in sua fides, autSecta salvari. Declaratur secundo evidenti ratione. Qui enim asserit quemlibet credentem in Christum posse in sua fide salvari, admittit etiam Haereticos olim a primitiinu Ecclesia damnatos roruisse in sua fide ad salutem pervenire. Nam ex illis plerique agnoscebant Chrisstum Filium Dei, mundi Redemptorem,&alia ad eius per nam spectantia. salvari itaque poterunt insita si per eam velit suam mentem palam indicare. Exquibus demum aperic concluditur tantam esse certitudinemac finitatem Iidei divinae per veramejus Eccle-sam propositae, ut si illa vacularet necesse seret in agendo cum creaturis ipsam Dei potentiam , boni
tem, ac sapientiam deficere. In qu airitem eaetu hominum inveniatur illa Ecclesia per quam Deus mentem suam, fidemque ad secta Pelagiani primaeva Ecclesia reprobati, quia ne-lutem necessariam mundo vitifestare decrevit, dein gabant peccatum origurale necessitatem gratiaeceps accurat investigandum tacipimus. internae , Christum verbis,usque divinitatem semper admiserunt. Neque a salute exchidi poteruntNeshoriani, qui Christum utDeum, & hominem, larvatorem colebant, sed duas in ullo personas constituebant. Neque ἡamnandi sunt Macedoniani, qui in Christum per omnia credebant , sed Spiritum Sanctum Filio minorem esse volebant . Neque reprobandi emot Novatiari,qui de Christo recte senserunt,
Ostem Dur quemlibet, etiam Christiamum , non
. p. in sua Fideo Secta Disari. ARTICULUS I.
aut controversiae, M Argumenta pro
sed tantum lapsos ad ruenitentiam admittendos Pe negabant. Hoc autem admittere aliud non foret quam et &primaritam aetaclisam, ac totius antiquitatis coinsensun erroris arguere. I enun illi Loost Libertinos ante omnes expugnanda est se in sua fides uvari notuerunt,currunto molimine con
I ha Indifferentium , quorum errores mirum tra eos congregati sinu ex toto orbe Patres,&Conci
quantum hoc aevo invalescunisostquam hi allatis su uia. Cui toties anathemates Christi Ecclesia separa-pra rationibus adducti Religionis erga Deum, ac porro fidei Christianae necessitatem agnovere , nihil sibi ulterius investigandum rati. ' libet Sem, irim illis vel locus, vel rempus, ves quaestus accommodatale curi conquiescunt. His sane valido docentis hortatu, ac serti elaboro opus est, ut lethalis iste veternus excutiamur maluerunt omni aevo Cluistiani potius exilia.
tormenta,&ipsam mortem tolerare , quam eorum
doctrinam aut Sec profiteri Statuamus etiam hoc tempore aliquem ex iis, qua in Christum credunt , negare infernum damnatis omnibus esse coiustitutum, aut asserere daemones alitiatiun In hujus vero erroris barathrum duo potissi quando ad ecesum perventuros. meminem credo, mum hominum generaabserbentire. Primo, homines reperies , qui admittet iam Merarium ad salutemplebaei qui sisto Religionis nomine contenti, tam se posse pervertire. Quamrumvis profiteatur sae alia hiscite Fidem quam domicilium commurant,eamque si inianae Fides dogmataretinere. bi Sectam arripiunt , quam dominatam reperiunt. Dico
26쪽
Die,seeundo Non siissicit etiam ad salutem ad bi satis esse tali modo in Christum eredere, nequidem
ivittere fidei articulos in Symbolo Apostolorum com credere in Christum fide divina Si enim Christite prehensos, nis paratus sis recipere reliqua a Deo reve sonam reciperet ex motivo revelationis, & authocita- lata, dum legirime proponuntur ris divinae, admitteret etiam alios articulos, qui sub III. Probatur, ex aperto primaevae Ecclusae testimo eodem motivo in Dei verbo, & Ecclesia rite troponio, cui nulla potest Secta refragariSic autem pronun nuntur. Mos autem qui non admittit, neque vera etat SANQtinvi contra Faustumhb. I, cap. s. iii in fide Christo adhaeret , neque divinae authorirati a Evangelio quod vultis creditis, quod vultis non credi quiescit, sed suae voluntati ac lubentiae,per quam fideitis, vobis potiusquam Evangelio creditis. Consen aiticulos sibi cudit, ac recudit format ac reformat tit S. Athanasim in suo Symbolo: Quicunque inquit eamque Sectam eligit quam suo genio, ac commodo vult calvus esse, ante omnia opus est ut tencat Cainoli magis confbrmem esse deprchendit. cam fidem, quam nisi quisque Interrans , inviolatam VI Dices, Christus Patrem coelestem scalloquiturque servaverit, absque dubio in aeternum peribit. At Dan. 7. v. 13. Haec en vita aeterna, ut cognoscant rese
qui symbolum fidei quod recitat Athanalius,&Evan sim Deum verum squem misi Iesum Christum. Er- gelium cui integre credendum asserit Augustinus prae go si haec duo agnoscas, nihil ad vitam aeternam reter fidem in C tristum, plurimos continet alios fidei serti cui porro doctrinae, aut sectae adhaereas. articulos ad salutem necessarios Ergo qui credit in
Christum, &alia fidei mysteria repellit , absque ulla
dubitatione aeternae calutis iacturam incurrit.
IV. Et vero si solis Symboli articulis fidei Christianae limites circumstribuntur , quorsiam Apostolus .entium propter fidem Circumcisionis tam acerba sententia Galatas percellit, ta salute per Christum obtinenda penitus excludit Nullum illi Symboli apicem resecabant, totam Christi fidem, legeinque prono assensi susceperunt. Hoc unun illis obstabat, quod insuper crederent , cum fide Christi circumci- Rcipondeo, exilis argumento sequi, ne quidem
esse necessarium ad salutem, ut credas in Spiritum Sm-ccum, cum in allegata sententia tantum Patrisi Filii mentio habearur. Unde satis ostenditur alia ad salutem requiri , quam quae ibi explicite memorantur. De caetero, me nodum generalem respondendi ad alias huiusmodi Scripturas in hac sequentibus controversiis vide infra cap. 9. methodo 1. 3. q. Ad extremum hujus infausti dogmatisArchitectos, atque asseclas paucis interrogo : Si euivis festi sebChristiano nomine militanti pateat communis ad sationem sibi ad salutem esse necessariam. Et tamen il lutem via, quorsum intra pla Sectariorum castrata lis divino spiritu Paulus testatur ad Galatas primo: Ouo in exardescunt Religionis dissidia , ac cruenta cert niameis--cidamini, Christi vo nihilproderitIr mina' Ut alia taceam extenta, cur in Anglia Puritanim admissa Symboli doctrina , unicus error circa alios damnant Protestantes, cur hos invadunt Independentide atticulos a Christo penitus restidit, instar tes Cur a paucis annis pro sua utrimque religione a modici fermenti, ut ibidem loquitur Apostolus , o mali, legitimi Principis nece, ac mutuo sanguine, Vel- tam fidei massam comi it ut Cadmae fratres, tua tela cruentarunt Poterant,te Hujus ratio cuivis consideranti manifesta, haec est arbitro, Sectae illae sua quaeque semita ad eandem sa- Ideo admittis necessarium esse ad salutem credere lutis metam pertingeres quid igitur tanta animorum, in Christum, aurea quae Symbolo Apostolico con atque armorum contentione, ad aliam credendino tinentur, quia illa sunt a Deo hominibus revelata mam adigendae fuerunt, non vides Miaphorista Divina enim authoritas e revelatio unicum fidei sun Sectas plas quas tueri praetendis, seo tibi facto, aeju-damentum est Sed alia quae in Scripturis continen dicio advertati teque causam tam infelicem suscepisse, tur, sunt etiam a Deo hominibus revelata, utpote in ut neminem ex omnibus habeas patronum, qui cupis
verbo Dei hominibus proposita. Ergo necessarium singulis patrocinaria
est ad salutem credere etiam alia quae in Scripturis a verum in hoc dogmate sabricando, de aliis parum eris continentur , cum illa aeque sint a Deo asserta, te solicitum existimo, tua te intus causa, conscientia eiusque auctoritate infallibili nitantur. Sicut enim remordet, qui dum advertis,4 commodo tuo non ille qui legem aliquam a Principe latam negligit, aut esse, Sectam cui adhaeres in meliorem commutare, contemnit, hoc ipse pernit authoritatem missato hoc demum agis, ut potius tibi Ecclesiam , quam retis te qui libere negat aut rejicit unum artitulum celesiae accommodes eamque ad tua vota ultra suos a Deo revelarum, hoc ipso violat primam ac supre limites sic in immelisum extendas, ut si non intra,
mam Dei revelantis authoritalcm. ram saltem non extra imaginariam Ecclesiam te con-V. Quam ver ficilis fallendi praetextus captari stitutum credas at cave quaeso ne imaginaria quam possit exim Symbolo privatis sectae aliculus sensibus fingis Ecclesia, te adgehennam veram, aeternamque accommodam , manifeste docet soliditumum illud ab cat.
Ecclesiae oraculum S. Augustinus lis.f. eontra Donat sas cap. M. Fieri potest ut aliauis emersi inter tenear verba S mbris, tamen non recte eredat
μι de ipsa Trinitare, flve de Resurrectione s. Idemque sedulo monet de Fidei Symbolo cap. I. Om. .
Sub usi ergo pocis in Symbolo constitutis , plerumquemmerici venena sua occultare ranari sunt.Unde mani-
seste patet hane quam praetendunt Adversarii in Articulis Ddri determinandis normam devium esse tramitem a recta credendorum fide ac salute aeterna fallaciter abducentem.
Occurriturnovo errari Sectariorum, maxime di
restantium, dividentium articulo, ei in Effentiales, O Accidentaus ad salutem no ne cessarios.
VII. Im Sectati his argumentis ad angustias, I diguntur,ex quibus nulla paret elabenda via, ut rima sibi aliquam aperiant novum fingunt discrimε, Ex quo ulterius deducitur, illum qiu existimat si inter ruticulos fide divina credendos, ut avisint qui R. P. Afri . Tom. I. i
27쪽
i Caprat Art. II. Contra indiffer
substantiam fidei constituant, si veris snt accidentale, sive levioris momenti, qlios liberum fit admittere, vel repudiare salva fidei integritate. Hanc autem distinctionem moliuntur eo consilio, ut re suadeant, dissidia inter varias sectas Protestantiu aliorumq; Novatorum , non tollere necessariam unitatem vetae Ecclesiae, nec consistere in fidei fundamentis quae cuilibet ad salutem sufficiant. Hunc labyrinthum ingressus est cum pictisque sectariis recentioribus Anto iraus de Dominis postata lib. 7. de repubi Ecclesiastica cap. 9. Io cuius hodie vestigiis ferme insistit in Angli Stillinfletu; &in Hollandia passim moderni Novatores. Hos ut ex suis latibulis, in claram veritatis
Dico primo: Haec distinctio circa articulos fidei nulla veritatis specie detendi potest.
Probatur, quia omnia, quae Deus loquitur&hominibus proponit lint aequaliter vera&certa : Quia infinita Dei revel .inrisautnotitate nituntur Atqui omnes articuli nostrae fidci, quos vocas accidentales, Dest quentis authoritate proponuntur hoc enim si neges
jam frustra supponis illo sister articulos fidei ullo modo numerari. Ergo articuli quos vocas accidentales, aequalem cum findamentalibus veritatem, certitudinem ac Dei revelantis authoritatem sortiuntur. Ergo sine ullo dogmatum distri mine Deo revelanti injutius, isternae damnationi obnoxius csse convincitur, qui Vel unum articulum,quem cognoscit a Deo revelatum, admiriere recular. Necminus erit Deo rebellis qui anirnas a Purgatorii poenis, quam qui Sanctos a coelesti gloria excluserit. VIII. Quia 4 ulterius assero , prorsus impossibile esse, ut Deus velit, aut possit nos eximere ab obligatione, firmissima fide creaendi quemvis articulum,quantumvis exiguum , quem constat ab illo nobis fuisse propositum ac revelatum. Haec enim duo ape te repugnant Deum homini aliquid asserere,& hominem sine gravi injuria rem a Deo assertam reficere ac repudiare, en quo deducit futilis illa& chimaei ira distinctio, qua volunt Novatores omnium sectarum colluviem in unam Christi Ecclesiam aggregare. At inquies, integra foret descitistiana, etsi multa levioris momenti dogmata in sacris literis revelata non fuissent. Quid enim attinet fide divina credere, quis fuerit numerus Apostolorum, quod Martha suerit setor Magdalenae, Malia his similia in sacris literis exarata λ Ergo nihil fidei praejudicat, si quis pro arbitrio ejusmodi doctrinam rejiciat, aut admittat. At quaero abste , quid attinet credere, Christum Iassum esse sub Pontio Pilato, quod tamen in symbo inter articulos fidei fiandamentales admittis Respondeo igitur, ineptam esse argumenti seque-Iam Quamvis enim sua fidei constaret integritas, etsi ista leviora non tuissent a Deo dictata postquam tamen constat illa in verbo Dei contineri, eaque nobis ab infinita Dei sapientia asteri , tradi, proponi fieri non potest ut patiatur line gravi offensa ulli penatus articu. a se revelato de denegari. Hoc enim tantundem est, ac si diceretur . Deum in rebus minoris momenti tali, aut mentiri, quamvis in rebus gravioribus nolit homines in errorem inducere. At non advertis tam immani errore totam fidei fabricam labefastam Si enim vel in minimo liceat divinam authoritatem repellere , aut in dubium revocare, iam
miluinentes ad quamlibet Sectam.
tas aut constantia permanebit omnia enim x Deo nobis tradita eodem divinae revelationis sendamento nituntur. Atque ita dum articulos tantum fundanae tales firmare satagis, ocius Religionis fundamentum
IX. Dico ulterius Secund, Etsi gratis admitteretur ista distinctio inter areiculos fidei fundamentales, non fundamentales, impossibile adhuc foret sectetrio discerneres, quinam articuli dici deberent fundamentales, quorum utensus , caeteris exclusis, adses t niuisiceret. Probatur primi, Quia quivis Sectatius, ut sit veri nominis Christianussisset liniae astensum,omis omnι-bus qua Dei revelavis r ergo non potest ullum articulum quem constat in Scripturis contineri a sua fide excluderes alias profiteretur se omnia a Deo revelata amplecti , imul aliquid a Deo in Scripturis revelatum repudiaret. Haec autem esset de fatua& plane chimaericari non minus quam si admitteror, omnes homines esse mortales, simul se, aut alios designaret a moriendi neccilitate cximendos. X. Secundo, ut sectarius areiculos fundamentale, a caeteris discernat, necesse est ut aliquam discernendi Regulam in promptu habeat. Non Scripturam quin
etsi hanc centies volvas , ac revolvas nu iam numerum, aut nomen articulorum fundamentalium definitum reperies. Non Ecclesiam : hanc enim cupis ex omnibus Sectis conflatam,qilae nunquam hactenus insensu scripturarum, praecipuis fidei atriculis convcnere , ut latius infra ostendam. Superest igitur ut pro constituendo dogmatum fundamentalium catalogo ad cerebri tui inanem conjecturam Phanaticorum more confugiam aliam Rcgulam erroris expertem pro illo quod fingis articulorum discrimine non
XI. Hinc mirum videri possit, hoc tempore in Amglia Bramhallum Stillingi letum , qui se prae caeteris synceos arbitrantur, adeo in suis scriptis halucinari, ut in hunc errorem plusquam trabalem ultro im-emganc dum libere asserunt, Religionis sitae articulos iundamentales ac necessarios in quavis orbis Ecclesia, etiam Romana, comprobari. Undὰ manifeste infero. Religionem Protestantium, quam ipsi profitenriar, inquantum Ecclesiae Romanae opponitur,4 ab ea praecise distinguitur , nullum habere fidei suae articulum fundamentalem, & ad salutem necestarium. Et hinculterius conficitur illam, per se consideratam, nomine Messentia Ecclesiae penitus orbatam esse, cum illa prout a caeteris condistincta, tantum profiteatur dogmata quaedam inferioris momerui quam sint articuli fundamentales, qui ad constituendam veram Ecclesiae essentiam requiruntur , Tales sunt articuli Protestantium pure negativi, Non est Missa , non cst Purgatorium. Sancti non sunt colendi, taliae ejusdem farinae assertiones, extra fidei substantiam constitutae , in quibus Protestantium Religio , Romanae fidei opponuntur. XIL Itaque nunc sevir pereruditi hex doctrina vestra manifeste concludo, Protestantium Caetui, ab Ecclesia Romana caeterisque ejuncto , nihil omnino aliud superesse, nisi imaginariam Ecclesiae umbram, scilicet articulos inferioris, adeoque incertae veritatis, dogi ta a fidei hinadamentis divuua, doctrinam adiaphoram, articulos ad salutem non necessarios, uti illos
28쪽
p. l. Art. lil. Refutatur novum effugium De An fundamentalibus.
necessariam , Dorbis Christiani rei brinatricem Eccle magis pectare, quam do ita de ipso Capite visibilistam instauratis et quae vcst o etiamnui ludicio pro-yriis suntamcntis destituta, in has tandem incertae docti inae auraλα fumos uvanescit.
verae Ecclesiae rDe hoc vero negant Calvini mene venses, posse ullo pacto Regem aliquem, ac multomianus Reginam, ivilitantis Ecclesiae Caput constitui, ut testatur Bera in consessione fidei nomine Geneve sum ab ipso edita Cap. s. g. s. At e contra Angi talis vinistae live Protestantes firmiter credunt ac ruentii se Regem sive etiam Reginam in suo regno jure divinos premum Ecclesi e principarum tenere. Tertio , Anglo-Calvinistae profitentur a Christo corpus Ecclesiae coagmentatu esse ex Episcopis,Archiepiscopis, Decani Archidiaconis, aliisque gradibus Ecclesiasta caehierarchiae. At reliqui Calvirustae Genevenisses, Gallici, Belgici Germanici, his gradibus ab Ec. clesia sua penitus exclusis, sola cum Ministiis seniorum Consistoria admittunt.
XV. Quid reliqua inter ko dogmatum distuli a
commemoremdcum neque in Ecclesiae suae Capite,ne que in corpore conveniant , quo pacto in necessariu
tide sitndamentis coalescen Dissident igitur toto coelo Anglo-Calvinistae a caeteris Calviniaslectis, at que interam cunctis petiuesuin volunt, secum his, a que omnibus orbis Cntistiani Ecclesiis in punctis adi lutem necessariis Fidem communem p fiteri. Romaianos tholicos, quod imagines colant, idololatras es.se non dubitant Pontificem credunt Antichristum Papi colas, ac nonnunquam Mabaptistas, aliasque Se etas ferroviisne persequuntur cum his tamen Omnibus in tota fidei substantia ad talutem requisita, usque ad minimum apicem firmissimo foedere copulari non recusant Ad hunc nempe vertiginis spiritum tanderri Protestantes adegit eclarum tibi similium eo Musa multitudo, inter quas perpetuo uctuantes, cum nullam reperiant Ecclesiam firmam, facile, uti in naufragio, quarnlibet tabulam arripiunt, maluntque videri cum omnibus esse, quare nustibi tuto consistere. XVI. Hanc quoque in Belgio suo dogmatum D clorumque inconstantiam modernam pugnasque innumeras, graphice Mescribit, Macerbe cleplorat D. S muel Mare sius in stio Tractatu, de assiiesto statu studii Theologici in Belgio conscederato eanio Quae t qtur Theologia nostra tot monstrous opinionabusadia eo deriirpata est,utii Pastores&Doctores, qui denari sunt in Belgio a trignita anni ad nos revenerentur Ri- veri Polyandri, Thylli, Spanhemii, Triglandi, Dem se, Scholani, mesii putarent se alterum orbem tempestate delato , cujus dioma non assequerentur M. Vide igitur mi Sectarie)ex oraculo etiam tui doctissimi Melii, quam perdito loco tua secta,&ia lus eonsistat.
Deciarantur porro praedicta, ex ipsarum sectarum eonfessione, reverbis manifestis, re notatu demsesam pro alin etiam controversius. XVII. Lo Aximum operae pretium eλut securis pro- IVL fundius admoveatur ad radicem hujus ese tremissifrugi sive Figmenti, quo moderni Sectarii ruulenas animas ad Calliolicam decuram inlucis viam asinpirantes milere educimi, hoc fuco fallaci visa Cathο-
Omnibus necessario,quos supra ostendimus esse funda ticis, salii estis non discrepa-- in articulus ei μι- mentales in his autem Angliae Protestantes se a Calvi flaintia, in ad se rem requisitis. Erae non minus apud nactas Gene sesibus, ac utitanis distentire aperte pro nox, piam apudiatii poterus intem asseita igit S etati illi nostrae in oppositum demonstrationi qua rusa Potin ad substantiam veraesides tumvis evictim non confidant, saltem acquiescent il-
, Ita Ostenditur Prot stantes, aliasque Sectas in Ar
ticutis etiam fundamentatibus non convenire. XLVI xla primδ, Lutherini non contentiunt CA L vinistis in articulis quos ipsi nuncupant fundamentale
Probatur primo in conseta est nullos a ticulos magis ad fidei fundamenta pertinere , quam illos qui
in Apostolorum symbolo continentur, inter quos enumeratur, Descens iis Christi ad inferos. Ermant auiatem Calviniani hunc descensum aliud non esse, quam Christum in cruce iniei mangustias ac dolores perpessum fuisse, idque docci Calvinus lib. a. in is cap. Id. f. o. Bezasn cap. as. Matth. v. s . t ex adverse Lutheran asserunt ipsam Christi animam vere ad inferos descend:sse, teste etiam Danaeo Lutherano in Rest os ad Osiandrum,S Epimo in Psal.ιε atisque. Secundo, ad fidei Christianae substantiam,quid potest magis requiti, quam doctrina quae circa Baptismi Sacramentum verratur Fatentur Lutherani Baptismum omnibus etiam insalitibus ad salutem esse necetiarium. Q edunt vero firmiter Calviniani, fidelium parentumlibet os ante Baptistium justos ac sanctos esse, filiis veto ut fidelium Baptismum nihil prodesse, eumque illis esse negandum cita docet ipse Calvinus in Antidito Canc.Tridentranssesso cap. s. Tereid, A Sacramento Eucharisti animae vitiari ac salutem dependere pronunciat Christus Joan. s. v.D. N manducaveritu carnem Fusi hominis, ta bibentis eis inguinem, non habebatissitam in vobis.De hoc a te Sacramento immanis utrimque discordia. In eo cum Calvino lib. . instic cap. o. pernegant Calvini, Christi Corpus aut sanguinem contineri, seu ejusfigura contenti Quantiim vero in hoc palmari articu lo ab his dissentiant Lutherani, locuples est testis ipse Lutherus contra artices. Lovaniensium Thesi 1. Anno is s. Haret is inquit)sem ensemus cs alienos ab E ele a Dei Zmulianos, somnes Sacramentanos , aut negant corpus es sanemnem Christi ore ea alsum iuvenerasili Eucharisia.
Ex his eo ludo indeclinabili argumento: Tantum alienus est ab Ecclesia Dei, qui negat articulum fidei fundamen talem, ut ipsi asserunt Adversarii.Atqui alien est ab Ecesesia Dei qui negat corpus sanguinem rim surru in Eucharistia, ut aperte loquitur Luthe rus . Ergo doctrina depraesentia Christi invenerabili Eucharistia, in qua sectae illae dissentiunt, est articulus fidei tundamentalis Prius igitur noctem diei conjim-ges, quam has sectas infundamentis fidei consectabis. XIV. Dico secundo, Protestantes in Anglia, ut Calvinistis in Coena Domini, pluribus ad reant, in aliis tamen fidei sundamentis ab iisdem recedunt. Probatur hic dissensus , primo,in articulis de vero descensu Christi ad inferos. Bapturno parvulorum
29쪽
i Cap. Il Art. li I. Discordia Secst.
lis, quos Sectae suae uthore dc Duces agnoscunt. Luthrem ejus De Uecia profitentur apertc se repugnare Calvin illis deleati Christi praesentia in Eucharistia , quod ad articulos fidei essentiales sine dubio perrinere supra ostendimus. δοιώ - estphaim Minister Lu theran cum alus, C. uvinatas ulpes appellant, eo quod subdole asserant se a Lutheranis in adlaphoris tantum dissidere. Alberim Gram in Doctor in Saxonia, librum se uminscripsit, Absurda absurdorum abs raessima . absurda Isinistica. Occine est in fundamentalibus per
Henricus Mardiu in Praefatione Illustrissimo Electori Saxoniae Christiano post multa de calliditate Calvitiastarum, eu quod titulum uianem Ecclesiae circumserant, asserat illos,antheranorum consensum mentiri, Confessionis Augustana societatem simulare cumG-men nonsit t.ιnta distantιa inter caelum ocimam tem - , quantaranter Augustanam Confessonem.&Caministarum sectam.Idem in Epistola ad Hectorem Ioannem Georgium sic pronuntiat Staminista una cum pane vino, vere ubstantialiter, csprasenter ιιι cor-pm cs sanguinem Christ sum , etiam ab indignis, ex- pre non affirmabunt, re errorem suum valere non jubebunt, nullam nobiscum concordiam in Fide habebunt.
Quomodo possim illi magis aperte in substantialibus
discrepare quim nullam in Rue concordiam haberes Rursus graviori tono in fine concludit. Nugantur GLvini P. eum ducunt, Hssidere a nolu, sedi rebus levioribus, non ιn fundamentu Reli Ponis. Ex articulis enim Car alibus ne unum quidem nobis Theologia Gλι- ni ca inviolarum reliquerit inlaenam possit esse ex ore propriae Sectae confessio luculentior XVIII. Gravius etiamnum idem intonat Andreas Iacob S-dehnvia utheranus, contra Grinaeum Calvinistam, nec non Ioannes Schutatam tibro so. causarum, cap. s. qui asseIunt, ininsmum , Arianismum, SMahomeri mum, fratres esse resorores, tres caligas Gusdem panni, cii merinam in quam multa haereses conlux runt denis Satana iram ultimMn.Et erit a fine Lutheranus quem non pudeat fingere se cum Silvinistis in substantialibus, ut uater, aut soror, aut quarta caliga promus coalescet e.
Dannes Modesin Luster. In suis Demonstrationibus docet Cia inistas non esse Chri μοι sed inda bapti itos Christianos negatis, ecfatres in substantialibus fidei articulis agnoscitis. Conradin Schlus bur in in tribus libris Theologiae Calvinisticae, ex publicis Calvinitarum lcriptis, verbis inuthorum nominibus adductis plusquam ducentos viginti duos illorum erroies quasi in viva tabella depingit: demonstrans ibidem, illos de nullo Fidei Christianae articulo recte sentires denique lib. a. art. I. Pronunciat, ministicam sidem esse haeresim cramentariam, Satanicam blas hemiam. Sed cibidem affirmat , a Calvinistis vice versa fidem Vo- vitainam Lutheri appellari, doctrinam Schisematicam essectariam, Lutherianos vero omnes Habola incantatione esse excacatos. Ergo in eo utrimque conveniunt,quod
in articulis fidei substantialibus ad salutem necessariis
Omitto brevitatis studio alios Lutheranorum D etores innumeros , qui prorsus similia in stus scriptis apertissimc pronuntiant quorum plurimi ex Adamo
Conret ui Jubilo Jubiloium Jubila Evangelici, ex
oderia. in Artic fundamentalibus.
Georgio Tu imici in Theologia antilogica facile possunt deprchcndi. XIX.Nunc ex parte Camιnsarum illoruDOctores, talem in Articissis Fidei substantialibus Concordiam ut figmentum inane reprobantes, breviter adduco. Ioannes ipse Caminin sectae istius Princeps, in admonitione secunda, contra ioachimum M o harum, Qui, tales esse cum Luthermis inimicitias, ut ιtim in Obm fidei cum T reis Papsu, ouam cum Carems pacem oncordiamsint habituri. Et in admonit; one tertia, Lutheranos ait este, vertiginosis superbosse=-, destreare impudenter falsarios, ignorantes quod ι. techisem reactatur Demum in admonitione ultima, denunciatu e halo, nisi circulum de Coena Domini aliter credat quali Lutherus autherani, re 'opolia hac habendαm esse , quo pertinaces Hareticos habebar Paulin Si ut Haereticos pertinaces, ergo in articulo
fidei substantiali a Calviniam dissidentes ips teste
Accedat proxime pro ita dignitate Jacobm Rex Ang-ha, qui in regni sui primordiis isto concordiae errore a suis inuere seductus ii sua polo a asseruit, Lutheranos scaminista in quibusdam tantu apicibin dissentire At demit in suo Basilico Doro perspicatius pronuntiat, Puritanos ive puro Calvιnsa Iorerisos esse, re puros ac puros Phariseos. Idemque libros Dannis Morsti, Calviniani Lugduni Batavorum publici Profestans, decreto Regi non tantum damnavit tanquam haereticos
de impios, sed flammis in foro Londinensi publice exuri jussit. Ergo si ut Haeretici damnantur illi, de ut Pharisaei, non possim cum ulla vera Ecclesia in substantialibus convenire idque ex ipsa serenissimi Regis Defitutione , quem Anglia ruae Ecclesia Caput
Carol divi inter praecipuos Calvini Athletas rotunde asserit, Fidem Lutheranam esse similem magi fides, ariolorum, oedaemonum. Nec minus ille intee primos Calvinistas magni nominis Theodorin Re Lu- theranorii dogma pro praesentia Christi in Euchesistia
appellat, Satana ex ementum, Coenam vero cenum, m
e7κ vorant furfureum numen ς ipsos proinde esse Antichri, nepotes, Christicιdas, carnivoras, dcc Nec dissimilia de illis pronunciat Buceruid Param adstiam controversiam de Eucharistia, cujus haec aperta confessio est Nonage in annm labitur infelicis istim dis di de sacra Eucharistia , quod Ecclesia Evavelica fatigat, debιlitae, ta lacerar, Papa vero regnum Ahe, δεώ- t Idemque Lumeranos appellat, eterum errormis haeresumque reductores.En qualis utriusque Se inter se& cum Papistis in substantialibus concordial . Denique ad dogma hoc summe perniciosum cuivis non obcaecato stirpitus evellendum , sufficiat audire ipsos sectarum modernarum primos Patriai chas illud suis in se mutud censuris penitus evertentes. Et Camim quidem in hoc de Littheranis effata nunc supra exhibuimus Martium pondeturberin in m. a. Vnιttemberg. concordiam istam cum Calvinianis ita exsecratur, ut contra illam indignabundus in haec verba prorumpat Maliducta pax oeconoriua cum Sa-eramentariis per omnia saecula Iaculorum cui execrationi Calviniani vicissim Amen saepius accinerunt, ut supra vidimus. Iterum Lutherin vehementius instir-
gens in suis quae scripsit Colliqum mensatisin.Non alia inquit moren sterari concordia inter nos, scamni quam qua inter ciristumo Iudam murressit. Rutius
30쪽
Cap. II. Art. IV. Neglectus Disquisitionis inmodernis inexcusabilis. s
in Thesi, . contra artieulos Lovaniensium: Et in bus ad illum pervenire oporteat. Hoc autem fieret. Confessio, postrema de Coena Domini aperte asserit, si pro denotanda vera Religione non extarent signa
Haratiosase censeri omne Sacramenta οι , Τ inegan multa illustriora , quam quae possint pro quacunque
feri reum sanguinem Christi ore carnasi sum in talia exhiberi Nam si signa illa ullo modo peritia E .eharistia. 'bidemque propter articulum eundem nerent aequalia, nullum superesset medium quo possiteontra Calvinistas sententiam extremam pronuncians vera Religio a talia discerni , atque adeb hominum ait Ilus esse Sacramentorum hoste , aeternumque da, errores ex hac parte in ipsum Deum reserendi essent,
nasos quod de persectullima, ac humanae silutis moderatrice
Si igitur talis niti toties a Luthem authermis, Dei sapientia existimare unpium foret. Δ, ieissim Lutherani a Calvinistis proscribuntur ut Probatur secundo, ex obligatione certa quaeque Haretus, ut Sacramentorum hostes,& inde ut aeternum vis obstringit, ad veram Religionem me falsa amplo damnari quaenam potest esse umbra Concordiae in caendam. Haec autem obligatio nulla prorsus foret, si ter illos, aut sectas ab iis profluentes, aut Catholicos vera Religio non esset prae Sectis faliis satis explorata. Romanos , in Articulis fidei ad salutem necessariis. Sicut inabis Dei praeceptis, exempli causa , ut testim unde manifeste concluditur, Illum salutis aeternae nium perhibeam veritati, minquam teneo juramenis jacturam facere quipermittit tam palpabili errore sibi tum assumere, dum rei vcritas manet diibia, aut tan- illudi,&in istorum s. detineri Quam vero facile tum probabilis, ne facile contingat Deum a me insilia sit se ab errore expedire,& ad verae Religionis noti statis testem adhiberi. Unde conficitur , infinitam fiam devenire,insequentibus dilucido ostendenuis. Dei sapientiam sibi manifeste contradiceres, si veram Religionem hominibus praeciperet, interea illii
ARTIC ULUS IV. prae caeteris signa satis explorata non exhibercr. Potest vera Re Oa falsis Meris facio diserem, ἡ Πι δDς uxςmς4lx iam vinae lentiae nemo
facile importabit,intustudios advertet tam in vetera.
vesigat. gionum conflicta, ut in Moyse, Daniele,4 Apostolis, Letia ex ipsa Sectarumsugnainc multitudine, pluri Deum verae Ecclesiae ea signa praebuisse , quae facilec mi hoc aevo sibi coniiciunt speciosum sui erroris omnem adverse partis probabilitatem elidere potue praesidium, aut potius desidiae laribulum. In tanta, runt. inquiunKReligionum inter se dissidentium colluvie, Hic proinde non admitto ex notis sve motivis
non ego talis sem. dipus, ut possim certo divinare, tantum probabiliocibus, sine ulteriori investigatione, quaenam prae caeteris omnibus integram fidei Verita licitum esse aliquam prae eaeteris Religionem suscipetem obtineat. Si enim id proprio examinc experi te, aut iam sesceptam in aliam commutare. Quamvis velim investigare, non ea sum tinctus litteratu enim sola probabilitas Plerumque in aliis operationira, aut eo praeditus ingenii acumine, ut possim cunctas bus valere possit, non ideo in suscipienda quoque no- sectarum Sigerentias ad trutinam revocare, omnium a Religione sufficere debet. Maia in negotio fidei argumentoriam pugnas dirimere. Quinimo prius me error etiam materialis in ordine aia actiones salutares cum mente vita deticeret, quam dispersas roto orbe gravissime nocere solet neque deest homini non osci- Sectas convenirem, ac singularum causas, originem, tanti modus. tuo diligenti investigatione facile adve- ωeohaerentiam sine erroris periculo compertam ha rae Ecclesiae notas moraliter evidentes devenire posiberem. Si vero velis mihi non meo, sed Doctorum ju sit, qualis adipiscendae certitudinis via in aliis hornia dicio standum esse mestio ego cui Doctorum con num actionibus constituta non teperitur. cessum sit filum veritatis adeo implexum ita evolve IV. Quaerunt hoc tempore aliqui ad asse re, ut me ex multiplici tot sectaruin labyrintho citra sum praebendum articulta fidei, requiratur evidentia erroris periculum, ad apertam Verae Ecclesiae lucem etiam omnimoda revelationis divinae, educat. Sunt enim in qualiber secta pliues qm Docto Resi ondeo, ad allensium fidei debitum,neeessariam res appellantur ut ego inter hos omnes Doctorem non esse cognitionem absolute: evidenteni revelationis prae caeteris veracem seligere possim, Doctor ipse ina divinae. Quia evidentia omnimoda aut metaphysicaximus esse deberem. Quid ergo superest, quam ut revelationis ab omnibus in hoc statu habeti nequit, eg meae sectae inhaeream, cuia teneris innutritus sum, ergo non potest illa omnibus ad assentiendum articulis quam parentus aut amici colunt , pro qua in dubio nostrae saei esse necessaria. Musd adeo certum est, tam implexo stat apud me diurni reinporis possessio respeetia hominum praesertim rudiorum, ut hoc define veritatis incertus, dum charybdim vitare cupio, in de esse affirmet Suaret sic, iust .s. ... n. s. Dum enim scyllam detericilem incidam. Contra hunc praetextum rudiores articulis fidei assensum praebent, non appa- pluobus communem, coque fallaciorem quo magis et quo modo, aut medio authotitas Dei loquentis il-
. fucata velitatis spucie depingitur lis evidenter proponatur minimo paucis docti
Dico primo Admisi. Dci providentia, vera Reli rum contingit ad absolutam revesationis evidentiam eis iis notis insignita esse debet, ut a quovis intellectu tatiocinando penetrare. bene disposito facile discernatur. Sed quaestio esse potest, An assensus fidei omn ex α Probatur primo , Si Deus mundum gubernat, parte evidens, possit didis pernaturalis, De hoc variae evidens est illum Religionem veram uastituisse, qua sunt, liberae Theologorum sententiae.Negant aliqui ab hominibus coli debeat, ut silpra initio demonstra eta supernaturalem, quia actus fidei evidens, non est vi Friistri 'em illam stituisset, si non ordinasset liber, neque obscuriis,sive argumentum non apparen- signae argumenta idonea quibus facilὰ vera illa Reli lium, ut ipsi volunt, requirunt ad actum proprium gio a Sectis falsessisterneretui frivolum enim seret fidei divinae Probabilius tamen assensem illum posse proponere finem,& nihil certi statuere de medus qui essu supernaturalem docent commini Thonnistae,ut