Gerardi Croesi Historia Quakeriana, sive de vulgo dictis Quakeris, ab ortu illorum usque ad recèns natum schisma. Libri 3. In quibus praesertim agitur de ipsorum, praecipuis antecessoribus, & dogmatis ... factisque, ac casibus, memorabilibus

431쪽

res claras , tota regione & notas tunc , 4dhucdum celebres Veniebant ambo dedita opera ac consulto huc terrarum , annuntiatum

doctrinam , ad quam pridem in sua patria animum adjecerant. Joliquam vero aliquod tenupus , Robinsonus in intula Rhodo , Stephenis sonus in Barmudum insula substiterant, se anno quinquagesimo nono conserebant in novam Aingliam , advertebantque Bostonium. Quo it adveniebant , illico, ut qui nullo indice, teste nullo , se ipsi proderent, conjiciuntur in carcerem ac tenebras. Illic reperiunt Mariam Diaarem, quae relegata, ut supra dixi Bostonio, ed, simulque ad suos mores redierat, Nila Iaum Dapidem. Hi omnes adducti ad judices. qui cum statim , prima actione , omnibus ac singulis tumultuationem ac rebellionem judicarent, Robin sonus se , suosque in religione ac miseria sodales , de is hac suspicione excusat. At illi extemplo sudarium in os ingestunt , lingua occlusa cum sic tamen conabatur

loqui, hi qui adstabant furenter irasci, ipsi velles detrahere is lictor , similiter ira ardens irgas expedire , iisque, ut gnatus ho-

rum cruciamentorum , probe in eum animad-bertere. Dein cognita causa, jussi omnes exules extorresque agere. Hi homines assuetudine malorum ac patientia jam obduruerant , ac callum suo labori ac dolori obduxerant, &4otius quam fidem suam , suam vitam perdere initi-

432쪽

D HIs TORIAE QUATER. instituerant. Itaque Maria Dyar, David se quidem e regione excedere debere statuebant, at brevi intervallo post Maria , novo impulsu

revocata , revertitur, reditque Bostonium, ac postquam uno die restiterat , accedit ad carcerem , allocutum suos detentos iratres sorores. queri atque eodem tempore corripitur , inque eundem locum compingitur is ut una colloquiis adesse posset , potestatem non solum, sed & satietatem accipit, siquidem omnibus in

rebus consuetudo ac diuturnitas est satietatis mater , quae hic erant. Contra Robinsonus , Stephen sonus se quidem Bostonio, at non regione tota exire oportere ducebant, ideoque non magno post tempore Salemum quae circumiacent loca petunt, atque in illis suam doctri nam annuntiant. Sic iis idem fit quod aliis. Illic, ubi hi tres homines aliquamdiu hisce parietibus inclusi consederant , judices inter se quid agerent deliberare inceperunt. Atque ubi vident homines praefractos nullam ad partem

continentiae ac metus posse reduci, neque eos

quicquam pensi habere, quibus modis assequantur , dummodo id quod cupiebant obtinerent, homines illos morte multare decernunt. Quod quum illi non obscure praevidebant laturuin Robinsonus Elephens onus pridie quam id deineretum fieret, quisque epistolam exarant adsonatum Bostoniensem , cujus utriusque epistolae

argumentum fere idem erat, continens causas utriusque adventuscin hanc oram ac partem tem

ratum.

433쪽

rarum Robinsonus scribebat , se non suo , aesu Domini ac Dei, judicio ac voluntate huc venis

se , ct profectum quidem fuisse , postquam sibi ,

coa flenti in insula Rhodo , a quadam media die iter aliquo instituenti, mandatum fiet diνinitus, ire Bostonium atque illic vitam deponeret , atque id haberetur servitio , quod Deus illi is illo loco praestituerat , ita fore , ut, hac diu anima οβ tot errationes ac vanitates , aternum flabili sede aedomicilio requiescat. Similiter Stephensonus scri hebat, sibi, dum adhuc esset in patria Anglia , atque in suo fundo quodam die arrum aratro pro scinderet, pectu totum in animatum fuisse amoredi νino . o factum ad se tale perbum Deici sinapi te , arator cumss, fies orator ac propheta gentium. O eodem momento bi inditum , ut quum o maritu es et, o pater aliquot liberum hanc dilectum uxorem , sociam ac consortem rerum suarum omnium , O velut se aliterum , ct hane caram sobolem , illa vincula ac coagula illius ami cit summa atque intima, relinqueret, neque ullo sensu actura tot familiarium rerum tangeretur, modo abiret in insulam Burmadum , neque dubitaret , qui Deus suis abunde prospiceret. Atque ita excurri e se in illam insilum , dein Rhodum petiisse , in Bostonium. Et si jam nunc paratum, propter suam religionem ac Dei testimonium ex hae vita decedere. Dies damnatorius erat vigesimus mensis Octobris. Ubi ventum in praetorium atque illi tres habiti sontes, eodem deducti suerunt , continuo tribus , ut rei capitalis eis,

434쪽

one, me patrono advocato, indicitur niortis, inuidum suspendii. 'rompserat Robin-

sonus , ante quam senatus praeses judicium ac decretum hoc promeret , illam quam modo memoravi epistolam , exhibueratque legendam praesidi , verum cum is factum apertum esse contenderet, qua occasione vero esset factum

non laboraret , ille illam epistolam indignam lectu judicat Quo viso Stephens onus suam epistolam retinebat, ac deinde post pronuntiatam sententiam ,eadem vocis atque animi magnitudine respondebat, quo die vos qui judices haberi pultis, servos Dei occidetis, scitote, quod accedetis ad eum, qui vere appellatur judex is quod occidet a vobis vestra stationis dies , incidetque vestris capitibus exitium aeternum. mictus dies executioni supplicii vigesimus septimus , tempore postmeridiano. Eo tempore usi, adesse torro pr

sto esse duae centuriae militum. Locantur damnati in prima turmario circum tympanistae omnes , qui , ne verba illorum audirentur a turba , indesinenter impulsabant Procedunt sodales ordine uno, Maria in medio, comple- utrinque sociorum manus , omnes vultu hilari, ore prompto ad loquendum , at inepto

ob sonitum tympanorum. Sequebantur amici moesti mutique Postquam accesserunt ad patibulum , ac se invicem diu sic amplexati Osculati sunt , ut vix avellerentur interim omnia fausta optabant, ac denique, ubi necessitas

435쪽

invitos dimittebant, atque aeternum valete

bebant , primus ascendit Robin sonus , incipitque ac desinit in verba hetec Non est quod ratimur , cives , ut mali ac malefici , quos ante sua agitavit , nunc perturbat conscientia , ast tanquam ii, qui excitati a Deo damus testimonium,eritati. Sed forte hoc parum ad hoc tempus , di ad aures vestras. Itaque ne quod factum a nobis . id licitum fuisse , o portuisse , nec esuisse contendamus, hac quidem Ura diti est, tradisi, qua Deus vos pistarit, id vobis relinquenda, ut etiamdum perniciem a46,is aηimabus arceatis, mitis uatis , ct iam hanc , ad aper uncandam Dei arara, ct ad vesram obtinendam salutem, obsepiatis, o obfirmetur restra contumacia atque amreavita iacta scilla , qua Deus exsurrexit, potenti manu vindictam capiet ab omiuibus fluis iesimicis, O vos una voce omnes graviter gemetis. Ita ἡHim vos jam aperuistis tempore hoc, qui sitis, cussi tantum iri hos odium patefaciatis uuamobrem dum splendis lux Chis , Obis sumus montibus auctσ- respi ad lucem hanc attendatis. Catera her quid em in Christo rixi, O vim morior Ob Christum . qui denuo mihi νita, Omesia. Tum se-quc babur Stephen solius pauca verba proloquens e notum vobis est , non hac perpeti ndi uem quippiam , at propter conscieAliam nostrorum H icturum recteque facturum. Atque ut vos νψμconscientiis Orio agitabunt perterrebuntque asyduufuriis , ita nos h.die soluti mal negoti cura

436쪽

ctarumηa, requiescemus, o prcia vita occidente , tam ηocciduami perfectam acquiremus apud Deum. In ciuibus verbis finivit. His duobus viris interemptis, illorum cadavera nuda projecta conditaque in foveam, juxta locum, ubi vitam finiverant. Iam maria scalas conscendebat,

stabat illa am deligatis manibus , colligatisque tunicis, oculis obcoecatis, eundem vitae exitum exspectans is jam animo mortem adiens. Verum illi judices apud se veniam dederant, exorati a Mariae filio. Itaque ea res tantum ad minas ac terriculum spectabat , illa dimissa est , diu animo suspensa , ac suspiciens , quid esset, ac deinde cum suspirio erumpens in haec verba, antequam descenderet, in se nullam moram esse , quin cum suis fratribia mortem obiret, ct hunc praciarum fructum laborum is periculorum malorumque pramium, constantia ac fortitudinis insignia auferret, ut ipse quoque pro religione sua mortem oppeteret hanc, nisi, rectores illam raram legem resinderent. Tunc detracta e scalis primum loco, unde venerat inclusa est , ac biduo post ex urbe deducta. nimvero ubi haec res persecta, difficile diotii quantopere res illa animos Quakerorum irritarit , eorumque concitarit linguas , c illic Ioci, Walibi terrarum. Unde auditae ubique

eorum lamentationes lugubres, exprobrationes e patere jam horum hominum mentes atque consilia , neque amplius locum esse dubitandi, qui sint illi puri integrique vitae , qui sic

437쪽

sic omni tempore clamaverunt, non sine religione vitam, neque sine probitate religionem, neutram sine conscientiae libertate esse posse ;quique adeo in sua patria Anglia isti laute ac

violenta tyrannidi suorum reclamaverunt, ' atque ob eam factam sibi injuriam , ut rem intolerandam effugerent, suam illam patriam deseruerant , in hanc ultimam terrae plagam, cinctam undique gentibus barbarorum, concesserant. Nempe constare jam hoc , dum ita hoc tempore se gerant adversus suos populares quidem eo , qui simili in causa in similibus erumnis , maxime ad eos , ut sibi perfugium ac solatium esset , specie supplicium accesserant. Id vero manifestum esse ex eo, quod jam nunc cum hisce innocentibus hominibus adeo ferociter agant , ut tona is facultatem omnem is famam ossa ac sanguinem , Qvitam ipsam rapiant. Ad quas querelas accedebant ciliorum , qui non erant de gente uakerorum , quibus novum illud di ante tempus hoc inusitatum atque inauditum. inter Protestantes judicium perquam grave invisum erat , quibusque sic videbatur , non ita viendum fuisse illis justisis bonis vitis in eos homines, quos ipsos existimabant sine culpa , certe sine magno maleficies, fuisse ,

si fuissent is etiamsi insigni supplicio digni fuissent hi , nihilominus illos indignos fuisse,

qui facerent. Quibus rebus permotus magi stratus Bostoniensis, cum neque factum , ne-Dra que

438쪽

que causam , negare possent , tamen quo sex religionis ac nominis sui famae consulerent aut mederentur , de si quid ejusdem generi etiam postmodum contingeret , id hoc facerent ex cu satius. occuparent . si qui talia porro opponerent, per suum scribam Eduardum Rauso. nium hunc ipsum libellum apologeticum , sed suo sermone Anglicano . curant scribi vulgari. quanquam aquila factorum Urarum de Guisielm Robinβηο Marinadui Stepheέρηο, ct Maria Dyare , fulta auctoritate curia, ct legibus juxta patriis ac divinis , nobis id magis persuadeat, futurum, ut laudem hinc consequamur ab omnibus sapientibus ac piis hominibi . quam id , nece se esse ut ea de re aliquam nostri defensionem instituamin

tamen quia homines parvi Menti e commotione aecommistiatione qυ irtus quidem ut Christiana, ita laudanda, verum qita se facile vertit, ac pro .

est ad accipiendum falsas ac perniciosas species desectu melioris intelligentim quampiam sati factionem desiderare possent, i homines Husmodi, qui nituntur perpesis rerum agendarum primipiis, possent nos infimulare, accipere tanquam cyuentos mortales , hinc quo unu satu faciamus, atque alteris occludamus linguas , ibum nobis hanc declarationem edere. Triennium est propemodum ex qua

homines aliqui, qui esse se Qua ero profitebuntur, pseaquam qua ipsorum exitiales essent sententiactvera, demum per Anglos mi pis per Barbatas literis , certiores eramus facti , Bostonium advenirentissio nos tantum comm mus Hodia , quoad ins

439쪽

amηdaremus, neque ero ullum in eos suppliciam rassituimus rem illorum disciplina ct mares rurbulenti, O erga magistratus contameli , ,rem param exessimi , idque eum bona enia, tamen curia hac maluit eam adhibere prudentiam, flam sua pacis receptique inter nos re ρ minis secu

ritatius precaperet, tantra eorum conatus, quo

rum scopus hic erat, illa subruere, evertere, quem scopum Dio illorum sitis certi sumas, per ea qua ipsime sumas experti, ct per specimi

edita ab illarum majoribus οηusterie ibas. Itaque ex latio pro ligata, ne Maiae ulli qua erum ullum in hanc ditionem adpetirent, neve uua heri crederem, In qui tantra facerem, tam tu concluderentur in errastri , d ec hinc more remur ab arenturque Cam ero idem illi homines hilamisus per pam dispendia viarnm ac po- sicula redirent, neque alia para tanta se , ratiarum impudrati ac temeraria huc reditioηi rep.Mgulum poneret , adeo poeηa bis aucti, ut foramen revertentibus aures praescinderenturi suosi um cum non aleret illoram risen migatigabili furori , coacti sumus omnino nura tranquillitati prospicere. uamobrem omnibus bene confidoratu, quoniam comperium erat, iliorum pertinaciam non aliter os coerceri, rendira lex , juxta

legis p tam in Anglia contra Pessitus, is ejusmodi homines 1mue asscerentur. iv judici facto, atque illis hominibus se tamen redeamibus, AEu post tempus elapsum, Mentibus Milo fastidioso in D ditione , illi conjecti inci arcerem , num

440쪽

ipsi si se isto fugatos homines confluerentur civ

curia , morte multat , secundum legis illius senutentiam, excepta Maria Diare , cui propter intem

cessonem filii, per misericordiamque a clementiam curia, data liberta intra biduum discedendi, quod illa facturam se recipiebat. Ita contemplatio nostri gradatim instituti progresivi ad eam causam omnes validos clamores Maccusationes de nostra crudelitate redarguet siquidem nostrum ipsorum Ua ct necesaria tutes nobis praescribebat , cum nulla aliave quicquam proficere psemuc, ut hanc legum aciem iis hominibus opponeremus . contra quam cum iidem homines tanta cum pertinacia 9 violentia ad-

persarentur, illi ipsi se sua voluntate interemerunt. suo ut ne fecissent, utque suprema lex, salu populi, ab omni detrimento integra fuisse conserνata nostrum usque votum fuit. Sicuti cum nosra anteoccupatio , tum data a nobis venia Maris Diari, Iuculenter testantur, nos vitam quam mortem horum hominum praeoptavi'. Caeterum quanquam tam

gravis poena legibus erat constituta atque edita in uakeros , eos nimirum qui semel ejecti redirent , tamen non deerant, non solum qui necdum ingressi veniebant, sed etiam qui expulsi eliminatique revertebantur , parati, qui quid evenire , omne malum ac tormentum ipsamque mortem crudelissimam subire. Hujus obitinationis atque audacia exemplum cum-ptimis erat illa eadem Maria Dya , quae ut intellectum est , superstans scalis , collo inserto in laqueum, proxima erat ut sustocaretur eneca