장음표시 사용
51쪽
a Stra τοί conditione personarii nec qualitate litis ita ut pro- σm ic priis comoditatibus inseruietes, plurima sint pertur-h, h bvione assem,quae distrahit animii a veritatis cognibis. Δαι rione dimaXime in dirimendis ii tibus.Est item aliud.
latio. O Quod me in hanc opinione perduxit, videlicet quod b care: -'sint sibiipsis iudices ad suum comodii, large inter- pedum Oi dum praefini entes modii sportulam, quod abhorret 'ςpυ ' ab omni dispositione iuris. Aberrant ieitur iudices
his illi, α procul iunt a vero, li in functione officii aute Lihi .c. dignitatis ad amplissimas diuitias ratione magistra- nequis influa tus peruenerint.Tam graue fortasse est scelus, magicausa iudi- stratu locupletu fieri indice do iure,quatu est sacercet, o rs dotem in rebus sacris & diuinis mercatura ignom viis , - ni OSὰ eXercere.ille enim ius seu cuiq; reddens, me-Lctiois.1 rito sacerdos dici potest. Exitus aute illam diuitia- ad municip. rum,male quaesitas esse manifeste demostrat,quae cud I. ira c. to dilabiitur,ct cum simone Mago in aeternae salutis. interitu possessore infeliciter tralatiis Et id, quo mari
is abolendii usum sportulam putauerim,est insatia ilis cupiditas quorudam iudicii,aut Consiliarioru, s sis si iis qui ut loculos infaustos implean*ex sanguine litigag. tripli. In i tali,s e interloquutur, cum diffiniti ue negotia decidere valeant,& plubes aliquado euomui sentetias in bis .s db do itan cum Vna tantu sussiceret.Faciut enimis iudE eX industria,ut ex litibus oriatur infinitae lites L quax hilquidam totis viribus dirimere' debent, non aute in immen- existimau sum proludere Serpsit autopaulatim haec barbara &rut sisecern immanis cosuetudo ex eo quod Xenia quaeda adiri dii exigua olimlitigatores iudicibus offerebat, talia eΣcitadi gratia: quae repudiarc aut omnino no acci-
52쪽
pere exat inhumanu': unde nomen adhuc retinetur, o isset. l. species, proprietate vocis liberalitatem b, no necessitatem indicante.Idcirco haec vorago sportularum,
haec infernalis hirudo, quae substantiam pauperum fiet O. 11 .de Uexhaurit,rectum impedit iudicium ,& iustitia ossi- se praesaei icia omnino labefactat & destruit. Incommoda au-l c cc ab tem haec non latuerut Principem Iustinianum, quin ' bus torquentur subiecti oli exactionem immoderν tam sportularum: minimeque ignorauit Utiljt yςs,l d e , quibus augebuntur res domesticae singulorum,sita deis . inligatores immunes sint a iudicibus perabolitioneri sportularum:quamuis quaestus immodic imperipi fuerit attenuatus, fortassis quod G fisco maiora au ' signabantur stipedia iudicibus, quae ad mediocrem ὶ 'victum sufficerent pro conditione personarum, & . , . ,' officili qualitate perpensa. Ea enim ratione fiscus ti Q uri imperialis, licet eius qua tus esset diminutus, lacua pletibus hominibus dundaret . quo ordiDe intro' e aeg. considucto, plurima reru ubertas esset minapeti in & pix, derea gepulis: quo fieret ut Princeps ct populus Ompium a- - Um e ibundarent x, quibus iter e et interclusum hostibuς, ut ad bellum inferendum nobis formidole, si, θ n audaces existerent, S illorum virus: abi octae essent; f I. cquorum animis tunc prostratis Princeps noster to- mercatores.
tius orbis imperium facile obtineret. Demum obli- cis ηπ.uioni tradendum non est, quod quidam mali iudi- σces, clim videt causim esse pauperis,cuiusdam con- --
tra potentissimum ',qui nullam litigandi habet oc- f., Ucasionem, pauperque ille miniis sufficeret ad prae' iliaemuland. stationem sportularu : ideo illi auaritia corrupti sus eo in
53쪽
fragium ' calculos praebent in fauorem & gratiam ii potentioris, qui promptas in manu sportulas litis relatosi exhibet, quamuis iuste secundum legem vin- . es ci debuerit. Hic est finis, haec sunt nefaria pericula a Ii undo. sportularum, viri Christiani. Non dubito ipse, quin Isseretris D Principis recta suerit mens ct animus peruigil in ι pr ' f. tusis malis euitandis: qua peste & atra lue totam Galliam illo purgabit, si edixerit, amplius non esse νε, 6 Hi locum sportulis, S pr*scripserith vel ex filco, vel
ρμγ.d. g.re, ex publico victui honesto iudicii salaria conuenien---ms.im tia ne mendicari, aut clanculum iudicia venunda- h, i in re cogerentur : quibus sufficienter constitutis, s vl-li is iudicum aut Consiliariorum eam legona tomercὸ b violare praesiimpserit, ct aliquid fuerit ausus accipe-cia ab omni. re,p tcresculenta dc poculenta quae intra paucos extr. de ruita dies prodigantur,supplicio a Cambiferi lege inuen- 'bo' clem to subiiciatur, qui malum quodam iudiceni vivum ς se H ussit.excoriarii, ut metu tantae se ueri ratis alii iudi-
aeris, ces ad vendEda iudicia fiant tardiores Ex his satiuM. . ea id constat, nihil aut parum roboris habere rationcs tit.desieueria quibus inolevit peruersa illa consuetqdo de iudicurgie. sportulis. Ra leges omlies,qua: loquuntur de eo ge- uere sportularsi, decisione si tu tradui de sportulis,
b, si quas pedane j aut dἡlegati iudices percipi ut, qui exi, si ui publico, aut ex fisco nullum percipiunt salarium.
caii si sau saetatis esse debent Praefigales tu ilices. CAP. IIII.
A e edictali lege prohibitum est, nequis
ante aetatem XX v. annorum: quia qui aliis
praees voliint, in aetate pertrecta debent et esse
54쪽
esse constituti: qualis esse non potest ante illud tempus '. Siquidem morum integritas, in qua excellere debent huiusmodi iudices, corporis temperaturam sequiturh, cum sit symmetrica quaedam proportio corporum & animorum. Haec autem temperatura non facile perspicitur in adolescente, tum propter sanguinis feruorem, qui ipsum ad omne genus illecebrarum4 nefarie inuitat, tum propter rerum inscitiam, in qua lubrica illa aetas quotidie versatur: quia qui ad iudicandum in foro accc dere volunt, praeter summum prudentiae lumen, magno rerum usu pr*stare debent Huius enim ciuilis disciplinae exercitatio non est propter cognitionem tanti , . cuius pueri sunt capaces, sed propter usum praX in S, cuius eXpers est minor annis XX v. Ad usus enim acquisitionem nos longo tempore indigemus : c9ius labenti curriculo omnςs humanas artes incrementui suscipere Marsignus k notauit. Ueruna Romani adolescentes, ne in otio vitam deginrent, ante aetatem illam in foro erant apsculi tin
sendi habebant immunitatem. Ipse tamen λdolesceribus quibusdam ad functionem magistratus aditu minime intercluderem, si morum honestate fruge
paternam, vel avorum sanctimoniam, aut maiorum antiquam grauitatem videantur redolere. Quo casu, si me Princeps audiret , aetatis venia essent dona-
di. Nam Apostolus Paulus Episcopatus dignitatem Timotheos no denegauit propter aetatis lubricum: quippe cum admirabilis in eo virtus adolescentiae
a Ismaria . q.lex Iulia. f. de sedultob Galear. in libello, cui titulus, Quod
animi mores corporis temperamentum sequant . risto, Q.
remunera αρ. adolescenss. mandati. eg., circa medium. inuthent. tuae
55쪽
imbecillitatem pensaret.Idem in Iure ciuili de Ne ua filio legimus.qui de iure respondit public c, climvix decimumseptimum aetatis annum absoluisset'. Quod etiam Celsum Iureconsultum fecisse in sua adolescentia scriptum est ρ, quorum re sponsa' legis autoritatem prae se ferebant. ContHi vero, si aliquis sit ingrauescentis aetatis senex, in quo mentis vires di animi industria suis rebus male gestis deficiant,
aut qui vita turpi ct inhonesta repuerascere videaturi non modo a functione munerum est arcendus', sed etiam diris execrationibus ab omni hominum coetu expelle dus esset. Is verius puer,quam vir, Venit appellandus. Hoc praecIaro edicto voluit Princeps interesse inter Praesidales Consiliarios, ct supremos illos Senatores Partamentorum: quia sicut limrum autoritas maior est,quam Praesidalium, ita maiorem aetatem, nempe triginta annorum, vctus Regum constitutio tribuit Consiliariis. supremarum Curiarum. quod canonica lege prouisum est. Maximas enim dignitates ecclesiasticas nemo potest obtunere,nisi ad metas 3o.annorum' peruenerit. Inferi ra autem ministeria& dignitates cXercere possunt, qui ad as. aetatis annum progressi sint, quorum tem
porum curricula Principes nostri sequuti sunt in magistratibus eligendis.
56쪽
Qui ad hoc mumu iudicant assumuntur,Licentiae gradu saltem debent esse decorati
E T A T I s maturitas sola iudicandi munere dignos non facit. Inanis est enim a Lilligatio temporis cursus ad aliquid perficie dum, si aliis potentioribus causis ad luxus Π Π ωοfari 1f. defuerit. Quinimo si operam peruigilcm & artificium obli ingens non addideris,lis quae aliquado nouisti, tem- gat. mi. pus h ipsum obliuionem parit, quae sapientiae est inimicissima', cum qua nihil rectum,nihilque laudabile fieri potest. Ideo Principes nostri suis Costituti hae, his
nibus, praeter aetatis maturitatem doctores aut Li- e Zeno a centiatos eos cile volunt, quibus reipublicae curam pud Arint.& administrationem commendauerunt. Studiorum is sic autem metas ad quinquennium' Usque e tendi pl/ re ζών his. cuit: quo spatio diligenter pcracto cum ma in ala o i, Lboris tortura ad latus Principis, aut ad publicum re Dν peritos. ximen laudabiliter aduocatur. Vertim quia diutius sfde ex s. in scholis ς versatum sui se minimc sufficit,& diuer- xμ r. . . sas percurrisse academias legentiti, si violentia qua- Sdam ct magno impetu laboris Iuri rudcxi V Vςrum phoxi . o. lumen non pertigerit. quod sine docto aliquo inter' fieri, lib. ra. prcto obtineri non potest, nec ex solis libris intelligi. Testis est Cicero fila quiens, nullam artem literis sne s Cicer. M. interprete, ' sine aliqua exercitatione percipi posse. Non longe abieris. Num Ius ciuile vestrum ex ' libris cognosci potest Z qui quam pluri mi sunt: doctorem tamen lumenq: desiderant. Et ne te mero illud tempus in studendo videantur consumpsisse, in
57쪽
gradibus suscipiendis iudicio ' ordinis Doctorura approbantur, prius quam infulis Mincrualibus ince dant decorati. Et quia iudicium multorum est firmiush, si in unum coeant, approbatio eruditionis illorum viribus carere debct, si ad tentandum studia promouendi potiores septem in locum praescript iconuenerint. Quod si aliquis scholaris tam insignis sit eruditionis, ut notoric costet, eum longe superare scientiis& facundia Docto rellos seculi nostri, munimc inficias irem, cum eo persedem principalem posse dispensari, ut Doctoribus 4 titulo tenus' praemiis & honoribus anteponendus esset. Siquide haec studiorum experimentas fiunt propter obscuritate nominis illius, de cuius eruditione ambigitur: cuius vires si haberemus perspicuas, ad eXperimen tu confugere S esset vanum. Satis dolere non possum nostrae aetatis vicem & infortunium, quod ad id tempus infelix sumus adducti, quo aurum S argentum, ct magna alia munera publicos legum professores corrumpunt: qui coquos & gladiatores, nec non luxuriosos quosdam indigne exornant insignibus ti tulis vel Doctoratus, vel Licentiar, qui locum non haberent fortasse in sentina. Studiosi autem literarum amatores cum egestate pressi ad eam laudem non possint peruenire, cum sua prudentia ignominiose torpescunt, & eorum optima studia propter
illorum insatiabilem philargyriam rebus publicis nunquam profutura sint. Unde fit, ut in publicis administrationibus magnis quibusdam pecoribus.
viri religiosi, ct studio verae sapientiae dediti, pombabiti
58쪽
habiti fuit. Caetertim emeriti prosessores iuris apud vulgus imperitum sunt in maXimo risu,& ludibrio, postquam in hoc gradu obtinendo nihil interest inter hebetes & e minatos, ct eos qui rerum pulcherrimarum scientia bonam partem aetatis contriuerunt. Sed huic publico malo solus Princeps mederi potest, si legem promulgauerit vetantem ne iuris scholarum Antccessores obolum quidem accipianti. sed gratis,& mercede nulla allecti. de re literaria bene meritis hanc postremam corona, tanquamco summatae doctrinae gloria, porrigant. Et ne assiduae publice legentiu exercitationes lcgitimo qua stu careant,& praemio iusti laboris,longe accommodatius esset, ex publico dignum S competens salarium praescribere, ne latam gradus dignitatem venundare pateretur cum summo periculo literarum S reipub. incommodo.
Frae ales Consiliar, iudices esse Iebent controuersiarum, quae mouentur super resus Ucalibus, aut δε- minis is ipsius Principis quae in Surelio tractantur.
E T v s & n5 inusitata quaestio in foro Praesidali voluitur, num ipsi Consiliarii litium ' mi debeant esse participes, quae de Principis domminio inter priuatos eXortae sunt Quae dubitatio multis annis iudicibus inter se peperit mutuas rixas,ctim de propriis comodis disceptaretur. Sen scalli,& Ba illiu i. qu i in ordine primas obtinet, notionem ad se pertinere tantum, contendunt, praesente
59쪽
Procuratore Caesaris ', necno patrono fisci. Et quod decilio causarum super rebus dominicis &fit calibus non spectet pleno iure ad Praesidem prouinciae, sed ad Procuratorem Caesaris, & Uirum rationalem' multae extant Imperatorum Constitutiones: licet inconsulto Praeside prouinciae in hoc genere quaestionum nihil sit definiendum. Huiusmodi quaestiones, quae suboriuntur inter priuatum& Principem, ab alio non debent decidi, qu m k Procuratore Caesaris S. Et ita Fenestella, optimus antiquitatis autor, censuit. Et licet res Principis, velut priuatae & propriae ipsius censeantur, alius tamen iudex esse debet priuatarum quaestionum, S alius fiscalium, quae sunt propriae ipsius Principis: in quibus si quispiam aliquid faciat, nequaquam Opus est interdicto. Sed si forte de his rebus dominicis si controuersa, Praesecti eorum iudicos erunt, ut Ulpianus respondit in . Talos Praefectos Accursus interpretatus est Caesaris procuratores . Ego tamen potius eXistimauerim eos esse Rationales, id est Generales prouinciarii, qui in re numaria ipsus Principis Praefecti sunt f: apud quos singuli tributorum exactores rationes coguntur reddere. Cui
officio & dignitati est praefectus in hac ampli Dsima prouincia Dominus Cheldubien, homo eX-cellenti ingenio & magna sagacitate praeditus. His forte rationibus perculsi Senescalli aut Bailli ut, sibi usurpaverunt notionem controuersarum per rebus sistatibus, ordine Constiariorum spreto. Quorum error inextricabilis est, &m imb
60쪽
maxime iniurius Principi,' toti choro Assessorum. Nam Princeps ipse hoc praeclaro edicto' Partanae tis reseruauit causas fiscales & dominicas, ct eas re- liquit in ordinaria iurisdictione Bailli uorum θ Senescallorum, cuius sutat iudices homnes Consiliari, b λτεω, huius ordinis. Nihil igitur vetat, quo minus ips co- baedicti. gnoscat de rebus fiscalibus & dominicis. Siquidem ipsi iudicant omnes lites aut in prima, aut secunda serie, quarum appellationes ad Partamenta desertitur. Et id satis cxplicant verba edicti,quibus est cautum, ipsos Consiliarios cognituros de litibus no excedentibus quantitatem bis centum quinquaginta . ω- librarum, appellatione remota, praeter quam de re' ἴμὰ .f. bus dominicis. Voluit igitur eos iudicare de rebus f. depeaule dominicis,non denegato prouocationis au Xilio, sed ga Barr.inc ordinario,& id suadente regula exceptionis . Carteis e VP rtim nonne causae fiscales di dominicae pertractandae 7 1. . e sunt apud Procuratore Caesaris, cum P s de pror aduθU Deaguinciae ψρ qui est Senescallus aut Ba illivus ut vulgo e. De hoe fertur )cuius membra sunt Constiari j ips,' horum diximus c. j
caput &Praesessest ipse Baillivus .aut Senescallus. In f nulla igitur lite definienda poterit praeesse Senescal- Ius aut Baillivus, nisi assidente choro Consiliarioru. uis ...
Alioqui horrendum esset monstrum, quod membra Lear. extra essent a capite seiuncta a.Deinde senatusconsulto est: δενυροφα decisum, causas fiscales & dominicas eode iure esse , litemve terminanda S h, quo iure priuatorum negotia finem η μ' - ἔ μις accipere debent.Nec voluerunt Principes ius diuer
sum esse statuendum in fiscalibus & priuatis contro a.dfriuersiis. Rationi ideo cosentaneum erit,si eodem sub ρxi. hisiati