장음표시 사용
31쪽
χ ticae luctionem ediscendam, mem0Tiae man-Μ det, mcique loco recitet n. Si quam ex hisce veritatibus aliquis ausus esset negare, vel ut insanum, aut ut hominem improbae fidei ipsum habuissetis. Historiam addiscentes, audivistis nomina
Davidis, Cyri, Miltiadis, Alexandri, CNsaxis, Caroli-Magni, Henrici IV, virorumque
illustrium; observavistis, a PTaetereunte geri ratione, subsequenti tradi secta, quorum testis ipsa fuerit. Vobis enarra ire parentes ea quae ipsorum aevo pridem eVenerant; ita quae videritis et audieritis, artati subsequenti quo sic Vos ipsi tradetis. Ea vobiscum assertis, philosophiae scholam adeuntes. Illic estis ingressi, discatis ut evol-
ore primas hasce notiones, vexitates landamentales, quae cum existentia Vestra res una et eadem esse videntur. '
Docci philosophia quid observetis, qua methodo disponatis observata; qui cogitata, motus et 'actiones animae ritu dirigatis.
32쪽
. Philosophia, sub objecti ratione considerata, parte duplici, metaphysica nemph, physicaque comprehendi possit. Discitis in priore, qui Plisenomena orbis intellectualis observetis et evolvatis; physica, quid agatur in orbe visibili, vobis indicat. . Neglecta divisione, quanavis accurata sit, ex usu philosophiae nostrae lectiones in partes quatuor dividemus, in logicam, in meta- physicam, in moralem doctrinam et in y
Ab historia philosophiae gressum instituamus : perpendentes attento quid ante vos alii cogitavcrint, eo facilius assuescetis ipsi me-
ditari, cogitata revolvere et in ordine convenienti reponere. Iam ovanuit annus trigesimus extus, a quo
coeperam in historia philosophiae componenda studiosus operam dare. Quae trado pertractantes, ipsi percipietis quantum utile, quan tum imo necesse sit, ex ipsis sontibus haurire, sactaque curiosius expendere. Auctorum
33쪽
nomina, opera, editionesque vobis apposui, non ut inanem eruditionis iactantiam assecta-aeem, sed ut, in investiganda veritate, via totiore progredi possetis . . Assuescite mentem in lingua classica veterum expromere. Quaestio si dissicilis appareat , in ea discutienda si haereatis animo, versionem gallicam oculo manuque versate: ne vos in Indaganda veritate laboris operaeque pigeat.
34쪽
A. DOCTRINA VETERUM; B. - AEVI MEDII;
Doctrina veterum ab orbis .cunabulis usque ad imperii romani ruinam.
terram in luctep Tradsitiones imo rum a Mose coructast, is Iudinis Christianisque
ΡΗiLOSOPHIAΜ asscrite positivam esse scientiam, quae factis innitatur. Eo gravioris ea facta momenti, quo primitivae rerum origini Propius accedunt.
35쪽
Quaenam ergo philosophia fuit eorum, qui terram in prioribus ipsius aevi temporibus incoluere Θ Quid veteros illi cogitavere descientiae primis clementis 3 Supersuntne CO-gitationis ipsorum aliqua vestigia P Num ea quispiam asservavit, ut ad nos usque transmitterentur PQuaesita soluturi, manu versate Primam humani generis historiam; investigate sciipta Mosis, qui terricolis antiquioribus aetate Par, ca quae do scientiae principiis illi prisci tradiderunt, integra sinceraque COIIi ΠS, asse
Natus ing AEgyptios, anno circiter I 57
ante Christum, vixit Moses an . sero 600 ante Priscum Homerum, adeoque Io oo et amplius ante Herodotum, Socratcm, Platonem et Aristotelem. Scripsit Genesim, Exodum, Leviti- Cum, Numeros atque Deuteron ium. Hi sunt antiquissimi, quos noverimus, historiae dibri; primus hi phil0sophiae legumque codex; eos uti vetustissima scripti sermonis monumenta
In quatuor postremis hisce libris enarrat auctor, quae contigerint Israclitis, di im AEgyptum incolerent et errarent in deserto. Exposuerat in Genesi, quae gesta fuerint intra via
36쪽
ginti quinque prima orbis conditi secula. Ιb
simpliciter, ast auctoritate gravi, summa dignitate nariat 'Itue primi terricolae cogitaverint, egerintve; qui bella pacemve gesserint ;quae suerint apud ipsos instituta vitae publicae Privataeque. Ipsos ita loquentes et agentes iii- discens, evidenti manifestissimoque signo prodit, quae tunc esset humani generis antiqua doctrina de scientiae philosophicae principiis. Pauca quidem, at eximia, sanae philosophiae quasi compendium ibi reperialis. Solum unicumque principium, spiritus intolligens, infinito sapiens, existens ante tempora, optimus, Omnipotens, agensque libero motu, visibilem hunc orbem essicere, condere Statuit. Consilium exsequens, ipsa virtute cogitationis, elementa materiae de nihilo produxit, ipsis attributa propria, quibus in essentia distinguantur ab invicem, attribuens. Ea separans atque sapienter ordinans, efformavit ingentia massarum corpora, lucida vel opaca, quibus orbis immensa spatia compleret ; motum ipsis addidit, qui consiliis aeternae sapientiae congrueret. Indo condidit animalia, quae, vita motuque gaudontia, terram incolerent. Εssormatum e terrae limo corpus hominis ; at in eius laciem insinavit Conditor spiraculum xitD,
37쪽
daret ut ipsi viventem animam, intelligentem- que. Duplici substantia, corpore scilicet, antimaque constat homo Virtute substantiaepi loris, naturae, quae communis animali cuicumque , sactus particeps ; posterioris ope, Numen ipsum attingit aeternum, cujus est eximia purissimaque productio, mens humana. InnO-
eentiae primaeva conditione dilapsus homo, iussa supremi Domini cum impi/ contempsisset; indῆ labes originis, indo mala quibus
objicimur. In hoc orbis aevo primo vitam agebat homo miro simplicem, in terra colenda, gregibusque paseendis occupatus; at enim huncce naturin statum ibi noli suspicari, quem inea sum exoptat et in historia nuspiam inveniat illa vana discursiva Milosophia. Tum oppida iam aedificabat homo; artium excogitabat elementa; Deo sacra faciebat; aras ipsi dediea-hat ; defunctis, eorum animas immortales esse quod assereret, officia suprema persolvebat; Deum omni pacto foederique praeesse contendebat ; vim diseiplinae moralis repetebat a voluntate, a providentia justitiaque supremi Numinis, ab hominia eminenti dignitate, et ab amore, quo mutuo ligandi germani Patres, in illa magna domo, cujus Deus ipse Pater
38쪽
atque princeps. Numero pauca i quibus homo
parebat, in tituta, ea quidem animis insculupta, ab ipso Creatore susceperat, et a patre in filium cum alia s/pientiae patriischalis uaditione transmittebat. Pravitate cordis abreprus homo, ruebat in pejora; ipsum tradidit Deus undis universalique diluvio. Unica semilia, poenae tam durae, Propter innocentiam, erepta, primaevae εaΡientiae praecepta saute servavit in gremio, poste-xisque reponenda tradidit. Quae traditisne susceperat inconcussa Moses, ea mente pandida simplicique narrat; facta nudo reserens, omnipotentiae divinae nusquam audet arcana scrutaxi. Deus, unicum Ens in . orbo, dixit : Et omnia facta sunt. Res adsuere, neque Μosen anxia subit ςogitatio,
quaerendi, quo loco vel undὰ manus Aterni res eduxerit ; ubi, quid esset ante, Θααμm,
in quo res apposuerit. Neque eum pseudo apientihus, qui sunt ipsius aevin longo posterioreβ, pqternam esse materiam somniat. Recem inventum hocce, biginta prioribus orbis seculis incognituna,
ad parentum M uprum usqu- traditiones. baud reducitur. Dogma nomm inseri, qui materiae tribuit are uitaxem, nec indρ,
39쪽
ter Nihilum' quid us Fam explicare vaIeal
Existunt elementa materiae, distincta proprie, talibus . ingenitis ; quodlibet ipsorum indestructibili qualitate gaudet ut et attributo. Quod clemento lucido, manu larga et adΦ5 splendide, natura concessit, id elemento ic restri dura denegavit ; ignis et aqua certant tuter se. Cogitavit igitur et L git intellcctu primum Ens, antequam res educeret. Ad nihilum usque dilabimini, si materiam aeternam esse somnietis. Ponite Mentem intelligentem ante materiam, pacata quiescet ratio vestra ;eo usque vidcbit oculus, quo usque datur hominῖ viatori videro. i Ropositis elementis, quolibet in Ioco proprio, segregatis a Iumine tenebris, cumque primus 'dies e primo mane, primoque Vespere constitisset, indicat ita Moses, unde prima' fuerit actio Temporis; vana' vero subtilia Paede natura temporis inquirere minime cogitat ' Quarto die creationis, appensa fuerunt nfirmamento coxpora lucida, quae ηiei noctiaque praeessent. Prima causa Motus indicatur; stas ibi Moses. Corpus hominis ubi creavit Deus, assumpsit ipso manu propria, de limo terrae, matextam illius G1miae productionis ; homine ni
40쪽
verb suaui ad imaginem atque sim Ilitudinestitit assingeret, snsussavis in ejus saciem spiraculum vitae ; erim uti vivontein, an malum 'et
intelligentem essiceret, ipsi quid a divino Numine promiens addidit. Hominem ad Imaginem' sui conditum, hist1tuit regem antinantiunt atque plantarum, quae terra prius eduxerat. Clare Posito discrimine . quod adest
animam inter atque corpus, anne Moses in quirit, in quo lis ut natura mirisus immate Irialis o si/bstantinop cet, id omnipotentis,
Statim ut res cssormatae : prsinum paretilem Hostrum apposuit Deus in consortium cIO'aIiis terrae incolis, cum objectis quae extra ilγ- sum agebant atque vivebant. Ut quid ergo, Cum assecla salsae sapientiae, non inquirit Mo-ws, qua via potuerit oculus Adams tot objecta capcre; qui valucrit ipsius anima pro ductam in oculis imaginem apprehendere i uo neXu colligare cum objectorum existen-m repraesentationem ipsam qnt certo noverit cxgo revera coram' oculis adesse telluris animantia, plantas, aquarum undas, ignees et alia eIementa P Anne licuis, pro hoeIesti sapientia , quae Mosen in omni gressu verboq-xeg at, anne licuit iiso mentis adeo sanae,'