Philosophiae turonensis institutiones ad usum collegiorum atque seminariorum. Vol. 1. 3. ...G. Gley Historia philosophiae, logica et metaphysicae pars prima

51쪽

De causis primis evulgax cxc Clialdari dogmata pauca : si Deus, inquiebant, est rex, paterv omni uita; ipso l rovidente, res dispositae sue- v ruiat atque reguntur in Ordine convenienti. v Deus est anima dissusa por hunc orbem ; abn eo prodiere spiritus. Inseri Ora numina se-2 dem habent in sole, luna sideribusque i CO- ,, latitur ab homine, cum ipsorum actionun protegatur. In entium ordine tertio, genitu stant et heroes. Dantur genii, flui, natura v inali, nos ad prava sdsis aliparetitiis impelv lunt. Eos itaque studeas oblatione sacra Pla

n Care. aeternam esse materiam asserito; ad-

v erat igitur antequam Deus in ipsam agri Ct n. Magi Zoroastris assectae sutura praedicebant ; inde scientia quae magia dicitur . . Philosophia Persarum. Philosophiae persicae princeps, Zoroaster, qui vivebat, ut appaxet, aevo Darii Hrstaspissilii, principia doctrinae patriae deposuisse sertur in carmine quod oracul a Zoroastri vOCant. Ex hoc opere supersunt tercenti viginti tres versus, qui suerunt in operibus eclecticorum philosophorum excerpti .. Quod ibi pure tradita sit Orientalium antiqua Philosophia

minime constat. t

52쪽

De Zoroastri scriptis erudite, laboriose con. quisivit Anquetit du Perron, iuxta Piem a1it - pius ille dogmata de causis primis ita reserebat: κ Tempus absque limite versans in se ipso, ens,i aeternum, lumini primigenio, aquae nativae, η verboque primitivo, dein Ormugd et Gri- η muta, ortum dedit; ab Ormugd, qui fuit om-d uis boni principium, condita sui3re terra, v eoeluin et alia quaecumque demum existunt v Cum Alirimati, qui mali quidem atque te- v nebrarum est origo, bella perpetuo miscetn Ormugd n.

AE ptiorum philosophia.

AEgyptum ejusque sacerdotes inviserunt Orpheus, Linus, Pythagoras, Thalesius, Pla to, Democritus, aliique Graeciae philosophi, susciperent ut ab ipsis elementa prima sapientiae. De philosophicis AEgyptiorum institutis scripiare Cheremon, Μanetho, Asclepias, Hecalteus, Palephatiis, quorum οΡera, Velut apparet, interierunt in alexandrina biblio uaeca, quum igne consumpta suit ea tanti pretii Ptolemaica collectio. Ex Isiaca mensu, quae tam diro vexavit eruditos, ad illustrandam

Agyptiorum philosophiam, quidquam eruere

53쪽

minime valucritis; nec, uti probabile, plura praestabit ille decantatus adeo zodiacus Demderatii. Niginti quatuor libros a Mercurio Trismegisto, Hermetis discipulo, de scientia sacra conscriptos asservabant aegyptii sacerdotes, Peligiosa veneratione. Ex hisce libris eduxit Iamblicus ea quae de , ysteriis AE ptiorum scripsit. Decurrente seculo decimo quinto, 'publicae luci dedsire Poemandrum et Asclo- 'ium vel Escidulum, annumerantes utrumque inter eos viginti quatuor libros a Mercurio scriΡtOS. A Ficino et de Foix versus in linguam latinam gallicamque Poemander e textu graeco, quem tu Italiam o Graecia detulerant. Asclepius ex Apuleii sola versione notus. Habentur in duobus his operibus dialogi de natura Dei persectionibusque; ipsa suerant, ut appaTet, a philosophis eclecticis elaborata, qui, ut eo majorci ipsis auctoritatem adstruerent, Ea IIctincti x et ipsius discipulo tribuerunt. Quicumque Sit eorum auctor, satis accurato traditur in ipsis AEgyptiorum veterum philosD-'phia, quod et asseri possit de steriis a Iamblico scriptis. De causis primis habudro saccudotes aegyptii

54쪽

doctritiam vulgarem et doctrinam Occultam. Hancce tradebant asseclis hieroglyphici seuinylliologici caracteris ope. Hic adite Plutarci tractatum de Isido et Osirido, ut et An-110tationes ab Horo Apolline traditas. Auctoritate quasi probabat AEgyptiorum vulgaris philosopbia quaecumque turpia, superstitiosa, sanae rationi quam plurimum adversantia. Hancce vulgarem attingit Iuvenalis, in versibus toties repetitis :

κ Porrum et cepe nefas violare ac Daugere morsu.n Ο sanctas gentes, quibus haec naseuntur in hortis. Numina vi ε

Docta inam occultam ita sere tradebant aegyptii sacerdotes : κ Datur Ens supremum,s spiritus purissimus, qui dissusus in omnes h orbis Partes, potentiam ostendit, corporan coelestia regens, ipsis inhabitans, velut inestv anima corpori humano; ab ipsis neque dii, viditur, neque distinguitur. Res quae vitaen motuque gaudent in hoc orbe, primitiis in v hocce primo principio comprehendebantur; Μ emanationis via prodierunt ex ipsius grex mio. Existentia quaecumque possis haberax quasi partem divini spiritus, ad quem ali- η quaudo revertentur. Spiritualis, immortalis

55쪽

ω est hominis anima. A corpore separata mi-

η grationi variae subjicitur; diis ita jubentibus

A in hominum animaliumve corpora vel in stet. Μ las errantes, aut in locum subterraneum,

, qui dicitur Amenthes, ejicitur n. Hauserunt, ut aΡpuret, ex hoc ipso sonte, quae Pythagoras, aliique philosophi de metempsychosi tradiderunt Philosophia Phoenicum. Phoenicum instituta cosmologica tradidisse Sanchoniato creditur in operis fragmento quod protulit Porphyxius, Christianorum fidem

aggrediens. Fragmentum hoc allegans in eMan .golicd Prinparatione clamat Eusebius: u Aver- γ, tainus oculos ab hacce philosophia Phoetii, i cum, ut Evangelii salutare lumen inspin Hamus. Quae jum audistis, ad poetarumi, figmenta minime pertinent ue expresserunt, ibi sidem universalem Phoenicum, myste-χ riorum, quae celebrantur ab ipsis, Originem. γν Deo, qui nos vocarit ad philosophiam adeo

v sanctam, sanae rationi conVenientem, grates v 'immortales agamuS n.

Hisce verbis incipit fragmentum Sanctio, illatonis : u Tenebrosus aer, spiritus aeris tene v lixosi, chaosque, Prima Pervin uni erS3 ruin

56쪽

n principia suere. Hisce principiis vitam dedit

, spiritus ; facta commixtione, rebusque col-n ligatis in cem. amor natus et extitit orbis

domini Philosophia. Pythagoram, Democritum, AnaYarchum Pyrrhonem, Apullonium, aliosque dicunt ad Indos accessisse, cum brachmanibus et gymnosophistis ut colloquia de sapientiae dogma- tibus haberent. Brachmanes asserebant: u Deus i supremus, intellectu lux ornata, videri pos test ab illis qui sapientiam excolunt. Deus v essormavit universum orbem; mens est illius η orbis, quem pervadit, ejusque gremio reclux ditur. Origine coelestis est hominis anima, v quce prodit a Deo per emanationem, et ad

1i ipsum, a corpore separata, mortIturn.

' Philosophia mitrarum. De populis quos Graeci barbaros appellabant, effatur aelianus: et Quis non laudet bar-χ barorum sapientiam 2 Nullus inlex ipsos Inn atheismum unquam incidit, neque in du- η bium vocant, sintne dii, an non sint; c v renine res humanas, an non P Nemo igitur,x neque Indus, neque Celta, neque AEgyΡ-

57쪽

v lius, in animum induxit impias cogitaimnes v quas vel Evemerus messenius, vel Dionyn sius phrygius, v l Hypponius, vel Diago- γ, ras, vel Sosias aut Epicurus impudentius

Celtae rerum originem repciebant ab uniono Teuti cum Terra ; ea passivum princiΡium, ille principium activum. Admishre Numen omnipotens atque providum, a quo res humanae curentur; animam hominis asserebant immortalem esse. Carmine sacro celebrabant aevum immortale, selicissimum, atque virtutes quibus ad illam beatitudinem ducimur. orationis argumensa. '. Quae ad ilIustrandam Persarum Indorumque Philosophiam undequaque conquisivit Anquetit duPerron, exponite. 2'. Quae vestra sententia de duplici princillio, principio boni, principio mali, quod induxit Persarum philosophia P . 3'. Anne reperiuntur apud alias nationes huiusce doctrinae vestigia 34'. Quid opinamini de dogmate sacerdotum asto' liorum, qui rerum productionem emanationis via tentabant explicare Numquid existentia quaecumque, ab omni aevo, in se conclusit Spiritus divinus, ut ea, in lempore, produceret e sinu suo P c

58쪽

s'. Cosmologica Chaldeorum, Persarum et AEgyptiorum instituta conserte cum doctrina Mosis, indicantes quanto sit illis ipsa praestantior.

CAPUT III

APUD Graecos exordia sumit historia phἱ-losophiae ab ipsorum sabulis mythologicis. Post Prometheum, Linum, accedit Orpheus, qui carmine tradidit, ut asserunt, ipsorum instituta philosophica. Quo seculo vixerit Orpheus, incertum. Versibus heroicis, quo-Tum superstites reliquias pia veneralione conlegere, celebravit priscus ille sapientiae disci-Pulus potentiam supremi Numinis, quod ab aetereo callos in se recludens, id, ubi sapie tias divinae placuit, o sinu producens, res ab invicem separatas, ordine dispositas, juxta Providentiae decreta dirigit atque gubernat.

59쪽

Cantabat orpheus : 'ADte rerum producti ο- γ nem, Deus cum palios intime connexus, in sen recludebat ea quae suere, quae sunt, et crimi , aliquando. Eduxit o sinu suo materiam, B quacum orbem universum eiunxit. Hujus B emanationis ope, res sunt essentiae divinaeri participes. Variae partes huius orbis uni-n versi, quasi dii totidem habeantur. Rebus D praesens inest essentia divina, cujus virtuten reguntur. Cum omnia sint in Deo et a Deo , prodierint, dii dantur insiniti numero, quos D Obsequio colere tenemur, Entis supremi a majestatem attingere cum abjecti mortales di, haud valeamus. In Deum redibunt Omnia. γ, Ιmmortalis est hominis anima; in tartaro

di, poenas dabunt impii; justi praemium accia

ai pient in campis elyseis n. Gentilium errata consutantes Ecclesiae catholicae Patres antiquissimi, Iustinus, Athenagoras, Clemens Alexandrinus, Oxigenes, Eusebius Caesariensis opposuere philosophis eclecticis Orphei carmina, ut Ostonderent, philosophos antiquioris aevi priscis traditionibus de potentia Dei unici, supremi, Pr vidi si didius obsecutos esse.

Carmine tradidit Orpheus instituta prima physices. Acceperunt ab ipso Pytbngorici,

60쪽

atellae cuicumque suum orbem esse, cuius ipsa centrum sit; lunae sicuti telluri suos in

Inter Orphei discipulos invenietis IIusaeum, Eumolpum, Thamyrim, Amphiona , , Μelampum, Pherecyden, Epimeniden, Antia

phona et Dromocridem.

Veteres illi carmine scripssire de causis pri- mis, de rerum efformatione, de generatione . divorum inferiorum, de supremi Numinis, in Orbe regendo, potentia et actione.' Ad hanc antiquam scholam pertinet HesIodus, quem utique satemur' in Theogomia et in opere de Horis et. Diebus, eximia simplicitatis antiquae, numeri suavis' atque decoris attici specimina praebuisse; ast vero mentem evolvens de chaos, accuratam scientiae philosophicae severitatem illusione poetica depre sit, in absurdissima quaeque et insolubilia. dilapsus.' Saniora cogitabat Homerus de theogonia.

Vulgari superstitioni savit quidem, inania

figmenta plebis, allegoriis atque suavissimo carmine decantans; attamen Orphei traditiones ingenue satis et fideliter insequitur. Coercet ipsius Iupiter immota manu primum atque postremum annulum catenae sacrae, qua