장음표시 사용
171쪽
, 36. Tota haec machina quatuor catenis eigbro campanae ad ejuS verticem ascendentibuS, ibidemque communi. nexu fiant nautico robusto ad maris altitudinem dimenso alligatis suspenditur. & una cum insistente urinatore adsundum maris usque demittitur. Appulso ad fundum maris scabello, nautae signo accepto sinuntiampanam. Tum Uero urinator e campana ceu tedicula sua egreditur ad opus. suum faciendum. v. g. Ad inquirendas 'res demerissas; inde pro lubitu in campanam redit, quia ties opus habet detentum interim sub aquis spiritum mittere, novumque aerem respirando haurire. Dum autem aer inclusus post notabile temporis spatium respirando ineptuS evadere inchoat, tum receptui canendum, superaSque ad auraS remeandum. Urinator igitur signo nautis dato ab iis in navi existentibus
S uram as' i 37. Cur eampana tanti debeat esse. pondoris, ut ferme quadringentas libras adaequet,
e problemate sexto eolligitur N. 33. Nam 'clun aer illa inelusus sit corpus respective te. vi imum; magno indiget campana pondere ;st gravior sid, qu m volumen aquae, cujus inoles campanae moli aequalis est.
8. c d autem aer campana inclusus per
172쪽
aquas deportari se patiatur, inde provenit, quod exitus ipsi non pateat per superiorem empanae soliditatem ; per inferius autem orificium licet amplissimum egredi non potest ob
aquae longe gravioris validam resistentiam. . Inde quoque patet, eur aqua campanae cavi. talem intrare non possit; quoniam nempe harejam aere plena est, qui loco cederς nequit. Potest tamen aer comprimi Aerom. N 78. Unde quo major est aquae resistentia, eo magis aer comprimitur, atque in minus spatium eonstringitur. Quo autem campana profun- .dius mergitur eo major est aquae resistenti ut enim aqua inferior loco cedere possit, i ta incumbenS aquae moles moveri debet pro-- indeque magis aerem comprimit. Hinc est, quod aquae propius accedant ad pectus Urina- toris eirca fundum. Pectus tamen ipsum huis imeri & e put ita semper manent intra cam- γpanam sicea, ut respirare possit urinator absis '. que aere superne per tubulos coriaceos descendente: quae communis est, sed valde molesta sub aquis respirandi ratio. Cenante tan- dem majori aquae resistentia , dum campana sursum tollitur, aer per vim suam elasticam Aerom. N. 7. 8. in priorem statum se rostituit ; hinc aquae a pectore urinatoris magis i, magisque recςdunt, quo Ritius campam ele- - ,
173쪽
Seotus se ad fundum maris demisit A. I 66ς. prope Mulam Seotiae insulam , ibidemque edemersa per 27 annos navigio tria sustulit
tormenta bellica, quorum Unum aeneum IT
pedes longum ' digitorum diametrum con tinebat: alterum eupreum aequaliS sere cum primo dimensionis utrumque adhuc illaesum& integrum: tertium ferreum multa jam ferinrugine exesum. ' r. Scholion s. o. Experimentum campanae urinatoriae fieri potest vase vitreo instar campanae adhibito , R aquae per pondus proportionatum immerso. Inclusa enim ibidem hominis imago sicca rursus educitur; imo candela mediis in undis subtus campanam ardet, & adhuc aris dens educi potest, si antequam aer, utpote ignis pabulum. consumetur. campana rursus elevetur. Haec & praedicta omnia facile confirmabit experientia veritatis
174쪽
Definitio a. - 2. Aer est corpus Buidum ambiens terram, & spatia terrae aliunde vacua replens. Experientia r. 3. Si manum subito faciem versus moveas per spatium, quod videtur vasuum , faciem t3ngi senties, quam vi S a manu minime tangqtur.' Τenuis igitur Sc subtilis , utpote invisibilis materia spatium illud: Occupat quae cum motum corporum non impediat, fluida sit necesse est. Materiam hanc aerem dicimus: ae proinde aer existit. Definitio 3. , 4. Condensatur corpuS , quando materia
illi propria in minus spatium constringitur:
175쪽
dilatatur vero, aut rerefit, dum illiud materia ad ainpliuν spatium sese exiendit. Problema I. I s. Antliam pneumaticam sive instrumeni tum extrahendo e vasibus apii aptum eonfi
Resolutio. r. ita X - solido aere paratur cylindrus Intus
. R A excavatuS & exacte politus ABCD. 2. Hate adaptatur embolus sive pistillum BD ef ex orbiculis coriaceis oleo olivarum probe humectatis, & inter duos orbes aeneos
B D & e s ope cochleae conclusiS. 3 Embolo assigatur parallelepipedum feris reum dentatum g h quod ope manubrii I &rotae dentatae t embolum g h e f extrahit, &intrudit. 4. In M assigitur tubos mn qui inter cy- lindrum A B, S discum pq ope cochleae inn assixum communicationem praebet. - s. Huic tubo immittitur epistomium oo, cujus clavicula s duobus foraminibus pervia est. Unum secundum claviculae a metruin, latitudinis factum est, ot praedicta communi. eatio cylindrum inter & discum vigeat: alterum foramen, per s transversim cita ut cum altero foramine nullo modo communicet s seeundum longitudinem aperitur, eique par vum spistomium r, quo claudi, & aperiri
pro libim potest, adaptatur. Si foraragd
176쪽
hoe versus cylindrum ΑΒ obvertas, aeri eviteriori datur aditus in cylindrum vel aeri in 'tus contento exituS e cylindro, communica. tione interimaeum disco sublata. Si vero laxamen hoc obvertatur disto, communicatio
ne cum cylindro sublaIa , aer discum subire potest 6. Disco imponitur corium bubalum aut
cervinum probe humectatum, ut ei campana vitrea tu firmius adhaereat. et . Disci loeo alia, ope cochleae adaptantur instrumenta, ut globus concavus & plura alia. b. Omnes autem cochleae coriaceis orbieulis se ' ho suis immersis Obducendae, ut nusquam aeri detur aditus.. .
Communicatione discum inter & cylit
drum sublata . educ embolum , sicque . cylindri cavitas, cum aer exterior subire nequeat, relinquitur vacua; campana in discum , pressa reclude epi tomium , & aor intra caminpanam contentuS vi propria, se extendit , ae per tubum m n subit cylindrum, ita ut in ey
177쪽
bolum in eylindrum intrude t atque ita aErin eo contentus per foramen illud expeti tur. Rursum igitur opemtio prior repeti potest, idque saepius 3 sicque tandem aer omnis extrahitur. Experrentia a. II . Vesicam aere paene vacuam ligato e Iisi lo in campana suspende , aeremque e cam- ' pana extrahe N. 6. γ vesica mox intumescet, idque eo magis, quo magis extrahitur aer , adeo ut pondus insigne levet: aere vero rur.
sum admita vesica flaccescit subito.
Corollarium. 8. Cum in vesica parva aeris quantitas sit - contenta , quae illam tamen aere e campana extraAo implet , aer in vesica contentuS rarefiat N. 4. necesse est, cumque magiS magisque intumescat vesica , quo pluS aeris e campana fuerit extractus ; manifeste colligitur, magnam aeri vim inesse sese extende
. di, quae nisi aliunde impedita semper asit. . ' De fini io 4.
s. Vis illa, qua aer comprimi, &pressone sublata rursum sese dilatare potest, dicitur - vis elastica. persentia 3. in Io. Globo concavo aeneo aut vitreo amet siqri B brevis assigatur tubus cum episto-
178쪽
mio A. cujus ope claudi & aperiri, iac coch- . Da farmina, vi cujus loco disci applicari potest aniliae. Aere , qyanta dexteritate fieri potest, inde extraso , illum epistonito clauissum & ab antlia remotum aequipondio ex acto Itbra ; recluso dein epistomio aer magno ingredietur strepitu, & gIobus aequipondium magno discrimine superabit. in lCorollarium I. II. Cum globus aere plenus plus gravidet
quam vacuus , aer gravis sit necesse est. ' . . Scholion. 8 32. Hoc modo compertum est, quod pes . Cubicus ris unciam pondere superetI
superior sua g vitate inferiorem premat , Ηyd. N. 8. nil mirum aE rem inferiorem esse spissiorem, ae proinde graviorem: superiorem vero ravum & leviorem. Unde sumus intra campanam conclusuS extracto aere mox decidit in discum. Itaque hine petendum, quod vapores, qui per aerem inferi rem ascendunt, sustineantur in superiori. Theorema T. ' 34. Vis aeris elastica aequalis est illius pres- soni.
179쪽
Demonstratio. - MAgna potentia aerem plus comprimit quam parva. Aer igitur suae pressioni resistit: hoc a tem fit per vim elasticam N. 9. cumque pressio illa nil amplius evincat, ei aequalis .esse vis elastica deprehenditur. Q. E. D.
CorbLarium I. Itaque quo magis condensatur aer, eo sortior erit ejus vis elastica, debilior autem, quo hic magis dilatatur. Quod si ergo aErouplo majori potentia prematur, duplicabit. tur vis ejus elastis ; triplicabitur autem, si triplo majori ςondensetur potentia, & ita
16. Vis elastica inferioris aeris aequalis est gravitati superioris ipsi incumbentis. Unde quidquid gravitati aeris attribuitur, illud omane inferioris. vi e allicae potest adscribi.
Experientia 441 . Tubum eta pedibus longiorem unaque
sui extremitate clausum aqua imple ; exire mitatem alteram Claude , & aquae paulisper immersum tubum ad perpendiculum erigerfectulo dein tubi orificio aquae immeris. a. uua subo contenta subsidere inchoat , ad al-
180쪽
titudinem tamen Ia pedum suspensa manet
r 8. Cum aqua in tubo suspensi premat aquam subjectam Hyd. N. 8, nec tamen a . qua circVmjacens cedat, illa necessario aquail potentia premitur: Jam vero nil nisi aer premit cir umjacentem aquam. Hic igitur superficiem aquae circularem tantum premit quantum cylindrus aquae, AEui aequalis est 'cum hac superficie basis , altitudo vero pedum 3 a. ' Q.
i , Is . Quoniam aer aquam ad 3a pedum abiitudinem sustinet, hanc vero MercuriuS quatuordecieS gravitate superet , illum non
nisi ad decimam quartam 3 a pedum parvem sustinebit. γ
. corollarium s. o. Quare si tubum vitreum A B in sup riori sui parte hermetiee clausum mercurio impleas , illumque immitas mercurio vase A C contento , mercurius tubo B contem ius non diffvet omnis ; sed ad altitudinem ag circiter digitorum manebit suspensus ;quemadmodum Torsicellus omnium piimus Ebm