장음표시 사용
181쪽
compertus est; unde & tubus Torricellianus dictiux. Si mercurio vase contento affunia di das aquam, contentus in tubo ascendet al-Φ tius, quia simul cum aεre premit aqua. Quod F si vero tubum Torricellia in imponas cam- ' . panae ABC, eXindeque aerem extra, has, ' . mercurium omnem descendere videbis.
et t. Data basi columnae aerear, illius gravitatem ndagare.
ResolutIo. I. T Ue basn columnae datae in altitudinem. I aquae aequiponderantiS N. I 8. Productum exhibet, solitatem columnae aqueae, cui aequalis est altitudo cum columna aerea Geona. N. 264. . a. si praeterea notum sit pondus pedis aquae, cubici ' ope regulae aureae Arith. N. 84. fat,te deprehendes gravitatem aeris quaesis
eta. mamdiu vps aliquod re plenum est,' in illud nihil emcere potest aῆr exterior: aere autem e vase extracto effectus sequitur pressioni ariis exteriori. proportionatuS. L
182쪽
Demonstratio. Dum vas plenum in aere tam sputa, alest exterior, tum vis elastica interiorixis aequalis est pressioni exterioris c N. 14.2- proindeque exterior praevalere nequit. - Aere autem interiori aut partim aut penitus exhausto vel parum vel nihil est in vase, quod ι aeris exterioris pressioni resistit, proindeque necessario sequitur effectus aeris exterio
ris pressioni proportionatus S. D. Scholion I. as. Hine facile colligitur, cur campana ex. ntracto aere tam firmiter adhaereat discor cur ἀharmispheria Magdeburgica rite conjuncta ia juncturae sebo aut cera illiniuntur, ne aeri transitus detur exhausto aere sic invicem cohaereant, ut plurium equorum viribus di -- velli nequeant: cur vitra quadrata extracto. aere. eomminuantur: cur aqua craterem lig, neum C extracto aere e vase vitreo subjecto ΑΒ penetret: cur aqua in vase conico, cujus basis foraminibus pervia , prius pensi extracto e campana aere mox diffluat , ubi vas conicum suspenditur Et similia plura - contingant,
et . Non minus colligendum, turais Aa irin vase, AB C D infra campanam posito con olentus, eampana evacuata vim suam elasticam P.M .GordoηPhil.P.IL. M . In
183쪽
II in aquam subjectam C D exerat, illamque
exilire cogat: cur Bacchus insta carri panam positus vas sibi suppositum evacuare, & liquore . sese adeo ingurgitare videatur, ut venter intumescat. Doliolum quippe ubique elausum est praeter foramen inferius Α per quod liquor vi aeris elastica pressus in repositorium dissuit. Tubulus autem utpote impervius non est causa intumescentiae , sed vesica sae-eida ventri imposita N. 7. inde quoque colligitur, cur liquore S campanae suppositi extracto aere quasi ebHlliant : quoniam nem P pe illis admixtum est multum aeris, qui seseri explicat. Cur aqua sese extendat & amplius spatium oecupet. Cur diabolus Carthesianus Ir intra aquam ascendat , ut ad lubit viri, juxta diversarn nempe pressioem pollice in orifi- . cium vitri factam ' siquidem essagies A B utpote aere repleta , cum minus gravidetέ quam par aquae volumen ; aquae supernatet necesse est. Cum vero pressione in C facta, aer intra aquam contentus in minus spatium redigatur, per foramen caudae B subintrat aqua, ita ut gravitas diaboli superet par uois . lumen aquae 3 sicque /descendit. Pressione vero sublata aer intra effigiemAB aontentus visua elastica ad pristinum sese extendit spatium, - & aquam rursus per foramen expellit, hineti diabolus rursum ascendit. Et alia plura. rbeo.
184쪽
t Theorema et s. Si in tubo Torricelliano parum aeris 'super Mercurium femaneat, ille descendit magis, quam in tubo vacuo. ,
DemonDatio. Cum aer interior xque spissus sit ae
exterior, Quis elastica interioris resistit exterio-i ' ris pressioni aa. quare vi propriae gravitatis descendit mercurius, eo autem descendente dilatatur adr inchasus, proindesud minuitur ejus vis elastiea, quae cum immutatae aeris exterioris etessioni resistere nequeat, quiddam mercurii in tubo sustinetur.. ... i
et . Quoniam inclusi aeris vis elastica, ct . '
gravitas mercurii simul aeri externo resistunt. ae eum illo sunt in aequilibrio , tantum mer- beurii descendit, qu/ntum aequivalet aeris inelusi vi elasticae. Cheorema, Miris. Dum aer fit gravior, utercur iis in tua ho Torri celliano ascendit, dum aεr fit levior, descendit mercurius. 3
Ercurius incluses & aer exterior sunt tri . aequilibrio Keto. quo igitur graviores aer, eo magis premit; proindeque tantum cogit mercurium, & quo aer est levior,
185쪽
. Cum ferme quotidie altitudo meroetii Vtςtur, gravitatem aeris, ejusque
3o. Iubo itaque Tomcelliano ain alio mn M utimi/r ad mutatam aeris gravitatem in- sicandam, illumque dicimus Baramarum aut oroscopiam. - , i
Problema I.n , . 3I. Aurem ope Aniliae condensare.
. Foramen epistomii r s transversim descendens aperi & Obverte cylindro, ae em-holum extrahe, sicque aer exterior subitat e lindrum per soramen epistomii ab ' δ. 3. Hoc foramen Gaude, & alterum latitu cinem cIavicula transiens obverte cylindro . ut Illum inter & globum in n assixum via pa
186쪽
. hum, &in eo condensatur. Haec omnia quo ties visum fuerit , repete.
set. Vala condensationi aeris servientia r busta esse oportet, cum enim condensatione vis elastica magnopere augeatur N. Is. θ V sa illa disingi ppaent, &, maxime si vitrea sunt, circumstantes laedere. . Experientia F., 33. Veseam aere paene vacuam ligato eoia' lo prun s appropia cita tamen ut non ardeat atque illa brevi intumescet: a pruniS vero remmota mox denuo flaccescet. Corollarium Ι 34. Rer vesca contentus calore rarefit N. 4. quinque aer exterior illi resistere nequeat, illius vis elastica superare debet aeris exterioris gravitatem. Aeris igitur vis elasti ea calore augetur. 'Grailarium 'a . .
3ς. Quoniam vero vesiea a prunis remota flaccescit denuo , frigus vim aeris elasticam minuere dignoscitur.
187쪽
82 Corollarium 3. 3Π s. Si ergo tubum ABC aqua repleaSIo cita itamen, ut aer in globo remaneat) &orificium tubi immergas aquae. C, tempore, frigido ascendet aqua, calido autem descenis det: quoniam aer in globo contentus frigore condensatur, calore vero rarefit. ,
II Scholion. 3 . Instrumentum hoc, quod Thermometrum dicitux, ad calorem & frigus aeris indiis candum olim fuit adhibitum : quoniam Vero .gravitas steris, & illius vis elastica multas in aere mytationes producunt, alia sunt excorigitata Thermometrorum genera.
: Problema 38. Thermometrum , sive instrumentumeatoris & frigoris gradibus metiendis aptum
Resolutio. . DArum radieis Curcumre aut Anchusae imis x mitte spiritui vini pectificatissimo, qui prima radice tingitur colore flavo, altera ru
2. Eodem charta bibula filuato, ut faeces assiores separentur, imple globum vitreum B cum tubulo C. Ne autem nimis parum infundas citaeque hyeme spiritus omnis frigore
188쪽
condensatus globum intret immitte globum nivi bene salsae , aut impone glaciei pariter salsae , aut aquae frigidae. ubi multum nitri - . . lutum fuit, eumque ibi hamdiu retine, quam- diu spiritus subsidet: um vero quod superat digiti altitudinem supra elobum ςffunde.' 3. His peractis globum extrahe, eumque sensim calefamim aquae fervidae immitte , &spiritus 4n tubo ascendet excluso aere. 4. Superior tubi pars hermetice mox sigillandae ac tandem gradus apponendi: sicqua
Demonstratio. CVm experientia teste spiritus vini calore
rarefiat, frigore autem condensetur, illius ascensus calorem, descensus vero frigua pugeri indicat . t
39. Communiter gradus dividuntur in ascendentes & descendentes , quorum primi augmentum eatariS, posteriores vero frigo- 'ris indicant. Ηi vero gradus sic determinanis tur : nocturno praeprimis tempore Therm metrum conclavi subterraneo committitur, numque notatar altitudo spiritus: inde ascem ' dendo gradus caloris descendendo autem gradus frigoris notantur.
189쪽
4O. Animasia insta campanam antliae posita extracio aere occumbunt, & ignis extinDi
' , Corisiarium T. r. Aer igitur ad animalium vitam fovendam, & ignem conservandum necessarius est.
- . M. Et animalia plus indigent aeris 'eo facilius Oecumbunt aere extracto , hinevolistres citius, qqam animalia quadrum
190쪽
Hydraulica est scientia motus aquae, aliciis
rumque liquidorum. Problema T. m Per cochleam Archimedis aquam attol
Resolutio. Irea cylindrum volve tubum, sive c/- nalem, in utraque extremitate aper' 1
2. Eundem erige ad angulum 4s: caetera inspectione fin patebunt. . Demonstratio. 'CUm orificium tubi A sit infra aquam, delabitur haec gravitate propria usque in B, M s cir-