장음표시 사용
191쪽
ID. FnRINSumi I svPPLEM. XXIV. Capto castello, universas iterum copias ad Carthaginis obsidium reduxit Scipio: inter quas quuin Hasdrubal, Numidarum conspectis equitibus, Gulii fiam revertisse coniecisset, Colloquium eius expetivit. Tum maxime conspecta hominis vanitas, sortunaeque suae perabsurde ignarus animus suit. Accinctus enim, armisque toto corpore tectus, quibus chlamydem ex ria purpura iniecerat, cum decem Custodibus co Poris machaeras serentibus processit: deinde, relictis his, ad spatium serine pedum viginti progressus, innuit regi, ut ad se accederet, quum Contra fieri oportuisset. At Numida pro simplicitate gentis talia pro inanibus spernens, solus accessit: et quum ita sollicite perarmatum vidisset, quamquam fossa valloque interiecto tegorctur, interrogaVit, cuius mutu arma induisset 8 Illo, Romanos metuere, dicente, ει Nonis igitur, excipi ι Numida, Sine causa, aut Praeterra necessitatem urbi te inclusisti: ceterum, quid est,
XXV. Tum Hasdrubal postulare, ut ad romanumi eratorem log tone fungeretur, SPonderetque, Carthaginienses in reala obedienter facturos. modo urbi Parceretur. Quuin ud huce Numida, Puerilem esse ρetilionem, quodque rebus integois et sedentibus Vticae Romanis impetrari non Potuerat, nunc terra marique Circumuallatis, omni firme Vc salutis amissa, frustra sperari, diceret: Hasdrubal et sociorum opibus Confidere, respondit nondum enim, quae ad Νopheri morant gesta, audiverat neque de urbe Asyerare: Summam autem habere veni in deorum immortalium commilitio ; non enim neglecturos iniurium Per sederissimulationem deceρωrum, sed multipliciter evellitu-
192쪽
s salutis uiam: quapropter iubebat oravi consulom, ut et deorum metu, et fortunae reuerentia infelicis urbis misereretur οῦ sciretque, Carthaginienses, ni Postulata impetrasSent, extrema Potius omnia, quam deduAnem subituros. His ultro citroque iactutis, Condicisque, ut uiato diem tertium eodem in loco colloquerentur, discesserunt.
XXVI. Haec tibi Scipioni sunt a rege renuntiata, ille ridens, ta uec igitur quum eSSes POStulaturus, is inquit, Hasdrubal, tam impium et inhumanum is facinus in captivos nostros designasti 3 nunc scilicetis in diis habenda tibi spes est, postquam omnia etn divina. et liliariana iura violasti 7M subiiciente immeri Gulussa, studendum esse consuli, ut Celerem rebus inena imponeret. Priusquam alii excreiciam, et cum eosticarum liaborum Uerumquc fructum , cogeretur tradere; iussit Hasdrubali renuntiuri, se incolumisarem ipsi et uxori, et liberis, et PrVinquorum amicorum familiis decem, dare , cum talentis decem et semis sex, quos πω isset. Stato tempor ilcm processit Poenus cum solito sastra Purpurae ct armorum, cultu incessuque, ut tyrannOS, nil in sconum Producuntur, ineptiis longo vingeret: nam natura CorpulentuS erat, et tum etiam sagina aqualiculum ait Xerui, Colore Praeter solitum adusto; ita ut potius bovis reserret Speciem in morcatu aliquo saginati, quum principis in ea civitate, cuius mala calamitateSque vel enumerare laboriosum CSSEt. XXVII. Ille tamen, auditis, quae ab romano Consula Gulussa roserebat, Percusso iduntidem semore,
M Ne vero, inquit, tantum hoc lacinus dii et sortuna. Si verint, ut ulIa dies simul salvum Hasdrubalem,
A. as. Gaar. - Appian. - Polyh. apud Vales.
193쪽
ra et eversam Carthaginem videatio adiecit, nusquam honestius magnorum Dirorum busta, quam in Patriae ad extremum defensae incendio, collucere. Talis ea tempestate Poenorum imperator fuit: cuius si orati nem Spectes, merito spiritus hominis et magnificas illius voces admireris; operibus deinde consideratis, convenientem sermonibus istis virum requiras. Nam
inter publicae famis horribilia mala, ipso, funestius
omnibus spectaculum, convivia agitans, et secundas mensas ambitiose instruens, obesitate sua maciem inopiamque miserorum traducebat. Neque transfugiis suorum, neque mortibus mutabatur, quum utroque modo magnum quotidie numerum amitteret, tanta iam vi necessitatis, ut etiam cadavera quidam in cibum converterent. At ille querelas aliorum irrisu. aliorum contumeliis aut nece prosequutus, in miserrima civitate potentiam iis artibus retinebat, quibus vix quisquam tyrannorum in beatissima uteretur. XXVIII. Sed talibus nimirum opus est, quum PD-ptilos diu felices ad interitum vocat humana omnia rotans rerum instabilitas. Itaque ne Graecis quidem Dam et horum maturescebat exitium meliores aut Sapientiores eodem tempore principes fuere. Nam et ab his bellum achaicurn hoc anno accensum eSt, quo totius Graeciae libertas deflagravit. Causae illius ab iniuriis et avaritia Atheniensium ortae; quas deinde civitatum aliarum variis ambagibus impIicati principes maiore vecordia exceperunt auxeruntque. Oropiis, ut supra diximus, mulcta debebatur, quam ab Atheniensibus achaicum concilium ex mandato senR-lus romani debebat exigere. At Oropios atheniensis
194쪽
IN I OC. Lln. LI LIVIAM 1 9 tpopulus etiam pluribus iniuriis asseclos, Achaeorum implorare fidem coegit: qui, ubi amicitia et reverentia nobilissimae civitatis cunctabantur, Menalcidam Iacedaemonium, qui tum pruetor Achaeorum erat, promisso decem talentorum, in sententiam suam adducunt. Ille socium operae mercedisque Callicratem, notum potentemque amicitia romana, adsciscit: hi
perficiunt, ut Oropiis auxilium promittatur. Quod tibi ad summam inutiIe fuit, nihilominus pecuniam ab Oropiis exegit Menalcidas, sibique retinuit.
XXIX. Vnde ulturus hominem Callicrates, abeuntem magistratu Iegibus reum sacit, quod Laxedra moniorum Romam legatus, ut achaico foederi ciuitas illa eximeretur, Summo studis contenderat. Hoc periculum ut
avertat Menalcidas, Diaeo megalopolitano, successoristio, tria dat ex oropico illo Iatrocinio talenta, et ab eo, licet invitis Achaeis, eripitur. Magna inde in invidia Diaeus esse: ad quam excutiendam dum aΙiis
occupare curis Achaeos quaerit, commode spartana se negotia obtulere. Spartani ad senatum romanum confugerant, orta de finibus controversia: senatus eos ad concilium Achaeorum reiecerat, ut omnctus in causis i sitis iudicio uterentum, sola ex πω camω- Eum rerum cognisione. Id responsum mendacio Diaetis
Corrumpit, etiam de capite lacedraemonia cisis arbitrium Achaeis permissum esse, commentus. Quo quum uti Achaei vellent, tanto acrius, quod controvertebatur, minae primum, mox arma Lacedaemoni illata, pr sugere , qui iura civitatis tuebantur, Romam Coege-
XXX. Mittuntur eodem ab Achaeis Diaeus et CaIIaerates: sed, hoc Rhodi mortuo, solus Diaeus ' venit. Hic ubi in curia multa indecora obiecisset ΜΕ-nalcidae, multa vicissim is ipso audivisset, decretum
195쪽
I9a IO. Fl; ElNStima II SUPPLEM. ab senatu est, ut ad iudicandas eas controoressas legali in Peloponnesum mitterentur. Qui quum tardius proficiscerentiar, spatiuIn praebuere, quo Diaeus Achaeos, Menalcidas Spartanos deciPere potuerunt, utroque
plenissime, quod cupiebant , impetratum singente. IIic error denuo in bellum populos illos egit, quum
iam Damocritus praetura apud Achaeos sungeretur. Hoc erat tempus, quo Q. Metellus, victo Andrisco, res Macedoniae componebat. Is missis sorte ad res Asiae introspiciundas persuadet, ut aditis Achaeis disserendi belli, exspectandique venientes Roma Controversiarum arbitroS, auctores sint. Sed, spreta horum admonitione, Damocritus Victos pugna Spartanos intra moenia compellit, Vastat uritque agrum, urbis capiundae potius neglecta, quam non oblata Occasione : quam ob noxam damnatus proditionis , exsilii
XXXI. Fit iterum Diaeus praetor , Metelloque per Icgatos petenti promittit, nihil aduersum variam moturos Achaeos , donec, qui Roma e Pectarentur, aia nissent. Interiin vi Cos , Spartae circumiectos, sponte incolentium praesidiis firmat, totidem ad bellum Iacedaemonium castella habiturus. Contra Menalcidas, creatus a Lacedaemoniis praetor, facinus insanum atque suriosum facit. Vrbem omni genere cladium exhaustam, la essendis ultro adversariis, novo bello implicat: oppidum Iason in rigro hac daemonio, sed achaici tum iuris, ex improviso capit, captum diripit: unde, quum in Summo omnium Odio se esse intelligoret, saluto Sua Pariter et Civitatis desperata, veneno hausto vita se educit.
XXXII. Inter haec assuere Roma missi disceptris-
196쪽
res , quorum princeps Aurelius Orestes fuit. Hic magistratibus achaicarum urbium, et praetore Diaeo, Corinthum evocatis, ita Ioquutus sertur: re Nihil anis liquius senatui populoque romano et fuisse, et esse,. quam ut sociorum res , quas magnopere ad suum is curam pertinere arbitratur, florentes quietaeque is sint; si quis in dubium Vocare vellet, vos ante M omnes a quitatis humanitatisque nostrae testes ν prodiicerem. Achaei. Vos enim Philippi Antiochiis quo bellis. T. Quintio reliquisque nostris imperara toribus, ob ea quae ex voluntate populi romaniis bonosicia vobis tribuerunt, saepe Et in senatu egi- D stis gratias, et ilIorum Pariter nominisque romaniis honoris causa plurima atque honestissima decretan secistis. Neque nos adhuc pristini in vos animi prora positique poenitet, quin eadem illa , atque etiam , si sit occasio, maiora lubentes Volentesque Conceri damus : sed a vobis interdum ea consilia suscipiun-υ tur, quae ad turbandam Graeciae pacem, et, si is verum auditis, ad periculum Vestrum pertinent. XXXIV. is Frustra, regibus Macedoniae Syriaeque is depulsis, Graeciam liberavimus, si foedius illamis intestinis motibus opprimi patimur, quam si ex- is terna dominatione premeretur. Ecquando mutuo-γa rum inter Consanguineos Populos Certaminum odi is rumque finis evit 2 Quanta cum Messeniis bella a gessistis, quanta cum Spartanis i Atque adeo nuper, is quum Macedoniam Andriscus rapuisset, et licet sub falso nomine vetus gentis potentia resurgeret, D Vos neque veterum Periculorum memores, nec ad- M versus futura providi, iuventutem viresque siniti
197쪽
IO. FnΕΙΝSiIEMII SUPPLEM. is movum bellis atterebatis. Quibus ut tandem aliqriis D statuatur modus, neque nimia licentia in insanais bile vulnus ruatis, senatui placet, neque Lacedaeis monem achaicae sermulae censeri, neque ipsam is Corinthum. Sed et Argos et Heracleam, quae subis Oeta est, item ex arcadicis urbibus Orchomenum, is et universi in urbes, quae sub Philippo suissent,
is eximi Oportere: neque enim has aut generis achai-M ci, aut antiquitus in eodem laedere suisse censci. XXXIV. M Haec erant, quae senatus Verbis nuntiaremus : reliqua nostra erit benevOIO magis conis silio utilis , Piain speciosa verbis , Oratio. Senatuin sic de vobis merito morem geri, non modo iustum is honestumque arbitramur, sed etiam utilitatis vestrae M interesse: nam, ut Suas quaeque Civitas leges suaque iura habeat, id non magis singulis, quam uniis versae genti expedire 3 neutiquam obscurum est.. Tot diversas civitates, ut ad tempus certo foederea, coire POSse non negaverim, Sic in unum reipu-b, blicae corpus cogi, ita temperatis legibus, ut in is tam impari potentia par omnium ius sit, id veroas nec evenire facile , nec , ubi evenerit, diuturnum ,, esse potest. Citius inter flammam et aquas conco b, diam effeceris , quam ut pares aemulatione, poten- ,, tiores cupidine, infirmi metu careant; neque ad- γγ versus haec consilium et ratio Valet, et quae suntdia a natura humano generi insita, ea legibus frustra
XXXV. o Sed, ubi res ipsa clamat, supervacuadi, omnis est oratio: si quidem ea sermulae vestraeis vis esset, ut per hanc tranquilla beataque repu- ,, blica frui possetis , causam non dicerem , quominus eo in statu maneretis, cuius adhuc vestrum poeni-ba luisset neminem: sed ubi alii cogunt invitos ad Diuili do by Coosl
198쪽
IN LOC. Lii l. LI LIVIANI I9So easdem leges, alii perire quam cogi malunt; qua
M aut inter dissentientes societas, aut in Commune,, selicitas esse potest' Νisi tanto iam tempore multis D experimentis constitisset, non eadem omnibus P D loponnesi urbibus placere; rogari a reliquis urbiis bus debeatis, ut reciperetis in formulam , non verois restitantes repugnantesque Vi compellere. Qua pro-M Pter, oro vos, Achaei, quum semper optastis quie-
D tem vobis, pacem Graeciae retinete: unaquaequem civitas ex suo Commodo rem suam Publicam con-M stituere optime novit.
XXXVI. o Multas inter sese ita convenire, ut loco, Μ moribus, voluntate , et, qui subnasci quotidie pos- a Sunt, nec opinatis Casibus , nunquam dissideant δε optari potius, quam obtineri potest: si suis quique,a sinibus contenti domi leges, foris pacem habeant, dis omnes ex aequo liberi, omnes beati agent. Quae
in Oborientur controversiae, aut non exibunt in arma, a aut intra parva et propemodum innoxia bella con- γγ sistent, vicinorumque consiliis et auctoritate nostra
,, facile tollentur. Quid porro vobis opus est iungen- ,, dis per tot incommoda in unum opibus , quibus
33 hoc rerum statu nulla potentia est opus' Neque γ, enim vos Crediderim, quamvis ea de re secretus a Sermo ortus est, adversus Romanos bellum medi-
,, tari: iam intestina bella perniciosa vobis sunt; a adversus exterea , qui madmodum contra Philip-αγ pum Antiochuinque defensi estis, virtute atque , si de romana defendemini. MXXXVII. Hunc sermonem ne audire quidem sustinentes Achaeorum principes, adhuc loquente R mano prosiliunt, Conciliumque ex praesentibus repente cogunt. Multitudo , cognitis, Piae senatuS Prae- Cepisset , velut furore acta, Piidquid lacedaemonii
199쪽
nominis in urbe erat, Partim trucidant, alios in vim cula abripiunt, inter hos et aliis ex locis hospites, ut quisque tonsura , aut calceamentis , aut cetero vestitu , vel etiam ipsa appellatione ac nomine, Spa tanum referre videbatur. Neque legatorum reverentia
nam ad illorum hospitium multi concurrerant praesidio miseris fuit, quo minus inde quoque per
vim extraherentur, multum obtestante Oreste , ea sacta ad iniuriam senatus populique romani pertinere. Sed parum apud tumultuantem multitudinem monita prudentium aut suturi cura valet: tantumque absuerunt a defendendis aliis legati, ut ipsi quoque ad
extremum fuga sibi consulere cogerentur. XXXVIII. Qui ubi asperius omnia Romae renuntiaverunt , tanquam non repentinu populi consternatione , sed consulto iniuriis affecti forent; senatus, maxima commotus indignatione, legatos e vestigio nominavit, inter quos Praecipuus dignitate Sex. Iulius fuit. ΙΙis mandatum , ut leniter obiurgatis Achaeis, de cetera accurale docerent, non esse Praebendas Prauis consutioribus aures, qui PVulum inuisum ignarumque inimicitiis romanis illi re molirentur: esse adhuc Poenitentiae locum , si in auctores jacti Per i rudentiam commissa Dindicari sinerent. Perspicuum ex his erat, ne prius quidem decretum, quod OreStes pertulerat, ad dissolvendum omnino concilium achaicum spectavisse ; sed hoc potius actum ut terrore hoc iniecto, frangeretur contumacia gentis, eaque ad colendam
maiori cum reverentia romanam amicitiam transduceretur. Neque deerant, qui tempori tantum molliora mandata tribui putarent, quod adhue Carthago re-
200쪽
sistebat. Sed nimirum is tum erat urbis punicae status , ut parVum Omnino momentum in consiliis Romanorum sacere posset: praesertim pacatis omnibus aliis, et magna civium romanorum frequentia, quorum tum in tabulas publicas relata sunt trecenta viginti duo millia a L. Cornelio Lentulo Lupo, L. Marcio Censorino censoribus: quod lustrum sextum et quinquagesimum Romae fuit. XXXIX. Magistratum deinde Cn. Cornelius Lentulus L. Mummius consules in ivere. Ludos seculares tum quartum factos Cn. Piso, Cn. Gellius, et Cassius Hemina, qui eo tempore vivebat, auctores sunt. Provincias , Scipioni Africam , Metello Macedoniam, auferri non placuit: una consularis nova iacta est Achaia, eamque Mummio sors attribuit: qui, licet maximasestinatione prosectionem pararet , bellum tamen opera Metelli iam affectum reperit, ut POStea memorabimus. Eadem enim hieme Scipio Carthaginem haud levius same, quam per aestatem armis , Premebat: unde mox facilior adversus invalidos et inedia evhaustos victoria suit. XL. Ergo vere incipiente Cothonem Byrsamque simul oppugnare instituit proconsul, quo magis etiam obsessos fatigaret: atque illi, desperata utriusque
desensione , in Byrsam , ut munitiorem , Cum rebuS , quas auferre inter trepidationem potuerant, se contulerunt, incensis noctu naVulibus, totaque Ea regione Cothonis, quae quadrata Vocabatur, ne Romanis usui esset. At victores, Occupato portu , protinus
aditum ad arcem moliebantur. Ibi, dum Hasdrubal et Carthaginienses in Scipionem intenti, qua pluri-