Aristotelis Stagiritae Physicorum libri 8. Quibus adiecimus omnia illius opera, quae ad naturalem philosophiam spectare videbantur ..

발행: 1566년

분량: 828페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

381쪽

tium grauius unumquodque existit. eodem autem modo ic ligno plumbum aiunt. ex quibusdam enim ei: dem esse omnia corpora, oc, una materia , sed non videri. Sic autem de tef- minatis, non est dictum de simplicitet leui, de graui.

Tex.9. Nunc enim ignis quidem semper leuis est,& sursum se itur , terra autem, & terrea omnia deorsum , & ad medium. Quare , non propter raucitatem triangulorum, ex quibus constare aiunt unumquodque ipsorum,ignis sursum ferri natus cst. nam maior minus utique serretur,& grauior esset, ex pluribus cum sit triangulis. Nunc autem videtur contrarium . quanto enim fuerit maior , leuior est,& sursum sertur velocius. & desuper etiam paucus citius deorsumseretur ignis, multus autem tardius. Tex. Io. Adhqc autem , quoniam quod pauciora quidem habet ea , quae sunt eiusdem generis,lcuius esse dicunt: quod autem plura, grauius: aerem autem,& ignem,& aquam ex eisdem e sse triangulis, sed differre paucitate , ac multitudine, quapropter hoc quidem ipsorum esse leuius, hoc autem grauius, erit aliqua multitudo aeris, quae grauior aqua erit. Accidit autem totu contrarium . nam & semper maior aer sursum fertuc magis,& omnino quaelibet pars aeris sursum ex aqua fertur.

Tex. ii. Nonnulli igitur hoc modo de leui,&graui

determinauerunt. Aliis autem non satis visum est sic distinguere, sed quamuis Antiquio. res essem ea , quae nunc est, aetate , nouo magis modo de iis, quae nunc sunt dicta, ntellexerui, videmur enim corporum quaedam, mole quidem

382쪽

igitur quod non satis est dicere ex aequalibus ipsis primis ea componi, quae aeque grauia sunt. aequalia enim essent mole.

Prima autem, & diuisibilia iis quidem, qui

plana dicunt esse , ex quibus constant gravita Ἐς ' λδ tem habentia corpora, absurdum est dicere, iis vero, qui solida, magis contingit dicere ipsorum maius esse grauius. Compositorum autem, quoniam non videtur hoc unumquodque sese habere modo,sed multa grauiora videmus minora mole esse, quemadmodum lana aes, aliam esse causam & putant quidam ,& dicunt. Vacuum enim comprehensum corporale- -- uia reddere aiunt, & facere interdum maiora leuiora. plus enim habere vacui. ob hoc enim& mole esse maiora, composita saepe ex aequa- Iibus solidis , aut minoribus. omnino autem &omnis leuoris causam esse plus inesse vacui. dicunt igitur hoc modo. Necesse autem est addere, sic determinantibus non solum vacui habere plus, si leuius sit, γε sed & solidi minus. Si enim excedet talem proportionem , non erit leuius. Ob hoc enim &ignem esse aiunt leuissimum . quia plurimum habet vacui. accidet igitur multum aurum plus habes vacui, modico igne esse leuius,nisi & χ- Iidum habebit multiplex. quare hoc est dicendum. Quidam igitur eorum, qui non dicunt esse vacuum, nihil determinauerunt deleui, dc Tex.77, graui, ut Anaxagoras , & Empedocles. Qui vero determinauerunt quidem , non autem dicunt esse vacuum, nihil dixerunt,cur corporum haec quidem simpliciter levia sunt, illa vero grauia,ec seruntur haec quidem semper sursum , illa

autem

383쪽

autem deorsum. Praeterea de eo, quod corp rum quaedam maiore mole existentia, leuiota minoribus sunt. nihil meminerunt, neque manifestum est quo pacto ex iis, quae sunt dicta, consentanea apparentibus dicere ipsis accidet. Tex. I6. Necessariam autem est & eos, qui de ignis leuitate, multum vacui habere, causam dicunt esse , sere in eisdem haerere dissicultatibus. minus enim habebit solidi aliis corporibus, & vacui plus. attamen eri r quaedam ignis multitudo , in qua solidum , ac plenum excedit solida contenta in aliqua modica multitudine terrae. Si autem dixerint & vacui, quonam pacto definient ipsum simpliciter graue Aut enim ex eo, quia plus solidi habet, aut quia minus vacui Si igitur hoc dicent, erit quaedam multitudo textae adeo pauca, in qua solidi erit minus, quam in magna multitudine ignis. Similiter autem &, si vacuo definierint, erit aliquid, quod semper deorsum fertur, leuius leui simpliciter, & lato semper sursum. hoc autem est 4mpossibile. Simpliciter enim leue semper leuius iis est,quae grauitatem habent,ac seruntur deorsum. Leuius autem non semper leve est, propterea quod dicitur in habentibus grauit

tem alterum altero leuius, ut aqua terra. At vero neque hoc ,vacuum scilicet, proportionabiliter se habere ad plenum , lassiciens est ad soluendam nunc dictam dubitationem. Accidet enim & hoc modo dicentibus similiter impons bile . nam in maiore igni, atq; in minore eandem habebit rationem solidum ac vacuum .seris tur autem velocius sursum maior ignis mino. re δε deorsum rursus similiter maius aurum ,&plumbum, similiter autem & aliorum unum-ι quod

384쪽

Liber Quartus. 3μ

quodque habentium grauitatem. non oportebat autem hoc accidere , si hoc , definitum est graue, ac leue. Absurdum autem est & si ob τ . , Vacuum quidem sursum seruntur, vacuum au -ς ' γ' rem ipsum non. At vero,si Vacuum quidem sursum natum est serri , deorsum autem plenum.&propter hoc aliis causae sunt lationis utriusque, nihil de compositis oportebat considerare, propter quid corporum quaedam laeuia sunt, quaedam vero grauia, sed de his ipsis dicere, propter quid aliud quidem leue est, aliud autem

habet grauitatem. praeterea,quq causa est ut non Tex .i8 distent plenum, vacuum. Irrationabile autem est & regionem vacuo facere . tari quam ipsum regi O quaedam non sit. Necessarium autem est, si mouetur vacuum, e sse ipsius quendam locum , ex quo mutatur, & inque m. Ad haec autem, quaenam motus causa est Non enim est vacuum ipsum . non enim ipsummouetur solum, sed & ipsum solidum,fSimilitet autem accidit si aliquis aliter Tex. i'. definiat magnitudine, SP paruitate,faciens grauiora , & leuiora alia aliis, & alio quocunque

modo conficiens, solum autem eandem materiam omnibus reddens, aut plures quidem, sub

contrarias tamen. una enim existente non erit

ipsum simpliciter graue , ac leue,quemadmoduex triangulis constituentibus . contrarias vero,

quemadmodum qui vacuum , & plenum, non erit di cere propter quam causam ea, quae sunt media inter simplicitet leuia,& grauia, grata Ora,lc leuiora inter se,& iis,quae simpliciter sint. Magni tu di ne autem , dc paruitate definire Tex .et O. . ficto quidem assimilatur magis , quam quae Erius. quia autem contingit secundum unumquod

385쪽

quodque sacere disserentiam quatuor elemenis torum, tutius se habet ad priores dubitationes. Ei vero , qui unam tacit naturam eorum, quae . magnitudine disserunt, necessarium est idem accidere , quod unam facientibus materiam vi. neque simpliciter esse aliquid leue, neque ferri sursum , sed aut posteriuS latum , aut extiusum, di multa parua paucis magnis esse grauiora. Si autem hoc erit , accidet multum aerem , &multum ignem aqua esse grauiorem, terra pauca: hoc autem impossibile est. Quae igitur ab aliis sunt dicta , haec sunt, di hoc dicuntur

modo. Tex. 23.

Summa Secunda. causam docet, qua quadam ex simplicibin Leuia sint,ct quaedam Grauia.

Os autem primum dicamus determinantes id . de quo maxime dubitant quidam , propter quid corporum quaedam sursum , quaedam veto deorsum feruntur semper secundum naturam,quaeda autem & sursum , & deorsum. Post haec autem de graui, & leui, & accidentibus circa haec passionibus, propter quam causam quaeque fiunt. De hoc igitur, quod in suum ipsius locumfertur unumquodque , simi liter est existimaniadum quemadmodum & circa alias generationes, mutationesque. Cum enim sint tres motus, unus quidem secundum magnitudinem , alter velo secundum formam , tertius autem secundum locum,in unoquoque horum mutationem videmus fieri ex contrariis in contraria & mediam non in quoduis esse cuiusuis mutatione.

. simi

386쪽

Liber Quattus. 3ο

Similiter autem neq; motivum cuiusuis quod-uis, sed ut alterabile,& augmentabile diuersum est, lic & alterativum, & augmetatiuum. Eodem itaque modo existimandum est & quod est secundum locum motivum,& mobile,non cuiuia uis quod uis esse. Si igitur ad ipsum sursum. Scde otium motivum quidem est ipsum graue factivum,ac leue factivum, mobile autem sit quod potentia graue est , atque leue , in suum locum terri unumquodque, ad suam formam est ferri.

Et sic magis utique quis existimabit id , quod dicebant Antiqui, quod simile sertur ad simile.

hoc enim non accidit omnino,no enim, si quis transponat terram , ubi nunc est Luna, feretur

partium unaquaeque ad ipsam , sed ad eum locum, ubi & nunc existit. Omnino igitur similibus, & non differentibus , ab eodem motu necesse est hoc accidere. quare quo nata est una aliqua serri particula, N totum, Tex ' Quoniam autem locus est ipsius continentis fiuis , continent autem omnia, quae mouentur sursum,& deorsum & extremum, & mediu, hoc autem modo quodam fit forma contenti, in suum locum serti . ad simile serti est. quae enim deinceps sunt, similia sunt inuicem , ut aqua aeri , & hic igni. Econuerso autem dicere in mediis quidem est, in extremis autem non, n .

Vt acrem quidem aquae , aquam autem terrx. II

semper enim quod superius en ad id , quod ens . ,

sub ipso, ut forma ad materiam , sic se habent

ad seinuicem. Quaerere vero propter quid fertur ignis sursum, S: terra deorsum , idem est, urian. ha N propter quid sa labile, si moueatur, Sc mute- tot quatenus est sanabile , insanitatem Venit, i.. sed no in albedinem . similiter autem & omnia ' '' alia

387쪽

De Coelo

alia alterabilia. At vero & augmentabile, cum mutatur,quatenus est augmentabile , non insa. nitatem v edit, sed in magnitudinis excessum. similiter autem & horum unumquodque, hoc quidem in qualitate , hoc autem in quantitate

mutatur: & in loco, leuia quidem sursum, grauia autem deorsum . nisi quod haec quidem in seipsis vi dentur habere principium mutationisidico quippe graue, & leue 3 illa autem non, sed

extrinsecus, ut sanabile,ac augmentabile .quanuis quandoque & haec ex seipsis mutentur , di paruo facto in iis , quae extra sunt, motu, alterum quidem in sanitatem Venit, alterum vero in augmentum. Et quoniam idem est sanabile, di aegritudinis susceptiuum , si moueatur quatenus est sanabile , in sanitatem sertur: si autem quatenus aegrotabile , in aegritudinem. Magis autem his graue, & leue in seipsis habere vidε-tur principiu,propterea quod proxime ad substantiam horum materia sit. Signum autem est qubd latio absolutorum est, & generatione vltima motuum. Quare primus utique erit,& secundum substantiam hic motus. Tex.2I. Cum igitur fit ex aqua ad r& ex graui leue,

venit ad ipsum sursum , simul autem est leue ,&non amplius fit,sed ibi est. Manifestum est itaq; quod potentia ens , in actum veniens , profici- 'AZnis his. scitur illuc, ad tantum, & tale,ubi est actu, &hii e tibi. quanti , N qu lis ,& ' Vbi. Eadem autem causa' est, ut ea, quae iam existunt , atque sunt terra, &ignis, moueantur in sua loca, nullo impediente. etenim nutrimentum , cum prohibens, & sana-

. t Auis bile , cum dotinens 'non fuerit , sertur conse-,ti MEA, m vox eῖiam, di id, quod a principio fe- ' cit, & id,quod subtraxit, aut unde resiliuit; que-

388쪽

Liber Quartus. 3σ9

admodum dictium est in primis sermonibus, in quibus determinavimus,quod nihil horti ipsum seipsum mouet. Ob quam igitur causam fertur eorum, quae seruatur unumquodque , & ferri in suum Iocum quid sit, dictum est. Summa Tertia, ostendens quid strauest. O quid

Leue , O quae t corpora, quibus haec insunt, quorque numero, O accidentium eorum causa4

enuntians.

Caput Primum. Desinit Graue. O Leues Ficrier. Isterentias autem, & ea, quae acci-Tex. 16.dunt circa ipsa,nunc dicamus. Primum igitur definitum sit, quemadmodum videtur omnibus , Craue

quidem simpliciter id esse, quod omnibus subsidet. Leve autem,quod omnibus supereminet. Simpliciter autem dico, & ad genus respiciens, & ea,in quibus ambo non insunt, ut

ipsius quidem ignis quaevis magnitudo sursum ferri videtur, ni si quippiam aliud sorte sit prohibens, terrae vero deorsum. eodem autem modo & velocius,quod maius est. AIitet autem graue, M leue , quibus Vtraque Tex.ir insunt. etenim supereminet quibusdam ,& substant, quemadmodum aer, dc aqua. simpliciter enim neutrum horum leue est, aut graue . nam terra ambo leuiora sunt: supereminet enim ipsi quaevis ipsorum particula, igni autem grauiora: substat enim ipsorum quantavis utique fuerit Iarticula. ad se ipsa vero simpliciter unum quicem graue est, alterum autem leue . aer enim, quantuscunque sit, supereminet aquae, aqua a tem, quantacunque sit,aeri substat.

Aristotide coelo. Α Α

389쪽

37o De Coelo

caput Secundum. causam assignat, qua aliqua

compinrorum corporum sint Leviora in uno Ioco , quam aliud corpus , O SNuιora eodem, in alio loco.

Tex.18. Vomam autem & aliorum haec quidem' habent grauitatem , haec autem leuitatem, manifestum est quod horum quidem omnium causa est,quae in compositis est,differentia. secundum enim quod sortita sunt illa , hoc quidem plus, illud autem minus, erunt corporum alia leuia, alia vero grauia. Quare de illis dicendum est. alia enim,sequentur prima. quod quidem dicebamus oportere facere & eos, qui ob plenum graue esse dicunt . & ob vacuum Te .: . leue. Accidit itaque non ubique eadem grauia esse videri , dc leuia propter primorum dinferentiam. dico autem ut in aere quidem grauius erit talenti unius lignum plumbo unius librae, in aqua autem leuius Causa autem est, quia omnia grauitatem habent, praeter ignem, di leuitatem , praeter terram. Terram igitur, dc quae terrae habent plurimum,ubique grauitatem habere est necessarium. Aquam autem ubique, praeterquam in terra. Aerem Vero , Praeterquam in aqua,& terra. Tex, in In sua enim regione omnia grauitatem habent, praeter ignem, etiam aer ipse. Signum autem est, quia trahit plus inflatus uter, quam vacuus. Quare, si aliquid plus habet aeris, quam

te irae, & aquae, in aqua quidem contingit leuius esse, in aere vero grauius. aεri enim non supereminet, aquae vero supereminet.

Capu

390쪽

Liber Quartus. 37r

caput Tertium. Explanat inuenta esse corpora simpliciter Grauia. Osimpliciser Lema, qμἀ-que ea sint.

od autem est aliquid simpliciter graue, 5 Tex. II.

simpliciter leue, ex his est manifestum. Dico autem simplicitet Leue quod semper sursum, ec Graue , quod semper de ortum natum est ferri, non proni bitum. talia enim sunt aliqua, & non, quemadmodum putant quidam, omnia grauitatem habent. Graue enim esse videtur qui busdam etiam Tex. z. aliis, & sem per ferri ad medium. Est autem similitet &.Leue. Videmus enim, quemadmodum di istum est prius , quod terrea omnibus substant,& feruntur ad medium. at vero determinatum est medium ipsum. Si igitur est aliquid, quod omnibus supereminet, quemadmodum videtur ignis etiani in ipso aere sursum ferti, aer autem quiescere, patet quod hic se itur ad extremum, ipsum. Quare non est possibile ipsum grauitatem ullam habere:substaret enim alij. Si autem hoc, esset utique aliquid aliud, quod ferretur ad

extremum ipsum, quod omnibus,quae feruntur, superemineret. noc autem nullum videtvt. Ignis igitur nullam habet grauitatem , neque terra temuitatem ullam, si substat quidem omnitius , taquod substat fertur ad medium. At vero quod medium iit, ad quod latio fit Tex. 33 habentibus grauitatem, dc a quta leuibus . mani festum est ex multis. Primum quidem , quia in infinitum ferri contingit nihil , quemadmodum enim non est ullum impossibile, sic neq; fit. Latio autem generatio est aIicunde aliquis.Deinde adsimiles videtur angulos ignis quidem sursum

SEARCH

MENU NAVIGATION