장음표시 사용
421쪽
vino superinfundat aquam,hic autem possit vinum sacere quod mistum : & quemadmodum ignis, tangens urenda, urir, ita in eo, quod augetur , dc existente actu carne, quod inest augmentativum, adueniente potentia carne se citactu carnem. Ergo simul extitente. si enim seorsum, generatio. est enim ita ignem facere, ad existentem adiungentem ligna, sed sic quidem, augmentatio est: quando autem ipsa ligna ac- Tex. o. censa fuerint, generatio. Quantum autem uniuersale quidem non generatuI: quemadmodum nec animal, quod nec homo, nec aliquod est singularium. sed, ut hic uniuersale, ita & inlic quantum. Caro igitur, & os, aut manus, aut nerui,& horum ea,quae sunt similium partium, adueniente quidem aliquo quanto, sed non Tex. I. carne quanta. Secundum igitur quod p . tencia compositum ex utroque est, Vt quanta caro,sic quidem auget. etenim.quantum Oportet generari, & carnem: secundum autem quod Irim a. de solum caro est, nutrit. etenim sic differunt nu-arum. trimentum,& augmentatio, ratione. Ideo nutritur quidem , quousque saluum fuerit.& si diminuatur,augmentatur autem non semper. Et
nutrimentum augmentationi idem quidem est, ipso autem esse aliud. secundum enim quod est id,quod aduenit, potetia quanta caro,aUgmentativum carnis est: secundum autem quod solum potentia caro,nutrimentum. Haec autem forma sine materia , ut immaterialis potentia qUα-dam, in materia est. Si autem aliqua aduenerit materia, existens potentia immaterialis, habens & quantum potentia , Iaae erunt maiores immateriales.
x. t. 'Si autem amplius Beere non possit, sed ut
422쪽
aqua vino, semper amplius mista, in fine aqu sum facit, & aquam, tunc diminutionem facit
Summa Suarta. De Tactu, de iis inertio
Pari,ct de insione. caput Trimum. Troponitur sermo de Eumentorumgeneratione.ac de alu Ae quibuου prius vere necesse est.
Voniam autem Oportet primum de Tex. timateria, di de vocatis elementis dia ' 'cere, & si sunt. & si non, & virum
sempiternum sit unumquodque aut generetur aliquo modo: &,si,generetur, utrum ex se inuicem generentur omnia eodem modo .aut aliquod primum eorum unum
sit, necesse est prius utique dicere, de quibus inde terminatς dicitur nunc. Omnes enim , qui 'elementa generant, & qui ea, quae ex elemen-ris , segregatione utuntur , & congregatione, di ipso facere , &pati. Est autem congregatio mistio. Quomodo autem misceri dicimus, non est determinatum manifeste. Sed neque alterari possibile est , neque segregari, neque congregari , nullo faciente , neque patiente. Etenim plura elementa facientes generant, faciendo , & patiendo ab inuicem , qnanuis 'ex uno necelle sit dicere factionem. Et hoc ' a.Lctis recte dicit Diogenes , quod, si non essent ex ex ιηο nι- uno omnia, non esset facere , &pati abi nul- cus. Ut. icem, ut calidum instigidari, & hoe calefieri
mrsiis. non enim transmutantur ealiditas, de
frigiditas in se inuicem , sed manifestum est CC a 2.
423쪽
ci d subiectum. Quapropter in quibus facete est , & pati, necesse est horum unam elle luti. iiectam naturam. OmnIa igitur talia eue dicere non verum est , sed in quibuscunque ipsum ab-
inuicem est. Sed, si de ipso sacere, Pati, M demistione videndum lit , necesse est dc de tactu. neque enim facere haec, & pati pollunt proprie, quὰ non est possibile se inuicem tangere et neque non tangentia se inuicem aliqualiter contingit misceri primum. Quapropter de tribus his determinandum est , quid Tactus , & quid Mistio, ..& quid Factio. Principium autem accipiamus . hoc. Necesse enim entium, quibuscunque est mistio esse haec ad inuicem tactiva. 8cili aliquid facit,hoc autem patitur principaliter, similitetaideo primum dicendum est de Tactu. caput Secundum. De Tactu. FEie igitur, ut& aliorum no num Vnum- . quodque dicitur multifariam, & haec quidem aequi uoce, haec autem altera ab alteris ecprioribus , sic sese habet & de tactu. sed tamen proprie dictum inexistit habentibus positione: positio autem, quibus di locus. etenim mathematicis similiter reddendus est tactus,& locus, siue est separatum unumquodque ab ipsiis , siue alio modo. Si igitur est , ut determinatum est prius,Tangere vltima habere simul, haec utique tangent se inuicem quaecunq, determinatas magnitudines , & positionem habentia , simul habent ultima. Quoniam autem positio quidem quibuscunque & locus inexistit et prima autem differentia loci sursum, Sc deorsum,& talia oppositorum et omnia se inuicem tangentia graui-
424쪽
iatem Vtique habebunt, aut leuitatem, aut ani-- bo, aut alterum. talia autem passibilia,& activa. Quapropter manifestum est quod haec tangere nata sunt se inuicem, quorum distinctis magnitudinibus simul vltima sunt, existentibus motiuis,& mobilibus adinvicem. Quoniam autem mouens no similiter mo- TEx , uel quod mouetur, sed hoc quidem necesse est motum dc ipsum mouere, hoc autem immobile ex i stens, mani festum est quod in faciente dicemus similiter. Etenim mouens facere aliquid' inquiunt, & faciens mouere, sed tamen disierunt, dc oportet determinate. Non enim possi- 'bile est metuens omne facere,si faciens opponemus patienti. hoc autem , in quibus motus passio. passio autem est, secundum quod altera- Mouere ditur solum, ut album, & calidum, sed mouere in tim. a plus est ipso facere. Illud igitur manifestu est, quod est quidem ut mouentia mobilia tangant, test autem ut non. Sed determinatio ipseus tangere uniuersaliter quidem est positionem habentium, & huius quidem motiui,huius autem mobilis, ad inuicem autem motiui,dc mobilis, in quibus existit sacere, & pati. est igitur ut plu-' rimum tangens, id quod tangit, tangens: etenim mouent,mota omnia sere, quae coram sunt quibuscunque necesse,& apparet tangens tange in
re quod tangit. Est autem, ut aliquando inqui- mus, mouens tangere solum id, quod mouetur , quod autem tangitur, non tangere quod tangit. sed quia mouent mota ea, quae eiusdem generis, ne celle videtur esse quod tangitur tangere. Quapropter, siquid mouet, immobile existens, illud quidem tanget ipsum mobile, illud autem nihil, inquimus enim aliquan- sic I
425쪽
do tristantem tangere nos, sed nos non eum. De tactu igitur', qui in naturalibus, determinatum sit hoc modo.
Caput Tertium. Antiquorum opiniones, quasint ea. qua agunt,cipatiuntur,ac earum consurario. Tex. s. nile non paratura si
sequenter. Suscepimus enim a prioribus subcotrarios adinvicem sermones. Multi enim concorditer hoc dicunt,quod simile quidem a simili omne impassibile est , propterea quod nomagis activum , quam passivum sit alterum altero. omnia enim similiter existunt eadem similibus.Dissimilia autem,& differentia facere, M pati ad inuicem nata sunt. etenim quando minor ignis a maiori corrumpitur, Propter contrarietatem hoc inquiunt pati. contrarium enim esse multum pauco. DemocIitus autem vitra alios proprie dixit solus , inquit enim idem,&simile esse faciens, dc patiens. non enim contingere altera,& differetia pati ab invi cem. Sed, si altera existentia faciunt aliquid adines,cem, non secundum quod altera, sed secundum quod idem aliquid inexistit, sic accidere hoc eis. Quae igitur dicuntur,haec sunt. videntur autem hoc modo dicentes sub- contraria apparere dicere. Causa autem comtrari j sermonis est, quoniam,cum oporteat aliquod totum i nspicere , partem aliquam dicunt ambo. Simile enim,& omniquaque indifferens rationabile est non patia simili aliquid. Cui enim magis alterum erit activum, quam alterum' Atque . si a simili pati aliquid possibile est, Nipsum a seipso. Proinde, his ita se habentibus, nihil
426쪽
nthi I utique erit aut incorruptibi Ie, aut immo bile si simile . secundum quod simile , activum. ipsum enim seipsum mouebit omne. Et omnino alterum ,& nullatenus idem, si- Tex. militer. nihil enim pati e tur albedo a linea, aut vi m linea ab albedine praeterquam secundum acci- μb omnino dens puta, si accidat albam, vel nigram esse li- noneam. non enim 'i' extrudunt se ipla a natura, pμο- quaecunque neque contraria, neque ex contra-
c ut 2uartum. Suid sit ipsum Ggere, ct Pari' tant.
SEd quoniam non quodcunq; natum est pati, Tex. so.
re facete, sed quaecunque aut contraria iunt, N. 4s. est aut contrarietatem habet, necesse est x patien , patum, O faeiens genere quidem simile esse , Nidem, serui irim specie autem dissimile ,&contrarium. natum genere e ., enim est corpus quidem a corpore, sapor autem spem ιὸν ' a sapore , color vero a colore pati; omnino au .contraria. tem quod eiusdem generis ab eo, quod eiusdem Tex. i. generis. Huius autem causa est , quod contraria in eodem genere sunt omnia. faciunt autem , M patiuntur contraria ab inuicem : quapropter necesse est , aliquo quidem modo e dem esse & faciens, dc patiens, aliquo autem modo altera , & dissimilia abinuicem. Quoniam autem faciens , & patiens genere quidem eadem , & similia , specie vero dissimilia, talia autem cotraria sunt , manifestum est quod actiua , di passiua adinvicem sunt contraria,M media. ctenim omnino generatio , & corruptio in his. Ideo & rationabile iam ignem caleface-xe , α frigidum infrigidare, di omnino activum
427쪽
. assimilare sibiipsi patiens. faciens enim , N pa'tiens contraria sunt:& generatio in cotrarium. , quapropter necesse est patiens in faciens trans- mutari. sic enim erit in contrarium generatio. , Et secundum rationem quoque,non eadem ς ' dicentes, ambos tamen est tangere naturam.
Dicimus enim pati quandoque quidem rubiectum, ut sanari hominem , 5 calcfieri,& infri-r gidari, dc alia eodem modo:quandoque autem calefieri quidem frigidum, sanari autem labo. Ians. ambo autem sunt vera. Eodem modo&.. de faciente. quandoque enim hominem calefacere inquimus,quandoque autem calidum. esti enim ut materia patitur, est autem ut contra- rium. Ad illud igitur respicientes,idem oporte- . . Te habere existimauerunt faciens, di patiens: ad
Tex. . Eandem quoque rationem existimandum' est de ipso facere , 5 pati, quam & de ipso mo- ueri,&mouere. Dupliciter enim dicitur,ec mouens. in quo enim est principium motus , videtur hoc mouere: principium enim Prima causarum est :) & rursus ultimum ad id, mo . uetur ,&generationem. Similiter autem & de faciente , etenim medicum sanare dicimus, NVinum. Primum igitur mouens nihil prohibet. in motu quidem immobile esse, in quibusdam utem & necessarium e ultimum autem semper D etioue mouese,motum. In actione autem primu qui bis habesit. dem impassibile est ultimum autem & ipsum .and vi maj patiens est. Quaecunque enim non habent ean-m materiam, faciunt impassibilia existentia, pasi ibilias' Vt Medicativa. ipsa enim faciens sani tatem, nihil patitur ab eo , qui sanatur. cibus autem fa ciens & ipse patitur. aut enim calefit, aut infrigida tur
428쪽
i pidatur, aut aliud quid patitur, simul faciem. Est autem Medicativa quidem Vt principium,
cibus autem ultimum est,& tangens. Quaecunque igitur activorum non inma rex γε- teria habent formam, haec quidem impassibilia ssunt: luaecunq; autem in materia,passibilia. Ma- . teriam enim dicimus similiter eandem , ut ita dicam , esse cuilibet opposivorum,ut genus existens. potens autem calidum esse , praesente calefaciente ,& approximante , necesse est calefieri. ideo, quemadmodum dictum est, iactivorum haec quidem impassibilia, haec autem pata sibilia. Et quemadmodum in motu, eodem m9i do res sese habet & in factivis. illic enim primo mouens immobile est, & in factitas primo ta- Ues, impassibile est. Est enim e ficetiua cau- TeX.ss
sa,vt unde principium motus:cuius autem gratia non effectiva. Ideo sanitas non est effectiva. nisi secundum transationem : etenim facientis cum inerit, generatur aliquid ipsum patiens. habitibus autem praesentibus , non amplius ge- Uide contrineratur, sed est iam. formae autem , & fines ha- Zim. bitus quidam sunt: materia autem secundum Harilis in quod materia passivum. Ignis igitur habet in prini libus matexta caliditatem. si autem aliqua esset sepa- no a bustata caliditas, haec nihil utique pateretur. Hanc generatur,
igitur Qrsitan impossibile est separabilem e G. 1 si autem sunt quaedam talia, in illis utique erit, quod dicitur,verum. Quid igitur sit facere,& pati,& quibus ansit, & qua- ,
429쪽
caput suιntum. variae adducuntur ntiquorum opiniones, quo pacto fiant ouere, O Tara,earumin
quo examinatione Lac consurationes.
Tex.16. O Vomodo autem potest hoc accidere ruris
sus dicamus. His igitur Videtur pati onum 7uodque per quosdam meatus , ingrediente faciente ultimo, & principalissimo : M hoe modo videre, & audire nos inquiunt, & secundum alios sensus sentire omnes. Amplius videri per aerem , & aquam , dc per transparentia, quia meatus habent.inuisibiles quidem propter paruitatem, spissos autem , & secundum ordinem : & magis habere transparentia magis. Hi igitur in quibusdam determinaverut ita , quem.
h.d. . admodum N Empedocles , non solum in pa- . .,. rientibus ,& facientibus , sed & misceti ea in
quiunt, quorumcunque meatus adinvicem sunt Tex. m. commonsurari. Via autem maxime & MLὸueippi. Omn bu Vno sermone determinauerunt Leu-Dὸis..ria cippu , ω De mucritus , principium cum sede rint secundum naturam quod est. Quidam enim Antiquorum opinati sunt ex necessitate ensvnum esse, & immobile:vacuum enim esse nonens : moueri autem non posse,non existente va-' a.Laddit cuo separato. ' neque rursus multa esse, non plenu enim existente segregante.
Flum eni. Hoc autem nihil differre , siquis existimet
Tex.18. non continuum esse Universum . sed tangere divisim ab eo, quod est dicere fore multa non unum esse , & Vacuum. Si enim omniquaque diuisibile , nihil esse unum. quapropter ne que multa, sed vacuum omne. Si autem tum quidem, tum autem nori, figmento alicui hoe
utique assimila i. quousque enim , & propter quid
430쪽
quid ipsius totius hoc quidem ita se habet, Midii
plenum est,illud autem diuisum Amplius similiter dicere necessarium non esse motum. Ex his igitur rationibus , transcendentes sensum , dc despicientes eum, ac si conueniat rationem sequi,ipsum omne esse unum, & immobile,& infinitum quidam dicunt. finem enim finire utique ad vacuum. Hi ergo ita, & propte r has causas enunciauerunt de veritate. Amplius autem in rationibus quidem vi. dentur haec contingere, in rebus autem demen- Tςx sy. tiae simile est opinari ita. nullum enim dementium egredi tantum, ut ignem unum esse existimet, & glaciem:sed solum bona, di apparentia propter assuetudinem, haec quibusdam propter dementiam nihil videntur di Seire. Leucippus autem existimauit habere ratio- τ.Y. .
nem, quae ad sensum confessa dicentes, non de- 'struent neque generationem, neque corruptio. nem , neque motum, & multitudinem entium. consessus autem liqc quidem apparentibus:constituentibus autem unum , Ut non existat motus sine vacuo, vacuumq; non ens,dcentis nihil non ens inquit esse . quod enim proprie ens omniplenum existens. sed e sse tale, non unum,sed
infinita multitudine, dc inuisibilia propter paruitatem molium .haec autem in Vacuo ferri. vacuum enim esse, dc congregata quidem.generationem facere, distatuta autem corruptionem. sacere autem , di pati, secundum quod existunt tangentia .secundum enim id .non unum esse,&composita,& circumplicata,generare. Ex uno autem secundu veritatem non Vtiq; Tex.ςt generari multitudinem , neq; ex vere multis v Empe Da