장음표시 사용
131쪽
BIBLIOTH. AMBROS. LIB. III. 99
darum historiarum initia, non ad Mosem authorem, sed ad Abraham ivsque aetatem reuocat. Porro eam epistOlam miserat Celsus ad Bouomaeum, cum in Regno Sinarum moraretur; nam insederat Federici animo voluptas cognoscendi morra hominum, quos natura in ultimas terrarum regiones deportauit, di nascentem inibi Reli-4ionem amplificandi. Reddidit autem Utera literas Confanoneri, Bonomaeo, quas nos ex reliquis ideo delegimus, quod Sebastianus ille epistolae curator saeuos deinde cruciatus Religionis Catholicae gratia sustinuit, 'uemadmodum fuse nominis necem persequitur eruditissimus nostra memoria scriptor Daniel Bariolus. Haec λ- r. . tis,
ris: domi Patritius alter Ambrosianas thecas praeclaro munere insignivit . Tradidit dono Comes Franciscus Siccus Borella commentarios roeum gestarum Francisci I. Sistiae Ducis Mediolanensium descriptos membrana. Codex quidem pretio & elegantia nobilis ampIitudinem hanc domicilii exposcere visus est, non modo ob mem riam gentra Saccae , quae etiam in praesens ornatissimi Equitis Ioannis Baptime latociauo, &sapientia eminet, verum ob testimonium insignium virorum, quos Insu-hrum Ducibus ea familia astrinxit. Scripserat illos con μεnentarios Ioannes Simoneto scriba intimus Ducis G Ieatij, vir literatissimus, & in grauioribus aulae, suique honoris occupationibus nunquam intermittens ea scribendi studia, parens Iacobi doctissimi pariter hominis. quem Apostolici Senatus purpura, Paulo II . imperante, decorauit. Quamquam ut Principum beneuolentia ο - , est inconstans ) infelicia rerum humanarum euenta CX pertus Vercellis exul moritur, nihilo interea mitius arria dente sertuna fratri Francisco, qui antea rem Insubrum arbitratu suo moderatus, postmodum in arce Ticinensi
inclusus interimitur. Itaque hunc codicem Galeatius Ma-N a ria
132쪽
i ia Sirtia, ac filius Ioannes Duces Insubrum dono dederunt Ioanni Antonio Sicco Borellae, nam is genitus ab
Antonio Ducum aulico pueritiam omnem apud Francio cum Ssortiam regia pene educatione institutus cum traduxisset. Galeatium Mariam Ducem sibi demeruit . qui
praetextatum Ioannem Antonium dilexit unice, turri grandem natu singulari virtute, ac fide praeditum summis honoribus exornauit. Praeficitur quidem primum praetoriano militi, tum Ducis stabuis, insignirus praetcrea Comitatu Vici Martis, quod oppidum est Mereoco-
ω-M mi a Brianteorum collium , di regionis, quam a veteri
Martis cultu appellamus Martisanam. Cum autem militaris disciplinae scientiam teneret in primis, populos non modo transpadanos, verum etiam Vallis Clauenae, Vul-ς Hi turenae, ac fineS Lari j rexit, praepositus etiam Foroliuiensimilitia . ut Catharinam Ducis sororem , camque prinuinciam seruaret incolumem : praesectus item Placentiae, secundum Papiae, qua Ciuitare donatus a secretiori Ducum consilio ruit, repo sita mox regiae educationis gratia, cum Ducis Maximiliam Ssoi ilae pueritiam educandam suscepisset. Haec referre attinuit ob munificentiae monumentum, ac familiae decus sempiternum. Reperio eductos hoc anno ad nolim studia adolescetes Collegij trilinguis decimo calendas QuintiIes; nam illud quoque Collegium fouendis literisinstituit Cardanalis. Et
quidem debueram in annum sequentem hanc rei m moriam reijcere, tunc enim conditum fuisse Collegium tradunt monumenta: vcriim quia candidato Iatinae limguae vocavit hoc anno Olgiatus ad nuentum , prospecturum me legentium voluptati opinor, si narrationem praecipiam, cum annum venientem sibi totum fere a si
rant Academia Graphidis , & pretiosa opificia tabularum. Cum igitur fructus uberes ex Ambrosianis semianibus
133쪽
BIBLIOTH. AMBROS. LIB IN. a o Irubus colligi intelligeret Federicus, facturum se erepublica censuit, si alia lubinde semina in eodem agro sobolescerent, cultorum ritu, ne mendaces postea fundi, aut egente'. sena inis colentium incuriam accusarent. Itaque Collegium instituit adolescentum, quos Alumnos appellauit, mandando praeterea Conseruatoribus. de Doctoribus Bibliothecae . ut spectarent, si qui ingeni, prompti,
aut in Collegijs urbanis morarentur, au talibi indolum, suam proderent, modo ne desultorijs essent animis. Ascripsit vero Borromeus Alumnorum albo Hieronymum Aliserum, Franciscum Riuolam, Petrum Antonium Bru-gnotum , Mauritium Bimium, Ioannem Petrum Puricesium, Franciscum Bernardinum Ram ponum, Fortunatum Raulium , Iacobum Philippum Butium, Ioannem Donatum Ferrarium , & Nicohaum Pelligarium. Porro v t gra stirentur ad nobilium Iinguarum scientiam, alterius item Collegit author fuit Carainalis,quod a Lat ni. Graeci atq; Hetrusci sermonis scientia trilhague nominauit . Suas deinde in classes cooptauit singulos adolescentes , prout natos eis facultatibus nouerat, conditis quoque legibus, quae statos conueniendi dies indicerent Collegis, ac scribenda pensum imponerent; annumerahantur autem a Federico, non ut elementa, praeceptaque earum linguarum discerent, verum ut intima, atque occulta scrutarentur. Quos linguae Graecanicae addixit Car-drnalis, rem rimus hos sere. Donatum Ferrarium. Iosephum Rassium, Carolum Antonium mucrium, Octauium Ferrarium , Ioannem Baptistam Argentum , B ne itum Arrigonum: quibus adoptauit ei tam alios, videlicet Ioannem Baptistam Roueram, Alexandrum rimuscam, Ioannem Baptistam Cossam, Carolum Carc num , Carolum Dardanonum , Carolum Franciscum, B signorium , Francalaum Hyacinthum Arrigonum ,
134쪽
Antonium MoZZonium , quorum scriptiones seruamus adhuc, cum in Mediolanensi Semanarici audirent Quhrinum Doctorem eius languae. Qui Latini sermonis
decus ab interitu vindicarent, vocali sucrans a Borr
Carolus Albricius, Iulius Caesar Moneta, Franciscus de Domis, Marcus Aurelius Sampsonavi, Ioannes Baptista Camoniis , Oliverius Maruchellus , Fortuna tus Baulius, Ioannes Baptista Naua, Horatius Landus, Hieronymus Bonsalius, Ioannes Antonius Castillicinaeus, Bartholomaeus Argentas, hos deinde ante signanos habuimus eius linguae, eosque primum O latus Bibliothecae Praefectus, atque Princeps huius agminis conuenire iussit hoc anno scriptionibus compluribus d latis, quemadmodum argumema earum tradiderat G-giatus . Alios sibi vendi auit lingua Hetrusca, maIores in Gai ..is incia natu, Franciscum Rmolam, & Carolum Villam,Canomeos Aedis D Thomae in Terra amara remanet id nomen, quod sontes in illius area laqueo punirem tur Ioannem Baptistam Villam Canonicam fani Diui Ba-hulae, Iosephum Aliserum Canonicum Basilicae Protoma tyris, Franciscum Bernardinum Ram num, Archangelum Brascam. Si quis autem attente Collegii realinguis institutionem, atque Alumnorum delectum expendet. m. abitur primum ingenium, mentemque Borronacei consulentis sic eruditioni, ac scientiis, tum vero hoc agmen hominum commendabat, quos eduis pollea lucubrationibus, &gestis honoribus summis ire per ora ciuium audimusciatos laudibus, etiam cum eorum aliqui luce fimuntur, aut virtutis immortalitate rediuiuos, quos
dira necessitas nobis inuidit. Et quidem reliquae adhuc rabulae indicant nobis proposita renue aliquibus Alumnis
scribendi argumenta,atquead lectos Cenises ad exploram dra lucubraetrones, collat sque inter se animaduertendi
135쪽
certamine, ne censurae seueritas male lanas seriptiones asmitteret Hieronymus Alifer acceptissimus Federico, quemadmodum nos ex literis Borromaei ad ipsum fi ruentius missitatis coniecimus, scribere debuerat de M iolanensi Basilica Apostolorum Petri, & Pauli, non ea quidem, quam in Regione Tonsa urbis c uitae B nedietini colunt, verum nobiliore alia, quam siue MO .. nas Archiepiscopus, siue Ambrosius excitarit snam ea se tria iii ambiguo est) celeberrimam suisse constat ob exu- ετ uias Apostolorum, & Nazarii Martyris ibi recond itas, .ri
ac Saenae potentissimae scemin arguate, quae marmo- ne libycostrauit templum, cum Mediolani una cum v l- fro Stilicone consideret. Tradunt inde scriptores Apostolorum primum, Nazarii deinde appellatam Aedem 2 ina. ia mk0
quamuis Ambrosius illam eandem Basilicam vocaverit si πιι Romanam . propterea quod in ea regione urbis sita sit, . . .. quae Romam ducit. Claruit etiam delubrum illatis in Modin aras complurium Diuorum corporibus, & adiectomystarum Collegio diuite copiarum, quas putamus a Gulielmo Bocardo cive donatas. cum ille agensferas Matrinniam corpus diu inter siluas delitescens reperisset; nam ager uostmodum, in quo essedit mortales eremicolae exuuias, fandique affines sunt in potestate Canonicorum.
Collegi j istius aedes illic prius steterant, qua Franeistus
.Sfestia magno sumptu No oeomium extrux Ie anno MCD ELVI.; verum in sedes Virginum migrare iussit Canonicos, quae proximum Agathae fanum tuebantur, Monialibus eo .ιIM in liam alias sedes eiusde Diuae prope crenobis Augustini in Re-zzaz Tgione Noua inductis. Hoc altero postea sublato Vestaliii M domicilio superfuit Augustini nomen atque ara in eiusdem Aede posita est Agathae ad coenobis veteris monumentum.
Francisc iuolae marulauerat Cardinalis, ut Grammaticae Abyssiuae operam suam impenderet , an obsecutus fuerit
136쪽
fuerit Federico, nonsatis scio; illud quidem compertum mihi est Armeni sermonis doctum fuisIe Riuolam, ac postquam voces omnes illius linguae intulisset Latio. Crammaticas institutiones absoluille : quae omnia denique prodierunt in public um . Mauritio Bimio contigerat Conciliorum cura, quae in Italia sunt habita, colligendo
nimirum singulorum monumenta , ac in unum veluti corpus rerum omnium partes ,& membra conserendo; quae autem vera, ac legitima Concilia. quae adulterina, significabat Franciscus Bernardinus Ram ponus. De origine, & incrementis Bibliothecae, Collegi jque Ambrosiani Fortunatus Raulius, vir disertus, cuius memini initio Operis . scribere aggressus fuerat; mors praepropera eripuit nobis hominem , tristi literatorum hominum fato, quos raro senectus expectat. Arabicum codicem Alpharabij, manu descriptum, tradiderat Borromaeus Iacobo Philippo Butio, ut donaret Latio: agebatur in eo de legibus,ac elementis musices ; haec autem studiorum auspicia placuisse maxime Cardinali argumento est, nam Burium postea , & Ioannem Donatum Ferrarium in Collegas
nostros cooptauit, quemadmodum trademus, is vero Ferrarius cum sermonis Graecanici scientissimus esset, iussus a Borromaeo lucubrationes Graecorum reddebat latine . Vt literatorum oculos subirent lucubrationes
Antonij GeorgijBesut ij. curam eam Cardinalis Nicolao
Pelligario commiserat: isque respondit votis Borromaei, castigando, & vulgando opus hominis. Porro Besutius ille non obscuro loco ad Lacum Vrbanum natus, cum
altus, educatusque fuisset a Diuo Carolo, decessit de vita in aula Federici, atque ex consuetudine herili postquam singularem prudcntiam hausisset. instituit suis lucubrationibus milites, expendens loca plura Polybij, ac aesaris, quae ingenia ad legendum invitent. Vnur
137쪽
praecipue mirati sumus, dum illius librum volueremus , etenim Federicum Aenobarbu ciuitiae nota liberat, neque ab illo Mςdiolanensiu urbem superiniecto sale dirutam,verum excisa modo moenia ac domos eorum docet,
qui Guelphis studαet; quς omnia licet aduersentur scrimsoribus nostratibus, atque exteris, conatur tamen prO-hare coniectitris . Vt scriberet de vocibus rassicatibus Hebraici sermonis, demandauerat Borromaeus prouimciam Brugnolo. Neque postrema fuerat propugnandae religionis cura ue Spartam illam tuebatur Ioannes Petrus Putacellus , elaborando controuersias , discutiendoque mysteriorum caliginem,quam haereticorum impudentia mortalibus offuderat. Ostendit nobis exaratas manu controuersias illas Augustinus Puricessus Laurentianae Aedis A, Aipresister, atque alia doctissimi Patrui sui monumenta nondum a typographis tractata . Porro aetatem pene omnem transegerat ille maiorum discipli narum studiis, langa Philosophiae, ac Theologiae conjsuetudine avocatus pene a reliquis facultatibus . qt propterea cardinalis controuersis conficiendis prudenter admouerit hominem, volente Minerua facile scripturum. Reliquam vero aetatem affectam senio ad amoeniora st
dia conuertit, monumenta videlicet urbis vetera tradendo , exoletas iam vetustate memorias Diuorum excitando, vindicatis itidem ab iniuria criminis sanctissimis ciuibus Arialdo, & Heriem baldo, agens praeterea dα templis, ut narrauerant tabulae, ac coniiciendo, disputamdoque assequi potuerat, eaeque lucubrationes iam prinium subiere. Fregerat denique mala aetas hominem maiora etiam molientem ; nam animus erat squemadmodum no obscuram antea dederat significationeὶ non modo fanum Ambrosij, &Laurentij illustrare, eiusque mystas, verum caeremonias , & ritus hosce Ambrosianos,
138쪽
quibus facimus ad aras, ac psallimus. Placuisset quidem id operis eruditis hominibus; nam cum Romanorum,
me. .me, δε ac Graecorum moro teneamus, nostros plurimi igno
ia G. rant, ex quibus tam en multa decerpta sunt, atque illata in Gregorianos moisos, sacra praecipue carmina, & preces . Plura quidem tradidit Collega noster Iosephus.. δε λώι. Vicecomes, cum Liturgia ritiis persequeretur , laque
- u ad hoc opus iusto volumine aggressurum est pollicitus :promissa tamen m inim e seruauit eundem quoque laborem iussiis a Diuo Carolo exhausit Carolus a Basilicari, tau 2 M tri Nouariensium Antistes; nos istasse s modone mala corporis coeptis obsistant) cuncta tradere instituemus. .
Haec igitur studia praebebant alumnis iter ad Ambrosiana Colligij decus , nam ad eam messem subolescebant. Ex Collegio autem trilingui prodierunt illustres doctrina
viri, Octauius Ferrarius cooptatus postea in nostros Col- Iegas, Bonetius Arrigonus, Franciscus de Donias, Hor tius Landus, Ioannes Baptista Rouera, Hieronymus Bomsalius, Ioannes Baptista Naua,& Bartholomaeus Argen να- a tus. Reliquorum par decus; Ioannes Baptista Villa maiores urbis Baslicas, ac vetustissimas quaiq; Aedes exornauit, indicata singularum origine .condi toribus. atque sacris exuuijs templorum, monstrando praeterea preces
ad conciliandos in septenis delubris Diuos, stata eorundem nomenclatura . Comparauit deinde in calce libri Insubres cum Quiritibus , docens Mediolanensem urbem appellatam merito Romam alteram, quo nomin quondam Constantinus Byzantium insignivit. Hunc sane titulum, ac nomen praeferebat olim Mediolanum , propositis extra moenia versiculis ad commendationem, ac terrorem urbanae magnitudinis, qui Thebis, atque Athenis maiorem esse urbem indicarent, & genti-
τα ' bus metuendam , verum siue Galeatis Uicecomitia odium
139쪽
BIBLIOTH. AMBROS. LIB. III. Io
odium fuerit erga Patriam, siue adulatio erga Ticinem ses, ne arcis munitissimae substructionem iniquo animo paterentur, siue utrumque, marmor illud gloriae Mediolanensis Papiae ad caput pontis, qui Ticini ripas iungit,
in pariete inclusum est, nec praetereuntium oculos adducit. Ordines item religiokrum hominum, di militum recensuit Vatias persequitur autem singu lorum initia, &incrementa, docet quinam fuerint authores instituti, quae ratio, ac leges, quo anno unusquisque ordo πω dierit, aut inter crit, describendo praeterea vestium cultum , seu cophaea S , tum atratos , candidatosque , &Agnipedes, arctoque ine constrictos canobitas, ut Ordinis indumenta, aut monstrauere M peri, quemadmodum Dominicanae familiae, aut conditores coetus inuenere. Postremum hoc opus nondum typographos conuenit
Ambrosiarue Bibliothecae scrini, contentum. Idem scribendi genus delectauit Ioannem Antonium Castillio natum Curionem Aedis Vincentiam, amantissimum perscrutandae antiquitatis virum . Scripsit primum de Aede sua, ac urbanis Curijs rimatus diligenter singula monumenta, quae Ticinensis Portae confinijs circumscribuntur : praetreea superstitiosae religionis exuuias.&Iapides indices vetustatis collocauit in parietibus Vincentianis, substructa domi quadam veluti antiquitatis officina. Aliae itidem Iucubrationes satis significant hominis voluptatem inscribendo; nam siue ea aestimemus, quae de templis urbis, sue ea, quae de Regibus Angleriae, ac deflagrionibus exarauit, singula redolent anti' uitatem. Sustulit Castillionaeum lues minime tamen immemo rem instituti sui, & Bibliothecae. Quippe membranas suas Omnes, aduersaria, ac quidquid scripserat, forulis Ambrosianis legauit, meditamenta videlicet, atque absolutam structuram lucubrationum . Politiores literae
140쪽
e ω T. I tenuerunt nanciscum Arrigonum acceptum Musis ob aciem ingenij, quae in illus lucubrationibus vibrat. Commendauit etiam hominem Graecanicae linguae scientia, unde Atticae ubertatis elegantiam hau sisse censemus. Maiora secutus est Oli uerius MaZuchellus, virliteratissimus; fuit enim hominis ingenium ad omnes artes, Mscientias faetum: siue enim amoeniores literas specitem us, siue Philosophiae . ac Theologiae utriusque interiorein. notitiam, calluit omnes apprime, qua dicendi copia, atque habendarum orationum suauitate , qua vi qua: Letia arguendi, & facilitate nodos explicandi. Certe i sus nomen saepissime in Theologorum scholis commendatum audiuimus cum ij sua effata nobis adolescentiabus traderent; quae res placebat maxime, quod obaeratus essem Mazuchello : is enim me , & sacra ornauerat toga, & alia ante omnia mente voluentem Seminariensibus Musis formandum tradiderat. Concidit superi ribus annis : secutaque est hominem mortuum fama. quam liuorsuperstiti negauerat ue hoc virtuti contingit , ut
nitens multorum oculos perstringat, eam vero caecitate
abstergat, cum sua lumina moriens condit. Claudit agmen Alaxander Perlasca, cui Latini sermonis traditos 1 octauius Ferrarius pater eius Iinguae in Patauino
Gymnasio viris doct4ssimis est professiis. Ego enim ad Iaudes Alexandri scribendas alienam prius fidem implorare debui, quam meam, ne familiaritas uadorti obesset. Si quis tamen Iucubrationes ipsius permultas amet euoluere, puram putam ubique Latini seri nonis elegantiam suspiciet, eumque unum assimi abit aurea: aetatis
facundiam posse reuocare. Sane cum Iuteo hoc seculo lange pines barbaricastimoniam Iatinae linguae violent, quam olim in Latium irruperint, mirum est quosdanti meliori luto fictos fuisse, qui intermortuam latinitatem