장음표시 사용
81쪽
AT A nobis est planta anno i 62o ex Indicis quibusdam seminibus, quae racematim breui pediculos vel . simul coherebant, baccarum Lauri vulgaris formam habebant, verum non rotunda erant, Sed obl5giuscula,& parum acuminata paruae olivae figura, ab extra nigra, rugosa,vi Latiri baccae, statim autem Lauri speciem esse indicaui. nata planta breui in magnam altitudinem adoleuit, folia autem odore dc figura Laurum nostratem non parum immitabantur, quod primam opinionem meam auxit, unde Laurum Indicam appelhare nunc libet Itaq. folia insunt quodammodo in te Lauri vulgaris, Regi dicti media, vel potius cedri folijs similiora, non enim ita dura, de lucida sicut Lauro. colore sunt subviridi, Hycme qua sim vetustiora, casura iitri ne scunt , ac rubenti longitudine aliqua excedunt palmum , alia semipalmum tantum aequant, latitudine cro nonnulla sex uncias excedunt, mediocre folium appingi curauimus. Mansi folia amariuscula primo sunt, postea cum dulcedine pauca, mucilaginosa, Modorem noli ratis Lauri referunt foliorum autem pediculus, qui crailior est, atq etiam ramorum lignum siubdulcia sunt sed mirum quanta mucilago more sentiatur viscida, b lenta his mansis,id nulla alia in re unqua obseruaui, quanat is vltra mille planta degustaverim . Sed neque talis apparet via
quam mansis communibus mucilagmosis seminibus, Ut Cyton Iorum ,,
psiiiiij, nec radicibus alteae, c. quod V mu abile mihi apparuit sic notatu, Maliena consideratione dignum censui ex hoc enim forte aliqua vis recondita tam admirabilis plantae inuestigari posset. Et quide Petro Castet. Medico eruditiss. in animum cecidit yr ex decocto folio rum . loco syr. de altea, asperitati gutturis,dc Vocis fortasse prodesse posse. hucus' apud nos florem non produxit. Dubitauimus aliquando cum Viri Bolanicis Exuditist 1inis, an essest Cinnamomi, seu Cassiae, seu Cannellae planta, nec laevi coniectura nam ex Gai Zia ab orto Cannelbe arbor est ijs Lauri quirim colore , sed forma ad Citri folia aeredὸnte Franciscus de Tamara scribit. . feto muris
poli muc, laginosa. Contemtra P. Castelli An sit planta
82쪽
nellam arborem ella lauro similem. Frtillus can-nellae. Cannellae quaedam specie mucila, ginosa. Cannella Laurus est Indica.
Folia Cassiae qualia uios Cortex Clusio alla-
Alter cortex eiusdem. Cannella Iauaica.
Erythraei cinna nonni arbores, O Lauro maris enta interclum operta iuueniri.
Lh: d.de dare en in nauigatione sua scribit Cauneta arborem Durum proxime rcferre, praesertim soli', item baccas lauri modo fre, Id minores, candidiores Odoardus Barbona testatur fArborem Cannes ae se lauro similem 1ilcm affirmat licue cus praeterea Petrus Clea a parta 1 ChronlcIPer uani cap. 4 O. Franc. Omara in Historia generali cap. 43. Ausulimus Carate lib. . illo Pertianae cap. r. Cannellae arborem dicunt esse folio laurino Christ. Acolla Folium Lurino simile elius tamen colore dilutiore in ninis si iccum . Praeterea Nicolaus Monardes in nouo Orbe nasci Catanellam retulit, sifolia habere laurinis similia dixit nostra autenT arbor folia lauro, ac cedro similia habet. Secundo ex Gargia fructus Cannellis niger , rotundus, uellanae fere magnitudine, aut exiguis Olivis similis. Gomara vero, Cara te, P. Cie Zaci dicunt fructu esse racematim coherente Acosita fructum maturum, nigrum,ac splendentem dixit. Tertio, sapor mucilaginosiis, qui est in nostra Planta videtur etiam adessem Cannella quadam nostri cassiam legitimam putant, Z in mandendolentor ciui clam sentitur . sed alterius generis plantam esse conuincit semen ipsum a ne ipsi fatum non multum tamen a cannella dissimilem , esse plantam centemus . na Lauri speciem aliqui facultat, ut Caelalpmus, Card.:nus lib. 8 de ubi pagoo 3. Cinnamomum ait Lauri arbori bacidat simile est , folia iijs, truncus trunco ira ilis, si quod humilis e L in late tDii dissunditur sed is cinnamomi baccae L uri baccisci veruntamen illae his minores punt, ζ' candicantes . Vnd. licet conniectari Arborem unam si s sed gionibus dum distingui. Huic tamen pluribus obstat Scalig. exerta 1 4.
qui legi poterit de Cassi odoratis oli)s, simile ouid videtur scripssisse Diosc. nam ait: flijs piperis . folia autem Piperas, ex Garria sunt mali Assiri emgie, cicon apud Clusium spectari potest . immo praestantior
Cassia apud eun i cm Dioscorid vocatur Daphnitis a Lauro, qui Graecea Das i iii id , rgine in Laurum arborem conuersa. AEqtiando sui picatus sum corticem illum, atq etiam arborem ii qua loquitur Clusus EXO lib. . cap. i. conuenire cum nostra Lauro. nam sol Drum trit odor Latmnorum folio mo odorem aemulatur , sed istis Junt latior. , Vina: viridia Demcle suspicari etiam pollumus, an Cortex, de quo Clusiu cir capci dubitat an sit Cassia Veterum, fuerit ex nostra Ardoro ait enim e liquo temporis θatio ore retentus hic cortex, praeter acri momam lentorem endam abere deprehengebatur id autem suspicari me inducit maximus in mandenda nostra arbore lentor deinde subdit Clusius de Cannellaiauaica . Eius odor eaeiruus, imo pene nullus sapor, q*
in vitiore auiae G aut tu cortice no o descripto in quo tamen mundendo obseruaretur qui am N ut omo itas, quae me summis tantῖm digitis
83쪽
admotis inhaereret quodammodo glutim inHa diniendi posset. iuuilinodi lentorem ego obseruaui in siccis etiam folijs nostris, quamuis magis in viridioribus sed nihil certo assirmare audeo Sed pol quam in Cata, Cinnamomi, cannelhaementionem incidimus, de his opinionem meam non silebo . Quamuis enim plurimos legexim assirmantes Cannellam vulgo dictam, esse antiquorum Cinnamomum,inter quos Garcias ab Horto. ijs tamen multiplici de causa sub- Dibere nequeo. Vnde dico nos destitui vero cinnamomo, secaniae iam vulgarem non esse nisi Antiquorum Graecorum Casiam ligneam :cum autem plurium fuerit specierum Casia, ita etiam nunc diuersarum specierum annella reperitur. Prima ratio est, quia Casia antiquorum Cortex erat, Cinnamomum vero lignosus surculus, dissicilius a cortice separabilis. At cannella vulgaris cum sit solus Cortex , sola Casia erit id probabo clarissime ex dictis antiquorum , cinnamomi siquidem attributa, in nulla cannellae specie reperiuntur. Secundo Dioscor. c. de Corallo Corallum laudatur ramosissimum, cinnamomisitura, seu ricis firma si vera sunt Diosc. verba, debent conuerti, de cinnamomum debet esse figura coralli sed ubi rogo, est in nostra cannella forma, de figura coralli, id est ramosita. in nulla cannella reperitur, ergo nulla cannella habet figuram cinnamomi, igitur non est Cinnamomum. Tertio Gal. 1. de antid 14 EI Carpesium herba P appellatogenere Hmilis . deinde Tenura autem quaedam Carpesij sarmenta cinnamomi mirgultis similia sunt. Si igitur quae aequalia statini tertio, etiam aequalia inter se Cinnamomum, Carpesium, S Phu similia erunt a Phu ex Diosc. Ex obliquo illosa in nigri reatri,aut iunci modum de ex Oribas habet adnastentes radiculas exiguas , ut iuncus odoratus , aut veratrum nigrum inter se complicatas nulla video in vulgari annella sarmenta, nulla virgulta, non uinc formam , non radices complicatas ergo in nostra
cannethi nulla adest carpesi similitudo, proinde neque Phurimilitudo .si vero horum similitudo non adest, neque aderit veri cinnamomi similitudo ob id negandum vulgarem cannellam esse antiquorum
Quarto at i de Antid. 13 Supers ut adhuc ibi multa vasa lignea, quaevari cinnamomi pecies continent, quar m nuta tamen eluti truucus , ruramst plures diuisui, multum attollitur essed bellabora figuram per se fert, immo ero amaseni, quod λcreta ad nos defertur. Hic docet Galenus in illis vasis cinnamomi , tunc temporis nullam contineri integram cinnamo- planiam , nec etiam valde magnam, ut quae velut truncus in ramos plures
Prima ratio a cortice. a. ratio a figlira coralli 3 ratio a G
84쪽
Ab Hellebori, vel Dama sontifigura .ratio a pluribus virgu
6.ratio, quin ramusculu.S non cortex.
7.ratio, quia ramosum cum radicib.
plures diuisiis attollatur, seu coralli figura: id accidere voluit ob Imperatorum post Antoninum incuriam,qui deficiente optimo, de primi generis cinnamomo, nouum, Moptimum habere neglexerunt, quod igitur reliquum cinnamomi remanserat, breuius erat, tantum Helle
bori vel Damasbni figura . At qualis forma Damasionis ex Diosic ELI
radicibus tenuibus, it et eratri nigri in nostra autem cannella non selum nunquam spectauimus notas optimi cinnamomi, f truncum in ramos plures diuisiim sed neque notas deterioris L formam rad. hellebori. non blum paruitate, o tenuitate, sed neque etiam ramusculorum plurium simul ortu, de coniuriectiones ergd nostra cannella caret notis, figura , tam optimi, quam deterioris cinnamomi.
Quinto Galenus kibdit de illis cinnamomi reliquijs. aeuis autem
ei amomi ecies ab ina radice, ceu strutex quidam paruus consurgit, emittit'. Lec sex, illa septem Frgulta , vel paulo plura, paucioraue, non aequali tamen omnia longitudine sunt, WV rum , quod maximum est, pedis Romani dimidiumn excedit. Sed quis unquam ex nostris tale cinnamomum vidit quod tamen non erat Optimum eo tempore putatum nostra quidem cannulla
reperitur ultra duos pedes longa, sed cortex est vacuus, non virgultum in semper unitas sela, nunquam associatio plurium spectatur ab
Sexto, Cinnamomum ramusculus est non simplex cortex . Galenus
arborem esse primo dixit, quam non equidem fuisse valde magnam, existimo, etiamsi arca magna esset in qua integra arbos Romam delata fuit Arca enim cubitos quatuor, medium longa erat deinde ait Galenus. Ex hoc cum accepissim ramusculos aliquot apud me despoui. Ex quo patet cinnamomum fuisse ramusculum, non soldm corticem qualis no stra cannella, quamuis pro optima habita Septimo,cinnamomi ramositatis testis est Dios qui scribit. cinnamomum Mostliti eum praeferri te ibus ramulis ac frequentibus nodis intum deinde ut optimum nosceretur, sic monet. vebit ab radice surculum. tertium genus seu licosium dixit. Quartum autem genus magnam habens radicem. Quintum ver densa radice firmatum cui si abscribit Galen de Ther ad Pisbn. a. non magnum radicem habens deinde de Mosilitico. irgasparuas, o subtiles, ramos densos denique autem alti aeuis autem cinnamomi species ab νna radice, ceu frutex quidam paruus consurgit, emittit . hac sex, illa septem mirgulta vel ut plura paucioraue me nec renuit Plin. lib. 2. c. 19. Ipsefrutex duorum cubitorum altitudine ampli musta miq. minimu , quatuor digitorum crassitudinis, statim a terra sex digitis burculosius, arido imilis , deinde ait. Praecipua bonitas mirgultorum tenuissimisyartibus, ad longitudinem palmi secunda proximis breuiore mensura, atq; ita
85쪽
brdine . Nisi murn, quod radici s proximum, quoniam ibi minimum corticis in quo imma Vatiae . ad causa prUer tur cacumina, bi plurimus comtex . ita pater ramosum tenue fuisse antiquum cinnamomum cuius nullam holam habet ossicinarum cannella. Octatio, si decolore loqui voluerimus, habemus Galenum loco cit. sic docentem colorem denique talem habere, qualem si quis lacti nigrum colo-rrim admisceat dique caerulei, quem morant, aliquantusum addat profecto hialis modi color in nulla cannellae specie conspicitur sicut nec color a Dipsc tradisus, scilicet Nigrum ex minos in cinereum vergens deficit igitur cum reliqtiis etiam cotiditionibus cannelliipsi color antiquo cinnamomo tributus. Iure igitur dicimus, nos carere vero antiquorum cin amomo nam in cannella ubi est cinnamomi radix in terra certe
relliecta est. Vbi similitudo doralli; ramos' ubi similitudo radiculi tarpes j;1 el P Damasenij, vel Hellebori ubi sunt sex, vel septem virgulta ab una radice ibi denique color veri cinnamomi H Pt in c fisideremus Dis scor testini cinnamomi caput sub nulla his is,ecie te poss-cernemus Etenim Mosiliticum in
nimomum esse nequit, quia coloiem non habet cannella, quem scripsitoiose 'n uenien uos ianios his nodos, a quo velli ab radice breuius nequit insuper desideratur odor rutae nec non sapor qua-dai enu falsus sisesnhque species est aliquantum a Mosilitico distans. neque item 3 non enim nigrum, neque fructicosima, seu ramos L. neque 4 fingosum candicans, aspectu tuberosum, magnam habens radicem . denique neque s. densa radice firmatum . ecce cannellam non esse ullam cinnamomi speciem. Neque etiam dicere possumus esse Xylocitanamomum , sebi lignosum cinnamomum . nam hoc est sarmenta longi seu ut ait legit virgulta breuia robuctaq frens concludamus ergis cannellam officinarum cuiuscunq sit peciei non posse esse, nec
Addam apud me esse baculum ex verae calthella arbore, quem salicis esse diceres, ut non inepte Theoph. cassam Amerinς salici conmparauit)ὶQngitudine quinque palmorum, crassitudine pollicis, intus ligno leuissimo i quasi sponsiosi, Lalbo, uaodoro ic insipides extra nodi pau-ςi, parui,&inter se distantes spectantur, cortex est tenuissumis, de Vniςus, intiis leuis, extra rugosus, quasi salicis modo, color rufus do similis silici moti dolore cinere uti illud Mati scabrosus, cum aliqui bucia iaculis paruis, nigris odor nullus sentitur; sed cannelta esse lignum clare ostendit ipsti cortex, qui quamuis tenuissimus, iussam cani el-ta ciena praeses erat tamen mansiis ipsissimam annellam esse mani-
Apud aucto. rem baculus ligni annel
86쪽
Auctores nobiscum sentientes. Auctores co-trari sentietes ad nos deferri cli)namomam, Solvitur eorum ies Onsio.
Respodetur Theophr. Opinio no-
eruditissumit, ut ait cona. in Diotc. Monachi in Mes Io Monarii lib. 6. epist. 3. de Theriaca de lib. s. epist. i. B. Marantha lib. 1. Theriacae Thetietus abj. Contra tamen non paucos sensisse lego, qui cinnamomum ad nos fer ri cum cassia, de cannella mixtum scribunt, ut Fuch. lib. de comp. med. Arimatus Lusitanus in Diosc. Aiad Caesalpinus lib. de Plantis Lacuna lib. i. c. 13. Garzias ab Orto lib. r. cap. 1 1. C. his ius incom. N. Monardes cap. 23. Costeus in Mes com de eleet cinnamomi. Scaliger de sub exerc. 14 . Franc Ahexandri radio . Apollinis Nicol Stelliola de Theriaca Euangelista oti adram de Theriaca c. 1. Ἀα. alij Sed allatas a nobi rationes vellem selisissent nec satis est, quod respondet Costeus nihil referres, quod nudus sit cortex . quia Indica commentaria cinnamomum esse asserans . non sussicit, dico, horum au χ0ritas, sine ratione sed addit . non poste negari cinnamomum esseli ignotum virgultum, planta enim non est, nec cortex suae ligno. an 'en cordea cinnamomi olim expetebatur . teste Theoph. s. de Histo. Plant scribente cap. s. non in ligno, sed in cortice gratiam esse, proptereaci quod radici proximum est, quia minimum corticis plurimum autem ligni habet, esse deterrimum sit nam vero cacumina plurimum corticis, de ligni parum habentia esse laudata. Respondeo no negandum maiorem, vel potius totam odoris gratiam in cortice resideres tame ex quo colligat Costeus adhiberi blum cinnamomi corticem no video.
ham si selus cortex a ligno separatus in usu fuisset, ad quid electio hae
cacuminum' nam deli Dratus cortex quamuis infra tenuior, supra cras sor spe staretur tamen totus esset cortex. non efficeret illam disserentiam a Theo notatam ego vero censeo totum ramusculum cinnamomi in usu fuisse cum cortice, ligno, sed quia cacumina ob crassiorem corticem, ac teneriorem, de lignum nondum induratam odoratiora, sapore acutiora erant, ideo magis expetebantur cacum n prope radicem vero quia lignum reuerat cortex attenuatus erat , deterior pars ea habebaturi sic in nouellis surculis cedri vel lauri digitos longis, cacumina plurumum corticis habere spectamus,
tenera, odorata tota ac tota aromatica deinde verbium creverint,
medulla interna in lignit obduruerit, seli cortici tenuiori estecho, remanet Odor , ac sipor sed in his cacuminibus sciendum etiam dissicillime corticem a ligno posse separari ut ego tentaui in nostratis vulgaris lauri surculis n0uςllis . sed nec ab ullo Antiquo scriptore colligere potui, cinnamomum decorticari, nec a Diosc. nec Galeno Theoph. immo Plinius mihi fauere videtur qui lib. 11. cap. o. Cassia nascitur crassiore se
mento tenui cute, verius quam cortices quem contra atque tu cinnamomo leuari
87쪽
ον exinaniri pretium est deinde agit de modo corticem auferendi sitaque in cortice leuando contrὸι atque cinnamomo agendum est, non , Iimiliter ergo non auferendus cortex acinnamomo. Sed haec satis.
hoc addam in meo baculo e cannella, seu cassia . corticem esse valde tenuem, inicum dc manifeste apparet non fuisse ablatum alterum corticem unde nescio quid dicant i , qui duplicem inesse cannellae corticem dicunt. At in meo baculo cortex tenuissimus est, ino crassus, ut cannella qua utimur, sed adeo tenuis est, ut a ligno dissicillime separari queat, at sapor cannellae acutissimus, cannellae baculum esse manifestat quare imaginor corticem, qui adfertur,non esse ramorum, de baculorum, sed caudicis veteris . veluti e subere arbore cortex aufertur a crasso stipite non a ramis.
89쪽
Paulo ante Dicam me habere cannellae baculos aliquot, cortice tenuissimo praeditos, sapore suauissimo, aromaticoq. ut Optima cannella. iconem curiosis ost endere possum tantu. Sed ad me accedentibus, vel ad
praeclarissimum, eruditissimumq. Virum P. Casteli cui dono dedimus huiuscemodi baculos aliquot ad IllustRC., Reuerendisi O metiri Principem , card amplis . Odoard Farnesium , ab India, inter alia rarissima, transmissos Sed folium etiam canellae pingi curauimus, quod similitudinem magnam habet cum folio indo, seu Tamalas atra Clusij, ut utrius . picturas conferenti patebit, unde aliqui decepti sunt opinati idem esse, ideo Garaias lib. I. cap. I . Scribit Franciscanus quidam in Aethyopia gigni, sibiq. datum esse, cum in criptione foliorum anneta . Sed valde haliacmatur. Non in Methyopia nulla est cannelia arbor, nec'. numsimilitersieri autem poterit, mi ad eum mi Iasint annelia folia cum ipsa cannesia ea enim non multi ci folio disserunt Indo , nisi quod cannelia filium anguntius, minus acutum es, tribusi'. illis conis sine neruis caret quos fisum Indum habere diximus. Ego assentior folium cannellae, S: Indum dictum esse diuersia. nam vulgare folium indum, ut ego degustaui, clusus etiam refert, lauri folium gustu refert, at cannellae folium sipore suo cannellam ipsam representat , ob quem refelli nequit. Sed assentiri nequeo Gar-Σiς dicenti, folium cannellar,tres illos neruulos non habere, nam meum
folium illos ostendit. christ. Acosta Aphricanus scribit cannella filisi tribus neruis insignitum, Uc. Sed de cannella satis,unum admoneo folium nostri lauri non habere illos tres neruulos:& folio cannellae mansum,vel etiam solium Indum, non habere visciditatem illam.