Collectorum medicinalium libri XVII. Qui ex magno septuaginta librorum volumine ad nostram aetatem soli pervenerunt / Joanne Baptista Rasario ... interprete

발행: 1554년

분량: 769페이지

출처: archive.org

분류: 약학

101쪽

lestia expurgat:. moibisq; ilioracis, pulmonis mirasce conducit ij qui succum crassum aceruant ulna te nuta conueniunt. quod si frigidi quoque humores illi fuerint, tenuia, antiqua, cum acrimonia conserent Vmum uero aquosum ad humorum ex pulmone eductionem aptum est, roborat enim duccos humectat, secat mediocriter . Vinum dulce in morbis acu tis, ueluti in peripneumonia, pleuritide, cum iam sit facta concoctio, ad puta elicienda est accommodatum a

in quo plurimum seri sit, minime periculo

sum est , etiam si semper eo uesicare quod uero ei parum, caseiq; multum habet, non tutum est ei, qui in eius usu longo tempote permaneat renes enim calculo obnoxios laedit, decoris obstructiones facit in iis, qui in hosce moibos facile possint incidere palmulae sunt iecori, spleni inflammatis noxia',ueluti etiam ficus, non aliqua propria praecipua earum facultate, sed communi omnium dulci una ratione omnia enim dulcia henenis iecur obstrueta, scirrho laborantia laedunt ipsae uero suapte natura neque obsunt, neque prosunt uehementer additae uero iis medicamentis in quibus abstergendi, incidendi uis est, non mediocrena utilitatein aster ut aqua mulsa incommoda est ijs quorum uisicera in tumorem elata aut sciri ho aut Cedemate, aut inflammatio ne laborant qua loquidem mel suapte natura in biliosum succum celeriter mutatur Papaueris semen ea retinet, quae ex thorace prodeunt palmulae pingues, dulces obstruunt id quod uirides magis faciunt pi aeterea omnia liborum genera. quq extimila conficiuntur, obturant, senem avo ent, lapidem in renibus faciunt. idem efficit triticea farina ex lacte alica etiam incommoda est ijs, quorum iecur ob

structum est . quibus renes sunt lapidi leniando ido

nei uinum dulce obturat, uiscerum tumoribus incrementum addit.

102쪽

I Rc a tarde trossunt. C A P . TXVI. T A Rim transeunt omnia, quae ex trijs, simila conficiuntur fabre si ictae, panes puri, lens detracto cortice, cerebrum, spinalis medulli, iecur, cor, triticum elixum , otia elixa 4 magis asata. multo magis friecti, lupini, phaseli, pisa, ses imum, erysimum, glandes, mala, pira non matura, siliquae, uinum dulce,&magis quod austerum est. nigrum dulcedine vacans: itemq; crassum. nouum omne aqua ualde tardi transitus est. facile corrumpuntur. CAP. XVII. PAE R armeniaca, praecocia facile corrum putatur. Omnes itidem fructus loram, quorum natura humida est, inuentae facile uitiatur, nisi prius cito dei j-ciantur idcirco ijs ante cretera omnia vesci oportet ita enim celeriter secedunt, alia quoque deduci t. Si uero post alias dapes coni edantur, eas etiam simul corrumpunt.

ouae dis culier corrumpuntur. CAP. XXVIII. CHA MULAE paruae, purpurae, buccina, caetera omnia testa intecta. quae duram carnem habent, ijs qui propter humorum malitiam cibos corrumput dare cosuevimus ea j bis aer in optima aqua incoqui natas,&in aliam puram transferimus, cum prima iam

falsa facti esse uideatur elusia, odi quoque sim astaci, papuri, cancri, locustae, squillae, quaecunque carnem habent, quae dissiculter uitietur, non secus quam testa contecta, quorum caro est dura. Quae res aluum subducunt P mam At V VM subducunt lens, brassica . ex marinis Uero fere omnia quae testacea nominantur, compositam ex contrari j qualitatibus habent naturam . ipsum enim

solidum cuiusque corpus tarde permeat, Maluum cohibet humor uero ad excernendum proritat. Si quis initur aut lentem, aut brassicam, aut aliud quippiam ex imarinis animalibus, ut dixi, coquat, deinde ius decoctum oleo garo. pipere condiat, tum potui det, cui uelit, uentrem eo potu subduci conspiciet quin etiam marinorum

103쪽

norum herinaceorum, conchularum omnita, ueterum gallorum iuscula cient aluum . Brassicam, si uelis aluum 1bbducere, cacabo una cum aqua, in qua fuerit cocta , prope collocata extrahimus de statim in oleum garum ini; cimus exeiam non est admodum coquenda. panes furfuracet aluum mouent, quia in uentre multum excrementi acrunt, quia furtur extergendi uim habet .s Ceni graeci succus cum melle coctus,&sumptus, ad Omnes uitiatos huniores, qui iii intellinis sunt , subducendos est idoneus ea quoque abstergendiui, quae in eoeit, intest naum ad excretionem impellit. me uero quod ei miscetur, parum elle oportet, ne Orsum excitet oliuae falitet si ante alios cibos ex garo comedantur, aluum mouent quemadmodum testa intectis, ita etiam conchulis succus inest uentri subducendo idoneus: propterea nonnulli eas ex oleo, timo,

gatoq; parant, iure, quod inde fit, ad ciendam aluum utuntur Lac quod liquidius est , magis subducit: quod crassius est, minus serum lactis ualde aluum molat, eiq; tantum optimi mellis adij ciendum est quantum satis sit ad condiendum citra stomachi subuersionem : eodemq; modo tantum salis imponendum , quantum sufficiat, ne gustus ostendatur quod si uelis magis subducere, plurinatim salis indito carnes animalium quibus parum admodum aetatis accessit , ac similiter

etiam eorum extremitates per aluum facibus transeunt.

Ex piscibus chartilagineis torpedod turdus mediocriter transeunt beta. lapatium , urtica, caseus recens cum melle a triplex, blitum , cucurbita te pones, me lope pones, sicus, caricae, uuae dulces . praesertim cultumida fuerint. Morim purun uentriculum incidentia, ira caeteris cibis sumpta celerrinae subducuntur, ex caeteria quoque cibis uiam parant: at post alios cibos accepta, etiam si uitiosum succuna in uentriculo comperiant, tamen aeque accucurbita, celerrime corrumpuntur nuceS recentes ad alui x cretionem aciunt. Sed

sicca si prius in aqua permaduerint, aeque ac uirides ad aluum subducendam ualent pruna humida subducunt:

104쪽

88 B in sicca uero in aqua mulsa, in qua multum mellis si, in fusa, etiam si quis ea sola comedat, satis abunde uentiem leniunt: sed multo magis, si mulsam etiam ebibat. Est enim latu lacere ad uentris subductionem, ut postquam ea sumpseris, aliquo post tempore uinum dulce bibas, neque statim prandeas. mora, cerasia, praecocia, persica, omnia a umida,&aquea, omnino quae nullanam lignem habere qualitatem ea gustantibus,&odorantibus uidentur, si recte affectus it uenter ad in sernam deiectionem, ficile dei jciuntur si uero non, ipsa supra caetera manent, nihil uentrem ad expellendum iuuant quia nulla m eis acrimonia, aut nitrosa qualitas est. haecq eduliorum materia est quodammodo media inter ea, quae aluum subducunt ea, qu Ἐ-stunt parumper ad alteram partem uer ens, cum neque uentrem admodum languidum ad excretionem neque ualidum ad distributionem sortiatur squa loque enim sistit alia una ex quo sit, ut aqua mulia an quibus celeriter distribuitur, in iis non solum aluum ad excernendum excitet, sed caeteros etiam cibos comistos de ducat si uero non properet distribui, statim iritet ad excretionem: quia habet aliquid actimoniae quin ipsium quoque me solum siquis non coctum lambat, aluum recte subducit. aqua autem mulsis parumper, uel nihil cocta, antequam distributio sat, subducetur Oxymelambecillius intestinum radit. Vinum dulce nonnihil adiuuat uentris excretionem passum aluum subducit. inyae res aluumsupprimunt ta X. P AE austerae, uti passae austerae, mora, rubi fructus aluum suppi inuint magis etiam sistit rubi calami fructus, myrta sylvestria, agrestia pruna, quae etiam pruna dicuntur mala adstringentia uentrem de tinent. acida uero cum in uentriculo succum cras iam inueniunt, eundem incidendo aluum subducunt: S ob eam causam seces liquefaciunt: at si purum uetriculum inueniant, eum naagis cohibent. quae dulcem succum Habent sine acrimonia, e facilius distribuuntur cum acrimonia

105쪽

TERTI V s. sacrimonia uero adiunci a secedunt. aque uero,&qua litatis expertia, iniucunda sunt,&nihil commodi habent in se. . qu0d de malis dictum est, idem quoque de malis punicis, deq; piris dictum est, Si quis lac excoquat, serum', consumatur, aluum non ciebit. nam si

lapides ignitos toties in lac immittas, ut serum consum

ptum sit, lac ita paratum adstringet idq; iis quorum

acria excrementa uentrem morsu infestant dare consuevimus. Sed non minus etiam quam ex lapillis ignitis, immo uero magis idem facies serreis orbiculis is necandentibus uerum lac, quod ita conseceris, in caseum facile coit in uet re iccirco ei melle salem admiscemus sed tutius est aquam ei a fiundere neque mirum uideri debet, si consumpto ssero lacitis aquam adhuc insundimus quia non seri humiditatem , sed acrimoniam, qua uentrem subducit, fugere uolumus astaci, cancri, pa-guri, locustae, squillae, e caetera omnia, quae ni ossi testa intecta sunt, aluum supprimul sed nainus quam ea, quae dura testa sunt operta habent , haec salsum in se humorem, quem in aqua deposuerint, non minus, quam ostreorum aliorum dura testa contectorum carnes, uentrem cotia priment Leticula quoque irassica bis coctae,&cum succum deposuerunt, uentrem sistunt. cum i, humidum uentrem exsiccare in animo habemus, brassicam mediocriter coctam prima aqua abiecta, statim in aliam calidam coniicimus atque in illa iterum ea coquimus, donec acces at idq; quod bis coquendum est neque aerem, neque aquam frigidam debet contingere siquidem non poterit exquisite accidunt reddi, etiam si plurimum decoquas si corticem a lenticula auseras, uehementem adstringendi uim amittet, neque ita fluxiones quae in uentriculo fuerint, exsicca bit si uero eam contunda , bisq; exciri luas , prioremq; aquam abi jcias, deinde modicum salis, aut Dari permisceas, aliquid eorum, quibus aluus constringitur, addas, ita ut gustus non laedatur, iucundissimum, accommodatissimumq; medicamentum Medulium parabis polenta ex uino austero epota, exsiccat. oryza co

hibet

106쪽

hibet aluum item l panicum, milium, fricti eporis

caro, uinum a uilei uiri, Tullium atque austertina. ix re calefaciunt acre 1 calidaesunt.

CALEFACIVNT autem h c, triticum coctum, panes ex eo consedit, tipha, uena, enum graeciam, iuniperi bacc , palmuli dulces , poma dulcia, sesamum, erysimum, ob id sitim inducunt canabis semen, uua dulces, ideo sitim asterunt uvae pallae dulces, malua mediocriter, apium, satyrnium eruca, rapha nus, rapa, radicules, sinapi, cardamum, lyrethrum. Acria ueri calida sunt haec, pastinaca, daticus, ia- rus manifesto calefaciens album, cepa, porrum, ana pelo prasium fatis acria sunt, i e tanteribis, terve costa deponunt acrii noniam . caseus uetus calidus est, Midcirco sitim steri uinum dulce naediocriter calidum est, ideo silua inducit fulvum cst nigro calidius flauum uero est extrem calidissimum, deinde fulvum, tum rubrum, postea dulce, postremo album minus, quam caetera omnia calefacit at uetustissimum uinum abunde calefacit.

Quae resi erant. CAP. XXVII.

REFRIGERAT hordeum, quibuscunque modis conficiatur, milium, panicum, tubera, cucurbita elixa, melo pepones, cucumeres, pruna, austerae lacidae uuae, iast, austerae mala adstringentia frigidi, terrestris succi sunt, acida uero iugi dum tenuium partium succum habent atque ea etiam quae plane qualitatum sunt expertia,&ueluti aquea. idem de piris malis punicis iudicato non pauci quoque sunt harum arborum fructus, qui refrigerent, praesertim 1, qui reponi,&asseruari non possunt. item l palmulae adstringentes frigidi sicci sunt, lactuca, intubus, sed naoderatius tortulaca, papaueris semen, cuius si plus sumatur si, pori scrum fiet , ni inium propensionem in somnum fleret eos uero, quibus tenuis destillatio fluit capite, iuvat: in qua re praestat id, quod candidius est. myria refrigerant, sed non cum adstrictione, quando

107쪽

TERTIUS. st quandoquidem acrimoniam quandam habent. Planumessicaeest in refrigerandori adstringendo aqua,uinum aquosum non aperte calefacit quam ob rem cum mi nore periculo febricitatibus datur. Vinum album,&austerum, crass. m. nouum manifesto refrigerat; Macetum estq; tenuium partium, accirco cum intimas partes magis , quam alia res rigerantia penetret, neruos laedit. messita uero quodammodo inter calefacientia, S refrigerantia sunt panes loti, amylum , uuae uinosae

o P. LXXXIII L E brassica pariter siccant di eam causam aspecit una obtundunt, nisi sorte contingat, ut totus Oculus sit humidior Leius uero asparagus, minus quam brassica siccat aliorum uero olerum caules est siccior . contra uero est radiculae, rapet, sinai is, nasturtii b, ac pyre' thri, caeterorum omnium, quorum acrem esse asparaum contingit polenta siccat, uiticis semen, ertrumis coctum , sepe in aqua dulce redditum, edulium exsiccans fit praestantius autem est album quaecunque autem assata, aut fricta comeduntur , siccius hinc tum praebent: at quaecunQue in aqua prius elixantur, humidius quaecunque uero in sartagine condiuntur me dium inter haec locum tenent . quodcunque autem phas uini rari habet, siccius est, quam id quod non habet: quae uero minus horum, aut defruti plus habent, aut in simplici iuro albo iure coquutur, mulio sunt praedictis humidiora quae uero cx aqua sola coquuntur, sunt etiam his humidiora naa n enim dicterentia ex conditura accedit seminibus , oleribus, 3 plantis, omnibus quidem exsiccantibus. salijs magis, alijs minus, pro facultate earum rerum, quae eis ad ij ciuntur.

Quae res humectant. ΔΡ. xx XIIII.

PTIS SANA, cucurbita elixa, pepones, melope pones , cucumeres, hi uiridis, pruna sycomora, mora non corrupta omnino humectant: non refrigerant autem omnino, nisi frigida sumantur humectat

quoque lactuca, intubusq; , ,ed minus portulaca, ac

malua

108쪽

s I ninalua, ilitum , atq; triplex maxime omni uiterum a iura sunt quin etiam ali plerique fruct iis aliarum arboruni humidi sunt: ac praesertim ij qui ut seruentur, reponi no possunt. Iam uero lactucae & papaueris semen humectat itemq; fabae uirides , cicer i uiride . aqua porro humectat&refrigerat: calfacta uero humectat, calefacit. FIN ID TERTII LIBRI.

NALI UM COLLI ,

, X NOBILIs SIM olyra detracto , ut par est, cortice, traguna quem nominant, consciunt nam ex hac ipsa, atque ex typtia,non secus quam ex hordeo, cum detractus cortex est, siquidem extrinsecus corticem habent, panis conficitur. Tritico uero molito siquis tenuissimam farinam excuserit, ex reliqua panes qui furfurace diciatur, efficiet siligineus uer, similaceus panis ex purissimo sit ac puri quidem panes copiosio re sermento indigent: subige di quoque diutius sunt: nec statim post sermentum, Se suba tionem assandi: sur furaceis satis est paucum sermen tuna, leuis subactio, tempus exiguuna pari quoque modo puri asiationem diuturniorem, sursu race uero breuiorem exigunt in te purissimos uero sordidissinios non parua malo'

109쪽

E I S. D 3ris , minorisq; ratione lati itido intercedit est autem inter hos exquisite media species panum qui το πυρρi, δύσογκομιτοι appellantur qui ex farina distincta, fur fure ac farina non seiunctis sunt. De polinta

Ex nouo hordeo mediocriter fricto p r stantissima polenta sit. Si hoc delit, plerunque ex alio eam conscimus .cum', polenta omnis, quae rite facta sit, boni odoris est tum uero optimi odoris erit ea, tuae ex optimo atque nouo hordeo, quodq; aristam no admodum siccam habeat, consecta sit. Est hoc in nrore positu multorum, xlut sani sunt, ut polentam sapa, aut uino ut ci, aut mulso, quandoque sola aqua conspergant,&testiuo tempore duabus, tribusue ante balneurn horis eam bibant aiunt a sentire se huius potionesti libera ri. Iam uero cx polentis aqua temperati maz pquoque

consciuntur. De allica.

LM in ex genere tritici eli adhibere uero diligenter mentem debemus ijs sorbitionibus, quae ex ipsam et alica parantur est enim hic eius succus aqua comixtus plurimamq; coctionem expostulat qui uehit satis coctus , decipit eos qui ipsum parant, L non mediocriter aegrotos laedit nam cito concrescit, densatur, quia lentus ad modum glutinis est. ergo permulta aqua admixtus super carbones plurimum coquendus est, atque

mouendus anetho, donec coctus uerit atque eo tem

pore sal quoque ad ij ciendus est: oleum uero, etiamsi in initio indas, nihil incommodi erit Sanis uero, cum interdum propter uehementem uentriculi morsum, aut biliosi humoris transitum sorbitionis indigent, alicam plurimum coctam usquedum extabuerit, tum percolatam, titillan succo percolato similis sit, tunc sei bendam damus eadem quoque est alicet lotae paradae ratio. De tissana. PARABITVR autem p tisiana, sicut decet, cum coquendo in tumorem plurimum lata suerit deinde

lento igni longo temporis spatio in succum abeat quo quidem

110쪽

s V m n quidem tempore cum plane intumuerit, acetum ei inditur: cuinq; probe fuerit cocta, paulo ante quam edatur, sal tenuis ini j ciendus est . si uero oleum ab initio imposueris, coctioni nihil incommodaueris aliud uero nilii admiscendum est, nisi porri modicum, anethi, id ; in ipso statim principi, oportet autem crudam piissanam in aqua aliquandiu prae maceratam , deinde mmortarium coniectam cos ricare manibus asper i quampiam rem in se habentibus, cuiusmodi est sparilas, ex quo iumentis soleas nectunt usque eo uero constat anda, dum praepositus cortex abiectus sit si uero totum acus non decide iit pii si na elixa magis absterget,&nullam pra terea noxam contra laet pessima uero pi sana consectio est, quia coqui crudam in mortario ex aqua contusam parumper coxerint, defrutuna, ac sapam ni j ciunt. non ulli uero mel, cummum cum ij setiam imponunt, ut cinnum potius, quam tisanam parare uideantur. De bac tissana

E, lentibus itissana prestantissimum edulium fit,

cui phacoptissanae est nomen . non tamen pari mensura lentes itis ana commiscentur, sediti stanae minus inij citur, quippe quae in succum uertatur,4 in maiorem molem extollatur lentes uero cocta perexiguum tumorem nanciscantur. tamen huius quoque eduli j consectio eadem est quae piissanoeci praeterquana quod satureia aut pulegio indito suauius simul, ad conc quendum accommodatius redditur, cum ptisana alaetho,&solo porro contenta, illa minime exigat. pessime autem a coquis lens ex sapa diuitibus apparatur. si uero suillam incoquere simul elisistisanae recentem, ac praesertim pedes, lentibus uero sale iandri conditam, conuenire comperies, quemadmodum ea quq inter has

media est, quae nuper sale condita sit, bacoptisanae

conuenit.

De tentios baca PRAEsTAN edulium est quod ex beta&lentibus confectum, eudophace nominatur multae autem betae

SEARCH

MENU NAVIGATION