Collectorum medicinalium libri XVII. Qui ex magno septuaginta librorum volumine ad nostram aetatem soli pervenerunt / Joanne Baptista Rasario ... interprete

발행: 1554년

분량: 769페이지

출처: archive.org

분류: 약학

81쪽

caro δ odoris suauitate, Miucunditate ac delicij nullius carne est inferior: sed aegrotis aut ijs qui se resciunt, non est eius usus accommodatus nam uitelli grauiores sunt, torcelli nimis humidi: uentrem perturbant a uictimae,qua no amplius lac sugunt, nec tamen adhuc uenerem sunt expertae, praestantiores sunt porcis, cum ad eam laicin peruenerunt: siquidem mmectans uis, quae ex lacte prodit, in cis non inest at pinsu edo naturalis, S tenera 'tas temper. tum ex utris.

que esum facit. Caetera porro genera uictimarum cum ad eum gradum peruenerunt, duriores quam lacitentes

sunt, uec difficilius concoquuntur.&si consciantur, durius alimentum corpori praebent. Quae uero deinceps haec consequuntur rebus uenereis iam utuntur

qu q; ex eis maxime florere uidetur,utilia sunt illa quidem iis, qui ea possunt concoquere, caeterum molestia assicere consueuerunt ij prςterea qui robur ex usu carnium ouaerunt, necesse est, deteriores esse uetustas, quia aetas semper in deterius vergit quocirca non sunt sponte assumendae si uero quandoque necessitas cogat, magis coctis vescemur. Canino carnes aluum subducunt non semper tamen asierunt eam leuitatem, quam ex multis alijs consequimur nam ct mucos sunt,& lutinosae. 5 tamen tenerrimorum catulo tu caro prς- stantissima redditur. Vulpina S ursina caro mucosa est: quodam autumni tempore sit crassior. inter eas

praestantissima est serarum quae carnem uorant, ut tu

portam. leonum, omnes qui eiusmodi serarum carnes comederunt, eas aegre concoqui aiunt, grauesq; es se,&intestina dolore uexare mures qui ua arboribus uitam agunt, aluum deiicere sed nihil nutrire comperiuntur a qui mures domesticos Minonianas testudines, de laceitos agrestes, palustres Meiusnodi beluas comedunt, eos animo ualde placatos esse quispiam dixerit. Eae Philotino de facultatibus alimentorum. CAP. LXIX. o omnis, non magnae admodum con

sectionis, quae in uulticulo fiat, incliget iram tumo-E ribus

82쪽

ribus est mixta, di quata esl, alsecta,8 computrui

multana propriae molis alterationem est sortita aceris diluta, succum acerbum, qui j tormini flatus uehementer excitat, corpori distribuunt siquidem Dore facultatem habere acerbam ostendunt, praedictas molestias, simulatq; sumpta sunt, ex eis oriri conspicimus. Carnes conuenienter animalium natura meliores en sientur ut nouellae sint praestantiores uetullioribus, S quibus maior copia camis inest, gracilioribus quae pabulis concoctu fac thbus utuntur ijs, quae non huius modi &pinguiores macrioribus , inter has carne e partes caeteris praestent item it, execta animalia non dis sectis A foeminae maribus quibus pares vires habeant. Ex partibus uero animalium, posteriores excellunt, ac dexterae sinistris anteponuntur De pedibus vero partes seriore S internae crurum externis tergoris parte partibus ad uetrem iectus sitis duriores sunt: Mdi hcilius consciuntur. Simili quoque modo a lecta esse videntur ea, quae intra spinam sunt, latera, ad ea quae extra sunt sita. Porra es Xa 'gre consciuntur . flexibilia enim in modum ori sunt:&abore difficulter

latuit antur caeterum uero alimentum nulla noxa assciunt: ex quo sequitur, ut nullam eius cruditatem uideamus cruda acilius concoqx: tantur quia magis tenera sunt: G ab ore consciuntur. Cucurbita ex iure carnis cocta, celerrime, maxinae cocoquitur at quq

minutatim dissecta, atque ita simul cocta, quemadmodum quam plurina coquere consueuerunt, dis sciliusquam illa conscitur. Ex oliuis nigre sunt omnium pinguissimae distacillimae ad consciendum cholerananaaxime onanium efficiunt,&diuturnas nausea excitant: decessiones per aluum paulatim plures molient qua Ucro pyrallides nominantur faciunt ill quidem eadem, quae nigrq, caeterum quia minus pingues sunt, inlinus etiam ea, quam nigrae faciunt utraeque tamen succlina pinguem glutinosum' , in quo acerbitas quaedam insit , gignunt in corpore quam ob rem sit , ut succus uitellinus ex ea oriatur Oliva autem qu qm aceto

83쪽

sACUNDVS. στin aceto compositae sunt, facile quidem confici positiat, sed acidum succum in corpus distribuunt albfuero cx muria paratae minus difficulter, quam pr dictae, conf-

ciuntur uerum falsas aflerunt facultates, amarasci , , Sc acerbas, ex quibus succi uitellis otii similes creantur. Confractae denique oliti facilius quidem, quam albae consciuntur,ueruntamen salsus ex eis succus incorpore generatur. FINIs ECUNDI LIBRI.

LIBER TERTIUS.

De attenuante, inera aut ui Ius ratione ex Ga leno Cis P. a. TTENUAN diaeta transitus angustos aperit : Ela adhaerescentem humorum tenacitatem extrudit incidit , crassos humores, atque attenuat. sed siquis in ea diutius immoretur, sanguis serosius, aut biliosus , aut melancholicus progressu temporis siet: si irridem huiusmodi omnia calefacere uehementer, exsiccare apta sunt quam ob rem calculi tophace in renibus gignuntur ergo cauendus eli omitium actium usus continuus ac praesertim cum is, qui illis utitur, sit naturabitiosior quandoquidem haec edulias ob iis, qui pituitosum, aut crudum,aut crassum 3 glutinosum humo . rem congregauerunt, idonea sunt. ac plerique et om diuturni morbi solo usu diaeta attenuantis plera iri et

84쪽

68 I Rbus sola uictus ratione sinem optatum consequimur, a medicamentis abstineamus quemadmodu ego multasnephritidas, Marthritidas non paucas, qua etiam cum tophis articulos nudaverant, alias quidem hac uictus ratione omnino persanatas, alias uero mitiores redditas sui se conspexi. noui etiam qui difficultate spirandi laborarent, non paucos adeo adiutos, ut uel prorsus conualescerent: aut longo temporis interuallo parum amigerentur haec eadem attenuans uictus ratio liciae mas nos,&iecur induratum eliquat. morbos comitiales, adhuc paruos, incipientes curat: at diuturnos, inueteratos non mediocriter iuuat. Omnia ioitur quae tritant,ac mordent olfactu,&gustum,ea acria sunt, attenuant. Iam uero quecunque nitros, quaecunq; amara sunt, quand.im incidendi uim habent. Sed non exigua disterentia erit, siquid horum cum xymelle, aut aceto, aut fale, aut oleo propines. nam acetum&Oxymel eorum uires intendit: oleum uero diminuit. Ergo ex edulijs attenuantibus plurima quispiam medicamenta, quam linient nominarit quae uero cras fglutinososq; humores gignunt, ualentissimi sunt alimenti sici; probe&dia uentriculo. In iecore concoquantur, bonum efficere sanguinem consueuerunt. tamen lienem iecur obstruunt siq; in uisceribus paruum quoddam inflammationis initium fuerit, eam ualde augent non secus, quam inflationes, sciri hos as affectiones exacuunt Mabscessus etiam gignunt. Sed quq dam sunt, quae tantummodo crassum succum faciunt, sicut en quaedam glutinosum, ut malua quaedam

utrunque, ut animalia testa operta,&qua mollianorarinantur. acad tuendam quidem ualetudinem planum est acco innaodatiorem es attenuantem , quam incras sentem uictus rationem . firmam tamen corporis aste-ctionem jobur prestare corpori propter alimenti exiguitatem no potest idcirco necesse est quandoque edu-lia attingere, quae ualde nutriunt quaeq; crassos succos faciunt. id tamen moderate faciendum est . atque illis

praesertim temporibus, in quibus perspicue sentiunt se alimenti

85쪽

is alimenti indigere. porro ijs hominibus, qui multis se

credere exercitationibus possunt,4 dormire,donec uelint qui liuitam elegerunt a Rei p. negotij liberam, ij susu uenit, ut edulia glutinosa, crassi succi possint comedere, cir cipue si cu se illis expleuerint, nullum

unquam sensum aut grauitatis, aut tensionis in hypo chodrio habeant. Quicunque uero aut aetate, aut imbecillitate impediti sese ante cibos exercere non possunt,

ij penitus ab huiusmodi edulijs abstinendi sunt qui uero omnino in ocio uitam degunt, ne ij quoque talibus

cibis uescantur. etenim ad bonae ualetudinis tutelam cum maximum malum est quic corporis: tum uero summum bonum censetur moderatus motus. quibus

quidem fit rebus, ut tutius sit abstinere a cibis crassis olutinosis eos qui solum bonae ualetudinis habent rationem, non firma constitutionis corporis, cuius studio athletae tenentur Minime eryo reprehendenda inter edulia sunt ea, quae media interiecta sunt inter attenuantia&incrassantia utpote quaeria moderatione, medio excessuum sint constituta: sanguinem consistentia moderatum faciant: hoc igitur alimentum est corporibus nostris optimu quod uero crassbs succos gignit, deterrimum quod est perpetuo fugiendum . edulior uin uarietas, praesertim cum ex conti rijs uiribus constant, maxime noxia est censenda quippe quae resas una pias non probe concoqui permittat. ac uires quidem uniuersales, tales quae dana sunt: eorum uero materias deinceps adscribemus.

Quaeliam alimenta attentiant. C A P. II.

cepa, nasturtium , porra, sinapi, piper, smyrnium, pyrethrum, origanum nepita mentha, hysib pum, sisymbrium, pulegium, atri reia, uiridia adhibita . nam exsiccata, iam medicamenta sunt, non alimenta. o innino enim quicquid siccum est, uiridita lentius est. quae in montibus, aut locis siccis crescut ijs quae in planis, aut hortis aut paludibus, sunt sortiora quae sane de omnibus communiter sunt intelligenda praedictas uero ordine consequutur eruca,sium, apiuna,

86쪽

το L a m in napium, petroselinum, ocima, radiculae, brassica, beta, carduus, heryngium, urtica, faeniculum, coriandrum, ruta, anethum, libysticum, cuminum, capparis, terebinthi iustus . tenaci se me cari, anisi, sinonis, a meos, adauci, seseleos, torditi, ac denique omnium odorato rum, acrium . perspicue calidorum . Vehementer autem attenuat rutae semen. cannabis, ut medicamen ii similitudinem habeat ex reliquo cerealium seminiana lgenere ad uidius ratione attenuantem solum hordeiana imolestia uacat secundum locum tenent triticei panes in clibano cocti. a creteris abstinere homo debet .ma xima cluoque, si uolueris, copia tibi ciborum ad ratio nen Ulc is attenuantem accommodata suppetet a piscibus saxatilibus, ab auiculis montanis . nam qu n lnaontibus desunt animantes natu ae siccioris, ac cali diora sunt carum ci , caro minime pituitosa, glutinosaq; est turnos igitur, turdos, merulos perdices poteris coin edere itemq; pasere turricolas, cita cunque in vineis uitam agunt . e columbis uero qua turres inhabitant, domesticis praestant: omnino quae exercentur ociosis, quae siccioribus pabulis, ij quae

humidioribus utuntur quaeq; purum tenuem aerem inspirant, ij quae contraiium, anteponenda sunt. Ex

piscibus Laxatilibus uesici poteris ulide, fuca, merula, turdo, caro, Radsima mam quicunque mollem simul ac tria bilem carnem habent. abij uero quorum dura glutinosaq; caro est, omnino abstinebis. ac mollis quidem est caro asellorum uerum minus riabi Iis, quam piscium saxatilium at mulorum sciabilis est illa quidem, sed non mollis Friabilitas igitur&mollities duet

notae sint, ut cuiusque animalis carnem coi noscas quibus attentus eam carnem, cui inesse utranque conspicias , ad satietate usque poteris comedere: cui neutram, eius usus omnino circucidendus cui alterutra tantum,

ea cum aliae tibi non stippetant, aliquando vesci, non tae men ad saturitatem usque quam ob rem asellos, mulos,

aliosq; pelasios pisces mandere licet, cum saxatiles desunt: praescitim qui ex sinapi comeduntur, quemadmodum

87쪽

ΥERTIVS. 2 modum scorpius Sunt uero alia quaeclam genera animali una,in quibus altera ex iis notis, quas dixi,inest,sed propter alterius notae exuperantiam ab eorum usi ab -

1lmendum est. nam anguillae, plerique chartilaginei pisces mollem quidem habent carnem, sed quoniam glutinos Se pituito si sunt, fatis noxae a serunt ij quibus uictu attenuante opus est ex chartilagineis uero torpedo turtur solum accommodati sunt potesq; eis non nunquam uti, cum saxatiles non supped: tantur. sunt

quoque eiusdem facultatis bu glossi, pas res Gallinis uesci non ueto eos, qui exercentur item l , colum bis, aut turibus,d praesertim, qui in montibus degat. Oportet autem eos non recens, sed pridie ad minus esse mactatos quod etiam in caeteris omnibus, quae a nem modice duram habent, obseruandum est. pistes autem salit exquisitissime attenuant, S incidunt ex his eligendi sunt qui suapte natura tenera sunt carne .ceiaceum genus cst cauendum . Iam uero suillas carnes sale conditas gustare quis piam tuto poterit. Ex fructianis autumnalibus ij qui uentrem molliunt , minime nocebunt molliores igitur potius, quam duros et quam eos qui tarde transeunt, comedere licet, non tamen Xullo genere ad satietatem qui autem uehenaenter auster id acerbi sunt, huic rationi uictus sunt contrari). Omnibus uero aliis accommodatiores sunt caricae nuces, pistacia, S amygdal subamarae olivae eiusmodi sunt, ut eas neque laudena, neque uituperem . ex dulcibus autem non modo esset lentis, sed etiam poculentis, tum mel, ut ita dicam, succum tenuem exquisite gignit . uina alba S tenuia crasib shumores incidunt, b peruri' nas expurgant Iam uero serum lactis inter ea numeratur, quae attenuandiu sunt praedita sed oxymel ad uictus rationem attenuantem multo est accommodatius. in aere crasso siccos faciunt. C A P. I II.

QR A Dyo juccos faciunt panes, qui sub cinere coquuntur, quique rite non consciuntur: S qui tragus appellatur, o placentae ex musto S simila, lagana,&Placent S, qu Pitria nominantur: quodcuque extri licea

88쪽

abunde crassi sunt succi: amylum uero mediocriter. lotu quoque crasti succi sunt, lupini, interna pars lentis fab sic ς, iam semen, erismi semen, pisces qui molles appellantur, loligines, sepiae polypodes,&cetaceum genus. ualde autem crassi succi simiostrea buccinae, purpurῖ, cheniae, patelis, pectines, pinnae,&uno uerbo, omnia quae testa conteguntur itec an uillae, cochles, carnescet uinae, caprinae, bubulae, porgiari lepormae, iecur, renes, tesses, cerebrum, spinalis medulla, mammae, lingua, glanduta mediocriter lac nimis coctum, casei onmes, recentes uero . qui ex acido lacte constant, minus lac acidum igni decocium. ex ouis, quae ad per se iam concrctionem sunt cocta assata etiam magis S longe maxime quae in farta inefricta sunt palmulae, castaneae, glandes, bulbi, rapa iungi, ari radix, tubera, nuces pineae, sicus non probe maturae citri caro, cucumeres tabellus sumpti, poma nondum matura. inter uina, quae dulcia fiunt, ea cras. sum sanguinem gignunt: magis etiam id, quod defrutum nominatur: naustum codem ira odo. itemu crassa&nigra uina. N edia attenuantium, O crasses succo acientium. P. I.

optime consecti, sunt eius nodi, carnes gallinarum, gallorum gallinaceorum, phasianorum,

perdicum, columbarum, attagenum, turturum, tu dorum, metularum, paruarum avicularum omnium:

item l piscium saxatili una, littoralium, pela torum, gobiorum, murenarum, bugio Torum, absolute omnium pisicium, qui neque lentorem, neque satorem edendo rete ant. ficus maturae. ex oleribus a restibus seris . atque adest commune multorum xenus singulo Di uero peciales appellationes apud Atticos sint, ut lactuca, chondrile, pingi lia, alia innumera. huius uero uni generis palustris, myacanthinus ilia me daphnes ac bryonia asparagus innum flauum simul dulces

89쪽

TERTI VS. 3 dulce, 8 pellucidum, quale est aruisium, Lesbium falernum, tmolite haec enim omnii bonuni,vi moderate crassum sanguinem gignunt. nisi dum succumfac it in P. V. rit 1 omne, quod graue, densum, interius flavescens est, uiscidum succum ignit: quod uero leue, rarum, candidum i intus est, ininus es huiusmodi. Simila Quoque&alica abunde uis idae sunt. itemq; tendines, musculorum extremitates nerueae: partes quae circa labra sunt,&lingua, omnis suilla caro, itemq; agninaci sesami semen, bulbi, lino uespalmulae.

Quae crudos in nobis immores partant. CAP. VI.

PALMULAE uirides crudis humoribus explent eos, qui ipsis uescuntur, ut rigoribus, qui calefieri disia

ficulter possint, capiantur: radix rapae, siquis ea liberalius utatur: caro testaceorum, quorum est dura caro, quaeq; falsum succum ex nimia coctione amisit: &qua imollia nominantur, polypodes, sepiar,&quae sunt generis eiusdem: omne cetaceum genus in mari decentium animalium uentriculi, intestina uterus quadrupedum, durae glandulae incoctae, acidum lac, caseus, panes in sartagine cocti, tui mi, uua in uentriculo contenta aQu si idos humores creent. C A P. V II. O V I se cucumeribus ualde explent, ij ut Dioidum succum coaceruent, natura comparatum est, cum non racile possint in probum angumem commutari. eiusnodi etiamsiccum uentres, intestina, uterus quadrupedum bestiarum acidum lac, boleti, poma tinniatura, bulbi pariunt. Qv pituitam gignant. C A P. V II I. V absolute pituitosum gignunt erueae animalium particulae, cercbrum, pulmo, spinalis. dulla, glandulae incoctae, agnina caro, boleti manitae, caro testaceorum ua ollis carnis , poma nondum

matura.

90쪽

7 P Π RQme res melancholicrumsucci pariant. C A P. IX. Ain biibulae, caprinae, his multo magis hircinae, S taurinae melancholicum succum faciunt , niagis etiam asininae, camelinae, Vulpinae, caninae, leporinae, suum agrestium, carnes animalium terre stri uni sale conditae, hene sanina ilium ex marinis huiusmodi succum pariunt carnes thynni, balenae phocae canis, delphinis. Omnium e taceor una itemq;

cochleae, brassicae, arborum germina, quae muria, uel ex acida muria sunt condita, ut lentisci, terebinthi, rubi, canini rubi gerni ina cinare etia caro, lens edulium est melancholicum uel maxinae post hanc panes furfuracei, qui j , ex lipha, alijs uitiosis seminibus conficiuntur triticum tenerum, phace, licia, lina crassa& nigra. Quaesuccum biliosium pariunt. C A P. X. I V et , inarae succus tenuis cst, Mamaram bilina facit. pr stat igitur cinaram coctam edere. mel quoque acile in bilem uertitur in calidis corporibus. omnia enim dulcia alimenta, lina item dulcia mate

riam flauae bili gignund suppeditant.

Quae t nant excrementa in P. a.' L Vm es, anseres, praeter alas uiscera omnia, spinalis medulla, cerebrum, aues palustres,&quae in stagnis ac pratis uitam ducunt, cicer, fabae uirides, faba aegyptia, porcelli nuperna lucem editi, caro pecu dum omnium animantium recens nato runt , quaeq; in ocio uitam transigunt: ii scium fluviatilium, ac palustrium, quique in imo degunt, omnes celacci generis in naari, excrementa faciunt. Quae uacant excrementis P. I. ANIMALIVM colla, caudae, alae, 'agrestitiani mantium caro, eorum, quae in siccis locis uiuunt,

excrementis carent.

seae ualde nutriunt C A P. I LI. SV m domesticorum caro prae omnibus eduliis maximum alimentum pia bet, bubulum cerebrum, te-

sies, cor, spinatis,4 item alia medulla, at et anserum,

Imagis

SEARCH

MENU NAVIGATION