Collectorum medicinalium libri XVII. Qui ex magno septuaginta librorum volumine ad nostram aetatem soli pervenerunt / Joanne Baptista Rasario ... interprete

발행: 1554년

분량: 769페이지

출처: archive.org

분류: 약학

111쪽

TER VIVs 1 sbet imponenda sunt, paulo plus salis, ac gari dulcis siquidem ita faciluis subducetur

CV CVRBIT uero propter aqveam qualitatemst, innatam origano merito gaudet omnia enim quae eiusmodi sunt, acribus, aut acidis, aut austeris, aut sal sis succis admiscenda sunt, si neque insuauia fiunt sutura, neque ijs, Qui ea sumpsierint, nauseam allatura. excucurbita quoque iucundissimum edulium si, si ea cum aliquo salsamento ex ponticis quae mylla dicuntur, in sartagine paretur. R A 'AE, quas κνιαδα etiam uocant, diuturni rem coctionem postulant suntq; laudatissimae, quq bis

aut ter coctae suerint. De radice ari.

autem radix aeque ac rapae estur e linqUlbus dam regionibus acrior nascitur . ad Cyrenem hac planta oritur a nostrate diuersia si quidem in illis locis arum minime medicamento sum ac req; et ut rapis quoquest uti itis. cd iraconti Dradicem bis ter ire cocitam mandendam danaus. D a phodeli radice. AsPHO DELI radix, ut lupini apparatur nam cum eiusmodi bis elixauerimus cum mediocriter cocta uideantur, aqua priori abiecta statim in aliam calidam coni j cimiis, deinde in ea iterum coquimus, do nec colliquentur in quo illud est cauendum, ne quod bis coquendum est, aut aerem , aut aquam si igidam attingat quia licet plurinium coqueres, nunquam talarentenerun redderetur. De cochlearum coctione.

COCHLEA secundo loco elixare oportet. de

inde paratas tertio elixare, donec intabescant ita enimalent uerum ad aluum deijciendam in ipso statim initio parandae sunt ex oleo garo. pauco uinos iusculo, quod in desit, utendum.

112쪽

O R A ad salienduli ai ta sunt, quas dura sunt, carnes excrementis assuentes habent quq ue ro aut ualde mollem, aut ualde siccum, excrementis uacantem corporis habitum nacta sunt, non sunt ad saliendum accommodata etenim sicca corpora sale conspersa exarescunt, mepta cibo redduntur, ut in lepore conspicitur Suum uero aetate florenti ulla, pinguium carnes apte ad filiendum sunt, cum utriusque incommodi, siccitatis annos brum, immoderatae novellorum porcellorum humiditatis sint expertes. Vt enim corpora sicca sale condita corijssimi ha red duntur, sic contra sit in js, quae humore nimio dilfluunt ut salis commercio colliquentur quam ob rem nec pisces mollis carnis, excrementorum expertes, quales sunt, qui saxatiles appellantur, nec aselli, qui ex puro mari capiuntur, saliendo sunt. Graculi uero,&mulli, pelamides, 4ardat, Tardenae, quae saxatina dicuntur, sunt ad aliendum idonea Getacea quoque marina sale condita, quoniam ipsa quoque carnem

excrementis redundantena habent, praestanti Orahunt. muli uero, quod eorum silcca, de uacata excrementis

caro eli, incommoda sunt, ut sabantur. Ex his autem perspicuum est , quaecunque sale condita dura, ne ruea, sere coria redduntur,elle concoctu dissici lima quae contra aisecta sunt, ipsa tenuium fieri partium, crassos, ac glutinosos humores attenuare. Laudati si ima uero omnium quae mihi usu cognoscere licuerit, sunt Gaditana falsamenta, quae nunc Sardae appellantur: demde mulli, qui ex Ponto aduehuntur post hos secundum locum tenent graculi, pelamides, quae saxa

tina nominantur. De cerebro coquendo.

CEREBRUM omne cum incidentibus, calficientibus apparatum sit ex omni parte praestantius. in Omodo

113쪽

A ius, atque simplex ex sola aqua, Moleo, te pauco anethi porri, sile in Idico iniecto post ido-l eam coctionem, conscitur. De deco honιbus.

Es plurimor una, aut etiam omnium, quandiu coquas, eo magis salsiim fit postea uero etiam amaru in corpus uero solidum quod in aqua elixatur, qualitates, quae eidem primum incrant, ii ea deponit, ut talidem qualitatis expers, aquosum reddatur: nec quicquam salsedinis, aut amaroris, aut adstrictionis habeat atque amara quidem si bis aut ter elixare uolueris, ea amarorem in aqua plane deponent erunt i , similia ijs, quae expertia qualitatum dicuntur eodemq; modo acria elixata depon ut acrimoniam ea lena quoque adstringentium est ratio. Iam uero aqua per se ipsa cocta diutius , ni agis se ipsa falsa redditur. Ex Ruso de parandi edui s. Est autem hoc caput iuprimo libro extremo de ui Ius ratio

. QVAE asa praebemus, ea uim habent exsiccandi: qu puero elixa sunt, ea hiana ectant, licet suapte natura diuersam uim haberent estq; inter haec disterentia ex odi mentis, quae admiscentur, ut ex coiiandro, sic arael tho,&cumino,&porris, S caeteris, quae ut condimeta carnibus imponuntur minime autem ad ij cienti sunt, notae condimentis . nam ita ita sui; parata, etiam si

i ventri non sunt nota, tamen si in principio in dantur, pr stantissima sunt, postea uero admixta, sunt deteriora: cum non qualis elixatio atque eo quidem tempore ualentiolibus conueniunt. ac sal copiosus ad phaguedinis colli quatione accommodatus est,et quod pingue est, salein iecipit S i ii imo igni coquendum. at pia cilia,&languine vacantia si astare uolueris, magis lento igni admouebis. Ex carinibus autem capraria,

aut pecudum, quas sub stiuo olst; tio elixabis; si qui- dein eo tempore grauiori odoris sunt item . arietis, magis etiam hirci, assata enim:. auius olent in eli- xando

114쪽

xando operculum auferendum est: ex plurima aqua

elixare &condimentis alterare oportet ossa quoque

carnium mali odoris p r cidenda,& confringenda sunt omnia. meduli enim in primis putrescunt: qu cum putres non sunt, linguissim sunt, suauissim q. Cognoscere uero debemus, iis statim, 'uq post elixanc sint Carnes ergo omnium agrestium post, cicurum uero suis, o uis, cap rq statim coquendae bubulfautem interiecto spatio, aues quoque magnae, palustres, item l gallin , palum bi, perdices, pauones atque

attagenes sed turtur, columba, turdusq; statim Pilces uero omnes quam primum etiam festinando coquere debemus quia non commode adseruari reponi a pos sunt quq autem adsic ruanda sunt, sed elixanda ea fragiliora fiunt aceto. allinas uero adseruare possumus insus aceto quandoquidem ita perdurant. Si uero agrestes cum primum eas uenatus fueris, elixes, non eris magnopere reprehendendus Calara sinu in carnibus seri lent, maxime ne laudabis: qu uero suibus obueniunt, exiguas carnem facere suaviorem existimat, maiores uero humidiorem , atque iniucundiorem dandaq; opera est, ut horum usus circuncidatur: si uero oporteat, parum cer adiicito, lactando uerucera in uia ito ac uiuisiuidem adhuc animalibus, utrucat aras habeant, cognosces ex lingua; qu tibi signa dabit itemq; ex pedibus posterioribus si quidem consistere non possiant. Iam uero qui celerius elixa reali

quid uol unt, ali nitrum, alii silphi succum , ali cera,

ali ramum sculnum, magis etiam capriscum in dunt cum capriscus tiam rebus assandis acceleret a C. fationem . intrita uero ut niyt totum, quod ex allio alijs quibusdam rebus sit, menta, apium, itemq; Omnia qui ex caseo aceto parantur, omnia ad coctionem maxime faciunt myttotum uero alijsi secedit Senibus apposit sunt carnes, tu ante coctionem extra cie fuerint, larum per in aqua salem , hymum, aut tragoricanum habente maduerint Pisces

non sinendi sunt inueterascere, nisi nimis duri sint ne que

115쪽

bent atque ita quidem carnes quadrupedum rite elixatas coquas, ut celerrime conficiantur celei uero ne

que prius elixand stant, neque asiande: sed soli igni

admoue. q. ita enim maxime pisces mori utur quodq; lutinosum est, exsugitur . quos uero astare non odsumus, hos tenuissime elixare conuenit. idem de auibus . carnibus, cum quispiam elixis delectatur, est faciendum . Si quis ostrea sinat prius seruere, deinde as sit, exiguum sinapi, ac piper addendo sumat ac nunc

non opus est ea minuere aut testes gallorum gallinaceorum uesco etiam egrotantibus commendare Cydonia mala non admodum corrumpuntur . eaq; ex mel

se sumenda sunt eadem ex uino quoque detracto cores lice coquuntur, aut abiecto semine me inditur toti denique cydonio crusta ex farina aqua subacta circuli nitur: me imponitur, coquitur usquedum crusta dusta sit quo sane tepores totum cydonium est coctum, hel totum est exhaustum

Ex Diocle de alimentorum praeparatione.

A P. III.

pleraque edulia alicuius apparatus indigent, sunt i , meliora, ut alia eis quidpiam addendo, alia ab eisdem auferendo, alia omnino aliter disponendo, sortasse non erit incommodum, hac de re pauca dicere. etenim eorum purgatio, cum adhuc cruda sunt, non mediocre ad bonam ualetudinem,&ad iu- cunditatem momentum asteri: nec ulla in parte huic rei a minore studio incumbendum est, ut tu inutilia sunt, abiiciantur, faeda, atque incommoda sunt, perpurgentur puri latur autem omnia uel elixando, uel macerando, uel persaepe lauando elixanda porro in aqua sunt ea in quibus amarities uel adstrictio inest quaedam Tua mordent, quaeq; acrii non iam habent, aceto temperanda macerada uero sanica, quae salsa sunt: a

uanda denique ea, in quibus aliquas immunditias conspicimus. In elixis atque assiis ignis ipse, condimen' ta ad

116쪽

ta ad foedum odorem, ad insipiditatem, ad succi mali iam auferendam maxime conueniunt ad haec uero omnibus in spargenda est ruta, cuminum, coriandru,&caetera uiridia condimenta ac nullum qui leni contritum sed cui conueniat, eorum contusorum succus

imponetur item'; origanum, satureiam, thymum, fa-lem , acetum d oleum, in quibus omnibus suae uirtutes insunt, ad ij ciemus. Caseus est praedi tis deterior: munime uero sensus caprinus ex coagulo concretus, non uetustus, odoratus, exiguus, potius tostus. Silphium uero, sicubi eo opus fuerit, candidissimum, lodoratissimum, se minimum capietur odoribus enim

condimentorum suauitates atque uirtutes continen

tur in aetero crassa sunt, ex copiosiore case , sesamo, silphio, copia contra torum sunt nihilo maiorem uoluptatem sterunt, sed penumero molestia consciunt. at obsonia, quae exigua, aut nulla correctione indigent, ea, ut uno uerbo dicam, qua sunt elixanda quae uero uirosa, humida, insipida sunt, cum aceto. atque ea quidem quae humida, quaeque fatua sunt, aceto quae deterioris succi sunt, magisq; austera, aceto dulci Maximi autem reseri, ut res omnes conuenienter succis, Modoribus citra contritionem

componamus, aena peremus quod praecipue consequetur is qui diligenter animaduertat, ut neque odo te, neque succo aliquo res commixta satietur sed unus Onanium odor, unusq; succus appareat, qui singulis rebus consectis conueniat Super carbonibus aequaliter coquuntur omnia. Cum elixa edulia sunt, euasis extrahi debent seruentibus adhuc humoribus nec sunt iii si is id antibus immittenda. Quae cum humoribus nocomeduntur, ea eruo, aequabili igni assanda sunt o-nania. I quae uitiosos succos habent, magis siccanda: quae bonos, succi reddenda pleniora. Ex v si , o γζ no de bra fica. C A P. IIII. B quam acutissimo serro concidenda est, deinde abluenda, laqua bij ciendi, coriandri, atque uti quantum satis sit, una contundendum tum Oxymelite

117쪽

oxymelite totum aspergendum,ac perexigua silphij

portiuncula super abradenda . Huius si tantum , quantum acetabuli mensura continet Tun aere uelis, nihil tibi uitioli in corpore concrescet immo uero si quid prius inhaeserat, extrudit sedat praeterea cali ines oculorum , tenaci suffocationes ii quid etiam incommodi uel circa septum transuersum , uel hypochondi a accidit, subuenit emendatq; ea, quae lieni obsunt sici; lienpermagnus sit, eundem extenuat ad melancholicos uero mire facit cruda st nipta si quidem uenas expurgat. admo ibo uero articulorum nihil aeque efficax est, ac brassica ita composita, ieiuno S man data. Ad tormina intestinorum ita paranda est, ut brassicam diligenter plurima aqua macerenuis, deinde in calidam aquam coniectam elixemus donec in tabuerit: tum aqua tota abiecta oleum indere pollea sinemus, ut simul ferueant: tum in uas coniecta interemus, cum aliquo cibo, aut solam brassicam, eamq; frioidam mandendam

dabimus: idq; non semel, sed si noulis diebus mane longo dierum spatio faciendum est ted non multum eius propinandum, ne obsistat.

Ex Diem hede con ii tendis I subtG. C A P. V. P conficere oportet ex farina tritici maxime inconglutinati , leuiter sermentati dulci sermento, ut ex massa firmissima estq; multo tempore subigedus. Praete ea uero allatio in furno mihi tutior, quam quae in clibano fit, apparet: multo etiam tutior ea, quae fit crustis circundantibus siqui dena mollis, S longiore tempotest allatio. ad haec quoque ignis non facile aduritiem, quae assatur, quia ex ullio externas partes congra satur . at panis qui in clibano coquitur, sic cior est ille qui dein, ori iucundior, quam is, qui in furno conficitur sed tamen assatio non est tuta, sed

exteriora statim exuruntur, interna pars cruda rema

net. Subcineritius uero est omnium siccissimus atque etiam difficilior est eius a satio quam quae clibano coniicitur Prunas enim multas est oporici ad hec ci

118쪽

non ex imila,&abunde subacta est praestantior debetq; maiorem habere mollitiem, quam panis in clibano confectus deinde in cinerem imponi, qui igni ii cumbat tum desuper alio cinere masam contegere, super eo cinere prunas quam plurimas conij cere, is axime supernam partem incendere, quo loco satur hic panis omnium est siccissimus eritq; ad uentres hum dos . non concoquentes, quibuscunque pituitae copia redundat, accommodatissimus. Ex Dieuche, lepolinta. P. V I.

POLENT A uti quispiam potest, potione,&pulte quae in aqua coquitur, consecta uel si sarinam in

yllinae ius coniectam seruefaciat, ut maxime assata polenta euadat, cum eam non agitet, sed sinat coire sensim calfaciens igni, uel aqua calida ita, ut bis coquaturi in agninum quoque, in lice linum non omnino pin-pue imis expers, atque in suillae carnis ius coniecta, timul cocta, dysentericis facit Satis autem est, in quartu pla partechoa polentae optimae, ponderosissimae cyathos duos lactis, laquae tertiam partem indere, cum ab igni abstuleris, papaueris, aut eius capitum, uel dum adhuc ad ignem est, I cucumeris laevigati quatum holcae tribolus contineat, admiscere, simul incoquere: ad sorbitionis crastitudinem redigere , ac propinare. Haec ita consccita cessationem quandam resurgendi,&somnum Tert nec debet quisquam hac uti ,- pius, sed ter, aut quater: pr cipue in robustis comporibus quia imbecissitatem quandam inducit Mijs, qui eadem utuntur liberalius, urina raro procedit. Ex

auena quoque polenta conficitur tota enim cum acere

frigitur , repurgaturq; ac subigitur,s quemadmodum hordeacea, polenta trahitur sed tament cir stantior est . minus, quam hordeacea, flatus ciet.

Ex Geuchis commentara, deparandis alimentis.

Cis P. VII.

Wr imbecilli admodum sunt,&crassius alimentum quam aqua sit, sumere amplius non queunt , optimum est, ut eis alimentum in potione data maceretur,

coquatur,

119쪽

excrementa in uentre non remaneant, toto die&alimentum,& potio distribuatur H cq propinatio praecipue utilis erit ijs, quorum uentres consistunt, cnon turbantur; indigentque tenui, quod pondus habeat , alimento macerabit ergo quispiam polentam calidam,&quae ericides dicuntur magnam uero facultatem panes quam calidissimi amittunt, cum franguntur,4 macerantur . Simili quoque modo triticum tostum, confractum macerabitur eorum enim quae

magis etiam coquuntur, melior est potus, magis etiam alit. Febricitantibus ergo , quibus crises non facile fiunt, hordeum confringendum non est, sed lotum in aqua clixandum priorq; aqua cum intepuerit,abijcienda, tum alia imposita coquendum ac recte quidem coquetur, si decem aquae heminas in unam hordei heminam conijcias coquitur autem usque dum hordeum crepet deinde aqua tenuissima excolanda est, melle admixto, uel per se sola danda. hqc enim cum aluum probe bluit, cietq; urinam, tum uero etiam abunde nutrit. Datur etiam hordeum in polenta rii tum, uod tostum hordeum nominat priusquam uero horeum tundatur, abstergendum leuiter est acus illud adustum, ubi maceratum suerit, coquendum . sed uentrem ma is, quam superius, cohibet. est uero in aqua coquendum, non secus quam crudum Ericidas quoque in aqua ab agitation abstinendo quispiam decoquet, ut quam tenuissimum sit decoctum decoquet etiam quispiam panes, sermentum siccum liac recens triticum crudum, &frictum, Minitium, & omne ser me alimentum, quod aegrotanti accommodatun esse existimauerit: idq; in potione data,&in iure gallin q,& in alijs plerisque humoribus. Quae uero subtrita sunt, ea maceratis coctis esse crassiora, ualidiora uidentur. ac omne quidem memoratum alimen tu i potionibus qua dantur, serme subteri posset . tenaq; multis arborum fructibus, xleguminibus, alendi, Muires quibus -

120쪽

dam grotantibus addendi causis utitur aliquis ad incidendo, cotundendo, succsi exprimendo,ut potui dato indat. Ia uero panes riccos. recentes, placentulas macerare aqua mersas, S ex linteolo percolare expedit ad candore uero, ne color e pane appareat,cucumeris semen tostu, itemq; amygdalas, nuces pineas,&sorba admisceto: cum unoquoque horti, tum ali quibus, uel etiam his omnibus anili, aut flaniculi semen adiungito: idq; febricitatibus ex aqua mulsa, non febricitantibus uero ex uino propinato Miluim uero, ianicum contusa detracto cortice conueniunt ijs, quibus uenter bilios allectione premitur: quibus tenues,

eaeq; multae excretiones per aluum sunt haec autem colerendo aqua di hiendissent non ni in iis, quam quod acetabulum contineat, si uiro des: excolato ex densio hiateo &in aquae heminam uini austeri modicum adhibe,&ieiuno da Accommodatum quoque suerit una cum mitio nuces eu boicas cuinternis membranis non multa cotundere nam in succu redact una cum milio, sorbitionem febricitantibus idoneam faciunt sed omnium infirmissima sorbitio est, quam καχρυ ἰα.i .ex hordeo tosto consectum uocant haec uero itast, ut insc- michoenice heminae sex aquae inlint si bis coquatur, ut crepet, erit praestantior Iam ex ptisana quoque suc- cunt X primimus: uentrem minus, quam piissana dei)cit succus i fit tenuior Auena autem maxime omnium leguminum est ad concoquendum accommodatas eius est praestantissima so ibitio ualetiorq; quamque καχρυ dicitur seditisana imbecillior,&suavior. coquitur eodeni modo quoplisiana, ut hemina in decem aqua ae minis incoquatur sorbitio uero quae ex lentibus fit, facienda est, ut non torreatur tenuissimo cinere circumposito . quae uero atype dupla , quam lens sit, eincitur deuiter concutienda est, donec quicquid est aceris dilioenter excidat tum cribro tenui agitanda cinis uero infra erit. lentem uero sape totam &anethi, aut pulegi portionem absque oleo indens, ia-lemq; modicum addens elixabis,&aceti parum assun-

SEARCH

MENU NAVIGATION