장음표시 사용
151쪽
tuor aquae partes in ij cimus si mediocre, tres Vimidi una alterius si tenuius si liquidius, tres. partem uero terream faui, reliquias inquam, ex quibus me expresti, in fuit, manibus multum confringimus, is tenues partes disiectas in aqua exprimimus deinde humorem munum adduci una, totum mel distblutum in ollam nouam, in qua pruis ad terreum odorem tollendum aqua pedetentim serbuerit, coni j cimus,4 igni ex carbonibus, aut tenuiore flamma ex lignis stimum non reddentibus, decoquimus, ablata iugiter spuma, quicquid ueluti sex seruendo rei jcitur. Post primam uero coctionem, auferimus quicquid terreum est,ac nimirum etiam spumam, ollam ab igni tollimus deinde
plane frigere sinimus ibi iam frigida sit, quod supra fultat, abi j cimus totum postea sic frigefactu igni excalfacimus, ubi serbuerit, tollinatis. ubi frigescat, iterum quodcunque superfluitat, excipimus ibi uero tertio serbuerit, frigefactum sit,4 excrementum abiectum, apomeli conse tum in uas fictile coni j cimus sunt autem ad hoc accommodata, quae philadelphina,Mcaryena, impii acera nominantur id reponimus in cella uinaria, ubi uinum reconditum moueri non solet. Est uero perspicuum 4oc esse diutius decoquendum. nam si ollam auseras,ubi seruere cepit, aut pastini ser-buerit, impersectam coctionen secies, cxcremetum terreum in ea relinquetur, quod efficere poterit, ut potus putrescat, corrumpatur. Est autem duplex po- melitis compositi, alterum fit, cum ibi faui, posteaqua me expressum suerit m aqua decoquuntur quod
rustici plerunque faciunt: quod uinosum, cras sum nigrius est alterum uero quale ego descripsi:
in quo mellis potius quam fauorum usus cernitur: quandoquidem fati in aqua tum lauatur, non coquuntur: cum tamen me totum curaqua decoquatur hac l,
compositione nos sena per utimur, aquae solius potio ne ut plurimum deuitata siquide ea aegrotis ebricitantibus neque pauca, neque exigua mala solet inuehere.
152쪽
De conse Ione, quae διακωδυων dici , Caleni. A P. π VIII.
V I aquae sextario capita papaueris decem inij-
cluntur prae macerantur unum diem noctem humidiora. molliora suerint si uero durior, sicciora sint, etiam diutius, quam unum diem melius uero est, nondum indurata accipere estq; perspicuum, ualde mollia abij cienda esse . nam sicciora exi ouum siti cum habent, humidiora uero multum quidem, sed in- concoctum adhuc. aquosii m. debile quam ob
rem exitumidis,&palustribus locis accepta sugienda sunt. numerum uero, quem dixi indi oportere, iuxta aqua proportionem, de ijs, quorum est mediocris ma- nitudo, intelligere oportet quaedam nanque sunt moderat; maiora, quaedam minora, quae dam uero naedia, ut plerunque esse solent. ex his r dictum numerum ad sextarium coni j cc. Coquendi terminus esto, non ut tertia, aut quarta, aut aliqua alia talis pars quaere
stet, uerum cum primum tota accida si icta suerint: quippe cum eorum succut climus exprimere id quod satis usu ueniet, eis saccidis est diis huic succo melliscalmidiana mensuram a dij ciendam censeo: ni sumi experti coquendum simul ad attici mellis consistentia. coquenda praeterea sunt in aqua pluuia, aut sontana. Vsus eius est in ijs, quibus somno opus est quibus etiam saepe medicamenta exopto consecta damus quibus tenuis defluxio a capite ad asperam arteriam destillat, quae propter tu sies insequentes dormire non sinit. an hisce consueui etiam medicamenti consectionem ex rapa parare satis autem ad eiusmodi coquitur, cum capita papaueris ad aquae medietatem suerint decocta quin etiam ex passo, Tapa cretica melius, quam ex melle coquitur ubi fluxus ualde tenuis sit mel enim attenuandi uim habet.&tunc fugiendum est, quoniatenues defluxus auget. huic etiam medicamento, dum
coquitur, radix glycyri 1 addenda est quo simul coquatur ubi haec non suppetat, succus imponendus, qui ex Creta aduehitur si uero copia defluxus a capite
153쪽
Q VINTV s. 37 delati in pulmone consistat, consectio ex melle est accommodatior ergo ad id quod urget, animum aduertens, tibi in somnum uertitur aeger, aut quod ex melle constat, aut quod sine melle apparatum est, medica mentum dabis aliquando etiam utrunque permiscebis, ad id quod urget, in miscendo intentus, ut scias cuiusnam maior imponenda sit copia. datur uero commoderata mensura, duorum satis in panorum cochleatium magnitudo hanc mensuram augebis, aut nainues, habita ratione magnitudinis corporis, cui das, item laetatis, annici; temporis, regionis. In his enim ninibus, frigidioribus minimum dabis, calidioribus in plius. habita iero etiam ratione cluantitatis,&qualitatis ipsius defluxionis,te plus, minusci; daturum plane patet siquidem hoc in omnibus auxilijs est commune. De eadem confictione ex capitiliopapauerum, hiLior . ex libro de potionilius suavibus C A P. X I x.
EG non solum ijs, qui se quieti tradidissent, somnoq; indigerent, consectionem ex capitibus papaue ris exhibui, aut ad tusses arccndas dedi, in quibus dandi tempus, Mensuram rite Galenus deliniuit sed etiam ijs, qui uehementi sebri iactarentur, quique calore, quem serre non possent, affligerentur, os uentriculi ardore opprimeretur itemq; in crysipelate,&alio calido quouis assectu in quibus etiam ualde quantitatem auximus, ut quinqueo sex cochlearia datenatis. idq; non semel, sed bis, ter id ii pius in die nec solum in statu morborum, quos febris a seri, sed etiam ante statum, uero etia ante concoctionem uidetem: in quibus uigilia, calorq; acer aut magnus quidam hominem oppugnabat. Idcirco rccte secere mihi uidentur, qui ante latum morborum, qui ex febre existunt, bibere hanc consectionem uolunt, ut oxymel admisceant quandoquidem oxymeleius malchiae crassitudinem attenuat: seruam; consectio suam uim refri : randi,&celeritati concoctionis nullum aster incommodum nec solum uero in febribus ex huna orti in cras serum
154쪽
sertim cum ante statum damus, sed etiam in uisceribus obstructis, ut iecore, pulmone liene,&eiusmodi se-bribus adurentibus tunc autem quinque aut sex perse- cochlearia damus, nec frigiditatem inii alia quena- admodum iiiijs, quos tussis absque febre uexat, pertimescimus Calorem enim,qui praeter naturam est, corrigimus, cui etiam conuenit quantitas medicamenti, ut ad naturalem calorem redigatur cum minime uidelicet uehementibus potionibus accenditur sed non solum febris, uerum etiam accessio debent conuenire ut uterque uigor, priuatae accessionis,&morbi ipsius, in unum incidat. Vehementes autem potiones uoco
eas, quae magnopereati entur, cuna morbum crisidis si, lutum iri speramus nam ante morbi ulgorem, cum
nobis persuademus, crisin nihil mouere pose, nos refrigerationis causa potione utimur eiusq; moderatam monsuram damus sed eandem etiana dare poterit quispiam in statu, uel solam, uel cum xymetite: cum omphaco melite, modicum tamen admiscens. alioqui etiam cum rhodo melle uino aliquo eorum, quae permeant: ac praesertim si consectio ex aqua facta sit cum aqua suapte natura tardi sit transitus. Est autem paulo melius ad capita papauerum decoquenda, uinum quod magis tenue ac perlucidum sit, quam a-uam, assumere ita enim melius penetrat, roboran i quoque uim habet . quin etiam incute densiore hoc uinum admixtum melius adiuuat quemadmodum c-tiam omphaco mel aptius est in corporibus rarioribus, aut ore uentriculi imbecilliore; massis etiam si cibi fastidio teneatur iis praeterea, qui dulcia bibunt, aut aliquem in uentre habent medicamentosum humorem fluentem, aut biliosum ijs qui ita flecti sint, rhodo- mel admiscebis atque haec quidem in febribus satis distincta sint nobis caeterarum uero assectionum dein ceps est facienda commemoratio. Hic igitur potus non solum pulmoni suppurato, defluxione oppresse, tussient utilis est, sed cetteris itidem uisceribus. quam
155쪽
quam ob rem damus non modo hepaticis, spleneticis, sed etiam quibus renes, uesica uitium contraxerunt: si modo calida sita flectio. ergo urina stillicidia, uuae ex toti acrimonia sint exorta, praecipue uero in balneo, aut ante balneum, copiose datus emcacissime comprimit. instituendaq; iis est uictus ratio crassior,&succi melioris Ad renum autem uitia, cum ilia, atque lumbi calidiores sunt, hic potus ualde facit iteq; accommodatus est, ijs quibus diabete, S cholericaeas sectiones periculum minantur . in quibus utrisque sit nihil vetet, frigida temperatus, saepe est utilissimus . etenim extremum cholericorum allecitium remedium frigidus potus est . sed totus uenter prius roborari de bet melino, Mastichino, tuae accitae succo . aliqua portiuncula aluminis scissilis. caete iis generis eiusdem totaq; aegroti cutis diutius confricanda st manibus intactis, aut etiam linteis mollibus tum cucuibitulae dorso, scapulis, thoraci assigendae postremo hunc potum calido omphaco melite temperatum dabimus si uero his peractis inanitio ualde perduret, sitq; aliqua syncopes, conuulsionis suspicio,atque timor, ad frigidae potionem necesse est confugere thoracem
uero euacuabis, si hoc quoque opus esse propter uiollias, aut calorem immoderatum uidebis. si uero concoquendus morbus sit, butyro, telebinthina, Miride, una cum eis uti poteris si inueterarit, me quoque similia danda erunt,&cum somno se tradiderit, pΟ- tum ipsum dabis si uero humores contentos secare,&abstergere oporteat, tu in haec ipsa, tum vero etiam pulegii comam, item l , hyssopi,&adianti, panacis ex aqua decoques atque etiam xymel solum uel cum herbarum decoctione propinabis . id quod facies eo tempore, quod ante dixi, una cum medicamento,quod cx papauerum capitibus conficitur: si opus fuerit, etiam de die, aut alio quoque aliquo nocturno tempore, cum febris ardens aliqua, aut vigiliae urgeant. Philagris
156쪽
r I RPhilagrii de conse rione ex malis Idoniis c quae ex cornis et aqua l. ex eodem libro excepta CAP. X. CONFECTIO cx malis cydonijs ad hunc, o dum paratur aufertur cortex, medulla: loquuntur ex optima aqua sontana, donec tertia pars aquae c5 sumatur reliquae uero duae partes ualis fictilibus recte infunduntur, praedictis locis accommodatis reponuntur . Fit hoc uinosum Mausterum, potum coeliacis prodest os uetriculi imbecillum atque hepar corroborat , cum se ipsis humidiora quandoque sunt facta. qua loque autem optimum me admixtum persecta iam coctione inditur: idq; non solum uoluptatis causa, sed etiam ut compositio conseruetur humor enim, si in eonte sit, non facile putrescit est ergo perspicuum , id conuenire ijs morbis, in quibus abstergendum una,&adstringendum sit quales sunt partium interna rura ulceratarum: ut oris uentriculi, atque stomachi. Huic
similis quidam potus ex aliis quibusdam si,&praesertim ex iis , quae corna dicuntur qui eodem modo coiicitur, larem ei, qui ex cydon ijssit, usum habet. De ompha melite , bdia r . ex eodem libro .
ACREsTA racemos prope initium maturationis capere oportet, cum acidam qualitatem consistentem adhuc seruant, neque adstrictionis sunt expertes: deinde loco temperato reponere tribus, aut quatuor
diebus ac praecipue si aer ambiens sit humidior post quam uero repositi suerint, exprimendi sunt, succusq; in vitreum uas excipiendus tribusq; succi partibus una mellis optimi despumat adiicienda multis uero diebus id insolabis, usque dum acrestae humor seruesectus con
sistat id quod longo tepore seri solet deinde in subh
miore parte domus seruato,ne putrescat ita ego medicamentum hoc facere,& ad praedictas aflectiones uti co-sueui. itemq; in ijs, quorum intestina diuturnis tenuibus defluxionibus infestantur sic, ut cotintifex cretiones ex quadam intemperie calida fiant id etiam dare soleo
157쪽
soleo ijs, quibus os uentriculi propter calidam sinatis,
atque humidam affectionem no appetit cum prius per alia quaedam abstersero ea quae ad ipsium uentriculi os humores quosdam uitiosos mittunt, ne appetitus excitetur, prohibent do etiam non praemissa abstersione i)s, quibus succus non sui epotus. probe enim in- appetentias omphaconaeli potum sedat: a praecipue si meracius potui detur consert etiam iis, qui propter
corporis raritatem ex tenuitate humorum fluentium,
animo linquuntur;&praesertim in febribus : quorum repentina purgatio,sine perspicua excretione facta, morbi naturam ualde producit in quo genere fectionis tota curationis uis in uino quod permeet, alicuius adstrictionis particeps sit, collocata est si tale non ad sit, poterimus uino tenuis substantiae, savi coloris hunc potum misiceres, cita ex pane propinare atque aestate quidem aqua frigida temperatum, si nulla in
partibus principem locum tenentibus inflammatio sit: hyeme uero, calida necessario. Cumq; h csyncope uehemens accidit, semper calida temperare oportet est etiam, cum acutissima distributione in acutissimis sun-copis indigemus atque 3 quidem, qui ita exolvuntur, accommodatum est, quod cito distribuitur,4 quod ad continendum ualet taleq; erit merito, quod calida, adstringentem in se uim habeat nam ui caloris penetrat, adstrictionis autem ui permanet his ergo rationi bus omphaco mel est accommodatum . nam mel in se habet, ut penetret itemq; acris qualitas adstrictio e ro,quae suapte natura tarde permeat, est permanens sederit praestantius, si uinum assumpserit, ut acidam in eo
facultatem, qua succi attenuantur, obtundamus. ideoq;
uinum fulvum iubdulce,&non admodum tenue,cst ad miscendum accommodatius ergo ad calidas intem peries,&morbos, utilem comperies utrunque potum,
qui ex capitibus papaueris, tui cx ac resta, Hellest post hos, eum, qui ex rosis, & melle conficitur: quod etiam omphaco mel superat Mob eam ipsam caus in his, qui propter mordaces & calidos humores, atque
158쪽
34 2 L a Rque etiam Febri acutissima exuruntur, utili 1simum est in quibus uidelicet non est molesta uetris solutio nam in eiusai odi illud est praestantius febrium enim a flectionem simul concoqui par est, ut ita utrunque eorum postea detur. De bo Lmelite, Phil igri , ex eodem libro
M a rosaceum tres succi rosarum excolati partes, unam' mellis capit coquitur adlbiem eodem modo, quo omphaco meli. cui ter auten adstringit, refrigerat,4 nonnihil etiam absterget, S nescio quid acrmaoniae nanciscitur ideoq; ori conseres, quod calida inflammatione,&quod ob talis fluxionis defluxum laboret. leuiter enim id quod delabitur,compri init: quod seruet, moderate rei si gerat potestq; acri itioniam et laudere non secus, quam potus ex capitibus papaueris facit ita etiam facit in humoribus, qui in profundo sint
siti nam ui abstergendi eluit mordaces humores. refrigeri uni astertiis qui calore,&morsu uexantur: adstrictione naturales facultates corroborat. Praeterea Uer aqua mixtum, cum alijs, tum uero etiam sebricitantibus damus, cum uigor accessionis, morbi ipsus iam constiterit. iis quoque, in quibus non est liti ira orum redundantia, lari potest absque omnimoda evacuationes item 4 ijs, in quibus accensi sunt humores, aut noxia euomuerunt,aut excrementa infesta per inseriora expulsa sunt sed in ijs qui exuruntur, eius potio continua erit, ut aliquis medicamentosus humor ad os uentriculi ex partibus adiacentibus intercidat ac saepe numero etiam in febribus una latum potio copiosior, H tempore congruo data,integrani morbi solutionem potuit sterie, prouocato sudore, aut citata aluo, aut uomitu moto, quaec caeteris quoque potionibus inuigore datis consequi consueuerunt. Deselinato, Philagr ,ex eodem CAP. XXIII.
Pa decoctum , flatum inc5coctum crudum facit: copiam humorum per urina ducit. idq; dari conuenit iis, qui febri iactantur praesertim si acuta
159쪽
icernantur, non erit potui dandum.
De oxymelite, Meui C A P. X X I. 'M me crati facultas caetera omnia habeat, Quae ad acutos morbos opus sunt: in uno tamen untaxat eis es contraria, quod supercal faeta in bilem conuerta- V VJ V - 0nem aceti permixtio cohibens, praestantissimum medicamentula esscit tantum , acet melicrato addendum est, quantum fatis sit, ut faculas ii bilem conuertendi cori igatur id enim sitim nona uel et, sputaq; non omnino rasa S utinosa facile educet has uero ambas eius actiones, sequitur etiἱ oris faucium hunieetitio. qua ratione hareses scit eadem quoque iecori, hem summe est accomodatum, cum uisicera absque molestia expurget. In pulmonis uero, thoracisq; flectionibus eius usus est plurimus ina xinaanaq; asteri utilitatem propter commoderata aque aceti, ac naellis mixtionein. tale enim Xymeli sipiritum cratium ' fatuosium in hypochon diuo secat:&satus rumpenS,ulasq; omnes expurgans,adui in asserosii,&biliosi excrementa deducit Oxynaeli igitur ni ediocriter temperatum,n Oxas omnes,quae ex melicrato uino aqua oriuntur, est igies,solum nocet interdum,quod intestinum radit idq; sacit ijs, qui intestinum imbecil-hus habent natura, ct quod ad patiendi sit idoneum. Cum igitur me facultate calidum sit, in bilui citoria cali di Scorporibus uertatur, idcirco edulium est pituito horibus naturis, o senioribus, ac morbis frioidis accommodat una at oxymeli omni aetati,&natur ad tuendam ualetudinem utilissimum est cum omnes angustos meatus aperiat, sic ut crassiis, aut glutinosus humor nusquam contineatur.'bam etiam ob rem medi-
tione&experientia perpendenti ea, quae ad uictum at
160쪽
tenuantem saciunt , oxymeli accommodatissimum uidebitur . nam neque mali succi est , neque stomacho insensum, neque ullam aliam absurdam facultatem habet. Si uero scilliticum acetum fuerit, ita nonnaodo eorum, quae ad uictus rationem , sed omnium medicamelorum accomodatissimum ad incidendum est conuenitq; hoc uti, itemq; uino,& aceto eos, qui summe incidere: at
tenuare morbum,qui in corpore sit , quod crassum , glutinosum, lituitosum excrementum contineat atque
infinitos prope uidi, qui ex aceti scillitici, atque etiam
uini usu ad uita finem usque fani uixerunt oxymeli uero hoc modo conficie dum est. Melli optimo super carbonibus spumam aufer in ipsumq; tantum aceti coni j-ce, quantum gustanti nec acidum nimis, nec dulce ui deatur ac denuo super carbones coque, quoad plane in
unum coierint amborum acultates nec appareat umstanti acetum adhuc crudum . hinc ab igni auferes cit'; uti uoles,aqua miscebis, ita temperan ,ut Uinia ergo melius erit ex sumentis gustu, qua nostro iudicium de modo sacere, id esse sit mentis naturae aptissimum oxymeli existimantes, quod utique est iucundissimum proindeq; utile aduersissimum i esse, quod est iniucundissi-Πaum . Eius tamen primam mistionem, ut quam plurimis conueniat,talem esse oportet uni aceti parti, mellis, a quo abiecta spuma sit, duplum miscendu est. Cum
aqua uero statim ita in initio facies melli quadruplum optima aquae admiscebis deinde coque mediocriter, quoad spuma e desinat ac malum quidem me multum spumae egerit, quam ob rem est etiam coquendum diutius optimum uero, ut breuissimo tempore coquitur, sic minimum spumae emittit unde nec pari ei coctione Opus est. plurima igitur coctio quartam parteria eius, quod initio inditum est, amittit. Conficitur etia Oxynaeli tribus statim ab initio mixtis, ut sit aceti pars una, mellis duae, laqua quatuor haecq ad tertiam, aut quartam partem coquuntur spuma interim detracta. siq; ualentius facere uolueris, tantundem aceti mel tis mi icies. Aceti