장음표시 사용
191쪽
s S., circumactuci frictiones e Te debebunt nec superne modo deorsum, aut inferne sursum adhibitae, sed e tiam tum in subrectum , tum in obliquuna,tum in tras uersum , tum in subtransuersum . quo uniuersae,Cuoad seri potest,musculorum fabrae ex omni parte fricentur. Domus autem,in qua obeunda exercitatio est , nec calidior, nec frigidio recte debet ut corpus absolutate petae tempore frictionis perfruatur nam calidior, aut frigidior sit, quam oporteat, set ut in calidiore corpus sudet prius, quam fatis suerit emollitum: in frioidiore uero, neque prorsus calescit, neque unquam pinbe mollescat neque ruborem floridum ostendat, neque in tumorem extollatur. haec enim sunt in aeris temperie, statu corporis temperato moderatae friectionis signa. De 'eneribus exercitationum, de earum Ocultate. M'. NI Io I.
o omnium exercitationum illud est,
ut animanti caloris inclementum ex ipsis excitetur sin larum uero exercitationum Laec sunt propria tales, hoc est, quae uiolenter sine uelocitate ex eicetur, musculis incruis robur parat cuiusmodi sunt, sodere,&quatuor simul equos habenis coercere, aut onere maximo sublato aut manere eodem in loco, aut paululum procedere acclives quoque inambulationes huius ae
neris sunt: si quis per funem manibus apprehensum andat atque etia siquis comprimat di itos, pia tauq; faciat, aut diducat. manum dilatet, e in sublime attollat, ita diutius permaneat: ct adhibitum quempiadeducere sibi manus iubeat, nec tamen ipse remittat id quoque magis siet, si quis summis manibus apprehenso pondere cuiusmodi sunt, qui in pal stra alteres nominantu manus porrigat, aut in sublime eri irat . sed in palaestra sexcentialia sunt huius eneris ualerntes exercitationes: quarum omnium perptiam simul, atque u sum exercitor calles; qui si est diuersus, ymnaste, sicut medico coquus quae ergo ualentes exercitatio ne tint , iam dictum est: nunc uero ad eas peruenienduest,
192쪽
cum in plet tiro,hoc est, sexta parte stadi quis prorium, retrorsum it, uicissim, idq; Carpe, in utranque partem sine flexu cursitans, unoquoque cursu breue quiddam de spatio demit , quoad denique in unico gressu consistat.
αιτυλι ει uero , si quis summis pedibus ingrediens,len- fas in sublime manus, hanc antrorsum, illam retrorsum Celerrime moueat. Celeres motus, sed non uiolenti sunt, qui in palaestra eduntur, nobis, uel solis , uel cum aliis, humi celeriter circumuolutis licet autem 'rectis, tum circumactis, ac uelociter prope adstantem
mutantibus celerem peragere exercitationem saepe etiam cruribus retro tantum resiliendo, interim uero in anteriora utrunque crus singillatim reserendo quin&permanus exercitatione celeri tantundem ualente uti quispiam etiam citra alteres potest, si utique frequentiae, celeritatiq; motus earum impense incumbat, siue has in pu onum duelas,sive explicatas auis. ac eiusmo di quidem celeris exercitatio est, in quibus dixi speciebus coprehensa. Ad uehemetem autem ueniendum est ea enim ex ualenti&celeri composita est: quando quas ualentes diximus, iis omnibus ut uehementibus uti possumus, motus celeritate adiecta non in postre mis autem uehementes hae sunt, sodere, discum mittere, saltare, idq; continuato opere sine intermissione.
similiter quoque graue aliquod telum iaculari,ictus maxime continuando aut graui armatura tectum , celeriter agitare. haec igitur omnia exercitationum sunt genera praeterea ex eis aliae magis lumbos, quam bra' chia uel crura exercent aliae spinam aut thoracem solum, aut pulmonena. quippe incessus, cursusq; , pro priae crurum exercitationes sunt extremarum manuuconcertatio, & umbratilis armorum pugna, braciuO
193쪽
uocare thoracis uero ivlmonis, maxime respirationes, propriae exercitationes sunt quem adinod tim pre teriam dicia, niaxima uox, Onmitim vocis instrumentorum ex motibus igitur alii animantibus ex se ipsis insunt, de quibus ante diximu alii extrinsecus adueniunt, qui naui ando, equitando, aut gestando siue uehiculo, siue lectulo pendente, siue cunis a itatis pres tantur, siue per ulnas nutricum in infantibus extrinsecus etiam aduenientium frictio sit. iron nulli tamen motus plane mixti sunt, qualis es equitatio .no enim ut in uehiculis, ita etiam,cum equo insideas, accidit ut agesian e tantum agiteris ipse nihil facias, sed ibinam erectam sustinete, uti isque seminibus equi cossis boni temta haerere . crura extendere, Me iam ante prosincere oportet. quo ingene te aspectus exercetur collum laborat, ii scera a itantur sed eque etiam dimouentur uiscera iis qui saliunt uerum iis qui uehiculo oestantur, non aeque quare si quis uisicera. quae sub septo iansuerso sunt, mouere uiolentius uelit praedictos labores adeat. praeterea ad frictione in quae per circumiectam fasciam administratur accedat. Sane concutiunt etiam nonnihil uiscera,qu sub septo sunt,maxima resipitatioties & uoces sicut etiam efflatus. Iam uero ipsa diritus retentio, exercitatio
quaedam musculorum est,non minus eorum qui in ab- comine, quam eorum qui in thorace insunt atque hi quidem sunt motu qui nobis extrinsecus adueniunt.
Visomo is adeunda sit exercitatio. N,
Ex v se adolescens, xbi inlotio, uti diximus,
perfectia cococtio uideatur mox fricetur mediocriter. docebit id color floridus in summa cute residens, Maim tuum flexibilitas atque ad omnem motum habilitas. postea ver exerceatur dum S corpus intumescit, color illi floridus apparet; motus alacriter, aequabiliter, Sconcinne edit. inter haec vero sudorem cum ca- id uapore commistum cernes. inhibenda uero tum
primum exercitatio est, cum aliquod horum suerit ina
194쪽
i I Rmutatum . quippe paulo contractior corporis moles uidebitur, ilico desistendum est nam si ultra quid pro grediatur, etiam boni quippiam educetur atque ita tu gracilius corpus fiet, tum aridius, atque ad incrementum minus habile. Simili quoque modo, i coloris gratia evanescat, cessandum est: quoniam adhuc exerceas, frigidum coi pus es scies, nimirum exhauries. Iam uero si motuum alacritas, aequabilitas, uel concinnitas remitti quippiam, collabici cernitur utique statim desinere oportet itidem, i in sudore accidat ulla qualitatis eius, quantitatisve mutatio, quippe item
magis copiosum fiam per, magis incalentem par
est, prout motus uehementiores sani cum igitur is aut minor, aut frigidior redditur, tum scito corpus exhauriri, refrigerari a Sicca tibi iusto quam ob rem animum diligenter attendere exercitando corpori debemus, ut cum dictarum iam notarum quaelibet appareat, protinus cesset nec anaen protinus mittendum est ad lauandum sed summam intentionem exercitationis remittere, sist ereq; iubebitur sic; uelit spiritus cohibitione implere ilia persundi oleo , atque apothera- pia deinceps uti debebit quae genere duplex est altera
ceu pars exercitationis, altera eius ceu species ac de ea quidem, quae ceu species est, postea dicemus. De apotherat ias i lioue VI. V autem de ea, quae ut pars exercitationis habetur, dicendum est. Omnis exercitationis probe peractae postrema pars apothera pia dicitur duplex eius est
scopus, ut excrementa purget, corpus a lassitudine tutum conseruet prior uero, est etiam toti exercitationi communis quando ei quoque duo omnino es e proposita diximuli, ut solidas animalis partes firmet, in xcrementa expurget proprius autem apothera piae copus est, ut lassit admem, quae accedere immodicae eXercitationi solet subnaoueat, atque prohibeat qualis autem adhibenda sit, ipsa statum , ad quos tendimus,natura dein onstrabit nam quoniam propositum est, ut solidarum animalis partium excrenaenia, quaecunque excalfa-
195쪽
s s. excalfacta, attenuataq; per exercitationem, in corpore adhuc manent, pro sis eiiciantur id frictiones citi eralios cum celeritate ad in inistrantur, adhiberi opor bit, plurium manibus fricandum, quo nulla corporis pars nuda relinquatur, S cum his una tum ipsarum Μquae fricantur, partium tensionem, tum etiam spiratu cohibitionem , leuia quoque fricando corpori aroi-
de mollitiem cum frictione conducit Malioqui aliud
non mediocre commodum secum asse it: uia doc Quae tensa sunt, i emittit, quae ex uehementio te actione fatigata sunt, ein ollit . media igitur et mollis, duraea
qua eadem mediocris est perlicietur autem fricanti: manibus ualenter iniectis ua, ut earii complessio p oxime ad duram stactionem accedat caeterum piri Ti-
copia,&uelocitate mouendi eatenus reminis ut plane mediocris euadat porro tendendas, dum frican- ur, partes censemus, ut quicquid inter cutem & subiecta in carnem excrementorum residet, id percutim expellatur. ob hanc etiam causam non exi ua pol tio a-
pollierapio est, spiritus detenti, cohibit o quae quidem esticitur tenus omnibus thoracis musculis, iis uero, qui sub septo abdomine sunt, remissis caua sane
Tatione excreinenta deo ilium serentur. secundo autem
hi, diocriter eos musculos, qui abdomine sunt, tendit quo uidelicet ea, quaetb epto sunt, uiscet apothera pia fructum sen: u
tela sente se ad singulas eo qui fricatur, nota tamen cum omnibus pariter se uertente cum neque continuos
1 tacitones sint interpositae itaque tum saepe reuoluaturpe ipse a tergo gymnastae incumbens, atque utrunque
iricetur. hac enim uel praecipue ratione& calorem, qui M is exerceia
196쪽
rgo Rexercendo adauctus est seruauerit, excrementa pro prijs ipsius tum tensionibus, tum motibus eiecerit ad quam rem consciendam,spiritus quoque cohibitio noparum uidetur conducere quin etiam inter ipsas exercitationes, spiritus cohibitionem interponunt optimioymnastae sicut etiam,quam supra diximus, apothera piae debitam frictionem simul etiam cessando, cum homo lassari incipit simul cutis meatus paulatim expurgando quo scilicet perspirabile purum i corpus ad subsequentes labores sit: cum alioqui uerendum sit, ne siquid tale gymnasta prouiderit, obstruat potius mea
tus, quam expurget . nam ueheir.entiores materier uiri
motus diuersis temporibus iationibus contrarias edere actiones possunt . obstruere autem, cum crassum simul ac multum fuerit, quod consertim ac praeceps agitur purgare uero, cum eXlguum tenueci , est, nec praepropere, nec uiolenter cogitur imul omne expelli ob has igitur causas, qui ctiam in med ijs laboribus apothera pia utuntur, potissimumq; in ijs, qui graula, quae uocant , certamina exercent, laudo , atque commendo. De proprias ictione. P. X V M.
FR Ic IO quandoque per se ipsa commodum aliquod corporibus nostris assert, quandoque uero ij
quae commoduni asterunt, ministrare potest . ministrat autem in exercitationibus, praeparans ad eas corpora: Z item cum post eas adhibetur ac prior quidem frictio praeparans, posterior uero apotherapeutica nominatur; de quibus supra uerba fecimus quae uero per se ipsa boni quid facit, ea soluendi, ligandi, carnem augendi , minuendi uim habct ut dura corpus ligetur, mollisoluatur, multa extenuetur, mediocri denique cransescat quatuor enim hae genere disterentia in quadruplici frictionum omnium facultate, atque usu insunt. sq; medias harum , quae una cum his intelligantur, annumeres, sex disterentiae omnes fient. Nam si duragandi, mollis obiendi uim habet, corpora quae supra modum soluta sunt, ea duriter fricare oportet: quae constricta sunt, molliter si modice se habeant, ea nectit olliter,
197쪽
molliter, nec duriter, sed quatenus feri potest, utroque extremo declinato, fricanda esse, perspicuum est. Quemadmodum uero in ij differentijs, tu in qualitate sunt, non solum dura, mollisci consistunt, sed etiam media: ita in ijs quae quantitate uersantur, non solum multa, pauca, sed etiam media est. cum iditur
duae res sim toto genere disiunctae, si modo id quo iacit ab eo quod sit, enere distinguitur, frictiones ex eorum numero uiat, quae faciunt ast ius uero, qui ab eis in corpore relinquuntur, ex j quae fiunt. quare contrarietates quoque alias in cnere frictionum,ut tu mollem&duram, tum multam&paucam alias in assiseetibus,ut tum colligationem&solutionem corporia, tum gracilitatem iras situdinem, neccsse est constituamus ac prior quidem flectuum conti arietas,ex priore
frictionum contrarietate nascitur: secunda non item.
euenit enim in hac, ut gracilitas proueniat ex multa sinctione carnis incrementum ex mediocii quippe cum pauca augendae carni non sufficiat propterea quod id quod carnis incrementum accepturum est; sanguinis moderato accest b,&ualida uirtute indi eat: quorum utrunque mediocris commode pr stat frictio pauca
neutrum, nec abunde, nec fatis Hippocrates ioitur redactis ueluti in elementa simplicibus disterentio , uni
uersiam fractionum rationem ab si, luit quemadmodum carnem fatis dijcias, quemadmodum detrahas, quemadmodum corpus mollia . quemadmodum constringas cum his una protinus se promunt, tum media earlim Opera , tum quae per coniugationem faciunt. media, cum neque ligare corpus, neque soluere,neque carnem augere, neque minuere studemus: per coniu-
ationem uero fiunt, ut cum ue ibi gratia, pariter colligare&carnem duram dij cere uolumus, frictionem duram una cum medioci quantitate adhibeamus: cum uero mollem, frictionem quoque mollem,&quantitate mediocrem administremus, in alijs etiam coniugationibus ad proportionem etenim tres disserentiae
mctionum a qualitate sumptae, tribus, quae sumuntur alia δε quanti
198쪽
Mediocri S. De matutinafrictione . CAP. VIII. D matutina rictione in corpore temperato ad hunc modum disserendii in est si nihil sit, de quoquo Tatur, certe superuacaneum erit, eum fricare nisi siquando ingenti rigori occurrendum uidetur tum n que ueluti qui rioida sunt usuri, sic frictione quoque hoc praeparabimus . si uero lassitudinis sensus ullus appareat, tum ungendus homo est, & molliter Dicandus. simili quoque modo, si siccior iusto sit, oleo dulci ungendus est . ident in sicca corpora humectat fricandusq; est, ut Omnino parcissime, ita nec duriter, nec in olliter: quippe cum sucurrere digestioni in corpus, non cutis, carnisq; habitum mutare, neque etiam quod in his continetur, quicquam per halitum digerere oporteat quorum mollis utrunque, dura alterum facit: siquidem lim culini densat, durat mollis uero per halitum digerit, ac corpus laxum, molleque facit. Vorum si cutis densitatem corrigere uelis, ei quae e duristum frictionibus tum pertractionibus atque ex uehementi exercitatione, multo puluere orta est, mollis
frictio cum copioso&dulci oleo medetur: quae uero ex fri-
199쪽
turam suam redigemus Laxitate in uero, quae frequens balneum, mollemq; frictionem, ueneris usum consecuta est, paucula frictione, primum quidem sicca, de inde cum oleo aliquo eorum quae adstringunt, canaueris humiditatem uero, qu nim in potioni successit, sicca frictio. cum soleo ad ministrata , cum manica, interdum etiam solis manibus, id tu uel citia ullupingue, uel cum eo plane exiguo corrigit. eilo autem oleum ioc,quod per halitum euoce , omni iacultate aditi ingente uacans. Deue1perti fichone P . XIX.
A ita quidem de matutina frictione uespertina uero ijs utilis est, quos uel ualida lassitudo premit, uel immodica siccitas male habet, uel quorum corpus ex alimento non nutritur uerum symptoma,
cum corpus non nutritur, nunc seponatur una cum alijs omnibus symptomatis, quae post tractabuntur intemperata uero natura,cum aut ualida lassitudo, aut immodica siccitas corpus afficit, prandium minus esto: tum ab eo ad c nam longius tempus interponatur plurimum quiescat: exiguum Lime quippiam inambulet,
ut cibus recto motu concussus subsidat melius etiam sit, si exonerare aluuin possit. His omnibus rite peractis, securus oleo dulci ricabis non multum antenuentrem continges si secus facias, periculum est, ne&cibum deterius c6coquat, ik succus aliquis ex eo semicrudus in corpus digeratur, caputq; turbetur, stomachus subuertatur optimum ei go fuerit, omnino uentrem non attingere. si uero in musculis ei uicinis, uel sensus aliquis lassitudinis, vel siccitas malo appareat, blande, e mediocriter ungi debebunt. Desti Aone,quae ad febrim tollemiam adb betur, ex libro HIerodoti de auxiliis quaesunt P. X. FRICTIONE quae causa soluenda febris adhibentur, hisce temporibus sunt administrandae. conueniunt enim circa morbi statum, non omni quidem in M parte,
200쪽
ιῖ I nparte, sed extrema, ut non longe a declinatione absit . in temporibus uero accessionum primum indeclina tione fieri debent obseruandi tamen sunt,qui partes aliuas inflammationibus obsessas habent nam si e fiat, is , luliebris nullo pacto poterit quin obseruare etiaoportet spirandi difficultates , teinq; sudores, qui sine
ordine in toto corpore, aut vultu, collo sese ostendunt emo quibus facta crisis est, in principio declinationis,aestate, atque autumno accommodate in loco teperato recimabis atque inibi paratum hydre eum calidum, in quo aphronitrum tostum iniectus. sit, habebis. frictio autem in iunioribus es minoribus, quatuor fiat in ijs uero, quorum aetas Oret, quique maiores sunt, a sex administretur: v ah brachia ad manus
digitos usque fricent, ab thoracem sciue ad inguina: ab denique crura usque ad pedes estuso uero pingui aliquo, manus uperne deo istum deducant ita, ut pars omnis infricetur deinde hommein pronum statuant, ipsumq; ad eandem proportionen fricent. ac principio quidem leui manuum iniectiones enta , utantur: d inde uero, celeri S comprimente postremo uero, remissa,&quae in onmibus primae sit paratque finitis. Iam uero etiam partes capitis, cerui adiuncto pingui contrectentur Partes autem singulae on iunioribus centies, in florenti aetate duceties fricentur in iis, qui athletarum more uitam degunt duphcandus est numerus.
Interim uero dum fractio administratur, si multa hilaritas adsit, simul l febris sedetur , facilisq; respiratio,&bonus color appareat, pulsus magnitudo non ita multum sit imminuta, neque densus pulsus sit,&caro
in tumorem adiuncto rubore sit elata, tum numero frictionum aliquid debet accedere at si i)s qui fricantur, sudor prodeat, qui prius non apparebat, tum scire conuenit, recte progres iam esse frictionem, inde utilitatem aes rotanti fuisse allatam tamen secunda quoque experientia indigere neque etiam, cum pares accessiones sunt, nihil l occurrit, quod sensus iudicio utile, aut noxium sit, sed per se ipsae impulsus capiunt,