장음표시 사용
141쪽
C E N T R I C A tas reliquos obscurari manifestum: erat, in Sole autena Venere & Mercurio, quum ea ratio non
appareret, magna apud antiquos dubitatio fuit, quis eorum superior foret. Vcnerem tamen supra Mercurium sensu ita persuadente) collocauere, quis autem locus Soli daretur, non satis liquidum fuit. Plato enim AEgyptios quosdam se cutus supra Lunam statim constim it Solem. ea fortasse ratione, quod conuenientissime prope tenam Oa locantur sydera, quae maximὸ beneficio terrarum sunt facta. cum quo & id quoque accedit, quod si Sol supra Venerem & Mercuriu ret , oporteret ab iis aliquantisper obscurari, quum suppositi soli essent .nihil autem quum pati ab iis videatur Sol, existimare aliquis potest
non supra esse .Prisci vero ante Platonem omnes S rcccntiores omnes post ipsimi, sirpra Venerem& Mcrcurium Solem locant, quod paruam satis distantiam a centro terrae ad Lunae globum viderent: magnam vero ad Solem. quare tantum quum intcriit inter utrumque conitententissime me dij Venus Mercuriusque constituentur. Verum tam hae quam oppositae rationes ex iis certe sunt, quam communia dici solet, necessai tum nihil continentes. Nos in ambi ua re malosein hominum partem atque ipsum Utolemaeum secutuita sphaerarum ordinem statuemus, ut prima supremaque omnium sit A plane, secundus S turnus , tertius Iupiter , quartus Mars, qui ritus sol, sexta Venus, septimus Mercurius, octaua&vltima omnium Luna,ad nos prima.
142쪽
cena & uniformem. Simplex aute est motus , qui super duobus polis per te immotis ab eodella in idem redit. Ita autem e Isse nocesm' est propter praedictam causam , quod simplex est orbium viatisse quisque. simplex autem omne viatim est,& unius naturae. Sive igitur orbis a seipso mocteatur, liue a mente aliqua & vocata intelligentia, uno tantum modo moueri necesse est. epuόniam unii &i & naturae unius est principium , quod mouet. aduabus cnim intelligent is unum orbem moueri nemo est qui dixerit. una igitur si est quς mouet liuolligentia, nec duos quide m praebcre motus potest, nec unum diuersimode se habentem;si simplex est, S: unum. Per, voluntatem autem Mex libito mouere clametsi pius nemo simpliciter negare debet Pat in orbibus tamen induci no potest, quorum motus natui illes omnino sunt, omne enim corpus naturalem ubi aliquem motum poscit. Igitur si intelligetia eo semper inotu na uet, qui orbi pro natura debetur, uno quiden semper mouebit motu, si vero no codem semper motu movet, scd quandoque & econtrario, in . conueniens certe erit pugnantiam vimque intercedere inter mouentem intelligentia ira, & mo tum orbem, diuinum corpus & immortale. Superiorum orbium motu agi ct inferiores,as inferioribus vero nihilsapertores pati. μ
143쪽
C E N T R I e A. 17 CAP. VI. D haec atate in recipiendum & illud cst , Ω-iSperior uin orbium motu si iniit inferiores agi, . inferiores vero nihil in illos iacere, qui supra lunt. utrumque autem & ex signis probari &ex suis causis potest. Primum cnim quod inferiores nihil in eos operentur qui supra siti sunt, ex eo manifestum est , qu bd superiores nihil in suis
motibus immurat arui. oporteret autem ST tarda-
ri saepe,& citari,& retio etiam duci di quicquam
ab inferiotibus pateresar Ur. qkiare videremus primum orbem modo tardiorem , modo velociorem aguΛplancna Saturno retro ferri, ab Ioue Saturnum quae quum minime Videantur,manifestum tia dictu praebent inferiores motus nihil in sit periores disicere. quod vero inseriores Orbes ijs agitentur motibus, quibus & supcriores, videre licet in primo orbe, cuius motu, & reliqui quoque circumseruntur. Idem & in Aplane spectatur, cuius conuersione constat inferiores omnes circumduci. at vero circa Lunam idem spectare possumus in orbe, qui deferens Draco nis vocatur. secum enim ille vehit quicunque sub ipso orbes sunt. quod quum in praedictis appareat , & in omnibus consimiliter cise eensendum est : eadem omnium ratio. quod vero in quibusdam non idem spe stetur , accidit quidem propter quosdam contrauectos orbes ut insequentibus aperiemus. 9 Caiisa vero cur horum Vnumquodque sit, manifesta fici, si illud iam inquiratur,quo pacto oibis mouere orbem possit:
quod quidem dc non paruam habet dissiculi se
144쪽
CAΡ. VII. Vere in primis,qui pluarint no a primo Or- moueri ab ortu in occasum inferiores reliquos,sed esse communem unam intelligentiam quae uniuerso coelo per se applicita ipsum tota,
quatenus totum,primo move atque agitat, partes vero quodammodo per accidens. sicut enim anima ipsum animal primo ceu totum motat, membra vero deinceps : ita & intelligentia quae coeli totius anima est , ipsum uniuersum primo impellit,mox & sphaeras omnes, ceu membra,abortu in occasum vertit. quamobrem non ita esse ut unus orbis alium trahat,sed simul omnes eo-dcm motu duci. Verum enim vero qubd communis haec intelligentia effingi non possit, ex iis fortasse poterit aliquis existimare, primum qui dem quia quemadmodum motu primi reliqui a-lij aguntur, ita Sc motu Aplanes ferri omnes selios constat, qui infra illam sunt: aut ergo & hic necessaria erit alia communis intelligentia, quae omnes simul moueat aut sufficiet Aplane ipsa reliquos alios ducere, qui infra sunt communis intelligentia requiritur, ia igitur tres .erunt intelligentiae, qbae orbem unum moueant, ut Saturnum , aut Iouem, duae quidem communes,& una propria: imb in Luna quatuor requirentur, quae pene ridicula sunt. Si vero in Aplane necessaria non est communis intelligontia, sed ipsa sufficiens est inferiores orbes ducere: pa- v ri ratione
145쪽
ri ratione nec in motu primi orbis necessaria erit intelligentia communis: quando sat erit primus i pie , qui reliquos omnes trahat. Praeterea coni adhu in e sphaeris omnibus nihil certe aliud est quam spherae ipsae, e quibus nihil virum con- flatur , quod unius naturae & rationis per se sit. noli potest igitur communis illa intelligetia elle illius forma, quod unum per se non sit. at certὰ
inteli chum omnem alicuius fota nam esse neces1e it . quam ob causam siligillis tantum orbibus lDroulae intelligentiae sunt data . Ad h aec aurem impossibile est intclligentiam Unam plures sphaeras mouere:auteni in una habitudine. atque una ratione mouebit , aut pluribus. at pluribus quidem ii moueat iam simplex oc unum no erit. una autem habitudine &'ratione mouere, quae plura sunt, quatenus plura specie, mole,& natura
differentia impossibile est. v num enim quatenus 'unum ad plura proportionem habere non potest, nec plura ad unum. indigere autem diuersis
proportionibus diuersos orbes , illud indicat, quod alij pro natura tardius , alij velocius mouentur. Postrem b quod ut opinio conuincit illud est , quod proprij motus orbium oppositi,
sunt commimi: ut qui Saturni, aut Solis est motus, illi contrarius est, qui ab ortu in occasum fit,' impossibile autem est in eodem duas esse formas , quae in opposita per se moueant. nam dc quod mouetur duas habebit oppositas inclina-
tiones ad utramque enim formam inclinare necesse est & mouentium aur utrumque aut alae xum frustrari accidet, inuoniam circa idem ope
146쪽
HOMO tantur , & alterum in oppositum alteri mouet, quare utrumque frusti abitur, si utrumque validum sit: aut alterum, si alterum longe potentius fuerit. oppositos autem esse motus illos statim ostendemus, quamquam obliqui sint,&non super ei sciem polis. Ex his igitur quod non sit vita communis intelligentia uniuersum monstratumst, in parte autem demonstrabitur & in sequen-
Q.od onus Orbis alium ducat Fu resistentia. CΑp. VIII.:Echius ergo illi ut mihi videtur xistimant,
qui orbem moueri ab orbe, quatenus corpus a corpore,putant:veram & hoc suas quoque
dissicultates habet. primum enim illud in dubio
est, utrum ullo modo resistat orbis, qui ab alio trahitur: an non. resistere enim debere videtur: quoniam nullum est corpus, quod vim retinentiamque no faciat, quum in contrarium illi pa ti trahitur,in quam per naturam inclinat. videtur aute planetae omnes in ortum per se eniti. quare& primo orbi resistere, a quo in occasum retrahuntur. at si resistat, quomodo fit ut non laboret qui trahit,& non retardetur a refistente'Praeterea & illud simul quaerendum est, quisnam motus si ille,quo orbis otbem ducit, tractio ne,an impulsio,an vectio, an aliud.Ad priorem igitur difficultatem passim dici consueuit non resistere tractum orbem, nec contrarios esse planetarum motus cum primo e quoniam non super eisdem polis fiant, nec per eandem lineam,sed per obibquam
147쪽
quam . qualis est ed cum a b. colatrarii autem forent , si per eandem lineam uterque fieret ut per a b. sed certe hi neque dimcultatem evadunt et neque recte illud dicunt, contrarios fore motus si super eadem linea fierent, non evadunt quide difficultatem, quia obliquus Omnis motus partim longitudinis , partim latitudinis partis ceps est, signum cuius illud est, quod si Sol aut alius planeta nihil a superioribus impediretur, utique simul dc in oriente,& septentrionem, vel mere diem Versus moue - 4rentur. nune autem motus in longitudinem simpliciter non operatur, raptus a primo contine
te in occidentem,sed solum eum qui in latus fit, quique cum alio stat. si igitur contrari, essent planetarum molnscu primo, si utrique per eandem lineam forent,ita profecto & contrarij sent, quum per obliquam aguntur. nam quamquam non opponatdr obliquus modus quatenus in latus fit, at opponitur tamen quatenus, δc in longum serri nititur. demonstrant autem hoc grauia,& leuia. quorum haec si deorsum, illa sertum trahantur, siue per rectam, siue per obliquam lineam,semper trahenti resistunt, quapropter di ficultatem non euitant. Sol enim etsi non vim
patitur a motu primi, qui in latus sese mouet, pati tamen videtur, qui in longitudine impedis
148쪽
tantur , & alterum in oppositum alteri mouet, quare viamque frustrabitur, si utrumque validum sit: aut alterum,si alterum longe potentius fuerit. oppositos autem esse motus illos statim ostendemus, quamquam obliqui sint,& non super ei litem polis. Ex his igitur quod non sit una comminiis iii telligentia uniuersum monstratum sit, in parte autem demonstrabitur & in sequentibus. onus orbis alium ducat sine resistentia. CAP. VIII.
Ectius ergo illi ut mihi videtur Pexistimant, .
in qui orbem moueri ab orbe, quatenus cor pus a cbrpore,putant:verom &. hoc suas quoque
dissicultates habet. primum enim illud in dubio est , virum ullo modo resistat orbis , qui ab alio
trahitur: an non, resistere enim debere videtur: quoniam nullum est corpus, quod vim retinentiamque no faciat, quum in contrarium illi parti trahitur,in quam per naturam inclinat.videtur aute planetae omnes in ortum per se eniti. quare& primo orbi resistere, a quo in occasum retrahuntur. at si resistat, quomodo fit ut non laboret qui trahit,& non retardetur a resistente'Praeterea & illiid simul quaerendum est,quisnam motus si ille,quo orbis orbem ducit,tractio ne,an impulsio,an vectio, an aliud.Ad priorem igitur diseficultatem passiim dici consueuit non resistere tractum orbem, nec contrarios esse planetarum motus cum primo : quoniam non supercisdem
149쪽
quam . qualis est: c d cum a b. contrarii autem forent, si per eandem lineam uterqtie fieret ut per a b. sed certe hi neque
recte illud dicunt , contrarios sore motus si super eadem linea fierent, non evadunt quidedissicultatem, quia obliquus o nanis motus partim longitudinis , partim latitudinis particeps est ,signum cuius illud est,
quod si Sol aut alius planeta nihil a superioribus impediretur, utique simul & in oriente, dc septentrionem , vel me rediem versus mouerentur. nune autem motus in longitudinem simpliciter non operatur,raptus a primo continen
te in occidentem,sed solum eum qui in latus fit, quique cum alio stat. si igitur contrarii essent planetarum molns cuprimo, si utrique per eandem lineam forent,ita profecto & contrarij sent, quum per obliquam aguntur. nam quamquam non opponatdr obliquus modus quatenus in latus fit, at opponitur tamen quatenus, δc in longum serri nititur. demonstrant autem hoc gratita,& leuia. quortis haec si deorsum,illa sertum trahantur,siue per rectam, siue per obliquam lineam,semper trahenti resistunt, quapropter dif- ficultatem non euitant. Sol enim etsi non vim
patitur a mota 'primi, qua in latus sese mouet, pati tamen videtur, qui in longitudine impedi
150쪽
11 HOMO.tur. nec impeditur solum sed prorsus eum amittit motum, nam simpliciter Sol in orie iuem motu proprio non fertur,sed solum secundum quid, vi statim declarabitur. Nos autem dicimus motus orbium qualescu- que sint, siue in idem, siue in opposita, siue per eandem lineam , siue per obliquam , nullam unquam contrarietatem inter se habere, nullam rem. 'sstentia facete qui trahuntur, nihil laborare qui trahunt. superiores item dicimus retroducere alios posse. hos autem nihilominus semper motus proprios efficere, qui nec unqtia ullo pacto, ullo casu tolli,aut impediri possint,ite fiant,qu quam etiam retroducatur aliquis orbis per eandem & rectam lineam ac super eisdem polis. . Quare omnia ut commodius ostedamus, in prismis illud supponamus medium circulum qui per naturam semel factus est in aliquo moto oroe, ipsum nunquam mutari orbe illo quocunque ilibet modo mutato. V si eius orbis qui est ab ed medius circulus semel per se factus sit a c, ille quidem numquam mutabitur, quamquam orbis ipse diuersim e rarietur. si enim polus
d transferatur ubi c, remanebit tamen ide medius circulus a c, qui per e s agetur. medium autem circulum voco , qui moto orbe, medius inter polos & maximus o