장음표시 사용
171쪽
praesertim , qui tum magni circa disciplinas suere, tum Plii losophiae, & veritatis amatores, qui quidem neque falli, neque fallere nati sunt: qu
lis Ptolemaeus diuinus certe vir , dc caeteris snteponendus : tum & Hipparchus , & plerique alij egregii: quos ad tantum laboris,ac stu- dij nihil certe aliud potuit impulisse, quam amor
veritatis & eorum diuinorum corporum , circa quae mentiri nefas, atque impium sit. Ex omnibus autem quae apparent, ille & primus, & communissimus sese offert motus, qui ab ortu in occasum tanta celeritate conuertitur:eo constat circumagi stellas omnes, atque o ibes qui manifesti sunt nobis: verum non aequaliter iter omnes,sed alios citius , alios tardius: citissime quidem omnium Aplanen , mox Saturnum , mox Iouem, deinde Martem, tardissimam vero omnium Lunam: Solem autem,Venerem, ac Mercurium aD
qualiter quidem inter se, superioribus vero tribus planetis,& A plane tardius. Haec igitur ita se habero illis credendum est, qui cuncta diligentissime obseruauere. Ad haec tamen, & illud in
hoc motu constat, circulos tqui descributur asellis tum
inertatibus, tum planctis in ide non redire : ut si ab a in ceperint, no redibunt quide per b in a, sed in c : & rursus no in e per d, sed in e . quare non veros fieri circillos ma- .nifestum est, sed helices, ac . DB 'spiras 'magis: non quidem quae continenter pro-
172쪽
Ho Mocedant, sed quae intra certos terminos concludantur, hinc quidem in meridie, inde in septentrione constitutos. Porrb & circa conspeetum ortumque, atque occasum syderum disterentia mortalium non pari a est: alij stellas omnes quae in uniuerso sunt coelo circumspicere possunt: alij quasdam solum : quibus fiam certa sydera nunquam conduncur : certa nunquam spectantur, certa oriuntur, & Occidunt: & quae oriuntur,&occidunt, aliis cicius, alius tardius, quanquam sub eodem meridiano degant. 2 e causis eoru/n qua appareri in diurno motu.C AP. II. Obis igitur de apparentium causis agentissidibus quaedam cum aliis communia erunt, quaedam non communia:in multis enim illis debendum est, qui primi de rebus Astronomicistratu auere: in multis Verd, si & nos principium demus,nobis illi grati habere poterunt, qui ea a nobis acceperint: in primis igitur ea mortaliudifferentia, quae circa conspectum syderum, or
tumque atque occatum eorum versatur, e diuersitate horigontium pen' Α
det : quorum alij recti sunt, qualis c d ad aequinoctialem a b : alij obli
lectum habent Horizon-xem,ijstellas omnes quae in uniuerso coelo sunt,videre possent : quoniam in aequinoctiali hesaltant, &aequaliter ad Polum
173쪽
utrunque spectat. Eorum verb, quibus obliquus est Horizon, nulli stellas omnes videre possitni: sed quasdam nunquam vident, quasdam temper in conspectu habent: quaedam iis oriuntur,dc occidunt: quoniam obliqui Horizontis semper una pars supra alterum Polorum eleuatur, vi k e, alia infra alium deprimitur, vi ks, Poli sunt c &d, Horiz5 obliquus e fi quae igitur stellet intraPolum e & circulum e gab e descripiti contine tur,illa: nunquam ab iis videntur , quibus obliquus Horizon est e f: quae vero cotinentur intra Polum d ,&circulum fit descriptu ab Lillae semper in eorum prospectu sunt, & nunquam occidunt: rcliquae omnes & oriuntur, dc occidunt. Ι -
ta&de aliis obliquis Horizontibus dicendum est. Qui vero sub polis degunt, neque orrum,ne que occasum ullius stellae habent ,, sed stellas v-nius medietatis omnes semper vident, alterius nullas spe stare possunt, quoniam eorum Horisaeon est aequinoctialis : vltra quam quae sunt stellae semper conduniatur, quae citra,semper in pro patulo sant. Poribquq sui In sa medietate , in qua sub Polo Horcio premi tur,illae citius iis ori utur, qui depressiore Horizonte habent: citius enim redeunt stellae in k d,quam in kf, & k h. quae vero
sunt in medietate illa in qua supra polum eleuatur Horizon, eae citius iis oriuntur, qui minus eleuatum habent Horizontem citius enim per-
174쪽
8 HOMO. ueniunt in K g, quam in K e,& Κ c. Cur autem circuli qui inito c. motu describηntura stelijs noin idem redeant,ssed spicas trahant, causa non Plia esse potest, nisi quod motus ille, quo stellae in occasum circunferuntur, unus & simplex non est, sed compositus e duobus. dictum est enim in suppositionibus primis motum simpliccm esse, qui ab eodem in idem redit: hic ergo quum in idem non reuertatur, simplcx dc unus esib non potest , sed duo commisti simul, quorum unus in longum,alius in latus fita. eiusmodi autem motum nulli orbi proprium eis: posse manifestum est e suppositis, principio: diximus enim unum orbem non nisi unum motum per se habere posse, &eum simplicem. duo igitur quum sint motus, si alter per se ulli orbi inerit, alter de necesIitate per accidens erit, & ab alio dabitur. ergo de utroque quaerendu est, qualis quisque sit.& cui orbium per se, cui per accidens insit: prius autem de eo agamus, qui in longitudine sit, quo
orbes omnes, de stellae cireum aguntur in occasum, medius autem circulus est aequino stialis, poli vero uniuersi. hoc ergo motu cum omnes circvducantur orbes . necesse est; aut omnes per se eum motum habere, aut omnes per accidens: aut aliquos per se, aliquos per accidens, nam, qui horum unumquodque dixerint , inuendi sunt.
motus in longitudinem per se insit prax
Vere in pri tuis nonnulli qui putarint se inniblis orbibus innatum,ac per se ineste ab
175쪽
ὸ CENTRICA. 6 ortu in occasum in longitudinem serri r quare
non solium Primum orbem hoc motu agi, ic d &
Saturnum, N Iotiem,& alios. videri autem in Orientem per se ferri , non quidem quod ita sit, sed quod appareat solum , quoniam serius ali- quantjsper, planulae quam Aplane in occasum
redeant: dc inter ipsos , alios etiam tardius, alios rarde minus quo fit, ut redeunte ad occasum Ariplane diebus sit Iulis paululum quid det et in
quantur ab occaui planetae r quod in dies repeti- . tum iacir, ur quotidie magis & magis te cedere ab occasu Orientem versus videantur, quum n,
hilominus pex se semper in 'occasum serantur sed certe vel magnopere saliuntur hi : primunt quidem quia si motus iste rectus in longitudinem factus ab oriente in occidentem per se planctis inest , ut proprius, per accidens certe ine rit obliquus illa alius, quo totum Zodiacum ob eunt. Saturnus quidem annis . lupiter annis 1 a. Mus duobus, Sol, Venus, & Mercurius uno, Luna diebus a Pa horis d. quare motus hi ab alio dabuntur planetis . at cet te si hoc dicatur, magnanimisum in conuenientiar, atque absurda c sedi quentur' impossit bris enitu est in aliquo orbe haec duo simul ulle, ut motiis in longi&adinem per se sit motus verb in latus infit per accidens. εἰ 1 superiori alio detur et tum quia orbis uans motum in latus semper obliquabit motum in fongum fictum N: meriti nuci Mulum, Minet, ut non per a 'vino ei talem feratur, ac sic eueniesι ut motus iactus, .& in longum iustus nunquam perae quinbctialem agatur, citius contraram appa
176쪽
ret: tum quia sequeretur Solem,& planetas alios non in eadem medietate oriri atque occidere: sed si in Septentrione oriatur,accidet in meridie occidere: quod apertissime falsuin est: Sequitur i autem hoc, quoniam flexo medio circulo Solis,& aliorum ab co orbe, qui motu in latus praebet pars eius erit in Septentrione, pars in meridie. quum autem per posita percurratur quotidie a Sole,& aliis per se circulus ille, qui fert in occasum , fiet quidem , ut si in Septentrione oriatur
Sol. occidat proculdubio in meridie quod plane falsum est. θ Constat enim in eadem parte &oriri,& occidere. Praeterea si obliquus motus in aliquo superiori datur,coguntur quidem hi fateri superiores orbes ducere & inferiores: quod si sit, filistra quidem est dicere Planetas per se moueri ab ortu in occasum,quando sufficit superior orbis,aut communis intelligentia, qui eum motum dent. ac postremo impossibile est Planetas in idem cum A plane, & primo orbe ferri, serius autem circumuerti,& derelinqui quotidie ab oc-osii, cui ipsi aiunt:)dictum est enim si ulli orbes in idem seruntur,inferiores semper velociuS agi. quam superiores. quum igitur illud manifestis. simum sit Planetas tardius in occasum verti qua Aplanen , & primum orbem, impossibile est ipsos per se motum illum habere, qui in occasum
Alij vero sunt, qui penitus contraria opinan res dicant nulli orbi per se inesse in occasum mo- uerit sed per accidens omnibus. ponunt alitem
hi comunem de qua supra diximus intellige
177쪽
tum ipsum primo mouet, ceu animal unum, cuius partes sunt orbes, ipsa volo ceu animae de
quo, quoniam satis dictum est supra, nihil in prpsentia cum videtur aliud dicendum: non enim ut existimamus , emngi potest communis una forma, quae id moueat, quod vittam per se non sit.
Rectius ergo est existimare motum in longitudinem, qui per aequinoctialem fert, primo stibi proprium esse, & illi per se competere , reliquis vero per accidens, & , primo illis dari: quod cnim is motus primo orb: debeatur, ex lijs mani-sestum esse potest : qui enim primo debetur, simplicissimum esse oportet, cuius neque poli, neque circulus medius mutationem unquam reci planta talis autem solus ille est, qui ab ortu in occasum per aequinoctialem fit: etenim nec poli eius , nec circulus medius, hoc est, aequinoctialis mutationem unquam recepere: quandoquidem in quo situ nunc sunt, in eodem semper, & p tres nostri, & nationes omnes obseruare: reliquorum vero omnium,tum poli, tum medij circuli mutationem pati, & situm variare conspiciuntur. Si igstur primo debetur qui in longitudinem motus fit, primus autem reliquos vehere
potest ut dictum est 2 mani sectum quidem est
quod reliquis aliis per accidensnnest,& a primo datur, non quidem immediate omnibus, sed secundo statim,tertio autem per secundum,& ita reliquis, iis mediantibus qui prope sunt. ita igitur se habet, qui motus in longitudinem ab ortu in occasum fit.
178쪽
De altero motu , qui in latus. CAP. IV. Vnc autem de eo motu, qui in ritus fit,percurramus. Hic ergo in primo ineste nullo pacto potest,si quidem unus orbis unum tantum
motum habet ut dictum fuit. θ at primus alterum illum habebat motum, qui in longitudine agitur, hunc ergo per se habere non potest, sed nec per accides,cum primus sit, supra quem nul lus est alius , a quo per accidens detur: reliquis autem alijs per se inesse omnibus neccile est, lquoniam alter motus per accidens illis inerat. De eo igitur quaerendum est, qualisnam sit, utrum simpliciter in latus, hoc est, ad rectos a gulos cum alio motu,qualis c d cum a b, an magis obliquus tantum, qualis e s cum a b: non esse autem simpliciter in latus , &ad rectos angulos cum alio motu , e duobus maxime cognitum sitit: primum quod motus ille, & latitudinis simul,& longitudinis particeps est : dico autem longitudinis esse participem non solum qua rapitur a diurno motu, sed
quidem dato certo puncto in Zodiaco conti- , nenter ab eo magis &magis abscedere ita longitudinem stellae viden- stur : quod fieri quidem
179쪽
C E N T R I C A. 3 non posset, si motus ille simpliciter in latitudinem foreta. posset enim planeta latitudinem quidem Zodiaci mutare, longitudinem autem non. deinde & in alio etiamnum indicio cognitum
idem fuit: quoniam quae fiebant a stellis helices
in toto eo motu , non continenter procedebant
sese augendo usque ad polos quod fieri oportuisset motu in latitudinem simpliciter existente sed intra eertos terminos claudebantur in septentrione conclusos,& meridie. Ex quibus manifestum cuilibet esse potest proprios motus planetarum obliquos este,& secare alterum motum non ad rectos angulos, sed acutos, qualis est
cum alio motu ed in opposita. CAPUT V. Bliquis igitur existentibus planetarum ino Etatibus quaeri & illud potest, utrum in idem fiant cum alio motu , an in opposita:si enim rectus motus fit a b in a, quaeri potest an obliquus sit ab e in Lan e c6trario ab f in e: non enim desunt , qui putent planetas proprijs motibus non ab occasu in ortum , sed cum prium concordes ab ortu in occasum ferri : videri aulcm contra- serri, no clubd ita sit, scd qu bd appareat propter causam quae & supra praedicta fuit, quod scilicet derelinquantur planetae aliquantisper ab occasu 'a primo orbe,& ab Apiane:serius enim paululo nescio quo circunuertuntur: unde fit ut in dies magis & magis derelicti ab occasu videantur in
180쪽
Orientem Liti, quum tamen in occasum agant tur. differunt autem qui ita dicunt a prioribus,
illi enim dicebant planetas pet se in Occidentem moueri , tardius quidem Apiane: hi autem non si per te id planetas habere dicunt, sed per accides
i causa raptus. virtutem enim, quae Orbes Omnes in occasum mouet, fortius quidem,ac citius mouere primum , tardius verb alios, & inter ipsos, tardius etiamnum, qui longius a primo absunt. Virtutes enim omnes valentius in probinquio-1a,segnius in remotiora operari,cuius signum &illud asserunt, qubd Saturnus qui primo propin quior est, Ocyus in occasum rapitur, post ipsum
Iupiter, deinde Mars, Luna vero tardissime omnium, quae remotissima est: quocirca orbes Oinnes in idem eum primo ferri, tum propriis motibus,tum dc raptu,videri autem contra moueri, quod tardius, ut dictum est,circunducatur in occasum quam primus.
Sed certe A hi non minus salii quam priores videntur mihi: primum quidem, quia quod ipsisgiuina asteriint, eosdem mei redarguito constat eatim sui prius diximus9 Solem,Venere, x Mer- urium aequaliter in occasum veriticum nihil , --inus unus eorum primo orbi propinquior sit, alius remotiorequomodo igitur dicunt virtutem qrbes mouentem sottius mouere , qui propin- quiores tulit Z Praeterca locum non habet in coesistibus, quod dicunt virtutes sortius in propium. quiora, debilius in remotiora operaria Virtus e- Nm quae in occasum omnes simul orbes imoueri pstior ilig-ia coimarunis, a vectio ve . demon