장음표시 사용
161쪽
CENTRICA. 33 enim unus eorum esset per se in natura,pari ratione oc omnes pollenta at infiimum nullum& indaterminatum per se esse potest in natura: quare nec plures axes per se , nec plures motus
esse possunt, quam tres illi, qui sese ad rectos secant angulo, .sed ne pauciores quidem contingit esse quonia si is est, qui super a b fit, cur non fit& ille, qui super c si iiic , cur non & qui supere f3 Eorum antem motuum, qui in latitudinem fiunt ad rcchos angulos cum aequinoctiali, ab Hipparchi quidem temporibus usque ad nostra aut nulla cognitio fuisse videtur , aut nulla opinio: si quidem Ptolemaeus inter primas suppositiones recipit, noli esse alios in sphaeris motus,quam duos, alterum qui ab ortu in occasum per aequinoctialem fit, alterum qui ab occasu ad ortum oblique per Zodiacum contra agaia1r.aniste Hipparchum vero quandam de iis motibus opinionem fuisse apud Eudoxum, & Callippum coniecturam licet ex iis accipere, quae Aristoteles circa primam philosophiam reliquit: refert enim eos sphaeram quandam posuisse, cuius poli in Zodiaco siti essent. At vero Sc antiquiorem de his motibus opinionem extitisse apud vel stissimam illam aEgyptiorum gentemcide quai 1-dam praebent ea quae Pomponius Mela ex Herodoto accepta, de ea gente scribit his verbis. Mandatumque litotis ferunt, ex quo AEgyptii
sint, quater cursus tuos vertille sydera, ac Solembis iam occidisse, unde nunc oritur, atqUe Ortum, ubi nunc occidit. Aequi occidille unquam Sole, viide nunc oritur, nulla prorsus via alia intelligi
162쪽
36 H o M o tpotest,quam per praedictos motus:de quo in se
- Primus aetate nostra Ioan. Baptista Turrius Veronensis grauissimus Philosophus, inter alia multa,quae diuino pene ingenio inuenit, vidit in
sphaerarum natura oportere tres illos motus per se esse, reliquos autem alios omnes per accidensi nexistere.per se at tem dico esse non una in sphς-ra, sed in uniuersa ea natura, in qua principales etiam naturales sunt tres illi praedicti motus. oportere autem ita esse, verisimiles quidem rationes satis habet. primum quidem quia iis ascitis,& facillime & regulariter ea omnia monstrari possunt , quae circa sydera apparent: non ascitis autem,non possiant, nisi per absurda,& inconuenientia plurima. at vero & propter bonum ac finem neccssarij in natura sphaerarum videntur. sic
enim non sol4m perfecta erit sphaerae ratio, sed&alia perficiet magis. per hosce enim motus fieri paulo post ostedemus, ut puchus omnis qui in sphaera est , quandoque ubiqqs fiat, & ad omnia & undequaque sese conuertat.quod necessarium quidem videtur, quo virtutes , quae ab Orbibus huc demittuntur, undique & ad puncturii Omnem impartiantur, & quaecunque possibilia sunt in natura fieri, quandoque etiam fiant. aliae prosechb generationes in mundo fierent, s fortὸ ituna Sol per aequi noctialem c uti per Eclipticam 9iter teneret. Futurum igitur est,ut Sol quandoque viam illam teneat , quo fiant illae generationes. in natura enim quod possibile est, nece Giarium etiam est. ad ipsas praeterea insularum
163쪽
CENTRICA. 37 montiuinque generationes si quis respiciat, vis' delique tempus illud Hille , quum e mari facti,& olim mari contecti fuerint , fiaturumque rursus , ut qta a mare nunc integit, habitabile olim fiat, quodque habitatur, ac colitur, condendum quandoque Oceano fore : tum videat maximas
illas terrae mutationes, eluuiones,eXarsiones, magnasque aestates illas, atque hyemes, quas Aristoteles refert: agnoscet quidem in Coelo mutationes esse oportere , quae tanta efficiant longe alias ,& maiores , quam illae sint, quas quotidie videmus in angusto admodum constitutas. atque equidem crediderim hoccc motus cos ipsos esse, quos in stellis utere primum vaticinatus est Albatenius : mox & summus vir Ioannes e Regio monte quodammodo est auguratus, quum stripsit. Si uel g tur instrumentorum incertitudo hanc varietatem immiterit, siue motum quendam adhuc nobis occultum stcllis fixis natura inciderit, dissicile admodum est, de erit, huius motus qualitatem metiri. Si duo orbes sese ad rectos angulos fecem , minorem motusuo in omnia opposita succcs u mouere. CAP. XIII.
R Vpponendum deinde & illud est, duorum
' orbium si medij circuli sese ad rectos angulos secent, ruinorem motu proprio successive in opposita omnia mouere. ut si orbis maior a b c d habeat medium circulum b d. qui secet mediucirculum alterius orbis a e c f ad rectos angulos, primum quidem circunducetur orbis minor in
164쪽
Ho M latitudinem quoniam inlotus qui in latus fiunt
maiores ducere mininres , & contentos dictu est. quo fiet ut minor circundochus in latitudinem motu proprio in opposita omnia successiuὸ per se moueat in Occidentem , in orientem,in Septentrionem, & Meridiem. cuius causa est, quod ci rcundu sto orbe in latitudine partes permurantur , & quae supra erat, fit infra & ὁ contrario .permutatis autem partibus necesse est dc motum proprium permutari. unius enim circuli superior pars in occasum , inferior in ortum mouet. Si igitur partes illae permutentur, totus motus commutabitur. quod facile est sievidere. intelligatur minoris motus esse acina per f ab Oriente scilicet in Occidentem in viaa medietate.in alia verb esse ab a c per e. ab Occident e in Orientem. quoniam igitur circulus hica e c f circunducitur a maiore orbe in latitudinε
doque ubi c. quandoque ubi b, dc postremb iterum ubi f. Ergo si nunc mouet ab Oriente in Occidentem , cum erit ubi d , fiet motus a Septentrione in Meridiem,quorum verb erit ubie,motus erit ab Occidente in Orientem: quum aula ubi b, motus agetur a Meridie in Septentrione: ac postremb redeuntes ad primum locum motus redibit ab oriente in occidentem. Conside-
165쪽
C.E N T R I C A. Is randa autem sunt & intermedia loca. Horu autem duorum orbium maiorem illum, qui circu- ducit, vocemus Circunducentem, minorem vero,qui circumducitur,ac proprio motu successiue in omnia opposita mouet, vocemus Circito rem : Hi enim his nominibus necellarium tape nobis erit:quare ut quam facillimὸ intelligamur, legetes rogamus, ut ad haec nomina bene ac memoriter aduertant, ut si quando a nobis adducentur, plane intelligamur, quid per ea significe
Si C-tori alicui alius orbis contraferatur in latitudinemIuper polis Circumducentis, hunc
Contrauestum moueri a Circitore motu tre'dationis. CAp. XIV. i
Ostremb Se illud nobis recipiatur,si Circi
ta tori orbis alius inferior contraseratur in latitudinem,& super polis Circumducentis, contrauectum hunc a Circitore eo admirabili moetu,aut consimili moueri . quem trepidationem, vel accessum& recessum vocant.Est autem motus is,quem trepidationem appellant,ut duo pucta e di utetro opposita qualia essent aequino-chia ita agantur, ut paruos describant cuculos, latioribus semper oppofitis. Puctus autem medius,qui tropici vicem supplet,modbversus unum eorum punctorum duorum, modb versus alium accedat in eadem sem
per libea mamns: ut si a x b sunt aequinoctia, ctropieus,parui quiae circuli erunt a d e s ex par- C iiij
166쪽
o HOMO te a: ex parte b autem bghk. Verum persecti circuli non sunt hi , sed otiales quodammodo, perfecti autem solum sunt duo alij quos describui,t puncta ab aequinoctiis distantia,quanta est:
semidiameter circulorum priorum , circa a qui . demimno,circa b verbp q r s.Hoc ergo motu agi neceste est, si ali- 1 quis orbis minor Ci citori contraferatur in latitudinem. quoniam enim omnis Circitor duos habet motus , v . num datum a Circun ducente, quo circunfertur in latitudinem, alte Tum proprium,quo suc-eestiue mouet in omnia opposita , per priorem quidem motum nihil mouebit contrauectum hunc certium in latitu- tdinem , quoniam illi contrasertur aequaliter, per proprium autem
motum mouebit, trepi- dationem vocatam .asi ferens. nam quoniam
Circitor per iriorum I sis ima mouet in omnia ' ' posita ut dictum est . v fit quidem , Vt aequuω-
167쪽
chia puncta contra uecti orbis , quae potissim tim Circitor respicit uti polos Circu duehionis, motu suo & ipsa in opposita omnia si iccessive ducantur, ante, cito, dextra, & sinistra, & in intermedia , atque in summa taliter , ut ab iis 'parui circuli describantur, quorum semidiameter tanta erit, quant in Circitor mouere potest in una quarta circundum onis in latitudine suae, erunt autem oppositae semper lationes aequinoctioru, quonia unius circuli si unus punishus mouetur in una parte , oppositus in opposita semper agitur. Cum igitur a ante ducetur. b retro ferri necesse est:& quu a dextra,b sinistra flectere. Sit medius circulus c5trauei hi orbis u Z t y, per que in alti tudine contrafertur. diuidaturque circunductio Circitoris in quatuor quartas, moueat aute per quartam ti et, quae sit septentrionalis inferior, palam quod partim in logum, partim in latus mouebit: quare polos eo trauecti, quos potissimum respicit,& in longum,& in latus aget lationibus semper oppostis, atque a quidem in latus momuebit versus meridiem , in longum vero versus Orientem. quocirca ab a describetur arcus a d. c vero in latus quide versus Septentrionem, in i longu versus Occidentem ducetur, describeturq; ab ipso areus b h. Rursus vero inbueat Circitor per aliam quartam circunductionis E t, quae est inferior Meridionalis, d quidem mouebitur in longum versus Oriente, in latus vero versus Septentri Ono ,duceturque ab eo arcus d e: k vero oppositus in longum versus Occidentem agetur,
iii latus versus Meridiem , de sanabitque arcum
168쪽
4a HOMOh h. Porro.Circitore mouente per aliam quartam t v, quae est incridionalis superior, e in longum versus Occidentem flectet , in latus versus Septetrionem, faeho arcu es: at hoppositus arcum trahet h g. Postremo per ultimam quarta yu, quae est superior Septentrionalis , f 1 Circitore mouebitur in longum quidem versus Occidentem,in latus versus meridiem: fietque arcus f a,
perae o circulo a d e f a,g vero oppositus describet arcumgb, facto circulo b k hgb. Non sunt autem hi perfecti omnino circuli , sed oblongi magis,quam lati, quoniam linea a c b quandoq;
fit m c siquandoque o c q,& latitudo maxima est m O, quae continenter v ersus punctum medium angustatur: unde fit,ut diametet longitudinis ae maior sit, quim diameter latitudinis, d f. Perse- autem circuli soli sunt ij duo,quos describuntl ab una parte, & p ab alia,borum mim tanta est diameter longitudinis,quanta&latitudinis,quo niam circa maximam latitudinem fiunt. ab iis vero omnes alij ouales sunt. δe tanto oblongi magis quam lati, quanto puncto medio proxi
Dubitet aure fortas, se aliquis circa ea quae dicta sunt. videntur e nim contrauecti orbis 'poli debere a Circitorem Oueri, non ita 'ς ci
eulos faciat in ide rerde utes, sed helices magis, dc umbilicos, qui angusto sese continen-
169쪽
CENTRICA. 63rer magis,& magis expendant, qualis est a b c de fila autem esse . oportere videtur, signato me dio circulo cotrauecti orbis, que Circiter motu proprio de puncto in punctum successive secat , atque eleuat. videtur enim continue magis &magis tollere eum debere. quod si fiat, necesse est & polos coli nue magis & magis per umbilicum alios expandi,non autemper paruos circulos in idem reuertis ut dictum est.
Ad quod dicimus falli nimi- ' ,
rum, siquis ita existimet cotrauectum orbe moueri,ut per vin bilicos agatur : neque enim id Raccidit, ut medius circulus eius contineter magis tu magis tollatur, quandoquide nihilo plus i meleuari ille potest , quό Circitor
tollere in una quarta circundu'ctionis valet.ut si medius circulus contrauecti sit a b c d e,Cidicitor autem in una quarta sua: circundoctionis non plus tol
lere ipsum possit , quam sit b g,
dico quod medius circulus ille nunqua elevabitur supra linea gs h. sit enim quod in una quarta Circitor eleuauerit b usque ad gficto semicirculo a g c,tunc fietur punctas omnis post h succeia
170쪽
sume inuenictur ubis, facto alio semicirculo b d.suprafautem non tolletur c, quoniam sisupra tolleretur, ut in K, sequerctur quidem , ut Circitor plus mouere possct in una quarta,& eleuare,
quam esset b g , quod est contra suppositum. similiter & d tolletur usque ad li , non vltra pro pter eandem rationem. dc ita de alijs omnibus putu his saccessue dicendum est. nullus enim supra lineam g s h elevabitur,sed omnes succestiue illam tangent de puncto in punctum. unde &successue noui,dc noui semicirculi fient aliis p ctis sublatis , aliis subsidentibus in coronam , dc quodam quas tripudio. quare dc motus iste , si lre ste consideretur , tripudiatio magis vocari, quam trepidatio mereretur,cb quod puncta omnia ceu tripudiantia unum post aliud, haec quidem tolluntur, illa subsistunt. hac de causa quan tum medius circulas eleuari potest a Circitore in una quarta , tanta & diameter est paruorum circulorum , qui describuntur a Polis contrauecti orbis. De principiis igitur, ac suppositis hactenus determinatum sit latis.
De js capparent in motu ab ortu in occa um. , C A P. I. Vnc autem quae circa sydera visuntur, &ὶ meorum causas prosequamur a primis,& vn uersalissimis incipientes. Eorum autem, quae apparent, alia vel omnibus manifesta esse pose sunt , alia non nisi Astronomis nota obseruat Q hie i Iut '. quibus adhibenda videtur fides , iis NMsest