장음표시 사용
251쪽
iii una medietate tardior, in alia velocior seratur, , tardior quidem iii ea quae est a tauro ad scorpiuper leone. velocior in alia,que est in scorpio medius motus circuitionis
horta dies Pes. ad taurum per aquari v. quare
velocitatis, illic maximae tarditatis, comitici dunt autem puncta haec maximaeaarditatis,&Vzic citatis cum punctis mediis. At vero de secundam quoque inaequalitatem directionis, status,& retrogradationis habet,cuius reuolutionem T. fieri in annis I9. diebus s. horis sere 8. Ptolemaeus tradit, quae quidem re Volutiones nec aequales quidem inter se sunt. Ad
solem praeter . - rea eodem se gr. m. sec. ter. quar. quin .ssex.
mes. Tota reuolstio' diebus. 779 horis . locissimus , in oppositione tardisssi inus cernitur. Adhaec autem in Latitudine quoque casdem
inaequalitates patitur. nam alioru more per heli- . ces modo ad eclipticam accedit diredi us & velox in 'doaecedit tardus '' retrogradus.
od autem mirum videri potest in hoc planeta illud est, quod maxima latitudo quae circa puncta media fit, maior quidem in parte australi, quam in parte septentriQuali annotatur quando
252쪽
C E N T R I C A. II - in parte australi gr. circiter T. mensuratur,in se- 'ptentrionali gr. q. m. fere 2 o. quum in aliis aequalis utrinque sit . quamquam & in Saturno parum . nescio quid difformis latitudinis quidam conspexerint. De causis apparentium in Marte. CApvT XXVI. IUNO cum igitur omni u causas Astronomi percceentricum,& epicyclum assignant, eo pacto quo & in praedictis di istum est , quamquam
non parum in eo laborent cum latitudo in una parte maior, quam in alia sit. Nos c Cirutorum ratione caiisas omni u reddemus. primam autem inaequalitatem facit Circitor primus , qui persectiones circundu istus in Iatitudine pucha media maxime in opposita per se mouet. est autem circund tistione Marti par, proprio motu tardior. hic ergo quandoque planetam citat , quandoque tardat, ea proportione ut quii planeta ad gr. IS. leonis peruenit, tu Cir- citor sub alternus sit in contraria medietate, sub alternus verbii, propria, quum planeta ad gr. l . aquarii perductus est . quarc laic princtus maxime velocitatis, illic maximae tarditatis iuuenitur. Eius autens inaequalitatis quae dire istionem Seretrogradationem facit, causa est secundus Cir- citor, qui & i pie per se ectiones circundu stus in latitudinem puncta media in opposita potiss1-mum agit verum circunductione tardior Marte est,proprio motu velocior: circunducitur enim annis duobus, mense l. diebus sere I '.'nde & re
253쪽
Ho HOMO fere I . quo tcmpore modo in idem cum planeta, modo in oppositum sertur: quare &modo concitat, modo te tardat, ac sistit, & ctiain retroducit , quoniam Marte vclocior cst : velocissimus autem cst in coniunctione cum Solo,tardissimus
in oppositione propter superitis, & in aliis dicta causam , quod in coniunctione subalternus est Circitor in medietate iuuante , in oppositione sub alternus est in contraria : quod per se intelligi dcbet,& in medio motu respectu primi Circi roris.Similiter & quod diximus motum explere
Martem anno I diebus s2I. horis V. per se intellige dum est. nam interdum fit ut citius cum motum obeat,interdum ut tardius: cuius causa est,
quod in circuitione planetae quandoque intercidit solum motus iuuans absque retrogradatio- ite, interdum incidit & retrogradatio aut tota, aut in parte: quae fieri iccirco possunt, quod circumductio Circi toris longe tardior & diuturnior est quam planetae reuolutio. Eorum verb, quae in latitudine apparent, causa cst secundus Circitor, qui in opposita omnia 4Douens per helices Martem agit: nihil enim in
hoc ab aliis discit, nis quod helices Martis qua
longissimam habent dire stionem. Illud vero dignum est postremo inquiri, curtiat, ut maxima latitudo, maior tame in parte australi sit, quam in parte septentrionali, quod vel
secillimum visu est, quo pacto fiat. Facit aute hoc Circrior primus, qui in parte septentrionali latitudinem impedit, ne maior fiat, in australi vero pdiuuar, ut expandatur: quoniam ille circundu - , ctione
254쪽
ctione aequalis Marti est , dum plancta a te stione transiit ad punctiim medium in parte septentrionali stiperiori, Circitor ipse per lecuda quar
tam iuuatit itina mota obitur , quae cst scptentrionalis occidentalis pcllet igitur planctae circulumna latitudinciai vcisus cclipticam, tu meridiem, ac impediet, ne maximam acquirat latitudincm in
ea parte. Pcri i b planeta a puncto modio in aliam scectionem delato, Circitor obibit aliam quarta, quae est scptentrionalis oricia talis: deinde vero dum plani ta a sectione in aliud punctum inc diu transibit in partem inferiori australi, Circitor aliam quartam percurret, quae est meridionali lo- clientalis, aqua moucbit planctor circulum in supcri Cri parte versus scptcntrionem , in inseriori Versus meridiem : in qua quum & planeta sit inpuneto medio, ubi latitudo fit maxima, clarumosi illic dilatari latitudincm vcrsus austrima,& abccliptica magis, quam fierct in superiori medietate in puncto medio:hoc igitur facit primus Cir citor , qtrara ici secundus alter Circitor per se v-trinque aequalem latim dincm operatur. In aliis autem planctis idem non clientcbat , alusa hemmani scite non cui nicbta , clus nilim in iis Anti-
circitor adi: ibebat ut, ilic diu te Circitor Anti circitorem no trabor, quare in latus mouere uotest. De ordine Orbiurar Aranis.
tum primus est solitarius ille Contra ut cius, qui statim sub love subest, a quo sit , iter rhquc cir- .
255쪽
bere nianifestum est. Pi amictanti r autem &'circa i pluma in primis, quae apparent,quaeque Obseruata tiad Nir : mox de causis eorum dic c-miis. Primum ergo illud costat no rapi ipsum ab
orbe Martis in motu eius proprio : quod vero ab ortu in occasum diebus singulis circunferatur,tum S quod proprium ipse moxu huic obli-
ouu habeat, ' . . .s petius de- Medius moi Ps circuit Ion IS. claratum est Rr.m.sec. ter. quae quinae'.
ius aequino i. Actialem secat in eisdem punctis,in quibus & Α- plane, quae aequinoctia puncta Vocantur , quar S sub alternus cum A plane per medium zodiaci circulum fertur,qui eclipticus vocatur tantu Vc ro circuitionem conficit diebus 365. horis sere sex. per motum igitur, qui ab ortu in occasum aucit, dies & noctes facit, per proprium autem
annos, & anni tempora. Surit autem ex circa Solem diuersitates non paucae tum in motu , quo dies noti s facit,tu in eo, lVo anno S, tum circa maxima ab aequi
1iochiali dcclinationem, ubi Tropici vocati Sili. Diem autem quandoque appcllant id tot uiri rempus, quo Sol supra hori Zoiitem cst, noctem veto id totum , quo stab horigonee conditur, qui ciuiles dies & nox ab aliquibus vocat ni , ab ali-quib.dies,& nox artificialis: quandoq; aute di Cvocat integram Soli. conuersionem ab ortu ad
256쪽
OrthLI , vcl ab occasu ad occasum, vel a meridie meridiem, vel a media nocte ad mediam noctem, ut cuique libet dici initium auspicari: qui solet di cs naturalis appellari. Est autem haec convcrsio Solis co scrior coluiersone primi orbis,
quo Sol per se potest primo otbi in una sui con-
Ucrsione contra ferri, quod fer est id paululum ecmporiS, quo m. J9.lec. S. confici a Sole per rapium pollunt. Stitit ergo circa dies tum ciuiles , tum natura les duio litates plurimae , de quibias omnibus a giere u studeamus, curiosi sortasse videamur, &circa puerilia versari: atramen si quam breuissane non affectare de praecipuis egerimus, nulli quidem molestum ut arbitram tir pluribus aurem gratum futurum existimamus. Ergo circa curiles dies id primum apparet, quod dies quan 'cioque nocti aequalis cst, quandoque maior, qua 'rioque minor: aeqtralis quidem, quum Sol in aequinoctiali circulo est , quod bis in anno contin i, quo tempore aequinoctium in toto orbe 1i celatur e maior autem fit nocte dies, quurn Solao aequinoctiali recedit, in ea enim paric, in qua
cle Iphia trala S ferri maiorem semper apportat mem, noctem minorem : quod co usque fit, quo O a ropicum perticuit, in quo dies contingit Ommum aliariam maxima '. inde vero rediens diuim comminuit diem , donec rursus in aequinoctialem reuersiis nocti eum coaequet: in opposita vero parte contraria operatur, ac noctes illicate malos es producit. i-Non est praeterea eorundem dierum quanti', ' tas
257쪽
C E N T R I C A. I 2 ras eadem singillis terram incolentibus,exceptis
aequinocti j diebus: quippe lub aequinoctiali de
gunt, ae liti noctium temper habe tu, reliqui omnes aequalcs dies habent, qua enim in parte est Sol, tanto maiorem diem omnes habent, quai to ab aequinoctiali distat max is , noctem tarino rem: in opposita vcio conti arium accidit. Horii
igitur quibusdam ciuilis dies tempor minor cfc . naturali, quibusdam aeqqalis, quibusdam semper maior:etenim aliqui sunt, qui dies naturales duas semper Solem in conspectu habent, alij tres, alij quatuor, ita deinceps: quin imo & quibusdam Vnus continuus i nensis est dies, quibusdam duo menses, quidam tres, aliis quatuor aliis quinque, ac demum & nonnullis sex menses diem v
num continuum traducunt. At vero & circa dies , quas naturales Uocant, .
. diuersitates quaedam visuntur : nam primum ii Solis conuersiones inter se compares, aequales quidem non rc perias, sed alias longiores, alias breuiores: breuiores obseruant, quae fiunt Sole in septentrionali parte vers te, longiores , quae in parte australi : biculo res item in xta aque parte caetcris partibus, quum Sol circa scitiones degit,
longiores cum circa Ttopicos. Sunt ergo naturalium dierum aliae longiis mae, aliae brcuissimae, aliae me iocres: atque in mediocribus obseruant dic una peragere Solem motu proprio in. 6. Icc. 8. scro, in minimis ih. 37. in maximi S gra. I. m. ferme. Ad haec bieuiorcs,& citius ad otius suos ' redeuntes videntur conuersiones ilhe , quae Sol obit a Capricoruo ad Cacrum P zr Arietem, s.
258쪽
diores vero,& pr ad cictiores, quas agit a cancro capi icornu in per libram : atque haec quidem' circa dies tum artificiales, tum Sc naturales Ipectantur. nunc de annua diuersitate dicamus. Annum autem appellamus id totum κmpus,
quod Sol per proprium motum abium it, dum ab eodem in idem redita id amem, ad quod redit, esse potest vel itella aliqua e non errantibus, vel ccitus punctus Zodiaco designatus, qualia aut aequinoctia, aut ibistitia briar. Antiqui igitur annum et iebantur per reditum Solis ad certam stellam , at tunc completum annum intelligebant, 'cum Sol ad eandem sicliam rediisset, a qua prius reniserat. Posteri bribus vero vitam est non astellis almum dimetiendum fore, sed aut ab qqui- noctio ptincto, aut solstitio: quod conticia lentius iudicatum idcirco fuit quod annus loquitur propriam Solis motum, peractus autem circularis motus unusquisque , sum circulum per se conficit, quod in Sole habere locum potest vel per ae- quinoctium punctu, vel per solstitium: per reditu. autem ad certam stellam locum non habet, quo
nia ut diximus θ stellae proprium & iplie morum
habent, quare reuertente Sole ad punctu, in quo . stellam teliquit, non tamen illic non offender, ut pote aliquanto inde digressam, cui si se cottingere debet, plus circulo conficiat, ne cetae est e noli igitur recte annus is dicitur, qui plos circulo co-tinet: cui res aduersa tur, qui trepidataonem in- duxere, sicut enim annus recte no is dicitur. qui plus circulo continet, ita nec, qui minus circo locontinet, annus recte dicetur : at per ea, quae iu-
259쪽
pra sunt demonstrata , si Aplane per trepitiationem mouetair, sequitur Solena rcilire prius ad ar-
qilinoetiuin punctum, Quam ad punctum cum, qui circulum praeciic claudit, a quo rectiterat prius: qua d' causa euec hi annum percoctam stestam dimetiendum voluere , quod ce iter cesi is est. si per trepidationem A plane mouetur: at si non per trepidationem agitur, rectius est ab ae- qiii noctio, vel solstitio annum metiti: rectius etiamnum cst ab aequinoctio, quoniam solstiti j puchum exacte habere dissicilius multo est,quai: docirca solstitium umbra per tres sic amplius dies nullam sensibilem mentionem facit.
Sunt autem & in annuo motu diuersitates non negligendae,tum in uno anno,tum &in pluribus inter se collatis: ac primum in uno anno ea quinqtie in Sole in aequalitas obseruatur , quam praedicti omnes habuere: nam de ipse in una medio rate tardior , in alia vero ferri conspicitur c tardior quidem in te picntrionali, velocior in australi: si quidem australem perfici diebus l78. te plentrionalem I 87. scribunt : quin inro de s lus
morae trahere Solem in prima quarta zodiaci ab ariete ad cancrum Ptolemaeus tradit, mi ars in alia. punctus aut cm maximae tarditatis Ptolemaei temporibus scribunt sui tib in geminis. maximae velocitatis in sagittario. Velum duo haec nostris annis immutata videntur: nam ncc punctus maximae tarditatis oeminis est, sed in cancro, gr. Icre pri ino, nec prima qua ita tardius obitur, quam secunda. Circa pilares autem annos colIacos in uicena
260쪽
mulia et ianvium disici suas ita uenitur, ac pri irati in ratione niens triaque annui tempori S, qua ces te varia adrnod tun & diu cisa ditier sis temporibus est obsciuata : prisci enim annum inuenire ex dic b. constare so . eu qua diante praecise , hoc csHioris lex tanto enim tempore ab aequinoctio ad aequinochnim redire Sole obscruauere. Posteriores vero non pla iaceam in Casuram compcre-rc, dcellic enim quadranti paululum nescio quid, quod Ptolemaeus di Tit c sic unam tercent climam dici, quae sunt m. circiter q. sec. 12. horae: quam rem cognouit videns Solem in annis 3 oo. redire ad aequinoctium una die prius, quam copulatio facita pes quadrantem integrum darct: sonum id fuit singulis annis ex iis 3o O debile,Vnam terces1' tesmam diei partem ac menturam per quadrantem facto ana in annis Io o. unam diem plus apportare, qua ni in re citet. Verum tametsi ita suo tem pore Ptolemaeus inuenit, perpetuum tame deinceps non fuit, quando Albatenius post ipsiam accuratissime annuum tempus metitus vidit te in-
pestate sua quadranti plus otiam dee illi , qua ui
Ptolemaeus animaduertit, non enim Vnam tcr-
centesimam diei, sed unam ce iuestinam dcclla, quae sunt in. l .sec. 12. horae sere: quod Jc ipse codem modo cognouit, quo & Ptolemaeus, videns in annis Io o. anticipari aequinoctium a Sole una die prius, quam ratio per quadrantem pol cerct. Sed neque hoc etiam, quod Alba tentus inuenit, rarum multo post fuit, siquido malij obseruauere non unam centesimam , sed unam centEsima iri