장음표시 사용
21쪽
mum de magistratuum origine de progressu, dc quis primus magistratus constitutus si dicendum est. In quo ab illa potissimum diuisione ducendum initium est, qua se homines quibus ad magistratus patet aditus, cotinentur. Aristoteles quidem praestatissimo vir ingenio omnibus que bonis artibus instructissimus differens de imperiora
magistratuumque origine in libris de Repub. corum o tum praeclare ducit a natura. Natura cnim ita insitu esse, ut alij imperent,ali 3 pareant de obtemperent. Id quod in primis hominum societatibus,licet animaduertere Nam domi intra priuatos parietes parens liberis praeest, eisque dat leges, quas si violent, cos ponis cocrcet, exi, redat, atque cxterminat: si eis pareant, praemiis afficit, ii redes facit,connubiis iungit.Atque ut rem in pauca conferam, pater in familia solus omnia munera sustinet,quibus nucin ciuitatibus infiniti satisfaciunt magistratus. Na & mores factaque obseruat,quod est censorum, Sc ius dicit ii ter liberos,si qua de re sit controuersia,quod est iudicii,&s quid sub deliberationem cadat, de eo consilium suum
exponit dc sententiam,quod est senatorum, de collabentes aedes restituit, quod aedilium cst munus, & pecunias
cogit,sumptusque necessarios facit, in quo qu storii mi nus versatur,&si quid generis eiusdem. Sed noc in paruis
familiis valet maxime. In magnis enim quoniam unus h c munera omnia sustinere non potest, pater familias cum aliis hos quasi labores communicat, aliosque quaestores facit,alios diles,alios aliis muneribus praeficit, ipse sibi summam rerum reservat. Hoc mihi genus imperis videtur primi illi homines cum primum coaluissent, atque ita unum locum coucmiscnt, a familiis in vicos primum, deinde in ciuitates transtulisse. Quod si huius rei diuiniorem causam tradere placet, sic fecisse putandi sunt, quod hanc rerum univcrsitatem unius Dei prouidelia regi gubernarique cernerent. idque de iis sentiendum est, qui nius Dei notionem animis suis informatam turpitudine
vivendi quasi obliuione non obruerui.Nam de aliis hoc
22쪽
verum est quod ait Aristoteles, homines illos priscos cuDeos uni regi deorum parere viderent,regib. etiam parere voluisse. Sed tamen prior illa causa instituto veterum magis consentanea est, qui rerum humanarum causam atque ratione a natura soliti sunt ducere. Itaque Aristo
teles in primo lib. de Repub. hinc profectum primorum hominum genus imperi, confirmat his verbis, δὲ καὶ γ
μυων γα , σψκλΘU . - α γαρ ὀiici κ βααλ cm si nil αεσβυτατου, id est, Quocirca ciuitates primu regibus pa ruerunt, quod in gentibus etiam nuc manet. Ex iis enim qui regibus parebant,coaluerui. Omnis enim familia viai qui maximus est natu paret. Cicero etiam in tertio de legibus libro, non solum hanc Aristotelis sententiam sequitur, sed eius ctiam verba conuertit, Atque ut ad haec certiora veniam & notiora nobis,omnes antiquae gentes
regibus quondam paruerunt. Quod genus imperij primum ad homines iustissimos & sapientissimos deserebatur,idque in Repub. nostra maxime valuit, quoad ei regalis potestas pr fuit. Deinde etia deinccps posteris prodebatur , quod & in iis etiam qui nunc regnant, manet. Quod ait Cicero regalem potestatem primum ad homines iustissimos & sapietissimos deferri iolitam, id de Herodoti S Aristotelis sententia dicit etiam pluribus ins cundo de ossiciis libro, quod tum docebo, cum de regia potestate erit disterendum. Nunc enim tantum de magistratuum origine disputo & quis magistratus primus fucrit constitutus in quo cum reperissem regalem potestate, de ea necessario dicendum fuit. Hanc aute primam fuisse, hinc etiam intelligi licet,quod apud historicos antiquissimorum populorum reges legimus,ut Babyloniorum,Sicyoniorum, Argivorum, Medorit,atque Persarii. Quod omnium gentium proprium fuisse ex primo libro de legibus perspicere possumus. Nam Iud i cum eos satietas coepisset corum,qui appellabantur ludices, regem sibi si cuti gentibus praeesse voluerunt, primusque cis Saulius
23쪽
Rex imperauit. Quin etiam pene cum orbe regale ciuitatis genus coepit. Na & Nembro quem Ninum fuisse Be rosus ait in lib de inudi ortu, qui Genesis inscribitur, Ba bylone regnas te traditur,& quinque reges,quos Abraha
mus vicit, nominantur. Nullum autem ante hoc tempus
imperi j genus nec in scriptis diuinis, nec prophanis commemoratur, credo quod antea homines nec coetus inter se celebrabant, nec ciuitates colebant, ut post coli coeptae
sunt, contentique erant simplici illo cultu de vita, quam priuatim domi cum liberis re coniugibus natura duce degebant.Nam ci populo, tui Dei religionem solus tenuit, ante Mosem pr fuisse inuenio certe neminem Ex quo c-tiam perspicuum est, id quod vult Aristoteles, unius qui caeteris iustitia dc sapientia excellat, imperium esse iustio simum, cum procrtim solus ille voluntate Dei summam habuerit rerii omnium potestatem . Ac rex quidem primus est, ut docui, magistratus constitutus, qui idem&lissimus est,& unu ex tribus imperi j generibus. Quis
autem secundum locum,quis tertium dc ita deinceps obtinuerit, non ita facile tradi potest, pr sertim cum omnes fere magistratus Romae exactis demum regibus constitutos δί natos legamus. Ex quo intelligi licet,vcl propter vetustatem si qui fuerint, non esse traditos, Vel propter exiguos imperi) fines unum fere omnia munera sustinere potuisse: quod coniectura est verum esse, quippe cum Liuius in quarto libro post urbem conditam Consules
dicat ca gessisse quae Censorum curae essent, ante censo- res natos, quod codem modo de aliis iudicare possiimus. Est tamen contemtra, eos a regibus constitutos esse, quita rerum sunt ad vitam necestariarum, nec honori sunt aut dignitati, quales sunt pr secti annonae, quorum munus Romae Aediles exequebantur, &qu storcs, aliique eiusdem generis. Idque ex re familiari domosticaque di- sciplina, a qua ciuitates ortu duxeriit, intelligamus licet. In familiis enim paruis cum unus omnia, Vt dixi, munia
obcat, in iis auctis quonia iam ille satisfacerc no potest, aliis
24쪽
liis ea potissimum imponit onera,quae dixi. Nam & annonar diligentiam alteri committit, & accepti expcnuque rationem. Sic cnim prosccto natura comparatum est, ut res sine quibus uiui non potest primu inueniatur, deinde cae quae voluptatis Ornatusque causa coparantur. Dixi regem magistratum primum esse constitutu. Quem
autem tali honore dignum primi illi homines iudicaret, id est, quae causa fuerit, cur ad hunc potius, quam ad illuhunc honorem deserrent, si quaeramus, id mihi dicedum
videtur, cum quem viderent caeteris virtute Sc prudentia
praestar deligi ab eis s litum ad imperandum: cum auto duo aut plures eius odi extiti sciat, vel vitio regis regnurepudiarent: tum duos illos aut plures solitos deligi: ita fere summa rerum vel a regibus ad tyrannos, dc inde ad
optimates, vel a regibus ad optimates trafferebatur. Testis est Respub. Roma. in qua cum regii vitia essent eius modi, quae tolerari. non possent, penes Consules, id est, optimates rcdacta cst. Sed verba Aristotelis de his rebus proferri est melius. Scribit ille in tertio de Rep. libro his
λαπαρ, id est, Quod si in multorum imperio,sed qui boni viri omnes sint,optimorum potestas intelligi debet,dc
25쪽
in unius, regia potestas: certe ciuitatibus magis optanda est optimorum,quam regalis potestas, siue copiae militustipare eam,sive non stipare debent. Ob eamque causam certe quondam parebant regibus homines, quod pauci
erant viri qui multum virtute pr starent,praesertim cum illis temporibus paruas incolerent ciuitates. Iam vero boneficentia reges constitui quod bonorum virorum officium est. Postea vero quam multi pari virtute extiterunt, non iam reges tulerunt,sed quiddam commune qu siti runt, rEmque publicam constituerunt. Cum vero degenerassent,remque publicam quaestui habere coepissent, tu
demum quia in precio & honore eorum Opera erant, co- sentaneum est natos hinc esse paucorum principatus. Ex his primum in tyrannos cocessit summa rerum: a tyrannis in populum. Semper enim in pauciores turpi qu studucti Rempub. transferentes, res hopuli firmiores reddi. derunt,ut impetus fierct popularisque potestas existeret. Magistratuum quidem a nobis origo tradita est, & quis fuerit primus constitutus. Nunc sicquitur, ut de ea quam
nobis primam proposuimus, diuisione, id est qui homines possint, aut non possint magistratus adipisci, disser mus. Et quoniam hoc nobis loco quot in partes populus apud Romanos & Latinos alios Grscosque tributus fuerit , necessario demonstrandum cst, non alienum erit de huius rei antiquitate dicere. Antiquum quidem morem esse ciuitatem in genera hominum distribui Aristoteles docet in septimo libro de Rop. his verbis, εοικι ρ'
Neque vero his temporibus, aut paulo ante hoc intellexerunt ij qui de Repub.disserunt, ciuitatem in genera dc ordines este diuidendam. aliudque genus esse corum qui rebus bellicis nauarent operam,aliud aratorum. Nam α
26쪽
in Aegypto hoc institutum etiam nunc manet, & Cret , Ac fama est in Aegypto Sesostrin, Cretae Minoem hoc sanxisse legibus. Ac de antiquitate ordinum ciuitatis hcc ille, ex quibus intelligi potest, cum eius rei Sesostrinin
Aegypto,& Minoem Cret auctores fuisse dicat, eorumque Sesostrin multo tempore ante Minoem fuisse, cumcuoluendis veterum libris antiquiorem morem reperire minime potuisse. Mihi autem non est dubium quin ante illa tempora distincti fuerint ordines. Nam cum populus Israeliticus in tribus duodecim multo ante tributus esset, earumque Leviticae soli sacerdotia paterent, alius certe erat Levitarum ordo, alius cςterorum. Quod code modo de aliis nati ovibus iudicandu est. Quoa ergo ait Aristotcles: inco antiquitatem ipse summa quoa potuit sc-cutus videtur,non quam inuenire possumus. Qui autem" distincti fuerint ordines apud Romanos Gr cos que, dicamus. Romulus quidem,ut inter omnes constat,
primus Romς populum in partes duas diuisit, in plebem& in patres.Patres centum crean it,quorum liberi patrithappellati sunt. Ad hos autom centum qui a Bruto additi sunt exactis regibus ducenti,vocati sunt coscripti. Dein de factum est,ut omnes patres conscripti vocarentur.Ti tus Liuius initio libri secundi Deinde,inquit,quo plus virium in Senatu frequentia etiam ordinis faceret, cςdibus regis diminutum patrum numerum primorum equestris gradus clectis, ad trecentorum formam cxpleuit: traditumque inde sertur, ut in Scnatum vocarentur, qui patres quique coscripti essent. Coscriptos videlicet in nouuSenatum appellabant lectos. Vnde autem dicti sunt patres, de qui sunt patriti; docet in primo libro, eorumque originem ad Romulum refert, Cum iam viri u haud poeniteret,consilium deinde viribus parat, centum creat Senatorcs, siue quia is numerus satis erat, siue quia soli centum erant, qui creari patres possent . patres certe ab honore, patritiique progenies eorum appellati. Plutarchus
in Romulo, id quod fere feci verbis Latinis utitur. Nam
27쪽
uiui, & c tera, id est, Deinde alios quidem in plebe duxit populus enim appellata multitudo est centum autem
optimates creauit Senatores, eosque patres, coetum aute eorum Senatu nominauit. Ac senatus quidem proprie declarat . patres autem Senatores appellatos dicunt, alij quod liberorum legitimorum patros essent,alij potius quod ipsi suos patres possent ostendere, id quod
non multi eorum qui primi in ciuitatem confluxere, potuerunt quidam a patronatu nomen ductum existimant. Sic cnim tum vocabat proectura,& nuc ctia vocant, &c.
In his plutarchi verbis πιαι ους bis positum est pro mc- τέροις,Neque enim Romulus patricios illos primos centum,quemadmodii ex verbis Liuij quc supra allata sunt intelligi potest, sed patres, de eorum progeniem patricios vocavit. Quin etiam ipsius Plutarchi verba, quς cado pa-
ei ορο r. id est,Principio quidem patres eos solum,post vero pluribus lectis, patres conscriptos appellauit, idque ei nomen illustrius visum est, ut ordinem Senatoriu a plebeio distingueret. His verbis Plutarchus a T.Liuio dissentit, quod Liuius a Bruto exactis iam regibus, ipse a Romulo lectos fuisse tradit. Quod autem dixi moes 1ς po- situm
28쪽
situm esse bis pro verum est, nisiforte hqc duo verba idem in hac re valere & declarare cxistimauit, de quo ut dubitem,faciunt illa eius verba, ideo nonnullorusentctia ita appellatos esse potius, quod patres sitos poscsent ostendere. Illi enim patricij proprie dicebantur etiailli primi,quoniam ordo patriciorum regnante Romulo
centum illorum numero continebatur.Sententia autem
illa est Liuisapud quem in x. lib. post urbem conditam Decius Mus consul volens Augures & Pontifices cx plebe fieri, haec loquitur, An unquam fando audisti,patricios
primo esse factos, non da cano demissos Z sed qui patrem
ciere auumque possent,nahil ultra quam ingenuos. Hunc autem morem distinguendi populi Dionysius Halicarnassicus Athenis Romam translatum esse dicit. Athenie-scs enim in duos gradus & ordines co auctore diuisi fuerunt,in απιτάδες & αγ i hie. Verba cius Grςca quonianondum diuulgatus cst a librariis liber, nec cum manu descriptum adhuc legi,proferre non possiam. Tantum ea Latina positim quae extant. Is ergo in siccudo libro de antiquitatibus scribit his verbis. A ltera etiam,sed hominum diuisio fuit commoda,quaque honores pro dignitate tribuebantur,de qua diccndum cst. Homines summo loco natos pi stantique virtute prςditos, quibusque magnae opes,Vt illis temporibus,& liberi erant, ab ignobilibus &ab iis qui demisio animo erant, & ab inopi multitudine secreui uocauitq; tenuioris fortunc homines picbeios, quemadmodum Graeci dicerent δι nκου:,& qui meliori erant conditionestatres, siue quia alios aetate anteirent,
siue quia fili) iis essent, siue ob generis nobilitate, siue his
omnibus de causis. In quo Atheniensium Rempub. imitatus videtur,quatum intelligere possumus, vel cam quatum illi utebantur, ves cana quae nunc etiam manet. Illi enim cum in duas partes populum diuisissent, eos qui ex
familiis illustribus nati crant, Grire ite vocaverunt, iis que dabatur cura ciuitatis. Reliquos auic citi s ecγeolicaret,
qui nullius erant publici muneris participes, nominaue
29쪽
runt. Atque hςc ille de Romanorum & Atheniensium in
hac re similitudine ac aem uiatione. Ego autem ut ad morem aliarum etiam nationum veniam,seu haec vera sunt;
seu falsa, Athenis aliter distinctos ordines fuisse inuenio. Iulius quide Pollux tres partes quodam fuisse in octauo libro dicit, τ&α si τα ἔθνη τάλυαδ mire si id est, Tres autem in partes quondam fuerunt diuisi Athenienses, in i biles, in agricolas S in opifices. Nam quod ait εθ is, quod verbum tertiam partem tribus declarat, malo ad c cy,id est, populum pertinere.Aristotcles autem in extremo siccuncis de Repub. libro & Plutarchus in Solone, dicunt a Solone populum Atheniensem in quatuor diuisum esse partes.Aristotelis verba haec
του τέλους τη ς καλουιάδε : ἱ σαδες. γ si τέπι ρπν, . λῖκν , Ieουλμας αρχους με rta, id est, Magistratus autem omnes excelli nobilium & locupletum dcscripsi, quorum primus erat eorum,qui quingentos modios,secudus id cst duorum,qui una trecentos modios habebant, tertius corum qui equum alere poterant, quartus mercenari Ium,quibus ad honores aditus no patebat. Hic locus difficilis, Plutarcho domu m adhibito,a me intellectus est. Is enim in Solone hoc citis institutum exponit. Itaque eum sic verti malo,quam ut versus cst a me in secudo de Rep.
30쪽
gitare reliquamque Rempub.temperare,ad quam plebs non accedere ciues descripsit ex censu,ex iisque qui tam in aruis, quam in consitis agris iugera quingenta possiderent, primam classem descripsit, eosque quingentomedimnos appellauit,secunda eos qui equum alere possent, Vel trecentum iugerum censum haberent, eosque Equites vocavit. autem, id est, coniuncti & socij vocati sunt ij qui crant tertiae classis,quibus duobus erat cu-siis trecentum iugerum. Reliqui quibus nullum ius adipiscendi magistratus dedit, mercenarij dicti sinit. Quanquam non quatuor hi ordinibus mihi distingui videntur,sed duobus tantummodo, cum pr sertim classes sint, nec classibus Roniae distinguatur ordines. A tque id Aristotelis & Plutarchi verba quς paulo supra allata sunt indicant. Tres enim primas classes nobilibus de opulentis, quartam inopibus assignant. Mne enim velim: ij dicuntur quos Cicero in primo de officiis mercenarios voca qui suas operas locat, qualis fere solet esse inops multitudo .Suidas autem tant qui sint,exponit his verbis,
ἐλέγε m. Ma- ελsp, ουπι Aluoce μετavpἐπατ&ον D. id est,Cu in quatuor partes diuideretur apud Athenienses Respub. maxime tenues dicebatur,&tributum quod irali, id est, mercenarium Vocabatur, pendebant. Ij autem nullius urbani muneris nec bellici crant participes. Dionysius autem Halicarnasseus ειας appellatos Athenis ait eos, qui Romae clientes appellabatur,Plutarchus vero πελ αρ clientes esse dicit. Atque etiam aliam diuisionem Plutarchus in Solone refert, inquam Athenis populus diuisus sit. At δ' ΛΘΚ vi τηρ υ -