De morbis veneficis ac veneficiis libri quattuor: in quibus non solum certis rationibus veneficia dari demonstratur, sed eorum species caussae, signa, & effectus nous methodo aperiuntur. Postremo de eorum curatione ac preferuatione exactè tractatur.

161쪽

dum hanc uim ex temperamenti prietate maleficos possidere, sed ropria nequitia a d mone adiuta. terea illius actionis iti nobis natu ite principium in est, que nobis con- tufalis sit, hoc est nature conu Cm CS.la enim visionisii incipium a natura ab enatis, quoniam uisio nobis conueteriin naturalis est. Sed actio uenefia connaturalis nobis non est: qua pro

e ter nullum illius naturale principiuia nobis inesse potest, siquidem uene

ictum destruit natu fani,& ideo a natu a esse rion potest Quoniam natura in a re se iri per intruata uidetur esse, ut u-umquodque sibi si imite conseruet, ac rocreet, quo saltem in ipsis iii diuiduis ac singularibus specierum proprietas propagarretur. At si homini uenenandi lacultas a natura tributa esset, non eius conseruationi, sed destructioni cosuluisset. Quod de homine ninium animaliuna praestantissinino credendum non est. Qui etiam authore Cicerone, hominum causa seueratus est, ut ipsi

162쪽

tur ex natura ortae: sed ab homine, author diabolo, excantationes ac malsicia fiunt. Quinimo cum homo sita ciuilem societatem natus, ut ait dei Cicero, si venenum, uel maleficii uri ei natura tribuisset, quam consuetudinem,familiaritatem , comitatem; de

nitatem, cum caeteris hominibus Fabi bre posse: nullam profecto Ini sim alis viperis procreatus est uideretur Quae quoniam innatum uenenum re liquis animantibus cotrarium,&leth

le habent, cu illis conuenire; a uiuere rent no possunt. Adde ex D Thoma, cu a cultas age di perdisciplinam no ac au ratur, sed cognitio dumtaxat faciendi at uenefici ut plurimu per disciplinam a discunt huiusmodi ueneficia inferre ideo a natura nullam vim sunt sortiti Tandem cum uenefici effectus suos, solum per seipsos faciant. Sed quasi

quς dari dictata aliis tradentes,eaden

per illos perficiant,&quamplurimi eo , b r uim ignorent an illa sint a d. iii onc traditi uel magicis prauitam bus apta, illi tamen urent ei, admiranda

163쪽

dc multa faciunt, manifestum fit. nc uim ex natura ipsos non esse ati tos. De similitudine uero quorun tam rerum naturalium facultatem xiam habentium nulla est , cum cies a pecie differat . Et quod ni inditum est , alteri denegatum,e ab illis recta argumentatio pro . dat ad hominem, cum earum pro-rietates manifestae, ac euidentes sint. hominibus uero nequaquam. Cum nibus uero creatis rebus dicitur

ominem participare , quia ut scribit D. Gregorius, omnis creaturae aliquid ab et homo . Cum lapidibus enim habet esse, cum arboribus, itantis uiuere , cum animalibus sentires, de eum angelis intelligere , ob hoc Minen non est dicendum proprietat, bus,ac facultatibus aliarum rerum hominem esse a natura insignitum, ita ut

in ipso caeterarum rerum proprietates innes reperiantur . Praeterea

quod uni homini conuenit, quia homo est,cuilibet demper conuenit. Si

igitur ex eo quod homo cum caeterlatebus

164쪽

rebus participet, facultate uenefica L scopi arditus, id inanibus esset dat

Quod tarnen est a ueritate alienum. Flquamuis alia animalia uisuiu et anheli itu , tactu ve necem inserant, ob id si

sequitur,& hominem a natura evehi ferum es e genitium. Quod uer obiici tu de Psyllis, ac de multis aliis, quori corporibus uirus serpentibus exitial ingenitum fuit,& sic de quam plurimit aliis proprietatibus homines quos da concomitari solitis. Dicendum est riis

iusmodi affectiones nullo pacto anat tura hominibus innasci sed aut diuina uirtute communicari, aut indust fiat ac quiri uel daemonum auxilio exerceri.

Ad similitudinen mulier hirn rniensi tuo laborantium, dicendum est, quod natura humanae specie propagatiorripi spiciens, mulieres tanto sanguine absidare uoluit, illain turri assendo tui sufficere polset. Qui sanguis cum uterum non gerunt superuacaneus sit, statutis quibusdam temporibus per uterum innoxie excernitur δε in corporibus

sanis, ac temperatis nulla praua quat,

tale

165쪽

te est affectus. Nec mala relata ac orienta facere potest. lmo ex aliquom medicorum sententia ad quam-ures morbos utile est remedium. uod si in aliquibus mulieribus uitiosus, ac exitialis sit, id accidit ex permitione humorum vitiosorum,ac prauou, quos ad uterum tanquatri ad clo atri sentinari natura deponit. Cunagitur ex naturae iistituto sanguis illebundeto excernatur, ex accidentiq;

itiosus , ac exitialis quibuidam fiat. X hoc colligere no possumus,4 ipsas mulieres uim ueneficam sortitas a natura esse,uel per uim veneficam hora maiora facere posse. Illud enim speciei burti ance proba gationeian, singulariuconseruatione respicit,istud vero abolitionem, Minteritum. Nec similitudineri negare possum, quod si homines a natura hanc ueneficaria uim haberet. quin, maiora facere non possient. quin qu ex menstruatis imulieribus dicuntur fieri. Sed primurn a ueritate alienum est,quarevi alterum tanquam falsum reiiciendum erit.

166쪽

ces, ac verba virilitem signem obtinere, ac Cnficis caiisam potissimam C se non pauci arbitrantii Cum enim antima sit vocis primu in f .

Diens siue in capite uiue in thorace primum uiges, cui propinqua sunt

calia instrumenta, in cerebro recurre te nerui in thorace aspera arteria .c uoties per voces saos promere eon

textus voluerit, prius a musculos sen, Per aerem in thorace contentum sui sum per arteriam cum impetu inpe lere contendit ad laryngis iugulam . Japs te congruum, lappositum vocis

instrumentia i , ubi sonus passionurn animi pingitur, quando ad hune ipsum et tectum ab ipsa premotus fuerit At aer qui ab anima pellitur , animae quoque qui alitate assicitur. Qui cum vocis na turam ingrediatur, quocunque dirigitur , omnia ilia perticiend: virtutem ac potestatem habet, quae

, an

167쪽

nimo concepta erant Iino voces, taerba inter alios e sectas mirabiles,' uos producere posthint, animos horia an vilectunt, iis ciet a ni ac vas i asciunt , praesertim adiuncta decenti onuenientique actionis. pronun lationis ratione. Ita ut Pauarchus di erit, orationis potestate omnia perfit In miai, ac mitigari ideo non est miradum demon. Caesar in defensione Quinti Ligari,uam Cicero apud ipsum egit,cstra se

ositus suerit, cita mente alienatus t toto corpme e X cusso libellos quos manu tenebat, abiecerit imo truta imalia etiam vocibus mouentures namque decepte capiuntur, cantu otia dum incubantur, aptius fouentur,tatque meliores sunt partus, serpentes a Psyllis, Narsis mitigantur, lares', locustae, talia noctua animalia ad getibus, iuncis ac uiridarijs , verbis ae scriptis arcentur Tauri ferocissimi quibus da verbis in aure prolatis ad terram prosternuntur, ac domantur. Vc bis ventris tinea interficiuntur, sanguisque undecunque auans sisti tu ,

168쪽

Et omne sere morbi ab humanis cola roribus depelluntur. Quid dicam de musicis,ac citia aredic quadoquidem

cantibus,& instrumentis suis homine modo ad iram, modo ad misericordi

modo ad arma,modo ad tripudi', lia similia etiam ipsis inuitis irritantur quasi cogantur. Vt de xphaeo,ac Timotheo, ac multis aliis fama est. Animi autem mi nutatis,&corpora

immutari apertum est, cum animi passiones in corpps redunderit,ita ut ex ip uuam sepissime homines aegrotgrei de diem suum obire uideamus. Et ex lethiseri etiann morbis boo spe deum, letudine ac medico cocepta, priorem

recipiant salubrit tem Non'Iilli uo sese uerborum coniun tione, sicut resis teriales uires adipisci existimat. Quam rem ex presenti siderum positiqne aut ex hominis genitura, aut ex sinfulari animae potestate prouenire ar-itrantur. Nec referre aiunt, quaenam uerba a ueneficio proserantur, larlaudibus,uel maledictis rem depraua

169쪽

sermone dicatur. Quocunque enimi do u on hic hos bis uim uret, ac V m emittat, dummodo ad rem quam-Rm ueneno am ciendam uehemens

ioberium habeat, rem illam nulla in-osita mora, infici iuxta uenefici uoatem: Hinc fieri potest, ut uerbis busdam ab an jculis, pessimisqueleficis prolatis pueri aliqui egrotet, ii intereant, uterum Sereniciat Or- tua faciant, & nonnulli homines ma- conficiantur , uel sciuis qui ousdam loribus crucientur, aliisque aegritu-nibus corripiantur Plinius uerboruia genera facit, alia enim sunt impe l. 28α. 2. intis alia depellenti λ&alia comenta ijs Imperata tis uerba sunt illa, quis a suprema natura aliquid orando bij nemus quo quidem modo Tuciae est alis precatio extitit , qua aquam ribro eiusmodi precatione tulit Aliaetiam vestales mancipia fugitiva nolum egressa urbe, in loco precatione etinuerunt. De pulsoris uero uerba uiat, quibus in depellendis,& uerrun-andi noctuis,&molestis utimur, quomodo

170쪽

modo luxatis membris carmen auxi in liari Cato prodidit L Marcus Vari ' podagris olim primum anni diem tas precationibus inuicem faustu omi nabantur, veneficijs etiam adoramen to peculiari occurrebant. Quibusdam etiam carminibus contra grandine imorborumque genera, contraq; con hustiones utebantur. Commentatio nis verbis aliquid futurum interpreta

Lantur. Et ideo impares numeros a M. Omnia vehementiores credebant.Sto

nutantes faustis verbis salutabant. A sentes aurium tinnitu de se sermone

praesciatiebant Tantam uim verbi olim ad scribebant. Quamuis verun sit, per maleficos quibus dari verbi prolatis multa admiranda fori, Mor bos immitti, ac eosdem depelli. si

tamen falsum huiusmodi effectus a vi, poteptia verborum, carminii pro Uenire. Cum enim voces verba ab arte formentur,4 sint signa tantum Passionum, conceptuum animae,ipsa nihil amplius enicere possunt, quam ea quae mente concepta sun I paliu* f Ota