De morbis veneficis ac veneficiis libri quattuor: in quibus non solum certis rationibus veneficia dari demonstratur, sed eorum species caussae, signa, & effectus nous methodo aperiuntur. Postremo de eorum curatione ac preferuatione exactè tractatur.

171쪽

.Contingit autem animorum pertudio, corporum immutatio in auribribus,uel ex ipsa notionum,& rerutriue significantur, intellectione, aut exuaui modo,&pronunciatione uerbo una,& uocum moderatione. At ueneci sine arte loquuntur, qualiacun-lue uerba proferunt. Ideo per huiusnodi uoces, ac uerba tanquam per ausas naturales ueneficia minime es cere possitiat. Accedit, quo actio quae natura est, neque inchoatur, nequebsoluitur, nisi agens corpore uel ui ute, qualitate aliqua subiectum pasionis tangat. At verba,res, prese in absentes nullo pacto tangere pos

uni cum ad res non deserantur, Cr-

taeterea si qua uis uerbis in

fiet, aut ex forma , aut e macibia illam haberent . Sed neque exorma, haec enim significatio, ratio signi est, Venefici aut in quasdam barbaras uoces , ut plurimum asti munt, quas non illi tantum , sed nec ulli thominum intelligere possunt Viri e ergo sormae non possunt

172쪽

ex uerba maleficia inferre. Adde tuos tantum saltem posse anici quiue ha audirent,& intelligeret. Quomod igitur absentes,bruta animalia, invstimata maleficium ex uerbis experi tur. Vnde sequitur, ut daemonum ceptiones sint eiusmodi uerba nec ex materia, quia cum spiritus sit, ex thorace per asperam arteriann in laryn effingatur uim aliam habere non, citest, quam reliqui nostri corporis hal tus. Qui simul atq; extra corpus em si sunt, disperguntur. Qia 'expiria . tionis materia peculiarem uim habe ret, eandem sub quacunq*e artificia forrna possideret. Ideo quibus uerbis Uterentur, non reserret, imo ne uerbii iquidem opus foret. Sola enim effflati is alis esset, quae tanto maiores uires ha- 4beret, quanto uberius est inderetur Cum igitur uerba causae esse nonpos isntimaleficorum effectuum, qui non

uidet,ea esse dimonum pacta, igna,

conuenta, ex hominum credulitate daemonibus praedocentibus, auggerentibus inueta esse.Et si aliquiuidea

173쪽

Demor venes Lib. II

nis uerbis intermediis fieri,serpente 'nsopiri animalia nocua ab agris peltauros furibundos mitescere uariosi bos sanari. Haec Malia similia per mones fiunt i liquidem conantur tuam maxime, ut nobis impost urari iaciant. Et ideo uerba stingui, quibus

iasi pactionis signo quaedam homini

us euenire studeant. Qui autem bu-smodi uerbis ad ea consequenda u-ntur, tacitum uel expressum cum daeonibus pactium habent. Et aliqui li- et tale pactum ignorent, uerbi si1

utantilr, tamen nihil refert. Quoiam is, chii primo daemon ea uerba di-auit, ea lege habuisse cxistimatur, ut uicunque illis uteretur tacite demo-em inuocare intelligeretur. Ideo qui cc faciunt, ueluti sacramentis quibus iam dranconibus se obstringui, quamuis imprudenter illud agant, nec ea intentione exequantur. Et ideo ab illis uerbis praecipue cauendum est quae a Mauria, Turcis, a quibuslibet infi- 'delibus traduntur. Quabus si utamur, annonibus assentire cogimur. Et quo

174쪽

niam nulla est corporis infirmitas, phadcmonibus Deo permittente infe non possit Hinc est, quod tunc da na

ne sanare dicuntur, cum a malo in is rendo desistunt. Vel cum naturalius rerum qualitates, quae nos latent, adlbent,uel in pristinum, ac naturalem si tum siue situm, corporis membra locali motu restituunt.

Vi daemones ueneficiorum authores de medio tollere, uel eorum operationcs omnes ad causas naturales c- laserre conantur, uaria sunt commenti Ita ut non solum imaginatione,uisu tactu, uoce, uel naturae proprietate, ueruetiarn coeli, ac siderum obseruatione

maleficia perfici velint. Et quam plurimis rationibus id probare nituntur. Et primo, cum uenefici in aliqua corporis parte, uel circa aliquam affectio

175쪽

et nueneficio dere satagunt, illud hora signiis planete rei elliciendaeonuenienti ei licere conantur. Ex quopparet ueneficia penes signorum, planetarum dispositionem regulari. Accedit quod sicut omnis multitudo reducitur ad unum, ita omne multiforme refertur in aliquod uniforme principium Actiones uero humane uarie sunt, ac multiformes tam ad uitia, qua ad uirtutes. Ergo uidetur quod reduci debeant ad aliqua principia uniformiter mota,&mouentia. Sed talia non possunt assignari, nisi ex motibus coelestium corporum , qui sunt uniformes . Ergo illa corpora sunt earum actionum causic insuper si coelum. ac sidera non essent omnium humanarii actionum causis Astrologi no adeo frequenter bellorum exitus, ac alios hominum euentus predicerent. H minum uero actiones futuras prςs fiunt, cum id ex motibus astrorum

ex quibus hujusmodi effectus habent oim, addiscant. sciant, cognita enim causa facillimum est,in ei sectus

176쪽

ipsus cognoscere. Praeterea cum in hi coelestes in daemones agere possint ad quaedam facienda. Ergo multo a sis in homines. Videmus enirn quos dam daemoniacos magistri ibusdam

Iuna reuolutionibus contorqueri, ac

miserrime astligi, quam in aliis temporibus Quod argumerulam certissimuni est, tuc daemones magis ex huiusmodi ramotibus cogi ad molestiam in hen dam, quam aliis temporibus. Nam daemones ex quibusdam herbis , ain, dibus, nisque ac vocibus, ut scribit

tib Io. i. August.exercentur:multo magis eX OM P actionibus caelestium corporum agita- ri,ac exerceri poterunt. Aiunt insuper

quaedam esse fortunata, quςdam infortunata sidera, 'ro tueneficii in fere diqualitate, sidera se eligere posse asseue arant. Et quoniam honao ex duplici natura est compositus, ex anima scilicet, corpore, in utramque sidera, ictiorum uires fato quodam agere posis nos dubitant. Qus fit ut si ueneficidere homines, aut in anima,aut in corpore cupiunt, nullo modo ab huiusmodi uem

177쪽

li ueneficio sese defendere ualeant. i Nec defuere, qui se iactent iuxta planetarum obseruationem quoslibet se ueneficio assicere posse,eo quod hominu rates sint septem a septem etiam pla-aetis iuxta Chaldeoru doctrinam molerentur. Et quaecunque in uita agun- ir,ea statis, certisque temporibus pla-

e te ipsi efficiant.Quando igitur inficere uolunt, eius aetatem animaduertunt.

Dilli aetati aptum, Midoneu planetam ligunt, in cuius hora maleficium mo-iuntur, quo ipsum faciliorem e ctu sortiatur. Haec tameri omnia, multa alia similia, quae pro hac firmarida sententia adducuntur,cu uana sint, ac futilia,nec modo a Christiana pietate, sed etiam a philosophorurn ratione, ac disciplina longe remota nullo pacto credi, aut concedi debent. Etenim cum c luna sit diuiniuirtutis uniuersale istrumentum, quo inferiora haec gubernat, ac disponit a ueritate alienum est, ab ipso ueneficia emanare posse Et licet coelestium corporum motus, consi furationes hominem ad aliqua pro

178쪽

pensiorem, inclinatiorem reos gere possint;& non tantum ad uitia prauas que actiones , sed multo magis ad uir

tutes, Tanctissimos mores nos propensos uirtutes coelestes, i testiurn corporum in nos descendentes influ dius faciant. Ab eisdem tamen ad malum, Mad uitium aliquod homines adigi, ac cogi no possunt, nec per eosdem ueneficia procurari. Si enim c lestia corpora authore Aristotele, hec inseriora gubernant, gubernare sit idem ac dirigere,statuere ac ordinare, qui fieri potest,ut inficer isdere ac fascinare possintὸfirmamentum,dicebat Aristoteles esse cor uniuersi, locum, habitationem Deorum is omnium quς cernuntur maxime diuinum. Si igitur firmamentum est orbis uniuersi

prestantissima pars, si cor est, si quid diuinum,si Deoru habitatio. Nonesque ad inodu cor in animali sons illius uirtutis est,qua animalis integritas,ordo, mixture nexus seruatur, morborii l. inuadentiu in iniuria propulsatur, ita existi nandum erit,hoc firmamentum,

179쪽

corpora stellas integrit conseruare Propulsare uero ea, qu totius orbis integritati,& eius partium, hoc est rerum in ipso contentara incolumitati aduersant laus d si secus aeret, nec quid diuinum, nec Deorum abitationem, nec cor coelestium corporum philosophi nominassent. Origenes eos acriter damnat, qui stellas maleficas assii mant.Eo quod nulla stella a Deo malefica sitfiinta. Ea propter do ete,& admodii luculenter a Ioanne Pico probatu est, a celestibus luminibus nihil noxii mali emanare posse. Sanetiis Bonaue tura obseruationes astrorum,illusiones, ac deceptiones dς monuesse, Deoq; maledictas, ab eius sacrosancta Faeclesia iterdictas, scripta reliquit Obseruant uero isti malefici quorundam siderum exortum, plenilunia, ac novilunia, no tanquam causas,

sed tanquam signa temporis, in quo aduocari d mon ad agendum cupit,ocassectat Addamus hic, quod quae

que e corporum coelestium influ-Au, ac uirtute eueniunt, ea naturaliter

180쪽

cotingunt, si igitur hominum actio ex coelo emanarent,pronositum, tu est immediata causa humanaritim anum auferretur, omniaque a natu fierent Quae tamen sententia Christin ueritati, ne dum Peripatetici do nes aduersatur. lnsi, si ueneficia ex obseruatione constellationum, ac plane

tarum , ioru applicatione ad uari partes, Metates in quibusdam temp.ribus persciuntur,necesse esset uene

cos planetarum, influxuum, corposiliuna ani particularum, elaterii, temp.

rum ad amussim habere scientiam. Sed ut plurimurn malefici sunt mulierculErudes, ac homines plebei, omniuim, rum ignari. Qui igitur fieri potest, ex obseruatione gli, ac siderum rei fici sciant inferre. Ιmo scelesti isti si relines, ut experientia quotidiana di cet,nullo habito discrimine, obserua

tione dierum horarum, aetatumque quandocunque datur occasio, is hi Tuta prauus appetitus irritat, impellit, incaluationes suas, imaleficia xercent, effectum sortiuntur. Ex quo