장음표시 사용
101쪽
Meunda parte Ceero ostenssit modom Sex. Rosesi patris ad eius IV eos T. ROMI a Capitonem et Magno m. In primis ad Nagnum, Pertinere. Ilune
Enim tenuem, avarum, audaeem, Sex. Rosei inimicissimum fuisse; itaque Causas rasa permnltas, quae eum ad eaedem impellere potuerint. 3 -32. Facultatem vero malefieti ei suisse ostenditur, quod eo die, quo Sex. Roscius occisus est, Romae. et quod In ineletate alearlorum et Metorum fuerit, 33. DeniqDe a consequentibus demonstratur Rose; eaed Is auet res suisse, quod
Mallius Glatieta, Roseii Magni eliena, eaedem sex. Boseli patris Ameriam notistio, sed Capitoni nuntiauerit, qtiod ille Chr3a g tium impulerit . ut sex.
ROMIi nomen in proseriptorum tabulas referret , eiusque bonorum vilissimo pretio manceps seret. Ita ut tria praedia paullo post Capitoni daret, reliquartim Roseio Magno communiter possideret. Denique Roscium Capitonem, quomInus Iegati Amerinorum Sullam adire potuerint impedivisse; Roscium Nagnum vero Sex. Roscii aervos in quaestionem postula os recu re. 34-42. Tertio lo- Cieero demonstrat hona sex. Roseii nullo iure a Chr3sogono emi potuisse; quia inre venire haod potuerint, nee re vera venierint. Itaque quaerit quare eivis optimi bona venierint; de Inde quare hominis eius, qui neque proscriptus, neque apud adversarios oecistis sit . bona venierint, quum in eos solos lex Cornelia de proseripti,) serIpta sit; deinde quare aliquanto post eam diem venierint, qnae In lege praestiIta esset; denique cur tantulo venierint. 43-45. Verum tota hare pars orationis, qua Cieero tria ista exsequutus erat, intercidit. Supereat pars amplis tionis, in qua Chrysogoni luxuries. Potentia et a perhἰa ita odium et invidiam adducitur, 46-49. In PER ORATIONE petit a Chosogono . tit Roseiἱ filii, In summam miserum adducti, opibus et pecunia contentus sit, sanguinem et v I tam ne Perat,so, si . DeInde indiem implorat, ut Roaeli innoeentiam et calamitatem in sua humanitate, institἱa, miserie rdia praesidium invenire patiantur. 52, 53. Dicendi gentis subtila est et aenicim; iuppἰtis sententiis ae ornamentia Copi sitis; quippe quod, ut in praecedenti OeatIOtie , nondum desertiuerat, et cujus luxuries aeni re at3lo erat depascenda.
102쪽
quum tot summi oriatores, hominesque nobilissimi sedeant, ego potiSSimum Surrexerim, is, qui neque aetate, neque ingenio, neque auctoritate sim cum iis, qui sedeant, comparandus. OmneS enim hi, quos vi- dotis adesse in hac causa, injuriam novo δ scolere conflatam putant oportere dclandi ; defendere ipsi propior iniquitatem temporum non audent: ita fit, ut adsint. propterea quod Osficium Sequuntur; in eant autem idcirco. quia periculum metuunt. Quid ergo λ audacissi inus si ego ex omnibus p Minime. At tanto officiosior,
I. r. Indiam. senatores intellἰge, ad qtios stilla iudicia transtulerat. u. Nobilissimi. Metelli , servilii, seipiones sedebant inter Boaeli adum
Catos. - Stire erim. stantes enim et oratores in sors causam, et senatores In euria sententiam di bant.
In uno Melere sunt: nnum Oeeidisse Rosei I patrem , qui proscriptus non erat; alterum tam horrendum sarinvs misero filio asstigere; ita rit revera patris Oeetiores filium accusent. 4. Defendi. Propulsari. - Iniquisaiseem temporem. Sullae potentiam, mitia offensionem metuunt. s. sebilia ita di,tingo ἰt: - QαId pergo audacissimus M. I. V. L.
103쪽
quam ceteri λ Ne istius quidem laudis ita sum cupidus, iit aliis eam p eroptam velim. Quae me igitur res praeter
Quia, si quis istorum dixisset, quos videtis adesse, in quibus summa auctoritas ost atque amplitudo; si vembum de re publica socissset, id quod I in hac causa fieri necesse est, multo Plura dixisse, quam dixisset, putaretur. Ego etiamsi omnia, quae dicenda sunt, lis redixero, nequaquam tamen similiter oratio mea exire, atque in vulgus emanare poterit. Deinde, quod Cet rorum n que dictum obscurum Potest eSse, propter nobilitatem et amplitudinem; neque temere dicto Con-Cedi', propter aetatem et prudentiam : ego, si quid liberius dixero vol occultum esse, Propterea quod NOH- dum ad rempublicam accessi, vel ignosci adolescentiae more poterit: tametsi non modo ignoscondi ratio, V rum etiam cognoscendi se consuetudo jam de civitate sublata est. Ac odit illa quoque causa, quod a ceteris forsitan ita petitum sit ut diceront, tit utrumvis ' salvo Osficio se sacere posse arbitrarentur; a uict autem ii Contenderunt, qui apud me et amicitia, et beneficiis, et dignitate plurimum possunt: quorum ego neque bonivolentiani erga me ignorare, nec auctoritatem RSPernari, nec voluntatem negligere debeam. II. His de causis ego huic Catisae patronus exstiti
6. Reeiperem. Stiseipere et reeiperedisserunt: stiseipimus sponte; recipi-mtis rogati. Atintitat Laharpe Ciceronem semper subjicere quibus rationi- hos ad eausam necesserit; nempe quod pul,lieum munus erat et quoddam magistratus genus, patrocinatio, qua secundum publicam existimationem erat habenda. . Id quod. Defendi enἱm Roseἱtis non potest, nisi Chrysogonus accuseiatur, nee Iste aecusari sἱne Sullae on
8. concedi. si quid temere dixerint, ignosci non Poteat. s. Cognouendi. Non ivauditum eonisdemnandi. Io. mrtim s. Ut Roseἱum defenderent, ita rogati sunt, ut tamen si liberum esset aut loquέ, aut tacere ἔquod ab illi, rogati sunt quibus erant minus Ohligati.
104쪽
non elcctus unus, qui maximo ingenio, sed relictus ex omnibus, qui minimo periculo POSSem dicere : neque uti satis firmo praesidio defensus Sex. ROSCius, verum
titi ne omnino desertus eSSet.
Forsitan quaeratis, qui iSte terror Sit, et quae tanta formido, quae tot ac tales ViroS impediat, quo minus pro capite et sortunis alterius, quemadmodum consueverunt , causam Velint dicere. QMod adhuc vos ignorare non mirum eSt, Propterea quod consulto ab accusatoribus ejus rei, quae conflavit hoc judicium,
Quae res ea est Bona patris hujusce Sex. Roscii, qtiae sunt sexagies : quae de viro sortissimo et clarissimo, L. Sulla , quem honoris causa nomino, duobus millibus nummum' se dicit emisse adolescens vel potentissimus hoc tempore nostrae civitatis, L. Cornelius Chrysogonus. Is a Vobis, judices, hoc postulat, ut, quoniam in alienam pecuniam 3, tam plenam atque praeclaram, nullo jure in Vaserit, quoniamque ei pecuniae vita Sex. Roscii obstare atque ossicere vid patur,
deleatis ex animo suo suspicionem Omnem, metiamque tollatis : sese, hoc incolumi, non arbitratur hujus innocentis patrimonium tam amplum et copiosum posse obtinero : damnato et Hecto, Sperat Se posse.
quod adeptus est per scelus, id per luxuriam offundoro
atque consumere. Hunc sibi ex animo scrupulum ,
a. Nummum. I. e. a tertiorum. Nam et niammias dieitur absolute et etiam eo innele nummus sestertias
Animadvers. XLIII. 3. L. Cornelitia. Sullae libertus, patroni tioinen de more anmpaerat. 4. Pectiniam. Bona. Nam pecunia nomine quandoque signἱseatitur hona Om a. tam immobilia quam mobilia. 5. Servatim. Servultis est lapilis tua in eat o latena, qui PreMua pedem iis endit. Hic sumitur metaphoistice pro aegritudine an mi. - eo
105쪽
qui se dies noctesque stimulat ac pungit, ut evellatis postulat; ut ad hanc Suam pmdam tam nefariam adjutores vos profiteamini. Si vobis aequa et honesta postulatio Videtur, judices, ego contra brevem Postulationem assero, et, quomodo mihi persuadeo, aliquanto
III. Primum a Chrysogono puto, ut pecunia fortu
nisque nostris contentus Sit, Sanguinem et vitam nepotat: deinde a vobis, judices, ut audacium sceleri resistatis, innocentium calamitatem levetis ot in causa Sex. Roscii periculum, quod in omnes intenditur, propulsetis. Quod si aut causa criminis , aut lacti suspicio, aut quaelibot denique vel minima res reperietur, quain ob rem videantur illi nonnihil' tamen in dosorendo nomine sequuti; POStremo Si Praeter eam pmdam , quam dixi, quidquam aliud causae inveneritis, non recusamus, quin illorum libidini Sex. Roscii vita dedatur: sin aliud agitur nihil, nisi ut iis ne quid desit, quibus satis nihil est; si hoc solum hoc temporo pii natur, Ut ad illam opimam pi claramque pmdam damnatio Sex. Roscii, volui cumulus, aCCedat; nonne quum multa indigna. tum vel hoc indigni SSimum est, vos idoneos habitos, per quorum sententias jusque jurandum, id assequantur. quod antea ipSi Scolere et serro assequi consuerunt λ qui ex civitate si in senatum propior digni-
ω stimulat ac pungit. Emea . . alimu let ae pungata. III. r. causa eriminis. Aeetisatio
umbiam in accusando a quati. Aeeti. aiion;s initium erat nominἰa ad praeis orem delatio. Deferri nomen dicitur, quum is, qui aeeusare vult quempiam .pud praetorem. v. g. Interrogat: ω Αἱ te patrem intersecἱsse is, ut i neget, elua nomen in reos reseratur, et instituatur
3. Quiam multa. Inter tot res Indiis gnas, tum vel hoe indignissimum. 4. ItisDrandiam. In leges jurahant iudieea. ot religione erant Ohstrieti. 5. Ea eisitare. Sulla treeentia equi-
106쪽
tatem, ex senatu in hoc consilium delecti' ostis propter severitatem, ab his hoc postulare homines sicarios, atque gladiatores, non modo ut supplicia Vitent, quae a vobis pro maleficiis suis metuere atque horrere debent, Verum etiam ut spoliis Sex. Roscii hoc judicio ornati auctique discedant 3IV. His de rebus tantis, tamque atrocibus, neque satis me commode dicere, neque satis graviter conqueri , neque satis libere vociferari posse intelligo: nam Commoditati ingenium, gravitati aetas, libertati tempora sunt impedimento. Huc accedit summus ti
mor', quom mihi natura pud IV meus attribuit, et
vestra dignitas, et Vis adversari im, et Sex. Roscii pericula. Quapropter Vos Oro atque Obsecro, judices, ut attente, bonaque Cum venia Verba mea audiatis. Fide sapientiaque Vestra fretus, plus oneris sustuli, quam serro me pOSSe intelligo. Hoc onus si vos aliqua
ex parte allevabitis, seram, ut potero, studio et industria , judices : Sin a vobis, id quod non spero', deserar, tamen animo non deficiam, et id, quod suscepi, quoad potero, perseram : quod si perserre non potero,tIhias in senatum Induetis, iussicia olima C. Graeeho A. U. C. 63οὶ romanis equἱtihus delata, senatui uni restituit. Quod ad praetorem Aurelium Cottam rasque duravit, qui A. U. C. 683) una
eum eoss. Pompei , in iudieiis Eqnitea atque aerarii untinos senatoribus imis sevit. 6. Delaeti. Certum iudicum numerum . qui suspecti essent, Nileiebantae sator et reus. His releetis, alios praetor a sortiebatur, quἱhns iudicum legitimus numeros eompleretur. Qui ergo iussiem post reieetionem relim qu bantur eum sis qui me a sortItionem aeeesserant, di bantur deleeli. I. Ge. pars seeunda. IV. r. Summus timor. Id a natura taeeron; ἱ Itum fuit, ut meendi ini tio maxime permoveretur. Vid. Divin. 23. Cluent. 28. Neque hune dieenviti morem deinde aut usus, aut aetas im. nuit. Cf. Deiot. e. r. et de Orat. I . 6, ubi sub Crassi persona de se ipso ait: α in me ipso saepissime experiori ut exalbeseam in prineIpiis Seetidi,
et tota mente atque omnibus artubus eontremi eam M.
a. Non spero. Suhaud. Daurum. sperare enim idem est ae extitἱmare Vid. DoL. ad Flor. III, r. PeHE. ad Sanet. Minerv. IV, 24, 6. - α Me. Pristis opinionem de fide mea.
107쪽
66 M. T. CICERONIS opprimi me onero ossicii malo, quam id, quod mihi
cum fido semel impositum est, aut propter perfidiam abjicere, aut propter infirmitatem animi doponere. Te quoque magnopere, M. Fanni, quaeSO, ut, qualem te jam antea populo romano praebuisti, quum huic idem quaestioni in judex praeesses, talem te et uobis, et
populo romano hoc tompore impertias. V. Quanta multitudo hominum convenerit ad hoc judicium, vides; quae sit omnium mortalium oXSpectatio, quae cupiditas, ut acria ac severa judicia fiant, in- tolligis. Longo in torvallo judicium inter sicarios hoc
Primum committitur, quum interea caedos indignissimae maximaeque factae sint. Omnes hanc quaestionem , to Prae loro . de manifestis maleficiis quotidianoque sanguino haud remissius ' sperant suturam. Qua Vociferationo in coteris judiciis accusatores uti Consueverunt, ea nos hoc tempore utimur, qui causam dicimus . Petimus abs te, M. Fanni, a vobiriue, j Udices, ut quam acerrime maleficia Vindicetis; ut quam sortissimo hominibus audacissimis resistatis; ut hoc cogitetis, nisi in hac causa, qui Vester animus sit, Ost ndetis, eo prorumpero hominum cupiditatem, et scelus, et audaciam, ut non modo Clam, Verum etiam hic in soro, ante tri-3. Quia stioni. Id erat nomen publI- ei, iudiei;s, quod in eis qu aeritur, ani Ha nciretis ait. an Innocens. Quaestionis iudex erat q si vicarina praetoria. Itidi s sortiebatur, In causia a Prae- Ore e mmissis praeerat, testes audἰehat. uno verbo ea omnia agebat, quae essent eo itionis, hoe uno a praetore
juratus aententiam serret. Quamvis non inter magistratus id mutioris adnumeraretur, ad aedilitios tamen plerumque viros pertinebat, et erat ad praeturam gradus. Vid. orat. Pro Cluent. 33, et Rosin. lib. IX . c. I A. V. I. Longo inter lio. Ab anno 66s, quo belltim Marianum eoortum est. Vid. Flor. III. II. I. Inter saeam . Vetus I utio pro, de si riis. - committitur. Exereetur.3. Hatiae remissitis. Non hahitum iri mollitia sinam antea egistI. Frustra quihnsdam eor plua videtur Iciens. Pro hiatid remissitis Invenit in gehol. Carat . inmissortim, i. e. qui impuniti haetentia dimisai stierunt. Non selieiter. 4. Catisam disimus. Rei Ammis, no
iudieio defendimus, ut inst. 29, 3 .
108쪽
bunal tuum, M. Fanni, ante pedes VcStros, judices, inter ipsa subsellia β caedes suturae sint.
Etenim quid aliud hoc judicio tentatur, nisi ut id
fieri liceat 3 Accusant ii, qui in sortunas hujus invaserunt : causam dicit is, cui, praeter calamitatem, nihil reliquerunt. Accusant ii, quibus occidi patrem Sex. Roscii bono fuit: causam dicit is, cui non modo luctum
mors Patris attulit, Verum etiam egestatem. Accusant
ii, qui hunc ipsum jugulare summo Cupierrant: Causam
dicit is, qui etiam ad hoc ipsum judicium cum Proe
sidiosi venit, ne hic ibidem ante oculos vestros truCidetur 7. Denique accusant ii, quos populus poscit': causam dicit is, qui unus relictus ex illorum nefaria
Atque ut facilius intelligere possitis, judices, ea, quae
facta sunt, indigniora eSSe, quam haeC Sunt, quae dicimus, ab initio, res quemadmodum gesta sit, vobis exponemus; quo facilius et hujus hominis innocentissimi miserias, et illorum audaciam cognoSCero possitiS, et roi publicor calamitatem. I. Sex. Roscius, pater hujusce, municeps Amerinus' fuit, quum genere, et nobilitate, et pecunia, non modo sui municipii, verum etiam rius vicinitatis lacilos. Subsellia. Trina subsellia erant; itidi eum, reorum, aeensatorum. I hunal autem loeus erat editior, ex quo, sella euruli posita, magistratus jus dicebat. 6. Praesidia. signis i advocatorum consessum, quἱ vitam Roscii defendunt. . Trucidetur. Nam adversarii ad judicium armati venerant. R. Poseis. Ad supplicium propterea des quotidianas. VI. r. Municeps Ameriatis. Ex urbe
Ameria. municipio romano. Muni ἱ- pes a munere capiendo dicuntur. quI in eivitatem min. reeepti , ei a mune rum erant partieIpes. Munerum istorum ratio erat duplex. Quibus eivitas eum suffragio dabatur, ii Romanis vivebant legihus, et habebant tua Boiamae petendi magistratus. Quibus au tem eivitas data erat sine sus ag o, ilauis vivebant legitiva, sed a vectigalibus et ceteria oneribus erant liberi. Ea varietas mansit ad hellum a talo. hoe est, ad annum 663 , quo anno
109쪽
primus, tum gratia atque hospitiis' florens hominum nobilissimorum. Nam cum Metellis , Serviliis, Scipi
nibus, erat ei non modo hospitium, verum etiam domesticus usus et Consuetudo; quaS, ut aequum est,
familias honestatis amplitudinisque gratia nomino. Itaque ex suis omnibus commodis hoc solum si filio r
liquit: nam patrimonium domestici si praedones vi or ptum possident; sama et Vita innocentis ab hospitibus amicisque paternis defenditur. Hic quum omni tempore nobilitatis fautor suisset,
tum hoc tumultu 7 proximo, quum omnium nobilium dignitas et salus in discrimen Veniret, praeter ceteros in ea vicinitate eam partem Caurumque opera, Studio, auctoritate defendit. Etenim rectum putabat, pro eorum honestate Se pugnare, propter quos' ipse honestissimus inter Suos numerabatur. Posteaquam Victoria constitum est, ab armiSque receSSimVS, quum P Scri-
α. Hospitiis. Tantum erat apud veis teres hospitii ius, ut sanguinis noni praeseris ur. Et Iovem Illi praeesse arishitrarentvr. Virg. AEn. I, 734. Homer.
Udyas. VI, 2oo. 3. Metellis, ete. signis tur pro Id lo P. Seipio, pater illius qui postea adoptatus a Q. Metello Pio, aseerstiti Cn. Pompeii; et P. Servilius, qui Iaaurieua est dierus. Quinam Metelli
fuerint dubitatiae.Grte non erat NeposeonsularIs, ut Manutio Plaeet, quum e. 28 post seipionem nominetur. C tertim hae tres familiae propinquitate e ni unetae Erant. Nam Servilios et
seipiones luisse Metellarum filios, et .tim illis exstitisse Q. Metellum Maae donicum ane or eat Cicero in orat. post Red. et pro Domo. Vid. Burmann ad Patore. II. II. 4. mnestialis. Vix operae pretium est monere, numquam apud Romanoa viventia eri quam nomen citari, quin illud omni honoris speeie pro equan tur. Da mortula non item. s. me solum. Haee pronuntians, gestum Intendebat in nohites vIroas. R aesi advoratos. His autem verbia amolitur a Boseio invidiam tam frequentia ex omni nobilitate advoraiationis.
6. Domaatiet. Duo Titi Roseli, Sexti
dleobatur hellum aliquod subitum, quod Oh periculi magnitudinem, magnam Urhi trepidationem iri ieiebat Hie hellom eivile Marianum; quo tem pore cinna et Marius in Urbem recepti
Omnes nobiles trucidarunt. s. Propter quos. Propter quorum familiaritatem.
110쪽
herentur' homines, atque ex omni regione Caperentur ii, qui adversarii fuisse putabantur, erat illo Romae se quens, atque in soro, et in ore omnium quotidie vers batur ; magis ut exsultare victoria nobilitatis videretur, quam timere, ne quid ex ea calamitatis sibi accideret. Erant ei veteres inimicitiae cum duobus Rosciis Am rinis, quorum alterum sedere in accusatorum subselliis video; alterum tria hujusce praedia possidere audio: quas inimicitias si tam cavere potuisset, quam metuere solebat, Viveret. Neque enim, judices, injuria metuebat : nam duo isti sunt T. Roscii quorum alteri Capitoni cognomen est; iste, qui adest, Magnus Vocatur), homines ejusmodi: alter plurimarum palmarum VetUS
eum lanistam contulit, qui, quum ante hanc pugnam tiro esset scientia, facile ipsum magistrum scelere audaciaque superuVit. VII. Nam quum hic Sex. Roscius esset Ameriae, T. autem iste Roscius Romae; quum hic filius assiduus in praedii S esset, quumque se voluntate patris rei familiari vitaeque rusticae dedisset, iste autem y frequens Romae esset; occiditur ad balneas Palatinas , rediens a Coena, Sex. Roscius. Spero ex hoc ipso non esse ob
s. Proser erentur. Sulla primus, etntinam ultimus, Exemplum proseriptionis Invenit, fixa in foro tabuIa. in qua erant scripta eorum nomina, qrios ad eaedem quaeei volebat. Hi proaer,pti dieebantur, quasi palam aeripti. ro . Gud viror. siear; ut est pro Quint. Ο peritus et in eaede non aeme versatus: ita ut victor Mepe palmam rein Portarit.-ianista vero est itidi gladiatorii magister. contulit. Ut inter. selend rum hominum seientiam edi
VII. r. Ista autem. Iterat idem da Boseio Magno, ut avspieionem Iniiciat eius Insidiarum in vitam s. Roscii et et hiis est altera causa, unde suspieio naselliae; prἱma vero Illa, quod A. R ,eii inimicus. . Paulinas. Ad Palatinum mon
3. Eae hoe ipso. Quod oeelditur
s. Roscius, quum inimietis ritia Romae esset. Itaque supra sextum stitim Ammriae, Titum eo tempore Romae suisse non semel jussiethtia inenleat.